?Hu i Lidim Tingting Blong Yu?
“!MI, MI no nidim wan man i talem long mi wanem we mi mas tingbaot! !Mo mi no nidim wan man blong talem long mi wanem we mi mas mekem!” Man we i tok flas olsem, i minim se hem i trastem hem wan tumas, mo i bilif se olgeta tingting blong hem oli stret. ?Hemia tingting blong yu? I tru se, i no stret we narafala man i mekem disisen long ples blong yu. ?Be, yu ting se i waes blong sakemaot kwiktaem wan tok we maet hem i wan gudfala advaes? ?Yu ting se i rili no gat wan man we i save halpem yu blong mekem sam waes disisen? Mo tu, ?yu rili sua se i no gat man i lidim tingting blong yu, we ating yu no luksave?
Bifo long namba tu bigfala faet, Joseph Goebbels, wan man we i wok blong Hitler, i bos long bigfala bisnes blong sinema long Jemani. ?From wanem? From we hem i luksave se samting ya bambae i givim bigfala paoa long hem blong lidim tingting blong ol man, nao long rod ya bambae hem i save “bos antap long ol fasin blong olgeta tu.” (Propaganda and the German Cinema 1933-1945) Ating yu save finis olsem wanem rod ya, we Joseph Goebbels i yusum, i bin winim tingting blong plante man—ol man we tingting blong olgeta i gud nomo—blong oli folem waes blong ol Nasi, olsem blaen man.
Samting we i tru tumas hemia se, nomata wanem samting we yu yu stap tingbaot, mo eni samting we yu mekem, be oltaem, ol filing mo tingting blong narafala we yu stap lesin long hem, oli gat paoa long tingting blong yu. I tru se, hemia i no wan samting we i nogud. Sipos ol man ya oli rili intres long yu—olsem ol tija, ol fren, no ol papa mama—ale, bambae yu save harem gud from ol gudfala advaes blong olgeta. Be, sipos ol man ya oli tingbaot olgeta nomo, oli gat tingting we i rong no i folem kruked fasin, !yu mas lukaot long olgeta! Aposol Pol i tokbaot olgeta se oli man we “oli stap giaman long ol man.”—Taetas 1:10; Dutronome 13:6-8.
Taswe, yu no mas gat fasin blong no kea, mo ting se neva wan man bambae i save lidim tingting blong yu. (Skelem wetem 1 Korin 10:12.) I sua se samting ya i stap hapen long yu, mo ating i hapen plante taem finis be yu no tingbaot mo yu no luksave tu. Tingbaot wan smol eksampel olsem taem yu mekem disisen blong pem wan samting long stoa. ?Yu ting se yu wan nomo i mekem disisen blong pem ol samting ya? no ?I gat sam narafala man we yu no luksave be oli lidim yu blong jusum samting we yu tekem? Wan man blong raetem niuspepa, nem blong hem Eric Clark, i ting se samting ya i save hapen. Hem i se: “From we i gat plante tumas toktok blong pulum yumi blong pem samting, yumi no moa tingbaot paoa blong olgeta, ale, ol tok ya oli pulum yumi moa.” Man ya i eksplenem tu se, taem oli askem tingting blong ol man long saed blong ol tok we oli pulum man blong pem samting, “plante man oli agri se, ol tok ya oli gat paoa long tingting blong ol man, be oli talem se oli no gat paoa long olgeta.” Ol man oli ting se evri man i save foldaon long trap blong ol tok ya we i pulum olgeta, be oli ting se ol tok ya oli no save gat paoa long olgeta. “I luk olsem se taem man i stap hem wan, i no gat trabol i save kasem hem.”—The Want Makers.
?Setan i Pulum Ol Man Blong Folem Ol Fasin Blong Hem?
Sipos ol toktok we man i mekem evridei oli gat paoa blong pulum yu blong pem samting, ating hemia i no rili save spolem yu. Be, i gat wan narafala paoa we i moa nogud. Baebol i soem klia se Setan i wan bigfala masta blong trikim man. (Revelesen 12:9) Tingting blong Setan i sem mak nomo wetem tingting blong wan man we wok blong hem i blong pulum man blong pem samting. Man ya i talem se i gat tu rod blong pulum ol man we oli kam long stoa—“yu pulum ae blong olgeta no yu traem lidim tingting blong olgeta.” !Sipos ol man blong mekem wok ya oli save yusum ol rod olsemia blong pulum yu blong folem tingting blong olgeta, i sua se Setan we i gat gudhan blong pulum man, i save yusum ol semfala rod!—Jon 8:44.
