Wan Impoten Step Blong Ol Man We Oli Laekem Tok Blong God

Long 1998, ol man we oli laekem Tok blong God oli kasem wan impoten step. Long yia ya, oli kasem namba 100 milyan kopi we oli prentem, blong “New World Translation of the Holy Scriptures.” !Hemia i minim se, oli prentem mo oli seremaot Baebol ya moa, i bitim plante narafala Baebol we ol man oli prentem long handred yia ya we i pas!

YUMI sapraes blong luk namba ya taem yumi tingbaot se long fastaem we Baebol ya i kamaot, plante man oli tok nogud long saed blong hem. !Be, Baebol ya i no lus, hem i gru i kam plante, mo i go insaed long ol haos​—mo hat​—blong plante milyan man raonabaot long wol! ?Baebol ya we i defren long ol narafala translesen, i kamaot long wea? ?Hu olgeta we oli lidim wok ya? ?Mo olsem wanem yu save kasem blesing sipos yu yusum hem?

?From Wanem i Nidim Wan Niufala Translesen?

Blong bitim wan handred yia, Watch Tower Bible and Tract Society, wan kampani blong ol Witnes blong Jeova, we loa i agri long hem, i stap seremaot ol Baebol. Be, ?from wanem ol Witnes blong Jeova oli ting se i nidim wan narafala translesen blong Tok blong God? Buk ya So Many Versions?, we Sakae Kubo mo Walter Specht tufala i raetem, i talem se: “I no gat wan translesen blong Baebol we man i save tokbaot se hemia laswan translesen we i stretgud olgeta. No gat. Ol translesen oli mas gohed blong jenis folem moa save we ol man oli kasem long saed blong Baebol mo ol jenis we oli kamaot long lanwis blong ol man.”

Long laswan handred yia, ol man oli kasem moa save long ol lanwis Hibru, Grik, mo Aramaik​—ol lanwis ya we oli raetem Baebol long hem fastaem. Mo tu, ol man oli faenem sam moa hanraet blong Baebol bakegen, we oli olfala moa mo we oli stret moa i bitim ol narafala hanraet we ol man oli bin yusum fastaem blong transletem Baebol. !Taswe, ol save we man i gat long saed blong Tok blong God tede i stret moa i bitim bifo! From samting ya, Komiti blong New World Bible Translation i gat gudfala risen blong stat blong wok long wan niufala translesen blong Baebol we i stap long lanwis blong ol man tede.

Long 1950 oli prentem faswan kopi blong New World Translation of the Christian Greek Scriptures long Engglis lanwis. Taetel blong hem nomo i soemaot finis se translesen ya i no folem kastom we ol man oli holem longtaem finis i kam. Hem i no makemaot Baebol long tu haf olsem se, wan hem i “Olfala” Testamen mo narawan i “Niufala” Testamen. Long ol nekis ten yia we oli kam, oli prentem sam haf blong sam buk blong Hibru haf. Long 1961 fulwan Baebol long Engglis i kamaot long wan buk nomo.

?Hu olgeta we oli tanem nambawan Baebol ya? Wajtaoa blong Septemba 15, 1950 (long Engglis), i talem se: “Ol man we oli wok long translesen komiti oli talemaot klia tingting blong olgeta . . . se oli no wantem letem man i save long olgeta, mo oli no wantem prentem nem blong olgeta [long ol Baebol ya], taem oli laef i stap no afta we oli ded finis. Stamba mak blong translesen ya hem i blong leftemap nem blong trufala God we i laef i stap.” Sam man we oli jikim translesen ya, oli tok strong se ‘ol man oli no mas tinghae long wok ya from hem i wok blong ol man we oli no gat save.’ Be i no evriman we oli folem tingting ya. Alan S. Duthie i raetem se: “Sipos yumi save olgeta we oli tanem no prentem wan kaen translesen blong Baebol olsem, ?hemia i naf blong pruvum se translesen blong olgeta bambae i gud no i nogud? No gat. I no gat wan samting i moagud i bitim fasin ya blong skelem olgeta wanwan translesen.”a

