Mekem Sam Sakrefaes We Jeova i Laekem
LONGTAEM bifo, wan samting we i narakaen i kamaot long doa long is saed blong garen blong Iden.a Sam strongfala jerubim oli stap gad long rod blong go insaed long garen ya, mo i klia se bambae oli no letem wan man i pas i go insaed. Mo tu, i gat wan naef blong faet we i blokem rod. Naef blong faet ya, faea i stap laet long hem, mo hem nomo i stap saksakem hem i go olbaot. Long naet, spesel laet blong naef ya i laetem ples ya, mo samting ya tu i blokem ol man blong kam long ples ya. (Jenesis 3:24) Nating sipos sam man oli bin intres long ples ya, be oli mas stap longwe lelebet long rod ya.
I sua se Ken mo Ebel oli visitim ples ya plante taem. Adam mo Iv oli aot finis long garen taem tufala boe oli bon. Taswe Ken mo Ebel oli neva luk garen ya, be oli save traem tingting laef long paradaes i olsem wanem taem papa mama blong olgeta oli stap yet long naesfala ples ya, we i gat plante gudfala frut mo ligim. Be taem tufala boe oli kam long ples ya mo oli traem luk biaen long rod we i go insaed, ating oli luk wan ples we i no moa naes, we i gat bigfala gras we i gru olbaot.
Adam mo Iv oli eksplenem long ol pikinini blong olgeta from wanem i no moa gat man we i klinim garen ya mo from wanem God i sakem olgeta oli aot long ples ya. (Jenesis 2:17; 3:6, 23) !I sua se Ken mo Ebel oli harem nogud mo oli sore tumas from samting ya! Oli save lukluk i go long garen, be oli no save go insaed. Oli stap klosap tumas long paradaes, be long sem taem, oli longwe tumas. Sin i spolem olgeta, mo Ken mo Ebel oli no save mekem wan samting nating blong stretem samting ya.
Adam mo Iv tu oli no save halpem olgeta. Tufala oli no joengud olsem bifo. Taem God i panisim Iv, hem i talem se: “Bambae yu stap wantem man blong yu yet, mo hem bambae i bos blong yu.” (Jenesis 3:16) Folem profet tok ya, ating Adam i bos strong long waef blong hem, i no moa tinghae long hem olsem wan fren we i save givhan long hem. Mo i luk olsem se Iv i wantem tumas folem hasban blong hem. Wan man we i stadi gud Baebol i talem se “klosap Iv i kam sik” from fasin blong hem blong “wantem man blong hem.”
Baebol i no talem olsem wanem fasin blong Adam mo Iv i spolem tingting blong Ken mo Ebel. Ating ol boe ya oli no moa gat bigfala respek long papa mama blong olgeta. Be i tru se Adam mo Iv oli givim wan nogud eksampel long ol pikinini blong olgeta.
Oli Jusum Defren Rod
Biaen, Ebel i kam wan man blong lukaot ol sipsip, mo Ken i kam man blong wokem garen. (Jenesis 4:2) Taem Ebel i lukaot long ol sipsip blong hem, hem i gat plante taem blong tingbaot long spesel profet tok ya we Jeova i talemaot long fored blong Adam mo Iv, bifo we hem i sakem olgeta oli aot long Iden. Jeova i talem se: “Bambae mi mi mekem we yu mo woman ya, yutufala i enemi blong yutufala, mo laen blong yu mo laen blong hem, tufala i enemi blong tufala. Hem bambae i kilim hed blong yu, mo yu bambae yu givim kil long bak blong leg blong hem.” (Jenesis 3:15, NW) I sua se Ebel i askem long hem wan se: ‘?Olsem wanem bambae promes ya i kamtru? ?Olsem wanem laen blong woman ya bambae i kilim snek, mo olsem wanem bambae laen ya i kasem kil long bak blong leg blong hem?’
Sam taem i pas, Ken mo Ebel oli kam bigman finis. Ale, tufala i mekem wan sakrefaes long Jeova. Ebel i wan man blong lukaot sipsip, taswe, yumi no sapraes we hem i givim “sam long ol fasbon blong ol sipsip blong hem, mo i tekem ol gudfala mit blong olgeta we i gat gris, nao i givim i go long Hae God.” Be Ken i mekem i defren. Hem i “tekem sam kakae we i kamaot long garen blong hem, i givim i go long Hae God.” Jeova i agri long sakrefaes blong Ebel, “be i no glad long fasin we Ken i mekem, mo long presen ya blong hem.” (Jenesis 4:3-5) ?From wanem God i no glad?
