Jisas Man Blong Rul We ‘i Stat Long Taem Bifo Olgeta’
FILING blong yu i kam antap, taem yu stap wet blong luk wan fren bakegen we yu no bin luk hem blong longtaem. Nao, yu mitim hem mo yu talem halo long hem wetem fasin glad. Yu lesingud taem hem i talem long yu from wanem papa blong hem i sanem hem i kam blong luk yu. Ale, taem i pas kwik, nao hem i mas gobak long ples blong hem. Yu sore blong talem tata long hem. Yu harem nogud taem hem i gobak, be taem yu harem nyus se hem i kasem ples blong hem long sef fasin, yu haremgud moa.
Biaen, yu stap lukluk sam olfala leta, mo yu faenem sam leta we oli storeyan smol long nambawan wok we fren ya blong yu i mekem, longtaem bifo we hem i wokbaot i kam blong visitim yu. Ol leta ya oli givhan long yu blong kasem save long fasin blong laef blong hem bifo. From samting ya, yu gat moa tangkyu long man ya we i kam visitim yu mo long wok we hem i stap mekem naoia.
‘Stat Long Taem Bifo Olgeta’
Wan samting olsem ol olfala leta ya we ol man Jyu blong faswan handred yia oli save ridim, hemia buk we profet Maeka i bin raetem, 700 yia bifo long taem blong olgeta ya. Buk ya i talem stret ples we Mesaea i mas bon long hem. “Yu, Betlehem Efrata, yu yu wan taon we i smol tumas, yu no save stap wetem ol taosen blong Juda. Be man ya we i mas kam rula long Isrel, bambae hem i kamaot long yu mo i kam long mi. Hem i stat long taem bifo olgeta, long ol faswan dei.” (Maeka 5:2) Tok ya i kamtru taem Jisas i bon long velej blong Betlehem long Judia long yia we yumi singaotem naoia se 2 B.K.T.a ?Be olsem wanem hem i stat “long taem bifo olgeta”?
Jisas i laef bifo we hem i kamdaon long wol. Long leta we aposol Pol i raetem i go long ol Kristin blong Kolosi, hem i tokbaot Jisas olsem ‘pija blong God ya we yumi no save luk, fasbon long olgeta samting we God i mekem.’—Kolosi 1:15.
“Faswan wok blong Jeova” we i Stampa blong waes fasin, hemia faswan Pikinini blong hem. Hemia nao tok ya we Tabu speret i pusum King Solomon blong raetem long buk blong Proveb. Afta we Jisas i stap long wol ya mo i gobak long heven, hem wan i talem se hem i “faswan long olgeta samting we God i wokem.” Fasin waes, hemia Jisas bifo we i kam long wol, i talem se: “Taem [Jeova] i rerem heven, mi mi stap.”—Proveb 8:22, 23, 27; Revelesen 3:14, NW.
Long stat olgeta, Pikinini blong God i kasem wan spesel wok, hem i “Nambawan Man blong Wok” wetem Papa blong hem. !Samting ya i mekem Jeova i glad tumas! Proveb 8:30 i talem se: “Mi bin stap olsem man we hem [Jeova] i laekem long spesel fasin evri dei, mi bin stap glad long fored blong hem oltaem.”
Biaen, Jeova i askem long fasbon Pikinini blong hem blong givhan long hem blong wokem faswan man. Jeova i talem se: “I gud yumi mekem man, mo i gud hem i tekem fasin blong yumi, i olsem yumi.” (Jenesis 1:26) From samting ya, wan narafala fasin fren i kamaot. Bifo we Jisas i kam long wol, hem i talem se: “Ol samting we mi bin laekem, oli ol pikinini blong man.” (Proveb 8:31) Ol faswan vas blong Gospel blong aposol Jon oli tokbaot olsem wanem Jisas i givhan blong wokem ol samting, bifo we i kamdaon long wol, i se: “Nao taem God i mekem olgeta samting blong wol, Waes Tok ya i wok blong hem. Mo long olgeta samting ya we God i mekem, i no gat wan samting nating we Waes Tok ya i no wok long hem.”—Jon 1:3.
Man We i Karem Tok Blong Jeova Long Ol Narafala
Jon i tokbaot wan narafala wok we Pikinini blong God i haremgud long hem tu, hemia blong karem ol tok blong God i go long ol narafala. Stat bifo olgeta, hem i wok olsem Waes Tok. Taswe taem Jeova i tok long Adam, mo biaen taem i tok wetem Adam mo Iv tugeta, hem i yusum Waes Tok blong talemaot ol tok blong hem. Mo long saed blong ol tijing blong God we oli mekem i gud long ol man, i no gat wan narafala man we i moagud blong karem ol tijing ya i bitim man ya we i laekem ol man tumas, ?i tru no?—Jon 1:1, 2.