Aposol Pol i save samting ya. Hem i fraet we sam Kristin man oli no moa lukaot gud mo oli foldaon long trap blong Setan. Hem i raetem se: “Be mi mi fraet se bambae tingting blong yufala i gorong, nao bambae yufala i foldaon olsem we fas woman ya Iv i foldaon fastaem, we snek i giaman long hem long ol giaman toktok blong hem. Mi fraet se bambae yufala i lego gudfala fasin ya blong yufala, we yufala i stap lavem Kraes tumas long fasin we i stret mo i klin gud.” (2 Korin 11:3) I gud yu tinghevi long woning ya. Sipos no, bambae yu kam olsem olgeta ya we oli bilif se ol tok blong salem samting oli gat paoa blong pulum man—“be i no gat paoa long olgeta.” Wan samting we i klia hemia se, ol tingting blong Setan oli gat paoa long laef blong man. Yumi luksave samting ya taem yumi luk olsem wanem we raf fasin, rabis fasin, mo fasin tu fes oli kam antap bigwan raonabaot long yumi.
Taswe, Pol, i askem long ol Kristin man se oli “no mas letem fasin blong [olgeta] i kam olsem fasin blong ol man long wol.” (Rom 12:2) Wan man we i stap tanem Baebol i go long narafala lanwis i talem bakegen tok ya blong Pol, hem i se: “Yufala i no mas letem wol ya i pulum yufala blong folem fasin blong hem.” (Rom 12:2, Phillips) Setan bambae i yusum enikaen trap blong fosem yu blong folem fasin blong hem. Hemia i olsem wan man blong wokem graonpot blong bifo, we i save fosem red graon i go insaed long wan tin blong wokem graonpot, blong mekem se red graon ya i tekem ol mak mo stael we hem i wantem. Setan i yusum politik, ol bisnes, ol jos, mo ol pleplei, blong kasem mak we hem i wantem. ?Paoa blong hem blong pulum man i strong olsem wanem? I strong olsem long taem blong aposol Jon. Jon i talem se: “Olgeta man blong wol ya oli stap long paoa blong Setan.” (1 Jon 5:19; mo tu lukluk 2 Korin 4:4.) Sipos yu no bilif we Setan i save save pulum man mo we hem i save mekem olgeta oli go krangke, yu mas rimemba olsem wanem hem i winim ful nesen blong Isrel, nating se oli bin givim laef blong olgeta i go long God finis. (1 Korin 10:6-12) ?Ating sem samting i save hapen long yu? Yes, i save hapen long yu sipos yu letem Setan i pulum tingting blong yu.
Luksave Wanem i Hapen
Plante taem, ol paoa ya we oli haed, bambae oli pulum tingting blong yu sipos yu letem olgeta oli pulum yu. Long buk ya The Hidden Persuaders, Vance Packard i makem poen ya se: “I gat wan gudfala rod yet blong blokem ol paoa ya: yumi save jusum blong no letem olgeta oli pulum tingting blong yumi. Klosap evri taem yumi gat jans blong jusum wanem we yumi wantem, mo yumi save blokem ol paoa ya we oli traem pulum yumi sipos yumi luksave wanem i stap hapen.” Samting ya i tru long olgeta toktok blong pulum man mo long fasin blong giaman mo stil.
I tru se, blong “luksave wanem i stap hapen,” yu mas rere blong letem ol gudfala save mo advaes oli kam insaed long tingting blong yu. Blong gat wan gudfala tingting, i sem mak olsem taem yumi wantem gat wan gudfala bodi. Yumi mas fidim gud bodi blong yumi sipos yumi wantem se hem i kam strong mo i wok gud. Mo yumi mas mekem sem mak wetem tingting blong yumi. (Ol Proveb 5:1, 2) Sipos yumi no gat naf save long wanem we i stap hapen, samting ya i save spolem gud yumi long sem fasin we giaman save i stap spolem man. I tru se yumi nidim blong protektem tingting blong yumi from ol giaman tingting mo waes blong wol we oli save lidim man i go krangke, be i nogud sipos yumi agensem mo harem nogud from evri advaes we narafala i givim long yumi.—1 Jon 4:1.
Ol trufala tok blong pulum man oli defren olgeta long ol tok we oli switim no pulum man long fasin haed. Aposol Pol i givim woning long yangfala Timoti blong i lukaot long “ol man nogud wetem ol man blong giaman, [we] bambae oli save gohed blong mekem i moawas olgeta. Bambae oli save giaman moa long ol man, mo olgeta tu oli save bilif long ol giaman toktok blong olgeta bakegen.” Be Pol i talem tu se: “Yu yu mas holemstrong ol samting ya we mifala i tijim yu long hem bifo, mo we yu bilif gud long hem finis, from we yu save gud ol man we oli tijim yu.” (2 Timoti 3:13, 14) Evri samting we yu letem i kam insaed long tingting blong yu bambae oli save pulum yu, taswe i impoten ‘blong save gud wanem kaen man i stap tijim yu,’ blong meksua se ol man ya oli rili wantem halpem yu no nogat.