Samfala oli talem se sakrefaes blong Ebel i kamaot long ol “fasbon blong ol sipsip blong hem,” be Ken i givim nomo “sam frut we oli kamaot long garen.” Be trabol i no kamaot from we Jeova i no glad long presen blong Ken, from we Baebol i talem se Jeova i “glad long fasin ya we Ebel i mekem, mo long presen ya we i givim i go long hem.” Mo Jeova i “no glad long fasin we Ken i mekem, mo long presen ya blong hem.” Taswe Jeova i luk fastaem ol fasin blong hat blong ol man we oli wosipim hem. ?Hem i luk wanem taem hem i mekem olsem? Hibrus 11:4 i talem se Ebel i mekem sakrefaes from we hem i gat “bilif.” Taswe ating Ken i no gat inaf bilif, mo from samting ya God i no agri long presen blong hem.
Long saed blong sakrefaes ya, i gud blong makem se Ebel i kilim sam sipsip mo i mekem blad blong olgeta i ron. Ating hem i kasem finis se promes blong God long saed blong laen we bambae i kasem kil, i minim se bambae wan man i mas ded olsem sakrefaes. Sipos i olsem, ale presen blong hem i minim se hem i leftemap fasin fogif, mo hem i bilif se long stret taem blong hem, God bambae i givim wan sakrefaes we i save pemaot ol sin blong olgeta man.
Long defren fasin, i klia se Ken i no tingting tumas long sakrefaes we hem i mekem. Wan man blong laswan handred yia we i raetem plante tok long saed blong Baebol i talem se: “Ken i mekem wan presen long God, jes from we hem i wantem talem tangkiu long man we i bin wokem hem, mo i stap protektem hem. Presen blong hem i soem klia se long tingting blong hem, hem i no gat trabol wetem God, mo hem i no nidim blong talem ol sin blong hem long God, mo hem i no nidim help blong kam fri long sin.”
Antap moa, from we Ken i fasbon, ating hem i gat fasin flas blong tingting se hem nao, hem i laen ya we God i promes, we bambae i spolem Snek ya, Setan. Ating Iv tu i tinghae long fasbon blong hem long sem fasin. (Jenesis 4:1) Yes, i sua se sipos Ken mo Iv oli ting olsem, oli rong olgeta.
Baebol i no talem olsem wanem Jeova i soem se hem i glad long sakrefaes blong Ebel. Samfala oli talem se wan faea i kamaot long heven, i kakae ol sakrefaes ya. Be, nating se i olsem wanem, taem Ken i luk se Jeova i no glad long presen blong hem, “hem i kros tumas, mo fes blong hem i kam nogud.” (Jenesis 4:5) Ken i stap rere blong mekem wan samting we i nogud olgeta.
Advaes Blong Jeova Mo Ansa Blong Ken
Jeova i traem mekem se Ken i tingting. Hem i askem se: “?From wanem yu yu kros olsem? ?Weswe fes blong yu i kam nogud olsem?” Jeova i askem ol kwestin ya blong pulum Ken blong tingting long ol samting we oli pulum hem blong folem rod ya. Jeova i gohed, i talem se: “Sipos fasin blong yu i stret, bambae mi mi glad long yu, be fasin blong yu i no stret. Mo from samting ya, sin blong yu i olsem wan wael anamol we i stap klosap long doa, i rere blong kakae yu. Fasin nogud ya i wantem tumas blong winim yu, be yu yu mas winim hem.”—Jenesis 4:6, 7. (Lukluk bokis long pej 23.)
Ken i no lesin. No, i defren, hem i lidim Ebel i kam long wan garen, mo hem i kilim hem i ded. Samtaem biaen, taem Jeova i askem long Ken weples Ebel i stap, hem i giaman, mekem se sin blong hem i kam bigwan moa. Hem i talem se: “Mi no save. ?Yu ting se i wok blong mi blong lukaot long brata blong mi?”—Jenesis 4:8, 9.
