Traem Faenem Paradaes

PASCAL STISI I TALEM STORI YA

I let long naet finis mo i no gat man long ol rod blong taon ya Besie, saot blong Franis. Mi mo fren blong mi, mitufala i kam long wan stoa we i salem ol buk blong skul, stonwol blong stoa ya oli jes pentem, ale, mitufala i raet long stonwol ya. Long bigbigfala blak leta, mitufala i raetem tok blong wan man Jemani, Nietzsche, we i gat bigfala waes blong wol, se: ‘Ol god oli ded finis. !Naoia Haefala Man i mas laef!’ ?From wanem mi mekem ol samting ya?

MI MI bon long Franis long 1951. Famle blong mi i Katolik mo mifala i blong Itali. Taem mi pikinini yet, mifala i stap go long saot blong Itali, long taem blong spel. Long ples ya, evri vilej i gat wan aedol blong Vejin Meri. Mi go plante taem wetem bubu blong mi, blong folem ol longfala laen blong man we oli karem ol bigfala aedol ya i go wokbaot antap long ol hil​—⁠be mi no bilif nating long ol samting ya. Mi finisim edukesen blong mi long wan skul blong ol Jesuit. Be mi neva harem wan samting we i mekem bilif blong mi long God i kam strong moa.

Be, taem mi fulumap pepa blong go long wan yunivesiti long Monpelie blong stadi long meresin, long taem ya nao, mi stat tingbaot mining blong laef. Papa blong mi i kasem bigfala kil long taem blong faet, mo oltaem hem i nidim ol dokta blong stap klosap long hem. Mi gat tingting se i moa gud sipos man i stopem ol faet, i bitim we oli spenem fulap taem mo traehad blong lukaot long ol man we oli kasem kil long ol faet ya. Be long taem ya, Faet blong Vietnam i stap gohed finis. Mi tingbaot eksampel ya se, i gat wan rod nomo blong blokem kansa blong waet leva, hemia karemaot stamba blong sik ya​—⁠tabak. ?Be olsem wanem long ol sik we oli kamaot long ol pua kantri we i no gat kakae, no ol sik we oli kamaot long ol rij kantri from we ol man oli kakae tumas? Ating i moa gud blong tekemaot stamba blong ol sik ya, i bitim we yumi traem blong stretem ol rabis frut we oli kamaot from olgeta, ?no? ?From wanem plante tumas man oli stap safa long wol ya? Mi ting se i gat wan samting i no stret long laef blong ol man ya we i mekem se oli wantem spolem olgeta bakegen, mo mi ting se ol gavman nomo nao oli stamba blong samting ya.

Wan buk we mi laekem tumas, hemia buk blong wan man we i no kea long ol rul mo ol loa. Taswe mi stat raetem ol tok blong hem olbaot long ol stonwol. Sloslou, mi tu mi no moa kea long ol loa mo ol rul, mi no gat bilif, mi no folem loa long saed blong stret fasin, mo mi no wantem gat God no masta. Long tingting blong mi, ol rijman mo ol man we oli gat paoa olgeta nomo oli bin mekemap God mo skul blong oli save rulum mifala mo stilim mane blong mifala. I olsem se ol rijman oli stap talem, ‘Yufala i mas wokhad long graon, nao bambae yufala i kasem bigfala praes long paradaes long heven.’ Be, taem blong ol god we oli rulum man i pas finis. Ol man oli mas save samting ya. Wan rod blong talemaot samting ya long ol man hemia blong raet long ol wol blong haos.

From samting ya, ol stadi blong mi oli stap long namba tu ples long laef blong mi. Long sem taem, mi fulumap pepa blong tekem wan kos blong jiografi mo sayens blong ol laef samting long wan narafala yunivesiti blong Monpelie. Ol man oli savegud yunivesiti ya from we ol studen blong hem oli rebel agensem rul blong ol haeman. Taem mi gohed blong stadi long sayens blong ol laef samting, mi harem nogud bitim mak blong luk olsem wanem we ol man oli spolem naesfala wol blong yumi.

Evri yia, long hot taem, mi tekem spel blong mi mo mi go wokbaot plante kilometa olbaot long kantri blong Yurop. Taem mi wokbaot olsem, mi toktok wetem plante handred man we oli tekem mi long trak blong olgeta. Long ol storeyan ya mi luk wetem prapa ae blong mi se laef blong man i fulap long ol rabis samting mo ol raf fasin we oli spolem olgeta nomo. Wan taem, taem mi traem faenem paradaes, mi go kamaot long sam nambawan sanbij long naesfala aelan ya Krit, be oel i kavremap ol sanbij ya. Samting ya i mekem mi mi sore tumas. ?I gat wan ples long wol ya we bambae mi save faenem Paradaes long hem?