Sam Spesel Haf Blong Hem

Plante milyan man we oli ridim New World Translation oli skelem toktok blong hem mo oli faenemaot se Baebol ya i isi blong ridim mo i stretgud nomo. Ol man we oli wok blong tanem ol lanwis Hibru, Aramaik, mo Grik, oli yusum ol beswan hanraet we oli save faenem.b Oli traehad tu, blong yusum ol beswan toktok long lanwis blong man tede we i laenap moa wetem olgeta tok long olfala hanraet, be, taem oli mekem olsem, oli meksua se ol tok ya bambae oli klia blong harem save. From samting ya, sam man blong stadi oli leftemap translesen ya se hem i laenapgud wetem olfala hanraet mo i no ademap samting. Eksampel, Andover Newton Quarterly blong Janewari 1963, i talem se: “Translesen blong Niu Testeman i pruvum se i gat sam man [long medel blong ol Witnes blong Jeova] we oli gat gudfala save mo oli naf blong winim plante long ol problem we i kamaot long wok ya blong tanem Baebol.”

Olgeta ya we oli tanem Baebol, oli karem sam niufala save long wanem we man i kasem finis long saed blong Baebol. Sam vas blong Baebol, we fastaem man i gat smol save nomo long hem, oli kam klia bigwan. Eksampel, oli jenisim vas blong Matiu 5:3, we narafala translesen i talem se “olgeta we oli pua long spirit oli save harem gud” (King James Version), mo oli putum long tok we i klia moa se: “Olgeta we oli luksave nid blong olgeta long saed blong spirit, oli save glad.” Mo tu, New World Translation i traehad blong yusum ol semfala tok oltaem, blong talem ol impoten tok we oli kamaot plante taem. Wan eksampel hem i Grik tok ya psy·kheʹ. Long Baebol ya oli tanem tok ya i kam “sol” long evri ples we hem i kamaot long hem. !From samting ya, man we i ridim Baebol ya bambae i luksave kwiktaem se, sol i save ded! Hemia wan samting we i defren olgeta long tijing blong plante skul.​—Matiu 2:​20; Mak 3:4; Luk 6:9; 17:33.

Putumbak Nem Blong God

Wan nambawan samting long saed blong New World Translation hemia se hem i putumbak nem blong God, Jeova, long olgeta ples blong hem. Long ol olfala hanraet blong Hibru Baebol, nem blong God i stap long fo leta we long alfabet blong yumi oli raetem olsem se YHWH no JHVH. Nem ya i kamaot klosap 7,000 taem long haf blong Baebol we ol man oli kolem Olfala Testeman. (Eksodas 3:​15; Ol Sam 83:18) !I klia se, Man Ya We i Wokem yumi i wantem se ol man blong hem oli save nem ya mo se oli yusum nem ya tu!

Be, sam giaman bilif oli mekem ol man Jiu oli fraet blong yusum nem ya blong God. Afta we ol aposol blong Jisas oli ded, ol man we oli mekem kopi blong Grik haf blong Baebol oli stat karemaot nem blong God mo oli putum tok ya Kyʹri·os (Masta) no The·osʹ (God) long ples blong hem. Sore tumas, ol man blong tanem Baebol tede tu, oli folem kastom ya we i daonem nem blong God. Yes, ol man tede tu oli karemaot nem blong God long bighaf blong ol Baebol mo oli haedem trutok ya se God i gat wan nem. Eksampel, long Jon 17:6 tok blong Jisas i se: “Mi mi stap talemaot nem blong yu long olgeta man.” Be, long Today’s English Version, vas ya i rid olsem: “Mi mi mekem ol man oli save yu.”

Sam man blong mekem dip stadi oli sapotem fasin ya blong karemaot nem blong God long Baebol, from we oli ting se i no gat man tede we i save stret olsem wanem blong talem nem ya. Be, ol narafala nem blong Baebol, we yumi harem plante taem, olsem Jeremaea, Aesea, mo Jisas, ol man oli tanem olgeta i kam long lanwis blong yumi, nating se oli no rili save stret rod blong talem ol nem ya long Hibru lanwis. From we plante man oli yusum tok ya Jeova olsem stret rod blong talem nem blong God​—mo from we plante man oli save long nem ya​—i no gat samting we i save sapotem tingting ya se i no stret blong talem nem ya.