!I sua se Waes Tok i harem nogud tumas blong luk we Iv mo biaen Adam i no moa obei long Man We i Wokem tufala! !Mo i sua se hem i wantem tumas blong stretem ol trabol we ol pikinini blong Adam mo Iv oli kasem, from we tufala ya oli no obei long God! (Jenesis 2:15-17; 3:6, 8; Rom 5:12) Jeova i tok long Setan we i pusum Iv blong agensem God, i se: ‘Bambae mi mi mekem we yu mo woman ya, yutufala i enemi blong yutufala, mo laen blong yu mo laen blong hem, tufala i enemi blong tufala.’ (Jenesis 3:15) Waes tok i luk wanem i hapen long Iden, mo hem i save se bambae hem i kasem strong trabol long enemi blong hem, from we Waes Tok nao i faswan haf blong ‘laen’ blong woman. Hem i save finis se Setan i wan man blong kilim man.—Jon 8:44.
Longtaem afta long samting ya, Setan i stanemap wan kwestin long saed long fasin blong Job blong stap tru long God. Ating Waes Tok i harem i kros tumas from ol gyaman tok ya we oli agensem Papa blong hem. (Job 1:6-10; 2:1-4) Tingbaot se, long wok blong hem olsem jif blong ol enjel, Waes Tok i karem nem ya se, Maekel. Nem ya i minim “?Hu i Olsem God?” mo i soem se Maekel i nambawan man blong stanap strong long saed blong Jeova, agensem olgeta we oli gat rabis plan blong tekem ples blong Hem olsem rula blong heven mo wol.—Daniel 12:1; Revelesen 12:7-10.
Long taem blong ol man Isrel, Waes Tok i lukluk ol samting we Setan i mekem blong traem pulum ol man blong lego klin wosip. Afta long Eksodas blong Isrel aot long Ijip, God i talem long olgeta tru long Moses se: “Mi bambae mi sanem wan enjel blong mi i stap go fastaem long yufala. Hem bambae i stap lukaot long yufala taem yufala i stap wokbaot, mo bambae i lidim yufala i go long kantri ya we mi mi mekem i rere finis blong yufala. Bambae yufala i mas lesingud long hem, mo yufala i mas obei long hem. Bambae yufala i no mas girap agens long hem, from we hem i kam long nem blong mi, mo bambae hem i no save fogivim man we i girap agens long hem.” (Eksodas 23:20, 21) ?Enjel ya hem i hu? Ating hemia Jisas bifo we i kam long wol ya.
Stap Tru Mo Obei
Moses i ded long 1473 B.K.T., mo God i berem bodi blong hem “long kantri blong Moab, long flat ples long medel blong tufala hil, long fored blong Bet-peo.” (Dutronome 34:5, 6) Setan i wantem yusum dedbodi ya, maet blong pulum ol man blong wosip long hem olsem wan aedol. Maekel i agensem samting ya, be wetem fasin obei, hem i lego bisnes ya i stap long han blong Hemia we i hae moa, Papa blong hem, Jeova. ‘Maekel i no wantem tok nogud long Setan blong jajem hem.’ Hem i givim woning ya long Setan se: ‘!Jeova bambae i tok strong long yu!’—Jud 9.
Samtaem afta, Isrel i stat winim ol faet blong kasem Promes Lan blong Kenan. Kolosap long taon blong Jeriko, wan samting i kamaot we i mekem Josua i sua se Waes Tok i lukaot yet long nesen ya. Long ples ya, Josua i mitim wan man we i holem wan naef blong faet long han blong hem. Josua i wokbaot i go kolosap long strenja ya, mo i askem long hem se: “?Yu yu stap wetem mifala no wetem ol enemi blong mifala?” Tingbaot olsem wanem Josua i sapraes taem strenja ya i talem long hem se hem i hu: “No, be mi mi kam olsem prins blong ami blong Jeova.” Yumi no sapraes we Josua i bodaon we fes blong hem i kasem graon, long fored long haeman ya we i kamtru long nem blong Jeova. I sua se, hemia Jisas bifo we i kamdaon long wol olsem ‘Lida, we i Mesaea.’—Josua 5:13-15; Daniel 9:25.
Wan narafala rao wetem Setan i kamaot long taem blong profet blong God, Daniel. Long taem ya, Maekel i kam givhan long wan narafala enjel we rabis speret prins blong Pesia i ‘stap agensem’ hem blong tri wik. Enjel i talem se: “!Luk! Maekel, wan prins we i hae moa, i kam blong givhan long mi. Mo mi mi stap nomo kolosap long ol king blong Pesia.”—Daniel 10:13, 21.
