De Ehe Ne Ima Gha Na Gele Miẹn Ayayẹro?

GIA ba kha wẹẹ ẹgogo ruẹ rhia, te u ghi gualọ ọmwa nọ khian dọlọe yi. Sokpan emwa ni wẹẹ iran dọlọ ẹgogo yi gba ehe hia. Uwẹ ma ghi rẹn ọmwa ne u khian mu ẹgogo na, nọ gu ruẹ dọlọe yi, rhunmwuda, ọna gha ta ghee ediran, nọkpa ghi ta ghee odọ. Vbe uwu ẹghẹ na kha na, ẹre u ghi do ya rẹn wẹẹ, ọmwa ne uwa gba rre ẹdogbo ọkpa, ẹre ọ kun ẹgogo ne uwẹ hoo ne u dọlọ yi na. Uhiẹn, ọ wa vbe mu egbe nọ ya dọlọe yi nuẹn ọghe ọhẹ. Ẹi re ọmwa ẹre ọ khian ghi tama ruẹ emwi nọ khẹke ne u ru.

Nia, gia ya ẹgogo na kha na, gie ayayẹro ne u mwẹ. Iro gha han ruẹ vbene ọ vbe han emwa nibun, vbe agbọn nọ wegbe ne ima ye na, de ọmwa nọ gha gele sẹtin ru iyobọ nuẹn? Emwa nibun keghi ya obọ sudu wẹẹ, iran gha sẹtin sọfurre ye ọlọghọmwa ọghe emwa nagbọn. Iran ghi gha ta yo ta rre, sokpan vbene a gbe aghẹn, erriọ aghẹn ye ye. Nọnaghiyerriọ, uwẹ ma yayi wẹẹ Osa nọ yi emwi hia, nọ yi ima ne ima sẹtin gha yaro ye emwi, ẹre ọ khẹke ne ima tu tie ra? E Baibol khare wẹẹ, “Osanobua ma khian rree ne ọmwa rhọkpa vbe uwu ima,” ọ wa vbe mu egbe nọ ya ru iyobọ ne ima.​—Iwinna 17:27; 1 Pita 5:7.

Emwi Ne Ayayẹro Gele Demu

Te Baibol wa tae ta isi ẹre ighẹ emwi na gele ya ayayẹro kha, ọ lughaẹn ne odẹ ne avbe umẹwaẹn kevbe avbe ọbo ebo ya rhan otọ re vbe ẹdẹnẹrẹ. Evba yae kha ighẹ ẹmwẹ na ke zedu ‘ayayẹro’ ladian vbe Baibol, ọre na rhie aro ye odẹ gha khẹ emwi, a ghi vbe yaro yọ wẹẹ emwi hia gha dunna. Ayayẹro keghi mwẹ abọ eva. Nokaro, ọre na rhie aro ye odẹ gha khẹ emwi. Nogieva, ọre evbọzẹe na gha na sẹtin yaeyi wẹẹ emwi hia gha dunna. Ayayẹro ne Baibol guan kaẹn i re emwi na yaro yi kẹkan, nẹi khian sẹtin sunu. Emwi nibun so igiẹ yọ wẹẹ, ma gha sẹtin mu ẹtin yan rẹn.

Odẹ vbenian ẹre ayayẹro kevbe amuẹtinyan ya khọ egbe, rhunmwuda ai wa gheghe yaro ye emwi, ra na mu ẹtin yan emwi, vbe ẹi re wẹẹ ọ mwẹ emwi nọ so igiẹ yọ. (Hibru 11:⁠1) Ọrheyerriọ, e Baibol gi ima rẹn wẹẹ, alughaẹn rre ẹkpo amuẹtinyan kevbe ayayẹro.​—1 Kọrinti 13:13.

Gia ru igiemwi yọ: U gha nọ iyobọ vbe obọ ọse ruẹ ne u hoẹmwẹ ọnrẹn, u sẹtin yaro yọ wẹẹ, ọ gha ru iyobọ nuẹn. Evbọzẹe ne u na yaro yọ wẹẹ ọse ruẹ na gha ru iyobọ nuẹn, ọre ne u na rẹn wẹẹ ọmwa esi nọ, ọ ka sirra ruẹ ru ẹse ne emwa, ọna ẹre ọ zẹe ne u na mu ẹtin yan rẹn. Ọmwa nẹi mwẹ amuẹtinyan i sẹtin gha mwẹ ayayẹro, rhunmwuda, te amuẹtinyan kevbe ayayẹro rhilo ginna egbe. Ọrheyerriọ, alughaẹn rre eveva. Vbọ khian ghi ru iyobọ nuẹn ya gha mwẹ ayayẹro wẹẹ, Osanobua gha ru emwi nọ yan rẹn?