Komiti blong New World Bible Translation i tekem strong disisen blong yusum nem blong Jeova long Hibru tugeta wetem Grik haf blong Baebol. I gat sam Baebol we oli folem fasin ya finis bifo. Hemia ol Baebol we ol man oli bin tanem blong ol kantri olsem Sentrol Amerika, Saot Pasifik, mo Orient. Be, oli no folem fasin ya blong yusum nem blong God, jes from we i laenap wetem hae save. No gat. Man we i wantem save olgeta fasin blong God, mo luksave hem olsem wan man we i rili laef i stap, i impoten tumas blong hem i save nem blong God tu. (Eksodas 34:​6, 7) !New World Translation i leftemap tingting blong plante milyan man blong yusum nem blong God!

Kasem Ol Man We Oli No Ridim Engglis

Bitwin long 1963 mo 1989, oli tanem fulwan New World Translation no sam haf blong hem, i go long ten narafala lanwis. Be, wok ya blong tanem Baebol ya i go long narafala lanwis, hem i no wan isi samting. Sam long ol translesen ya oli tekem 20 yia no moa. Nao, long 1989 oli stanemap Translation Services Department long hedkwota blong ol Witnes blong Jeova. Dipatmen ya, we i stap aninit long Raeting Komiti blong Hed Kampani, i stat mekem wok blong tanem Baebol i spid moa. Oli wokem wan spesel rod blong translesen we i joenem ol tok blong Baebol wetem kompyuta. ?Spesel rod ya i wok olsem wanem?

Taem Raeting Komiti i agri blong tanem Baebol i go long wan niufala lanwis, hem i jusum wan grup blong ol Kristin we bambae oli naf gud blong wok long translesen tim. Wok we wan tim i mekem i moa gud i bitim wok we wan man i mekem hem wan. (Skelem wetem Ol Proveb 11:14.) Plante taem, ol wanwan memba blong tim ya oli gat ekspiryens finis long wok blong tanem ol buk blong Sosaeti i go long narafala lanwis. Be, tim ya i kasem spesel trening blong savegud ol rul long saed blong wok ya blong tanem Baebol, mo oli lanem olsem wanem blong yusum ol spesel program ya we oli stap long ol kompyuta. I no kompyuta we i mekem wok blong tanem lanwis, be kompyuta i givhan long wan tim blong kasem sam impoten save we oli nidim mo i halpem olgeta blong no lusum olgeta disisen we oli bin tekem long saed blong translesen.

Wok blong tanem Baebol i gat tu haf blong hem. Long faswan haf, ol man blong tanem Baebol oli kasem wan lis blong olgeta wod mo spesel tok long Engglis we New World Translation i yusum. Oli putum ol Engglis tok we oli gat klosap sem mining, olsem “atone,” “atonement,” mo “propitiation,” oli stap tugeta blong letem man we bambae i tanem ol tok ya i luksave ol smosmol samting we oli mekem se ol tok ya oli defren. Ale, oli mekem wan lis blong olgeta tok long lanwis blong olgeta we oli laenap wetem ol Engglis tok ya. Be, samtaem, maet wan man i faenem i had blong tanem wan vas. Sam spesel program insaed long kompyuta oli givhan long man ya blong gat moa save long Grik mo Hibru mining blong ol tok ya mo i givhan long man ya tu blong jekemap sam narafala buk we Watch Tower Sosaeti i wokem.

Taem wok ya i gohed long namba tu haf blong hem, kompyuta i putum olgeta tok we tim i jusum finis long narafala lanwis, i go long ol defren ples blong Baebol. Rod ya i gud from we i mekem se lanwis long kopi ya i stretgud moa mo i yusum ol semfala tok long ples we i sem mak long Engglis. Be rod ya i putum tok nomo i stap long stret ples olsem Engglis kopi, be hem i no mekem se ol vas oli gat mining long narafala lanwis ya. Bigfala wok i stap blong jekem ol tok mo tanem ol vas ya blong Baebol, mekem se man we bambae i ridim long lanwis blong hem, i save kasem save long hem.

