?Yu Yu Gat Tingting Blong God Long Saed Blong Alkol?

SAMWE long 20 yia bifo, ol man blong digim graon blong faenem ol samting blong bifo, oli digimaot wan olfala haos we ol man oli bin wokem long sofmad, kolosap long taon blong Umia, Iran. Insaed long haos ya, oli faenem wan botel we ol man bifo oli bin wokem long graon. Ol sayentis oli talem se, botel ya i stap plante taosen yia finis, maet long taem we ol faswan man oli kam long ples ya. I no longtaem i pas, ol sayentis oli yusum ol nyufala tul blong stadi moa long botel ya. Oli sapraes blong faenem wankaen kemikol we i olfala tumas insaed long botel ya. Samting ya i pruvum se, bifo oli wokem waen.

Baebol tu i soem klia se, stat bifo i kam, ol man oli dring waen, bia, mo sam narafala alkol. (Jenesis 27:25; Eklesiastis 9:7; Neham 1:​10) Jeova i letem yumi blong jusum sipos yumi wantem dring alkol no no dring, olsem we hem i mekem wetem ol narafala kakae. Plante taem, Jisas i dring waen taem hem i kakae. Jon Baptaes i no dring waen.​—Matyu 11:18, 19.

Baebol i blokem fasin ya blong dring bitim mak. Fasin blong drong i wan sin agens long God. (1 Korin 6:​9-​11) Ol Wetnes blong Jeova oli folem advaes ya. Oli no save letem wan man blong drong, we i no tanem tingting blong hem, i stap insaed long Kristin kongregesen.a Long kongregesen, olgeta we oli jusum blong dring alkol, oli no mas bitim mak.​—Taetas 2:​2, 3.

Tingting We i No Kamaot Long God

Plante man tede oli no gat tingting blong God long saed blong alkol. I isi nomo long luk se Setan i stap pusum ol man blong yusum dring ya blong bifo long fasin we i no stret. Eksampel, long sam aelan blong Saot Pasifik, hem i wan kastom blong ol man blong hivap wanples mo dring wan strong dring we olgeta nomo oli wokem. Oli save dring blong plante haoa mo oli mekem samting ya oltaem​—⁠plante man oli mekem evri dei. Samfala oli tingbaot fasin ya olsem wan kastom blong olgeta. Samtaem, oli dring bia no ol narafala strong dring long ples blong dring ya we oli wokem, mo samtaem oli dring tufala ya wantaem. Plante taem oli drong from.

Long wan narafala ples long Pasifik, kolosap olgeta man oli dring alkol bitim mak. Oli folem rul ya se, taem oli dring, oli mas kasem mak we oli fuldrong. Plante taem, long dei we ol man oli kasem pei, wan grup blong man oli joen wanples mo pem sam katon bia. Wanwan long ol katon ya i gat 24 tin insaed. Oli dring gogo, oli stop nomo taem bia i finis. From samting ya, plante taem ol man stap drong olbaot long rod.

Long ol kantri blong Afrika, ol man oli dring ol strong dring, olsem waen we oli wokem long pamtri, mo ol narafala dring we olgeta nomo oli wokem, long kastom blong olgeta. Long sam ples, kastom blong ol man se oli mas givim alkol long ol man taem oli singaot olgeta oli kam long haos blong olgeta. Folem kastom ya, oltaem man we i tekem narafala i kam long haos blong hem, i mas givim plante alkol long hem, i bitim we man ya i save dring. Long wan eria, kastom blong olgeta se oli mas putum 12 tin bia long fored blong ol wanwan man we oli kam long haos blong olgeta.

Long Japan, plante kampani oli mekem rod blong ol wokman blong olgeta oli save tekem sam trep long bas. Oli tekem plante alkol wetem olgeta, mo oli letem ol man oli kam fuldrong. Sam trep, oli blong tu no tri dei. Nyuspepa ya Asiaweek i talem se, long Japan, “folem kastom blong olgeta, nating se wan man i planem raes nomo no hem i wan rij man blong politik, hem i mas naf blong dring plante alkol, blong pruvum se hem i rili wan man.” Sem tingting ya i stap long sam narafala kantri blong Esia tu. Asiaweek i talem se, “naoia, long Saot Koria ol man oli dring moa alkol i bitim ol narafala ples long wol.”