Evbọzẹe Ne A Na Mwẹ Ayayẹro

Osanobua ẹre ọ zẹe ighẹ emwa nagbọn mwẹ ayayẹro. Vbe ẹghẹ nẹdẹ, e Jehova ẹre ọ ghaa re “idaehọ ọkpa kẹkan ne Izrẹl mwẹ.” (Jerimaia 14:8) Ma gha gele sẹtin kha wẹẹ, e Jehova ẹre ọ ghaa re idaehọ ra ayayẹro ọghe iran, rhunmwuda, emwi ke emwi ne iran yaro yi, obọ Osanobua ẹre ọ ke rre. Ayayẹro na, ma gha re iziro kẹkan. Osanobua keghi ru emwi nibun nọ so igiẹ yọ wẹẹ, iran gha sẹtin mu ẹtin yan irẹn. Eyan hia nọ ru, te ọ mu ehia sẹ. Ẹi khabe ne ọkaolotu ọghe iran ighẹ e Jọsua na si agbada vbe unu tama iran wẹẹ: “Dọmwadẹ ọghẹe vbe uwu uwa rẹnrẹn . . . wẹẹ, Nọyaẹnmwa Osanobua uwa viọ emwi esi hia ne a ve uwa re ne uwa nẹ. Emwi hia ne ọ yanrẹn, a ru iran nẹ, ọkpa ne ọ fira vbe uwu eyan nii, ẹi rrọọ.”​—Jọsua 23:14.

Ukpo arriaisẹn nibun ẹre ọ he gberra, ke ne Jọsua ya ta ẹmwẹ na. Ọrheyerriọ, Osanobua ma he fi werriẹ. Eyan nibun ne Osanobua ru kevbe odẹ ne iran ya mwẹ amusẹ, te a gbẹnnẹ ehia ladian vbe uwu e Baibol. A gha wa sẹtin mu ẹtin yan ẹmwẹ akhasẹ ni rre Baibol. Eso kue rrọọ na gbẹnnẹ yotọ vbene a miẹn wẹẹ, ọ mwẹ amusẹ nẹ vbe ẹghẹ na ya tae.

Ọna ẹre ọ zẹe ne ima gha na sẹtin tie Baibol, ebe ọghe ayayẹro. Zẹvbe ne u ya tie vbekpa odẹ ne Osanobua he ya mu eyan nọ yan rẹn ma emwa rẹn sẹ, amuẹtinyan ne u mwẹ daa re ghi gha wegbe sayọ. Ukọ e Pọl khare wẹẹ: “Emwi hia ne a gbẹn ye nene Ebe, te a gbẹn ọnrẹn ne a ya maa ima emwi, ne ima sẹtin lekpae izinegbe kevbe ẹtin ne Ebe rhie ye ọmwa iwu, gha mwẹ idaehọ.”​—Rom 15:4.

De Eyan Ne Osanobua Yan Rẹn Ne Ima Yaro Yi?

De ẹghẹ ne ayayẹro ne ima mwẹ, ya gele mu ima orhiọn sotọ? Ẹi re vbe ima ghaa rre agbanmwẹ idin nọ ra? Nọ ne emwa eso, ọ keghi re ẹghẹ ne ọmwa ne iran hoẹmwẹ ọnrẹn ya wu. Ọghe ne ẹmwata, emwi vbenian gha sunu, ọ keghi lọghọ ne emwa gele yaeyi wẹẹ, iran gha werriegbe miẹn ọmwa iran nọ wu nii. Rhunmwuda, ọmwa gha wu, ọ ghi wa yevbe na miẹn wẹẹ ọghẹe wa fo. Uwu ma rẹn ogie, ai sẹtin lẹẹ nẹẹn. Ọ gha gbe nẹ, ai miẹn emwi ru ẹre. Ọna ẹre ọ zẹe ne Baibol na tie ẹre “oghian nokiekie.”​—1 Kọrinti 15:26.