Bifo, mo tu afta we Ken i kilim Ebel i ded, hem i holem strong tingting blong hem blong ‘no mekem samting we i stret.’ Hem i jusum blong letem sin i masta blong hem, mo from samting ya, God i sakemaot Ken, i go long wan ples we i no gat sam narafala man long hem. Mo hem i putum wan “saen,” ating jes wan strong tok, se i no gat man we i save kilim Ken i ded blong givimbak long hem from ded blong Ebel.—Jenesis 4:15.
Biaen Ken i bildim wan taon, mo hem i givim long taon ya nem blong pikinini blong hem. Yumi no sapraes se ol man blong taem ya oli savegud ol pikinini blong Ken from raf fasin blong olgeta. Be biaen, laen blong Ken i lus olgeta, long taem blong Noa, taem Bigfala Wota i spolemgud olgeta nogud man.—Jenesis 4:17-24; 7:21-24.
Baebol i no givim stori blong Ken mo Ebel jes blong ol man oli haremgud blong ridim stori ya. No, i tru, ol tok ya we ol profet oli raetem, “oli raetem blong tijim yumi,” mo “ol tok ya oli stret gud blong stretem ol krangke fasin mo blong tijim yumi long ol stret fasin.” (Rom 15:4; 2 Timoti 3:16) ?Yumi save lanem wanem samting from stori ya?
Wan Lesen Blong Yumi
I sem mak long Ken mo Ebel, God i singaot ol Kristin tede blong oli mekem wan sakrefaes. I no wan presen we oli mas bonem, be “evritaem we yumi talemaot nem blong Jisas long fes blong ol man, i olsem we yumi givim presen i go long God.” (Hibrus 13:15) Ol Witnes blong Jeova oli mekem samting ya long fulwol, from we oli talemaot gud nius blong Kingdom blong God long moa long 230 kantri. (Matiu 24:14) ?Yu yu stap joen long wok ya? Ale yu save sua se “God i stap mekem i stret nomo. Mo hem i no save fogetem ol wok ya we yufala i mekem. Hem bambae i stap tingbaot we yufala i lavem hem, mo we yufala i givhan finis long ol narafala Kristin man, mo we yufala i stap givhan long olgeta yet.”—Hibrus 6:10.
God i luk ol sakrefaes blong yumi long sem fasin we hem i luk ol presen blong Ken mo Ebel. Hem i no jajem ol presen blong yumi long stamba blong ol samting we man nomo i save luk. Eksampel, Jeova i no tinghae tumas long namba blong ol aoa we yumi spenem long wok blong prij. Jeova i luk dip moa. Jeremaea 17:10 (NW) i talem se God i “lukluk long hat blong man,” mo tu hem i “skelem ol kidni”—i minim ol dip tingting, ol filing mo ol samting we oli pulum yumi. Taswe Jeova i rili intres long ol samting we oli pulum yumi, i no long bigfala namba blong ol samting we yumi mekem. Yes i tru, nating sipos wan man i mekem wan bigfala no wan smol sakrefaes, bambae Jeova i glad long presen ya sipos lav i pulum man ya blong mekem sakrefaes ya.—Skelem Mak 12:41-44 wetem 14:3-9.
Yumi mas save tu se Jeova bambae i no akseptem ol sakrefaes we oli no stret, long sem fasin we hem i no akseptem presen we Ken i mekem wetem wan hat we i no stret. (Malakae 1:8, 13) Jeova i askem we yu givim long hem bes blong yu, we yu mekem wok blong hem wetem ful hat, sol, tingting mo paoa blong yu. (Mak 12:30) ?Yu yu stap mekem samting ya? Ale yu gat gudfala risen blong stap glad from sakrefaes blong yu. Pol i raetem se: “Olgeta man wanwan oli mas traem ol wok we olgeta nomo oli mekem. Nao oli save makem we oli kam man olsem wanem from ol wok blong olgeta nomo, i no from wok blong sam narafala man.”—Galesia 6:4.
Ken mo Ebel oli kasem sem tijing. Be taem mo ol samting we oli hapen oli givim long tufala jans blong wokem ol prapa fasin blong tufala. Sloslou, ol fasin blong Ken oli kam fulap long fasin jelas, rebel mo kros.