Translesen we oli mekem long fasin ya i wokgud tumas. Wan grup we i folem rod ya, i naf blong tanem fulwan Hibru haf blong Baebol i go long narafala lanwis, long tu yia nomo. Skelem samting ya wetem wan narafala grup we i no gat kompyuta blong mekem wok ya blong tanem Baebol. Olgeta ya oli tekem 16 yia. Stat long 1989 i kam kasem naoia, Kristin Grik haf blong Baebol i kamaot long 18 narafala lanwis finis. Naoia man i save kasem fulwan New World Translation, no wan haf blong hem nomo, long 34 lanwis. Taswe bitim 80 pesen blong ol Witnes blong Jeova oli save kasem Kristin Grik haf blong Baebol long prapa lanwis blong olgeta.

Ol grup blong man we oli tanem Baebol, oli kolem olgeta United Bible Societies, oli talem se long olgeta 6,500 lanwis blong wol, ol man oli save kasem sam haf blong Baebol long 2,212 lanwis nomo.c From samting ya, samwe long 100 man blong tanem Baebol oli stap wok blong tanem Hibru haf blong New World Translation i go long 11 lanwis mo Grik haf blong hem i go long 8 defren lanwis. God i wantem “we olgeta man bambae oli save trutok blong hem.” (1 Timoti 2:4) Yumi sua se New World Translation bambae i givhan bigwan blong mekem samting ya i kamtru.

Taswe yumi glad tumas se Baebol ya i bitim 100 milyan kopi finis, mo yumi prea se, long ol taem we oli kam, bambae yumi save prentem plante moa milyan kopi blong hem. Mifala i leftemap tingting blong yu blong luklukgud long Baebol ya. Bambae yu glad blong yusum ol spesel haf blong hem: hanraet we i klia blong ridim, smol tok long hed blong ol pej, wan indeks we i save halpem yu blong faenem ol narafala vas we oli sem mak long vas we yu ridim, ol map, mo wan nambawan apendiks we i save givim moa save long yu. Be, samting we i impoten moa se, yu save sua se taem yu ridim Baebol ya hem i givim ol stret toktok blong God i go long yu, long lanwis blong yu.

[Ol futnot]

[Tok Blong Makem Poen Long Pej 29]

“Translesen blong Niu Testeman i pruvum se i gat sam man we oli gat gudfala save mo oli naf blong winim plante long ol problem we i kamaot long wok ya blong tanem Baebol.”—ANDOVER NEWTON QUARTERLY, JANEWARI 1963

[Tok Blong Makem Poen Long Pej 30]

“Ol translesen oli mas gohed blong jenis folem moa save we ol man oli kasem long saed blong Baebol mo ol jenis we oli kamaot long lanwis blong ol man”

[Bokis/Foto blong pija long pej 31]

OL MAN BLONG HAE SAVE OLI PRESEM NEW WORLD TRANSLATION

MAN ya Edgar J. Goodspeed, i tanem Grik lanwis blong “Niu Testeman” i go long An American Translation, i tokbaot New World Translation of the Christian Greek Scriptures long wan leta we hem i raetem long Desemba 8, 1950: “Mi mi intres long wok blong ol man long skul blong yufala. Wok we skul blong yufala i mekem i blong olgeta man long wol, mo mi laekem tumas translesen blong yufala we i klia, mo i laef. Hem i givimaot plante save we oli dip, mo mi mi save pruvum samting ya.”

Wan man blong stadi long Hibru mo Grik lanwis, Alexander Thomson, i raetem se: “Translesen ya hem i wok blong sam man we oli gat gudhan mo we oli waes. Ol man ya oli traehad blong eksplenem trufala mining blong ol tok blong Grik lanwis olsem we Engglis lanwis i naf blong mekem.”​—The Differentiator, Epril 1952, pej 52-57.

Long 1989, profesa Benjamin Kedar, wan man blong stadi long lanwis Hibru long Isrel, i talem se: “Long olgeta stadi we mi mekem long saed blong lanwis ya long Hibru Baebol mo ol translesen long lanwis ya, plante taem mi yusum Engglis kopi blong Baebol we oli kolem New World Translation. Taem mi mekem olsem, mi faenem bakegen mo bakegen se ol man we oli biaen long wok ya, oli no giaman mo oli traehad blong kasem stret save long hanraet we i stap mo oli jusum tok we i beswan blong givim stret mining long hem.”