Gobak Long Ol Wok Blong Plantesin

Long Franis, ol man we oli agensem fasin blong spolem ol laef samting, oli traem leftemap tingting ya se man i mas gobak long ol wok blong plantesin blong stretem ol trabol blong laef. Mi mi wantem wok wetem han blong mi. Taswe mi pem wan olfala ston haos long wan smol vilej daon long bigfala hil ya Sevenes, long saot blong Franis. Long doa blong haos ya, mi raetem tok ya se “Paradaes Naoia,” hemia spesel tok blong ol ‘hipi’a blong Amerika. Wan yangfala gel Jemani we i pas tru long ples blong mi, i kam laef wetem mi olsem woman blong mi. Mitufala i no wantem nating blong mared long fored blong mea, from we hem i wok long nem blong gavman. ?Olsem wanem long jos? !Hemia tu, mitufala i no wantem nating!

Plante taem, mitufala i no werem sus blong wokbaot, mo mi mi gat longfala hea mo bigfala mustas we mi no kipim gud. Mi laekem tumas blong planem ol frut mo ligim. Long hot taem, skae i blu mo ol smol bebet oli stap krae taem san i godaon. !Ol flaoa oli smel gud tumas, mo ol frut blong Mediterenian​—⁠grep mo frut blong figtri​—⁠oli grugud mo oli swit! I luk olsem se mifala i faenem wan ples blong mifala long paradaes.

Bilif Long God i Girap

Long yunivesiti, mi bin stadi long saed blong laef blong ol sel mo olsem wanem laef i stat, mo tu, mi stadi olsem wanem bodi blong man i wok. Ol stadi ya oli mekem mi mi sapraes tumas from we mi luk olsem wanem we olgeta samting ya oli stap wokgud tugeta. Nao evri dei, taem mi stap lukluk ol laef samting raonabaot long mi, mi sapraes tumas blong luk olsem wanem we oli naes tumas mo oli soemaot paoa. Evri dei, ol samting ya oli tijim mi olsem wan buk. Wan dei, mi go wokbaot longtaem long ol hil, mo afta we mi tingting dip long laef, mi luksave se i mas gat wan Man we i Wokem Olgeta Samting Ya. Long hat blong mi, mi mekem disisen blong bilif long God. Bifo, mi stap harem nogud tumas, mi filim olsem se mi stap mi wan. Be, long dei ya we mi stat bilif long God, mi talem long mi wan se ‘Pascal, bambae yu neva stap yu wan bakegen.’ Hemia wan strong filing.

I no longtaem biaen, mifala i gat wan smol gel​—⁠Amandine. Gel ya i impoten tumas long ae blong mi. From we naoia mi bilif se God i rili stap, mi stat folem ol smosmol loa long saed blong stret fasin we mi save finis. Mi no moa stil mo giaman, mo mi luksave se from samting ya mi no moa kasem plante trabol wetem ol man raonabaot long mi. Yes, mifala i gat trabol, mo paradaes blong mifala i no rili olsem we mi tingbaot. Long ples ya, ol man we oli planem grep blong mekem waen oli yusum sam kemikol we oli spolem garen blong mi. Mi no gat ansa yet long kwestin ya se ‘?from wanem man i safa?’ mo tu, nating se mi ridim plante advaes long saed blong famle laef, be samting ya i no blokem mi blong rao bigwan wetem gelfren blong mi. Mifala i no gat plante fren, be smol fren we mifala i gat mifala i no save trastem olgeta; sam long olgeta oli traem pulum woman blong mi blong slip wetem ol narafala man. Mifala i ting se i mas gat wan paradaes we i moagud.

Ansa Long Ol Prea Blong Mi

Plante taem mi prea long God long prapa fasin blong mi, blong Hem i lidim mi long laef. Wan Sande long moning, wan woman we i kaengud, nem blong hem Irène Lopez, wetem smol boe blong hem, tufala i kam long haos blong mifala. Hem i wan Witnes blong Jeova. Mi lesin long wanem we hem i talem, mo mi agri blong wan man i kam luk mi bakegen. Nao, tu man oli kam. Long storeyan we mifala i gat, mi rimemba tu samting​—⁠Paradaes mo Kingdom blong God. Mi kipim tingting ya i stap dip long hat blong mi, mo taem ol manis oli pas, mi kasem save se wan dei, bambae mi mas letem God i stretem laef blong mi, blong mekem se tingting blong mi i no jajem mi, mo blong kasem trufala glad.