Paoa Blong Hem Long Wol Mo Bifo i Kamdaon Long Wol
Long 778 B.K.T., King Usia blong Juda i ded. Long taem ya, Aesea, profet blong God, i luk wan vison blong Jeova we i sidaon long nambawan jea blong king. Jeova i askem se: “?Bambae mi mi sanem hu i go? ?Bambae hu i go long nem blong mifala?” Aesea i agri blong mekem wok ya. Be Jeova i givim woning long hem se ol man Isrel bambae oli no lesin long ol tok blong hem. Aposol Jon i talem se ol man Jyu blong faswan handred yia we oli no bilif, oli olsem ol man Jyu long taem blong Aesea. Mo i makem se: ‘Aesea i bin talem olsem, from we hem i luk bigfala paoa blong hem.’ ?Paoa blong hu? Hemia paoa blong Jeova, mo Jisas we i stap wetem Jeova long heven bifo we i kamdaon long wol.—Aesea 6:1, 8-10; Jon 12:37-41.
Plante handred yia biaen, Jisas i kasem wok we i bigwan moa i bitim ol narafala wok we hem i bin kasem. Jeova i jenisim laef blong Pikinini ya we hem i laekem tumas, blong i save aot long heven i go insaed long bel blong Meri. Naen manis biaen, Meri i bonem wan pikinini boe, Jisas. (Luk 2:1-7, 21) Aposol Pol i talem se: “Long stret taem we God i makem, hem i sanem stret Pikinini blong hem i kam. Pikinini ya i bon long wan woman.” (Galesia 4:4) Aposol Jon tu i luksave se: “Waes Tok ya i kam man, i stap wetem yumi, we hem i fulap long gladhat mo trutok. Mo mifala i luk bigfala paoa blong hem. Hemia bigfala paoa ya we hem i gat from we hem nomo i stret Pikinini blong Papa blong hem.”—Jon 1:14.
Mesaea i Kam
Taem yangfala Jisas i gat 12 yia, hem i kasem save finis se hem i mas bisi oltaem blong mekem ol samting we Papa blong hem i wantem. (Luk 2:48, 49) Kolosap 18 yia afta long samting ya, Jisas i kam luk Jon Baptaes long Jodan Reva mo hem i tekem baptaes. Taem Jisas i stap prea, heven i open, mo tabu speret i kamdaon long hem. Tingbaot plante samting we ating oli kambak bakegen long tingting blong Jisas long taem ya. Ating hem i tingbaot plante milyan yia we hem i bin stap wetem Papa blong hem, olsem nambawan man blong wok, man we i karem ol tok blong God long ol narafala, prins blong ami blong God, mo jif blong ol enjel, Maekel. Nao, hem i glad tumas taem hem i harem voes blong Papa blong hem we i talem long Jon Baptaes se: “Hemia Pikinini blong mi, we mi laekem hem tumas. Tingting blong mi i harem gud tumas long hem.”—Matyu 3:16, 17; Luk 3:21, 22.
I sua se Jon Baptaes i bilif se Jisas i laef bifo we hem i kamdaon long wol. Taem Jisas i kam kolosap, Jon i talem se: “!Olgeta! Man ya, hem i olsem smol sipsip blong God, we hem bambae i tekemaot sin blong olgeta man long wol.” Mo i ademap se: “Hemia man ya we mi stap tokbaot bifo, we mi talem se ‘Mi mi kam fastaem, be wan i stap kam biaen long mi we hem i hae moa long mi, from we hem i stap taem mi mi no bon yet.’ (Jon 1:15, 29, 30) Aposol Jon tu, i save se Jisas i laef bifo we i kamdaon long wol. Hem i raetem se: “Hem we i aot long heven, i kam long wol, hem i hae moa long olgeta narafala man . . . Hem i stap talemaot ol samting we hem i luk bifo mo we hem i harem bifo.”—Jon 3:31, 32.
Kolosap long yia 61 K.T.,b aposol Pol i pusum ol Hibru Kristin blong kasem save fulwan se, wok blong Jisas olsem Hae Pris mo taem we hem i kam long wol olsem Mesaea, tufala tugeta oli impoten tumas. Pol i tokbaot wok blong Jisas olsem Man We i Karem Ol Tok Blong God Long Ol Narafala, i raetem se: ‘Long en blong ol dei ya, God i yusum Pikinini blong hem blong tok long yumi . . . tru long hem, God i mekem olgeta samting we i stap long wol.’ Nating sipos Pol i stap tokbaot wok we Jisas i mekem olsem “nambawan man blong wok” long taem we tufala i wokem heven mo wol, no wok we Jisas i gat long plan blong God blong pulum ol man sloslou blong oli frengud bakegen wetem God, be vas ya i pruvum tu se Jisas i laef bifo we i kamdaon long wol.—Hibru 1:1-6; 2:9.