Vbọ khian gele ya ima gha mwẹ ayayẹro, vbe ima ghaa rre agbanmwẹ idin, ra vbe ọmwa ima gha wu? Ako ọghe Baibol nọ tie uwu oghian nokiekie, ẹre ọ vbe kha wẹẹ, “a gha khọn miẹre otọ.” Uwu i mwẹ ẹtin vbe eke ne Osanobua ne Jehova ye. Vbe ima ya rẹn hẹ? E Jehova ka huẹn emwa ni wulo kpaegbe nẹ. E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, orhunmwu ihinrin ẹre Osanobua ya ẹtin ẹnrẹn huẹn kpaegbe vbe ẹghẹ ughughan.

Nọ ghi wa yan ọmwa unu ruan sẹ, ọre odẹ ne Jehova ya loo Ovbi ẹre ighẹ Jesu ya huẹn e Lazarọs kpaegbe, agharhemiẹn wẹẹ ikpẹdẹ enẹ, ẹre ọ ghaa ye ne Lazarọs wu. Sirra ẹvbo ohoho, ẹre Jesu na huẹn e Lazarọs kpaegbe, ọ ma ru ẹre vbe ẹkhokho.​—Jọn 11:​38-​48, 53; 12:​9, 10.

U sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, ‘Vbọzẹ ne a na huẹn emwa na guan kaẹn na kpaegbe, ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, iran ye khian ọmaẹn, iran na vbe werriegbe wulo?’ Rhunmwuda, te okha vbenian ya ima mwẹ ayayẹro nẹi beghe. Ọni nọ wẹẹ, ọmwa ghaa mwẹ ayayẹro wẹẹ emwa irẹn ni wulo gha rhiọ kpaegbe, ẹi re iziro ekhọe kẹkan, emwi nọ gha gele sunu nọ; avbe okha na ẹre ọ so igiẹ yọ.

Jesu khare wẹẹ: “Mẹ ọrọre arhiọkpaegbe kevbe arrọọ.” (Jọn 11:25) Jesu ẹre Jehova khian loo ya huẹn emwa ni wulo kpaegbe. Jesu vbe kha wẹẹ: “Ẹdẹ dee ne avbe orinmwi ni rre idin gha họn urhu [e Kristi], iran ghi ke unu idin iran ladian.” (Jọn 5:​28, 29) Vbene ẹmwata, ayayẹro rrọọ wẹẹ, emwa ni wulo gha rhiọ kpaegbe gha die agbọn ne mose mose.

Ẹmwẹ ne akhasẹ Aizaia tae vbekpa arhiọkpaegbe keghi re nọ fu ọmwa ẹko rre. Ọ khare wẹẹ: “lran ni wulo nẹ vbe emwa ima, gha dọlegbe gha rre agbọn! Ikun iran gha dọlegbe rhiọrre. Iran hia ni vbiẹ vbe uwu idin iran, gha kpaegbe so ihuan oghọghọ. Zẹ vbene evbu ni fi wainwain, ye otọ agbọn rọkhọ, erriọ e Nọyaẹnmwa gha huẹn iran ni wulo arria ne usin kpaegbe.”​—Aizaia 26:19.

Ọna i re emwi nọ gele fu ọmwa ẹko rre? Ọmọ ghaa rre uwu ako ọmọ ọghe iyẹe, emwi rhọkpa i dekaẹn rẹn. Erriọ ẹre emwa ni rre uwu idin vbe ye. Iran rre ayere ọghe Osanobua, ẹi khian mianmian iran ẹdẹ. (Luk 20:​37, 38) Vbene a vbe gbe ọbokhian ne ọmọ na da biẹ, a gha gbe ọbokhian ne emwa na khian huẹn kpaegbe vbe idin gha die agbọn ọgbọn! Vbene ẹmwata, ọmwa gha wu, ọghẹe ma wa fo ye evba. Ayayẹro rrọọ.