Blong mekem laef blong mitufala i laenap wetem Tok blong God, fastaem woman blong mi i wantem se mitufala i mared. Be hem i joen wetem sam rabis fren we oli jikim God mo ol loa blong hem. Wan naet, taem mi kambak long haos, mi sek bigwan. I no gat man long haos. Woman blong mi i ronwe wetem smol gel blong mitufala we i gat tri yia. Mi stap wet long tufala blong plante dei​—⁠be mi wet blong nating. Mi no talem se hemia fol blong God, be mi prea blong Hem i halpem mi.

Smoltaem biaen, mi tekem Baebol, mi sidaon aninit long figtri mo mi stat ridim. Blong talem tru, i olsem se mi stap dring ol tok blong hem. Nating se mi ridim plante buk blong ol man we oli stadi dip long tingting blong man, be neva mi faenem tingting we i waes olsem hemia. God nomo i bin pusum man blong raetem buk ya. Mi sapraes tumas long ol tijing blong Jisas mo save we hem i gat long saed blong prapa fasin blong man. Buk blong Ol Sam i leftemap tingting blong mi, mo mi mi sapraes blong luk waes blong Ol Proveb. Kwiktaem nomo mi luksave se taem yu stadi long ol samting we God i wokem, yu save kam klosap long God, be ol samting ya oli “ol smolsmol samting nomo we i stap soemaot paoa blong hem.”​—⁠Job 26:⁠14.

Ol Witnes oli bin givim tu buk long mi we nem blong tufala Trutok Blong Soemaot Rod Blong Itenel Laef mo ?Olsem Wanem Blong Mekem Famle Blong Yu i Hapi?b Taem mi ridim tufala buk ya, ae blong mi i open. Buk ya Trutok i halpem mi blong save from wanem wol i fulap long doti, from wanem i gat faet, from wanem raf fasin i kam antap, mo from wanem man i fraet se wan nyuklia faet i finisim olgeta laef samting long wol. Ol samting ya oli pruvum se Kingdom blong God i klosap nomo, sem mak olsem red skae we mi luk long garen blong mi we i minim se bambae i gat gudfala weta long nekis dei. Taem mi ridim buk ya Famle, mi wantem tumas blong soem long woman we i stap wetem mi bifo, mi wantem talem long hem se mitufala i save stap glad sipos mitufala i folem advaes blong Baebol. Be naoia, mi no moa gat jans blong mekem olsem.

Gru Long Saed Blong Spirit

Mi wantem save moa, taswe mi askem Robert, wan Witnes, blong kam luk mi. Hem i sapraes tumas taem mi talem long hem se mi wantem baptaes, taswe hem i statem wan stadi long Baebol wetem mi. Kwiktaem nomo mi stat talemaot long narafala ol samting we mi lanem, mo mi tekem sam buk long Haos Kingdom blong seremaot long olgeta.

Blong kasem mane blong laef, mi lanem wok blong wokem simen. Mi save finis ol gudfala samting we Tok blong God i save mekem long man, taswe mi tekem evri jans blong talemaot tok ya long ol studen mo ol tija. Wan naet, mi mitim Serge. Hem i gat sam buk long han blong hem. Mi talem long hem se: “Mi luk se yu laekem ridim buk.” Hem i ansa se: “Yes, be mi taed finis blong ridim ol buk ya.” Mi askem long hem se: “?Yu yu wantem ridim wan gudfala samting?” Mitufala i tokbaot Kingdom blong God, biaen hem i tekem sam buk we oli tokbaot Baebol. Wan wik biaen, hem i kam long Haos Kingdom wetem mi, mo mi statem wan stadi blong Baebol wetem hem.

Wan dei mi askem long Robert sipos mi save go prij long ol haos wanwan. Hem i go long kabod blong hem, i faenem wan klos, mo i givim long mi. Nekis Sande i fastaem we mi go prij wetem hem. Biaen, long Maj 7, 1981, mi tekem baptaes long wota blong soemaot se mi givim laef blong mi finis i go long Jeova God.