Fasin blong dring tumas alkol long wan sot taem, i kam antap bigwan long ol yunivesiti long Yunaeted Stet. Nyuspepa ya, The Journal of the American Medical Association, i talem se, “bighaf blong olgeta we oli stap dring tumas alkol long wan sot taem, oli no ting se oli gat wan problem.”b Yumi no sapraes long samting ya from we long plante kantri, televisin, radyo mo ol buk oli leftemap fasin blong dring, se hem i fasin blong man we i no fraet blong traem eni samting, wan fasin we fulap man oli mekem, mo we i soem se man i waes long ol fasin blong wol. Plante taem, gyaman tingting ya i pulum moa ol yangfala.

Long Briten, long 20 yia we i pas, namba blong ol bia we ol man oli dring i go antap tu taem, mo namba blong ol narafala strong dring i go antap tri taem. Naoia, ol man oli stat dring taem oli yangfala tumas. Mo plante moa woman oli dring alkol bitim bifo. Sem samting i stap kamaot long ol kantri long Is Yurop mo Latin Amerika. Bigfala namba blong ol man we oli alkolik mo bigfala namba blong ol man we oli ded long ol akseden long trak from alkol, i soemaot klia samting ya. I klia nomo se raon long wol, i gat plante moa man bitim bifo we oli stap yusum alkol long fasin we i no stret.

?Wanem Mak We i Soem Se Man i Dring Tumas?

Tingting we Baebol i givim long saed blong alkol i stret nomo. Long wan saed, Baebol i talem se waen i wan presen we Jeova God i givim ‘blong mekem man i hapi.’ (Ol Sam 104:​1, 15) Long narasaed, Baebol i yusum ol tok olsem, “drong,” ‘dring tumas waen, ol wael lafet, ol lafet blong kam fuldrong,’ “dring grog tumas,” mo “dring grog oltaem” blong soem se i no stret blong dring bitim mak. (Luk 21:34; 1 Pita 4:3; 1 Timote 3:8; Taetas 2:3) ?Wanem mak we i soem se man i “dring grog tumas”? ?Olsem wanem wan Kristin i save faenemaot tingting blong God long saed blong alkol?

I no hadwok blong luksave taem man i drong. Baebol i tokbaot fasin drong, se: “?Hu i gat trabol? ?Hu i no save stap kwaet? ?Hu i stap rao? ?Hu i wari? ?Hu i kasem kil blong nating nomo? ?Hu i no save luklukgud? Hemia ol man ya we oli dring plante tumas waen, olgeta we oli kam blong lukaot waen we oli meksem. . . . Ae blong yu bambae i luk ol samting we oli narakaen, mo hat blong yu bambae i talem ol samting we oli no stret.”​—Proveb 23:29-​33.

Tumas alkol i save mekem se tingting blong man i fasfas, man i luk ol samting olsem drim, i foldaon i slip ded nomo, mo sam narafala trabol long tingting mo bodi. Taem wan man i fuldrong, hem i no moa save bos long ol fasin blong hem, taswe hem i save givim kil long hem wan no long narafala. Plante taem, ol man we oli drong, oli mekem ol krangke fasin, oli spolem ol narafala, mo oli slip olbaot.

Taem man i dring gogo i fuldrong, mo i mekem ol fasin ya antap, samting ya i soem se hem i dring tumas. Be, man i save dring tumas, we i no mekem fasin olsem wan man we i drong. Taswe, plante taem ol man oli rao long kwestin ya se man i dring tumas no no gat. ?Hamas alkol i soem se man i no bitim mak mo hamas alkol i soem se man i bitim mak?

Lukaot Long Fasin Blong Yu Blong Tingtinggud

Baebol i no putum wan stret mak mo i no talem stret hamas alkol i save stap long blad blong man. Sam man oli save dring moa alkol, be samfala oli save dring smol nomo. Nating se i olsem, ol rul blong Baebol oli stret long olgeta Kristin, mo oli save givhan long yumi blong kasem tingting blong God long saed blong alkol.

Jisas i talem se loa we i nambawan, hemia blong “laekem Hae God ya we i God blong yu long olgeta tingting blong yu, mo long olgeta laef blong yu, mo long olgeta maen blong yu.” (Matyu 22:37, 38) Alkol i gat bigfala paoa long tingting blong yu. Sipos yu dring tumas, yu no save obei long loa ya we i hae moa long ol narafala loa. Tumas alkol i save spolem fasin blong yu blong skelemgud ol samting, stretem problem, bos long tingting, mo ol narafala impoten wok blong tingting. Baebol i givim advaes long yumi se: “Holemtaet fasin waes mo fasin blong tingtinggud. Nao bambae oli givim laef long yu mo flasem nek blong yu.”​—Proveb 3:​21, 22.