Iyobọ Ne Ayayẹro Ye Vbe Arrọọ Ruẹ

E Pọl gi ima rẹn wẹẹ, ayayẹro wa kakabọ hiunsi. Ọ khare wẹẹ, ayayẹro keghi re ọkpa vbe usun emwi igbinna ne Osanobua viọ ne ima. Ọ keghi tie ẹre ẹrhu ematọn. (1 Tẹsalonaika 5:8) Vbe ọna demu? Ovbiyokuo ghaa rrie odaro okuo vbe ẹghẹ nẹdẹ, ọ ghi mu ẹrhu na ya ohian ru rhuẹ, iyeke ọni, ọ ghi mu ẹrhu ematọn yan rẹn. Ẹrhu ematọn na, ẹre ọ gbogba ga uhunmwu ovbiyokuo. Ọna ẹre ọ zẹe ne ifẹnmwẹ ne eghian filo i na rhie ikuanegbe nẹẹn. Emwi ne Pọl hoo nọ gi ima rẹn mwa ọre wẹẹ, zẹvbe ne ẹrhu ematọn ya gbogba ga uhunmwu ovbiyokuo, erriọ ẹre ayayẹro vbe ya gbogba ga ekhọe ima, ne iziro dan ghẹ laọ. U ghaa mwẹ ayayẹro nẹi beghe, rhunmwuda ighẹ u mwẹ amuẹtinyan wẹẹ, Osanobua gha mu emwamwa rẹn sẹ, orhiọn ruẹ ghi sotọ, ọ gha khọnrẹn ne u gha rre uwu ibavbaro. U miẹn vbene ayayẹro ru ekpataki hẹ vbe arrọọ ọghe ima!

E Pọl keghi ru igiemwi ọvbehe ọghe ayayẹro. Ayayẹro na vbe dekaẹn emwamwa ọghe Osanobua. Ọ keghi kha wẹẹ: “Te ayayẹro ne ima mwẹ na yevbe adẹn ematọn nọ mu okọ mudia, ọ ghi ye gbain, ẹi vbe beghe.” (Hibru 6:​19, NW) E Pọl wa rẹn iyobọ ne kpataki ne adẹn ematọn ye ne okọ, rhunmwuda, ọ sẹ igbaha ne okọ nọ la re ni. Ogbigbi ẹhoho ghaa la, avbe oziguẹ ghi zẹgiẹ ya adẹn ematọn mu okọ mudia. Adẹn ematọn nii gha ya deziẹn ye uwu odin amẹ nẹ, ogbigbi ẹhoho nii i ghi sẹtin bi okọ nii gbe okuta, odẹ vberriọ, emwa ni rre uwu okọ nii ghi miẹn uhunmwu.

Erriọ vbe ye, ma ghaa mwẹ ayayẹro nẹi beghe wẹẹ Osanobua gha mu eyan rẹn hia sẹ, ọ ghi ru iyobọ ne ima ya mudia gbain, vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa nọ yevbe ogbigbi ẹhoho. E Jehova yan rẹn wẹẹ, ẹghẹ dee nai khian ghi ya gha miẹn okuo, uyinmwẹ ọkhọ, akhiẹ kevbe uwu. (Ya ghee ẹkpẹti nọ rre ipapa 10.) Ma ghaa mwẹ ayayẹro na, ọ gha ru iyobọ ne ima ya gha bi egbe ne emwi ni si ọlọghọmwa, vbe na ghee uyinmwẹ esakan nọ gua emwa nagbọn obọ ro vbe ẹdẹnẹrẹ. Ọ ghi vbe gua ima kpa ya gha lele ilele ọghe Osanobua.

Uwẹ tobọ uwẹ gha miẹn ere vbe emwamwa ne Jehova mwẹ ne emwa nagbọn. Ọ hoo ne u sọyẹnmwẹ arrọọ zẹvbe ne irẹn mwamwaẹn ke otọ gha dee. “Ọ hoo ne emwa hia” miẹn fan. Vbọ khian ya emwa hia miẹn fan? Okaro, iran ghi “do rẹn ẹmwata” vbekpa Osanobua. (1 Timoti 2:4) Ma rhie igiọdu nuẹn ne u do rẹn ẹmwata ni rre uwu Ẹmwẹ Ọghe Osanobua. Ọ gha ya ruẹ gha mwẹ arrọọ ọghe etẹbitẹ. U gha do rẹn ẹmwata na nẹ, u gha do bẹghe ẹre wẹẹ, obọ Osanobua ẹre a na gele miẹn ayayẹro nẹi beghe, ẹi rre ehe rhọkpa vbe agbọn na.