I Gat Help Taem Mi Kasem Trabol

Long taem ya, mi faenem ples we Amandine mo mama blong hem tufala i stap long hem. Be sore tumas, mama blong hem i yusum loa blong kantri we hem i stap long hem blong putum tabu long mi, mekem se mi no save luk gel blong mi. Mama blong Amandine i mared finis, mo mi harem nogud tumas taem mi kasem pepa blong wan loea we i talem se hasban blong hem i adoptem gel blong mi​—⁠nomata se mi no agri wetem samting ya. Mi no moa gat wan raet nating long gel blong mi. Nating se mi yusum loa, be mi neva kasem raet blong visitim hem. Mi harem olsem se mi karem 50 kilo long bak blong mi, from we mi sore bigwan.

Be, Tok blong God i leftemap tingting blong mi long plante defren rod. Wan dei we mi harem nogud tumas, mi talem bakegen mo bakegen tok ya blong Ol Proveb 24⁠:10 se: “Sipos tingting blong yu i no strong long taem blong trabol, hemia i soemaot we yu yu no strong nating.” Vas ya i givhan long mi blong no harem nogud bitim mak. Long wan narafala taem we mi traem luk gel blong mi be oli blokem mi bakegen, mi holemtaet handel blong basket blong mi mo mi go prij. Taem mi go tru long bigfala trabol olsem ya, mi save talem se tok ya blong Ol Sam 126⁠:6 i tru nomo se: “Ol man ya, taem oli go planem kakae long garen, oli stap harem nogud, oli stap krae. Be biaen, taem oli go tekemaot kakae long garen ya oli karem i kam, bambae oli singsing from we oli glad we i glad long kakae ya.” Mi lanem wan gudfala lesen se, sipos yu gat bigfala trabol yu mas traem bes blong yu blong stretem trabol ya. Be, afta we yu mekem olsem finis, yu mas letem ol trabol ya i stap mo yu mas gohed long wok blong Jeova. Hemia wan rod nomo blong stap glad.

Traehad Blong Kasem Samting We i Moagud

Taem papa mama blong mi we mi laekem tumas, tufala i luk ol jenis we mi mekem, tufala i wantem halpem mi blong gohed long stadi blong mi long yunivesiti. Mi talem tangkiu long olgeta, be naoia mi gat wan narafala mak. Trutok i mekem mi mi fri long ol giaman waes blong wol ya mo ol tijing we oli mekem tingting blong man i fasfas, mo wok blong lukluk sta blong talem fiuja. Naoia mi gat ol trufala fren we neva bambae oli kilkilim olgeta long wan faet. Mo tu mi kasem ansa long kwestin blong mi se, ?from wanem man i safa tumas long wol ya? Mi gat bigfala tangkiu mo mi wantem tumas blong mekem wok blong God wetem olgeta paoa blong mi. Jisas i givim laef blong hem blong mekem wok blong prij, taswe mi wantem folem eksampel blong hem.

Long 1983, mi lego wok blong mi blong kam wan fultaem paenia. God i ansa long ol prea blong mi, from we mi faenem wan haftaem wok we i givhan long mi blong kasem naf mane blong laef. !Mi glad tumas blong go long skul blong ol paenia wetem Serge, yangfala man ya we mi bin prij long hem long skul! Afta we mi mekem wok blong fultaem paenia blong tri yia, mi wantem mekem moa long wok blong Jeova. Taswe, long 1986, mi kam wan spesel paenia long naes taon ya Provins, klosap long Paris. Plante taem, taem mi kambak long haos blong mi long naet, mi nildaon blong prea long Jeova, blong talem tangkiu long hem from nambawan dei ya we mi spenem blong tokbaot Hem long narafala. Blong talem tru, tufala samting we i mekem mi mi harem gud tumas long laef blong mi, hemia taem mi toktok wetem God, mo taem mi tokbaot God long narafala man.

Wan narafala samting we i mekem mi mi glad tumas hemia taem mama blong mi we i laef long Sebesan, wan smol vilej long saot blong Franis, i tekem baptaes. Taem mama blong mi i stat ridim Baebol, mi sanem sabskripsen blong Wajtaoa mo Wekap! i go long hem. Hem i wan woman we i tingting dip, mo kwiktaem nomo hem i luksave se ol samting we hem i ridim, oli tru tumas.