Fasin Blong Stap Tru Long God i Stat Longtaem Bifo Olgeta
Pol i talem tok blong pusum ol Kristin blong Filipae long faswan handred yia, i se: ‘Tingting blong yufala i mas kam stretgud wetem tingting we Kraes i gat. Fastaem, bifo olgeta, bodi blong hem i olsem bodi blong God, be hem i no ting se hem i mas traehad tumas blong kam olsem we hem i sem mak wetem God, no gat. Hem nomo i lego ol samting blong laet ya, nao i kam olsem man blong wok nomo. Hem i bon long wol ya, i kam olsem man. Mo tu, hem i mekem tingting blong hem i stap daon blong i obei long God, gogo i ded. Mo ded ya blong hem, ol man oli nilim hem long pos.’ (Filipae 2:5-8) Jeova i soem wetem lav se hem i glad long fasin blong Jisas blong stap tru, taswe Hem i mekem Jisas i laef bakegen long ded mo i welkamem hem long heven bakegen. !Yes, Jisas i soem wan nambawan eksampel long yumi blong fasin blong holem strong long God blong plante milyan yia!—1 Pita 2:21.
!Yumi talem tangkyu from ol smosmol samting we Baebol i talem long saed blong laef blong Jisas bifo we i kam long wol ya! Save ya i pusum yumi blong holemtaet disisen blong yumi blong folem nambawan fasin blong hem blong stap tru, antap moa, naoia we hem i rul olsem King long Kingdom blong God mo Mesaea blong hem. !Yumi mas presem “Prins blong Pis,” Jisas Kraes, Hedgavman mo Rula blong Yumi, we “i stat long taem bifo olgeta”!—Aesea 9:6; Maeka 5:2.
[Ol futnot]
a B.K.T. i minim Bifo Kristin Taem.
b K.T. i minim Kristin Taem.
[Bokis blong pija long pej 24]
Pruf Se Jisas i Laef Bifo We i Kamdaon Long Wol
Ol prapa tok blong Jisas, we yumi luk biaen, oli givim plante pruf se hem i laef bifo we i kamdaon long wol:
◻ “I no gat man we i go antap long heven samtaem. Mi, mi Pikinini blong Man, mi nomo mi kamaot long heven, mi kamdaon.”—Jon 3:13.
◻ ‘I no Moses ya we i givim bred ya we i kamaot long heven blong yufala i kakae. Papa blong mi yes. Naoia hem i givim prapa bred we i kamaot long heven blong yufala i kakae. From we bred ya we God i givim, hemia bred we i aot long heven, i kamdaon long wol, mo i save givim laef long ol man long wol. . . . Mi mi kamaot long heven i no blong mekem ol samting we mi nomo mi wantem. Mi kam blong mekem ol samting we hemia we i sanem mi, hem i wantem.’—Jon 6:32, 33, 38.
◻ “Bred ya we i aot long heven i kamdaon long wol, . . man we i kakae bred ya bambae hem i no save ded. Bred ya we i laef, we i aot long heven i kamdaon long wol, mi ya. Man we i kakae bred ya, hem bambae i laef gogo i no save finis.”—Jon 6:50, 51.
◻ “?Be sipos yufala i luk mi, mi Pikinini blong Man, mi go antap bakegen long ples ya we mi stap long hem fastaem, olsem wanem nao?”—Jon 6:62.
◻ “Tok. . . . blong mi i save stanap yet, from we mi mi save weples mi aot long hem mo weples mi stap go long hem. . . . Yufala i kamaot long ples daon. Mi mi kamaot long ples antap. Yufala i kamaot long wol ya, be mi mi no kamaot long wol ya.”—Jon 8:14, 23.
◻ ‘Sipos God i papa blong yufala tru, bambae yufala i save laekem mi, from we mi mi aot long God, mi kam long ples ya. . . Mi no kam long ples ya from we mi mi wantem olsem, be from we hem i sanem mi.’—Jon 8:42.
◻ “Tru mi talem long yufala, taem we Ebraham ya i no bon yet, be mi ya mi stap we mi stap.”—Jon 8:58.
◻ “Papa, naoia i taem blong yu yu leftemap nem blong mi, yu givim hae nem long mi, olsem we mi gat fastaem, taem we wol i no stap yet nao mi mi stap wetem yu long gudfala laef blong heven. Papa, yu yu putum olgeta long han blong mi, oli man blong mi. Mo mi mi wantem blong oli save stap long ples ya we bambae mi mi stap long hem, blong oli save luk bigfala paoa blong heven we mi mi gat. Paoa ya, yu yu givim long mi from we yu laekem mi tumas, bifo olgeta, taem we wol i no stap yet.”—Jon 17:5, 24.
[Tok Blong Pija Long Pej 23]
Josua i mitim prins blong ami blong Jeova