Aposol Pol i talem long ol Kristin se: “Plis yufala i mas givim olgeta laef blong yufala i go nomo long God. Hemia wan presen we yufala i save givim blong mekem wosip long hem, wan presen we i laef, we i tabu, mo we God i glad blong tekem. Hemia i olsem prapa wosip long God, we i kamaot long tingting blong yufala.” (Rom 12:1) ?Yu ting se bambae “God i glad” long wan Kristin sipos hem i dring gogo, i no moa save ‘tingtinggud’? Plante taem, wan man we i stap dring tumas, sloslou bodi blong hem i save karem moa alkol. Maet hem i harem se, nating we hem i dring plante alkol, hem i no stap kam drong. Be, maet hem i stap wokem nogud fasin ya blong dipen long alkol oltaem. Wan man olsem, ?yu ting se hem i save givim laef blong hem i go long God olsem “wan presen we i laef, we i tabu”?

Sipos alkol we yu dring i mekem se yu lusum Kristin “fasin waes mo fasin blong tingtinggud,” alkol ya i tumas long yu.

?Wanem i Gat Paoa Long Tingting Blong Yu Long Saed Blong Alkol?

Wan Kristin i mas skelem tingting blong hem long saed blong alkol, blong luk sipos fasin blong ol man no kastom long ples blong hem i gat paoa long tingting blong hem. Long saed blong alkol, yu no mas mekem disisen we i stanap long kastom no ol pablisiti long ol buk no televisin. Taem yu stap skelem tingting blong yu long saed ya, traem askem se, ‘?Ol fasin we ol man long ples blong mi oli agri long olgeta, oli bos long tingting blong mi? ?No ol rul blong Baebol oli bos long fasin blong mi blong dring?’

Ol Wetnes blong Jeova oli no agensem olgeta kastom evriwan. Be, oli luksave se Jeova i agensem fulwan, plante fasin we ol man oli mekem tede. Plante man oli agri long fasin blong kilim pikinini long bel, blad transfyusen, fasin we man i slip wetem man, mo fasin blong maredem plante woman wantaem. Be ol Kristin, oli folem tingting blong God long saed blong ol fasin ya. Yes, sipos wan Kristin i gat tingting blong God, samting ya bambae i pusum hem blong agensem ol fasin ya, nating sipos ol man long ples blong hem oli agri long olgeta no no gat.​—Ol Sam 97:10.

Baebol i tokbaot ol “fasin blong hiten man,” we i minim tu, fasin blong ‘dring tumas waen’ mo ‘ol lafet blong kam fuldrong.’ Tok ya ‘ol lafet blong kam fuldrong’ i mekem yumi tingbaot ol grup blong man we oli hivap blong dring plante alkol. Yes, i luk olsem se long taem blong Baebol, sam man oli mekem flas se oli save dring plante alkol. Oli traem blong dring moa alkol bitim ol narafala, no oli traem luk se hu nao i save dring moa. Aposol Pita i talem se, hemia i “fasin blong olgeta we oli no tingbaot wan samting, oli jes gohed nomo.” Ol Kristin we oli tanem tingting blong olgeta finis, oli no moa mekem fasin ya.​—1 Pita 4:3, 4.

?I stret blong wan Kristin i gat tingting ya se, hem i gat raet blong dring long eniples, enitaem, mo hamas alkol we hem i wantem, sipos hem i no kam fuldrong? Yumi save askem se, ?Hemia i tingting blong God? Baebol i talem se: ‘Long olgeta samting we yufala i kakae mo we yufala i dring, mo long ol fasin blong yufala, oltaem yufala i mas givim ona long God.’ (1 Korin 10:31) Long wan grup blong man we oli joen wanples blong dring plante alkol long pablik ples, i tru se maet i no olgeta evriwan we oli drong. ?Be fasin blong olgeta i givim ona long Jeova? Baebol i givim advaes ya se: “Yufala i mas no letem fasin blong yufala i kam olsem fasin blong ol man long wol. Yufala i mas letem God i jenisim tingting blong yufala, blong mekem tingting blong yufala i nyufala olgeta. Nao bambae yufala i save jusumaot ol fasin we God i wantem, wanem i gud, mo wanem God i glad long hem mo wanem i stret gud blong mekem.”​—Rom 12:2.