Ebel i defren olgeta. God i rimemba hem olsem wan stret man. (Matiu 23:35) Ebel i gat strong tingting blong mekem olgeta samting blong kam wan man we God i glad long hem. From samting ya, hem i kam defren olgeta long ol memba blong famle blong hem we oli no gat fasin tangkiu—Adam, Iv mo Ken. Baebol i talem long yumi se, nating se Ebel i ded finis, be “hem i stap toktok long yumi yet.” Strong fasin blong hem blong stap tru long God i wan haf blong ol tok we oli stap long Baebol blong olwe. I gud we yumi folem oltaem eksampel blong Ebel long fasin blong givim long God sam sakrefaes we hem i laekem.—Hibrus 11:4.
[Futnot]
a Sam man oli ting se ating garen blong Iden i bin stap long wan ples we i gat plante hil, long is saed blong kantri we tede oli kolem Teki.
[Bokis blong pija long pej 23]
Wan Stamba Eksampel Blong Ol Kristin We Oli Givim Advaes
“?FROM wanem yu yu kros olsem? ?Weswe fes blong yu i kam nogud olsem?” Jeova i askem ol kwestin ya blong pulum Ken blong tingting dip. Hem i no fosem Ken blong jenis, from we Ken i fri blong jusum wanem bambae hem i mekem. (Skelem wetem Dutronome 30:19.) Be nating se i olsem, Jeova i no wet, wantaem nomo hem i mekem se Ken i tingting long ol nogud samting we bambae oli kamaot sipos hem i gohed blong folem nogud rod ya. Hem i givim woning long Ken se: “Sin blong yu i olsem wan wael anamol we i stap klosap long doa, i rere blong kakae yu. Fasin nogud ya i wantem tumas blong winim yu, be yu yu mas winim hem.”—Jenesis 4:6, 7.
Yumi mas tingbaot we nating se Jeova i tok strong olsem long Ken, hem i no luk hem olsem wan ‘man we i lus finis.’ No i defren, hem i talemaot long Ken ol blesing we hem i save kasem sipos hem i jenisim rod blong hem, mo tu, Jeova i talem se hem i trastem we Ken i save winim trabol ya sipos hem i jusum blong mekem samting ya. Jeova i talem se: “Sipos yu jenisim fasin blong yu blong mekem samting we i stret, bambae mi mi glad long yu. (NW)” Mo tu, God i tok long Ken long saed blong fasin kros blong hem, we i save lidim hem blong kilim Ebel i ded. Jeova i talem se: “?Bambae, yu yu naf blong stap bos long fasin ya? (NW)”
Tede long ol Kristin kongregesen, ol elda oli mas folem eksampel blong Jeova. Olsem vas blong 2 Timoti 4:2 i soem, oli mas “tok strong” long ol man we oli rong, oli mas soem gud long olgeta ol nogud frut we oli save kamaot from rod blong olgeta we i no stret. Long sem taem, ol elda oli mas “mekem tingting blong ol man oli stanap strong.” Grik tok ya pa·ra·ka·leʹo i minim “leftemap tingting.” Buk ya, Theological Dictionary of the New Testament, i talem se “hemia i no wan tok blong mekem se man i harem nogud, no blong pulum ol man blong tok agens, no blong leftemap plante kwestin. Yes, i tru, wan narafala mining blong tok ya, hemia ‘fasin blong mekem man i haremgud.’ ”
Wan gudfala narafala poen, hemia se wan grik tok we i klosap long hemia, pa·raʹkle·tos, i save tokbaot wan man blong givhan, no wan loea we i sapotem man long fored blong loa. Taswe, taem ol elda oli givim strong tok blong stretem wan Kristin, oli mas rimemba se oli man blong givhan, oli no agensem man ya we i nidim advaes. Olsem Jeova, ol elda oli mas soem wan positif tingting, oli mas trastem se man ya we i kasem advaes i save bos long problem blong hem.—Skelem wetem Galesia 6:1.
Be, laswan samting, ol wanwan man nomo oli save mekem se ol advaes oli wok long laef blong olgeta. (Galesia 6:5; Filipae 2:12) Bambae ol man blong givim advaes oli luk se samfala oli no folem kaonsel blong olgeta, jes olsem Ken i jusum blong no tingbaot ol strong tok blong Man we i wokem hem. Be yet, taem ol elda oli folem ol fasin blong Jeova, we eksampel blong hem long saed blong fasin blong givim advaes i stretgud olgeta, oli save sua se oli mekem samting we oli mas mekem.