U ghaa mwẹ ayayẹro na, ẹtin i khian fuẹ, rhunmwuda Osanobua gha rhie ẹtin nuẹn ya musọe vbe okhuo ne u rhirhi fian ne egbuẹ, nọ gua ahoo ọghẹe ro. (2 Kọrinti 4:7; Filipai 4:​13, NW) Vbene ẹmwata, ayayẹro vbenian ẹre ima hia fẹẹrẹ wa gualọ! Ẹi re egbe ayayẹro vbenian ẹre uwẹ vbe hoo ne uwẹ gha mwẹ ra? Ọ ghaa yerriọ, ghẹ gi egbe wọọ ruẹ. U gha sẹtin gha mwẹ ayayẹro nẹi beghe!

[Ẹkpẹti/Efoto]

Evbọzẹe Ne Ima Na Mwẹ Ayayẹro

Avbe ako ọghe Evbagbẹn Nọhuanrẹn na, gha ru iyobọ nuẹn ya gha mwẹ ayayẹro nẹi beghe:

◼ Osanobua yan rẹn wẹẹ emwi hia gha dunna vbe odaro.

Ẹmwẹ Osanobua khare wẹẹ, uhunmwu otagbọn na gha khian e paradais ne emwa nagbọn khian na gha sọyẹnmwẹ vbe uwu akugbe.​—Psalm 37:​11, 29, NW; Aizaia 25:8; Arhie Maan 21:​3, 4.

◼ Osanobua i sẹtin ta ohoghe.

Te ohoghe sọnnọ Osanobua. E Jehova keghi re Osa nọhuanrẹn, rhunmwuda ọni, ẹi sẹtin ta ohoghe.​—Itan 6:​16-​19; Aizaia 6:​2, 3; Taitọs 1:2; Hibru 6:​18.

◼ Ẹtin Osanobua i mwẹ okhiẹ oha.

E Jehova ọkpa ọre Osa ne udazi. Emwi rhọkpa i rrọọ nọ gha sẹtin mu idobo yọ, ne Osanobua ghẹ mu eyan rẹn sẹ.​—Ẹksodọs 15:11; Aizaia 40:​25, 26.

◼ Osanobua hoo ne u gha rrọọ vbe etẹbitẹ.

​—Jọn 3:​16; 1 Timoti 2:​3, 4.

◼ Osanobua keghi rhie aro tua ako ne ima na hia.

Osanobua i rhie aro tua abakuru ọghe ima, sokpan ako ne ima na hia kevbe ẹrhiọn ne ima loo ya ru emwi esi, ẹre ọ rhie aro tua. (Psalm 103:​12-​14; 130:3; Hibru 6:​10) Ọ yaro yọ wẹẹ, ima gha ru emwi nọ khẹke; ima gha gele ru vberriọ, ọ keghi sẹ ọre ọyẹnmwẹ.​—Itan 27:11.

◼ E Jehova wẹẹ irẹn gha ru iyobọ ne ima ya muẹn sẹ, okhuo ne ima fian ne egbe ima, nọ gua ahoo ọghẹe ro.

Ọ ma khẹke ne eguọmwadia Osanobua gi ẹtin fo iran, rhunmwuda Osanobua keghi loo orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ya ru iyobọ ne iran. Ọna ọre ẹtin nọ sẹ ẹtin hia.​—Filipai 4:​13, NW.

◼ Osanobua i ya ekhue mu emwa ni mu ẹtin yan rẹn.

Osa na gha sẹtin mu ẹtin yan, ẹre Jehova khin, ẹi ya ekhue mu emwa ni mu ẹtin yan rẹn hiehie.​—Psalm 25:3.

[Efoto]

Vbene ẹrhu ematọn gbogba ga uhunmwu, erriọ ẹre ayayẹro vbe ya gbogba ga ekhọe ima

[Efoto]

Zẹvbe ne adẹn ematọn ya ya okọ deziẹn vbe uwu ẹzẹ, ayayẹro nẹi beghe gha vbe sẹtin ya ima mudia gbain, vbe ima ghaa rre uwu ọlọghọmwa

[Ehe Ne Efoto Ke Rre]

Courtesy René Seindal/Su concessione del Museo Archeologico Regionale A. Salinas di Palermo