No Mekem Narafala i Foldaon

Yumi intres long poen ya se, long plante ples we oli letem fasin blong dring bitim mak i gohed, ol man oli no agri long man we i talem se hem i wan man blong God, be long semtaem hem i dring tumas. Wan man we i stap lukluk fasin blong wan smol grup blong man long wan velej long Saot Pasifik, i talem se: “Mi mi tinghae long yufala. Yufala i stap talemaot trutok. Be mi luk wan problem blong yufala. Yufala i dring tumas grog.” Ripot ya i talem se, ol wanwan man ya oli no drong, be plante long velej ya oli no luksave samting ya. I isi nomo blong ol man we oli stap lukluk oli talem se, ol Wetnes tu oli man blong drong, sem mak olsem ol narafala man we oli stap dring plante grog. Sipos wan Kristin man blong talemaot gud nyus i stap joen wetem ol grup blong man oltaem blong dring plante alkol, ?hem i save holem gudnem mo gohed blong prij mo storeyangud wetem ol man?​—Ol Wok 28:31.

Wan ripot we i kamaot long wan kantri long Yurop i soem se samtaem, ol brata mo sista long Haos Kingdom oli save harem strong smel blong alkol long sam Wetnes we oli kam long miting. Fasin ya i bin mekem tingting blong samfala i trabol. Baebol i givim advaes ya se: “Hemia prapa fasin blong samting ya, we yufala i no kakae mit, mo yufala i no dring waen, mo yufala i no mekem wan narafala fasin nating we i save mekem wan brata blong yufala bambae i foldaon long sin.” (Rom 14:21) Taem wan Kristin we i bigman long saed blong speret i kasem tingting blong God long saed blong alkol, bambae samting ya i pusum hem blong lukaotgud blong no mekem fasin we tingting blong narafala i save trabol from. Hemia i minim se samtaem, hem i no gat raet blong dring alkol.

Ol Kristin Oli Mas Soem Klia Se Oli Defren

Sore blong luk se, ol man blong wol ya oli mekem plante samting we Jeova i harem nogud long olgeta. Oli yusum ol gudfala samting long fasin we i no stret, olsem alkol, we God i givim long ol man. Ol wanwan Kristin we oli givim laef blong olgeta finis long God, oli mas traehad blong ronwe long ol tingting blong wol we oli kam antap bigwan tumas. Olsem nao, bambae ol man oli save ‘luk wanem nao i stap mekem stret man i defren long rabis man, mo wanem nao i stap mekem man we i stap wok blong God i defren long man we i no mekem wok blong hem.’​—Malakae 3:​18.

Long saed blong alkol, ol Wetnes blong Jeova oli mas soemaot klia se oli “defren” long ol man blong wol. Alkol i no wan impoten samting long laef blong ol trufala Kristin. Oli no dring blong traem faenemaot hamas alkol oli save dring, wan fasin we i save mekem se kolosap oli drong. Mo oli no letem alkol i spolem no i blokem olgeta blong mekem wok blong God wetem olgeta laef blong olgeta mo wetem wan tingting we i klia.

Ol Wetnes blong Jeova olsem wan grup, oli gat tingting blong God long saed blong alkol. ?Olsem wanem long yu? Wanwan long yumi i save sua blong kasem blesing blong Jeova sipos yumi folem ol advaes blong Baebol, blong “livim olgeta fasin we oli no stret long fes blong God. Yumi mas no wantem tumas ol samting blong wol ya, mo yumi mas blokem ol samting we yumi nomo i wantem. Naoia yumi mas mekem ol fasin we oli stret, we God i stap haremgud long hem.”​—Taetas 2:​12.

[Ol futnot]

[Bokis blong pija long pej 28]

Lesin Long Olgeta We Yu Laekem Olgeta Tumas

Plante taem, ol man blong dring alkol bitim mak, oli laswan blong luksave se oli gat wan problem. Ol famle, ol fren, mo ol Kristin elda oli no mas fraet blong givhan long wan we oli laekem hem tumas, we i no gat fasin blong skelemgud alkol. Sipos yu nao yu dring alkol, mo olgeta we yu laekem olgeta tumas oli tok long yu se yu stap dring tumas, ating oli gat wan gudfala risen blong talem olsem. Tingtinggud long samting we oli talem.​—Proveb 19:20; 27:6.