Yu nomo i save jusum. Sipos yu letem waes blong man mo fasin blong wol ya oli lidim tingting blong yu, i olsem we yu jusum blong ‘letem wol blong naoia i lidim yu.’ (Rom 12:2) Be, wol ya i no gat intres blong save sipos hem i mekem i gud long yu no nogat. From samting ya, Pol i talem, “yufala i mas lukaot gud, blong bambae i no gat ol man oli kam fasem yufala long rabis tok ya we i folem waes blong man.” (Kolosi 2:8) I isi nomo blong folem tingting blong Setan, no blong mekem se Setan i ‘fasem yumi.’ I olsem man we, nating se hem i no smok tabak, be hem i stap pulum win blong tabak we narafala i stap smok long hem. Yu save kasem trabol jes sipos yu pulum nogud win ya.
Be, long wan narafala rod, yu save blokem nogud ‘win’ ya. (Efesas 2:2) I gud blong folem advaes blong Pol se: “Yufala i mas letem God i jenisim tingting blong yufala, blong mekem tingting blong yufala i niuwan olgeta. Nao bambae yufala i save jusumaot ol fasin we God i wantem, wanem i gud, mo wanem hem i glad long hem, mo wanem i stret gud blong mekem.” (Rom 12:2) Blong mekem samting ya yu mas traehad. (Ol Proveb 2:1-5) Traem rimemba we Jeova i no wan man blong pulum mo fosem man. Hem i givim ol advaes we yumi nidim, be sipos yumi wantem kasem olgeta, yumi mas lesin mo letem olgeta i gat paoa long tingting blong yumi. (Aesea 30:20, 21; 1 Tesalonaeka 2:13) Yu mas rere blong fulumap tingting blong yu wetem trutok we i stap long “Baebol,” Tok blong God.—2 Timoti 3:15-17.
Letem Jeova i Lidim Tingting Blong Yu
Sipos yumi wantem se Jeova i lidim tingting blong yumi, yumi mas rere blong obei. Jeova i soemaot klia samting ya taem hem i askem long profet Jeremaea blong go long haos blong man blong wokem graonpot. Jeremaea i luk we man ya i jenisim tingting blong hem long saed blong wan graonpot we hem i stap mekem, taem hem i luk we graonpot ya i kam nogud long han blong hem. Ale Jeova i talem se: “?Weswe? ?Yufala i ting se mi mi no gat raet blong mekem long yufala olsem we man blong wokem graonpot ya i mekem long graon ya blong hem? Yufala i stap long han blong mi, stret olsem we graon blong wokem graonpot i stap long han blong man blong wokem graonpot.” (Jeremaea 18:1-6) ?Tok ya, i minim se ol man Isrel oli olsem wan pis graon blong mekem graonpot nomo long han blong Jeova, mo we God i save wokem enikaen samting nomo we hem i wantem wetem olgeta?
Jeova i neva yusum bigfala paoa blong hem blong fosem ol man blong mekem wan samting we oli no wantem; i no fol blong Jeova sipos ol man oli kasem trabol, olsem we i fol blong man blong wokem graonpot sipos i gat samting i hapen long graonpot ya. (Dutronome 32:4) Sam trabol i save kamaot sipos olgeta ya we Jeova i wantem lidim long gudfala rod, oli sakemaot help blong hem. Yu yu defren olgeta long graon ya blong wokem graonpot we i no gat laef long hem. Yu yu fri blong jusum samting we yu wantem. Taem yu yusum fasin fri ya, bambae yu nomo yu save jusum sipos yu wantem letem Jeova i lidim tingting blong yu no sipos yu no wantem hem i mekem olsem.
!Hemia wan gudfala lesen blong tingbaot! !I moa gud blong lesin long voes blong Jeova i bitim we yumi talem wetem fasin flas se, “i no gat wan man bambae i talem long mi wanem we mi mas mekem”! Yumi evriwan i nidim Jeova blong i lidim yumi. (Jon 17:3) Yumi mas olsem King Deved, man blong raetem Ol Sam, taem hem i prea se: “[Jeova, NW]. Plis yu tijim mi long ol fasin blong yu, yu mekem mi mi save gud ol rod blong yu.” (Ol Sam 25:4) Rimemba wanem we King Solomon i talem: “Man we i waes, bambae hem i lesin long ol tok we oli save tijim hem, mo i holem gud olgeta.” (Ol Proveb 1:5, NW) ?Bambae yu yu lesin? Sipos yes, “fasin ya we yu luksave ol samting, mo we yu savegud ol mining blong hem, hem bambae i stap lukaot long yu.”—Ol Proveb 2:11.