Betel​—Wan Nambawan Paradaes Long Saed Blong Spirit

Taem Watch Tower Sosaeti i talem se namba blong ol spesel paenia i mas godaon, mi fulumap pepa blong go long Ministeriol Trening Skul mo long Betel, branj ofis blong ol Witnes blong Jeova long Franis. Mi letem bisnes ya i stap long han blong Jeova. Hem nomo i save talem long mi wanem beswan ples blong mekem wok blong hem. Sam manis biaen, long Desemba 1989, oli singaot mi blong wok long Betel long Louvie, notwes blong Franis. Hemia wan gudfala samting, from we taem mi wok long ples ya, mi save halpem yangfala brata blong mi mo woman blong hem blong lukaot long papa mama blong mi, taem tufala i sik tumas. Sipos mi bin wok olsem wan misinari plante taosen kilometa longwe long ples blong tufala, bambae mi no bin gat jans blong halpem tufala.

Plante taem mama blong mi i kam luk mi long Betel. Nating se i hadwok long hem blong laef longwe blong mi, be plante taem hem i bin talem long mi se: “Boe blong mi, yu mas stap long Betel. Mi mi glad from we yu folem rod ya blong mekem wok blong Jeova.” Sore tumas, papa mama blong mi tufala i ded finis. !Mi stap wet long taem ya we bambae mi luk tufala bakegen long wol ya we bambae i kam wan trufala paradaes!

Mi rili bilif se sipos i gat wan haos we i stret blong kolem hem se “Paradaes Naoia,” hemia Betel​—⁠we i minim “Haos blong God.” Trufala paradaes i rili minim paradaes long saed blong spirit fastaem, mo long Betel, tingting ya long saed long spirit i antap moa long ol narafala samting. Mifala i gat jans blong wokem ol frut blong tabu spirit. (Galesia 5:​22, 23) Ol nambawan kakae long saed blong spirit we mifala i kasem taem mifala i tokbaot vas blong dei, mo taem mifala i mekem Wajtaoa stadi, oli givim paoa long mi blong wok long Betel. Be tu, Betel i wan nambawan ples blong gruap long saed blong spirit, from we long ples ya yu save joen wetem ol brata mo sista we oli gat dip save long saed blong spirit, mo we oli mekem wok blong Jeova long plante yia. Nating se i mekem 17 yia finis we mi no luk gel blong mi, be long Betel i gat plante yangfala we oli wokhad. Mi luk olgeta olsem ol pikinini blong mi, mo mi glad tu, taem mi luk se oli gohed long saed blong spirit. Long ol eit yia we oli pas finis, mi mekem seven defren wok. I no isi blong jenis oltaem i go long wan defren wok, be mi kasem blesing from.

Bifo, mi planem wan kaen bin we i save karem handred frut. Long sem fasin, mi luk se taem yu planem rabis sid, biaen yu kasem trabol handred taem moa​—⁠i no jes wan rabis frut nomo. Taem yu lanem samting long laef tru long wanem we yu traem, i olsem we yu go long wan skul, be ol lesen blong skul ya oli karem bigfala trabol. Mi harem moagud sipos mi neva go long skul ya. I gud moa sipos mi bin folem rod blong Jeova stat long taem we mi pikinini yet. !Ol yangfala we oli gat Kristin papa mama we i tijim olgeta long rod blong God, oli gat wan nambawan jans! I sua se i moagud blong planem gudfala sid long wok blong God, mo blong kasem pis mo haremgud wan handred taem moa, i bitim narafala samting.​—⁠Galesia 6:​7, 8.

Taem mi paenia, samtaem mi pas long fored blong stoa ya we mi bin raetem nogud tok ya blong man we i agensem loa. Mi go insaed long stoa ya mo mi tokbaot God ya we i laef mo stamba tingting blong Hem, wetem masta blong stoa ya. !Yes, God i laef! Jeova, we hem i trufala God nomo, hem i wan Papa we i stret, hem i neva lego ol pikinini blong hem. (Revelesen 15:4) !Mi hop se tede, bambae i gat wan bigfala hif blong man blong ol nesen we oli faenem paradaes ya long saed blong spirit​—⁠mo paradaes ya we bambae i stap long wol​—⁠taem oli mekem wok blong God, mo oli presem Jeova!

[Ol futnot]

[Tok Blong Pija Long Pej 26]

Mi bilif long God, taem mi luk ol naesfala samting we oli stap raonabaot long mi. (Raetsaed) Long Betel naoia