I Wa Bẹghe Vbene Eguọmwadia E Jehova Mwẹ Amuẹtinyan Hẹ

Ẹre I na giẹ rhunmwuda, I rẹnrẹn wẹẹ, iwinna ugamwẹ ma te zẹdẹ mu ọse mwẹ na. I na ghi nọ rẹn wẹẹ, “Vbe uwẹ a rẹn vbekpa e Baibol yi?” Ọ ma wa khuẹnniẹn mwẹ vbobọvbobọ nii. Ẹre ọ na ghi tama mwẹ wẹẹ, Osẹe Jehova ẹre iye irẹn khin, kevbe wẹẹ, irẹn vbe ruẹ emwi eso vbe obọ ẹre nẹ. I na ghi gha hoo ne I rẹn sayọ, ẹre I na ghi suẹn gha nọ rẹn ọta.

Ma ma rherhe vbiẹ vbe asọn nii. Ọ tama mwẹ wẹẹ, e Baibol khare wẹẹ, Setan ẹre ọ kha yan agbọn na. (Jọn 14:30) Ughaghe ọ kpẹẹ re ne uwẹ he ya rẹn ẹmwata na, sokpan nọ ne imẹ, te ọ ye kanyan vbe ehọ mwẹ, rhunmwuda ẹghẹ okaro ne I ya họn ẹmwẹ vberriọ nikhin. Ke otọ gha dee, ẹre I he ya họn wẹẹ, Osa nọ maan ẹre ọ kha yan agbọn na. Sokpan emwi ne I he miẹn vbe agbọn, ma ghi ya mwẹ ya ọna yi. Agharhemiẹn wẹẹ ukpo 26 kẹkan ẹre I ghaa ye, emwi ne aro mwẹ he miẹn, i re nekherhe.

Erha mwẹ ghaa rre usun emwa ni ghaa gua okọ ẹhoho na ya gbinna (Air Force) vbe United States. Ke egbe ọvbokhan gha dee, ẹre I ya rẹn wẹẹ, ẹi mwẹ a ma ya ugbe nọ wẹwẹ khọn okuo vbe ẹdẹ ọkpa; te avbe ivbiyokuo wa mu egbe yotọ khẹ okuo na. Owebe nọ yo nọ ghaa rre California ẹre I ghaa ye, vbe ẹghẹ ne okuo na ghaa khọn vbe Vietnam ya gha yọn. I keghi deba ivbi esuku ni ghaa gbinna ye asẹ ne iran hoo ne iran gha mwẹ. Avbe olakpa na ghi gha ya ukpokpo khu ima khian, ma na wa gha tọlọ ohuẹn rhunmwuda e tear gas ne iran ghaa filo, ma ma ghi kue gha bẹghe odẹ. Ẹghẹ otighi wa gha nọ, erriọ emwa wa vbe ya gha sọtẹ daa arriọba. Te a wa gha gbele emwa ni rre ukpo arriọba, erriọ emwa vbe ya gha gbe olighi. Emwi ughughan ẹre emwa nibun ghaa gualọ, ọ na gha ta ọghẹe, nọkpa ghi ta ọghẹe. Ehe hia na wa lighi rua.

Vbe ukpo 1970, I keghi miẹn iwinna ọkpa vbe odẹ okuọ ọghe Alaska, igho ọrhẹnrhẹn ẹre I wa gha miẹn vbe iwinna nii. Iyeke ọni, I na ghi gha rrie London, I ghi sẹ evba, I na dẹ emasini ọkpa, erriọ I ya suẹn gha fi ẹre rrie odẹ ahọ, na kha na, I ma rẹn eke ne I rrie. Uki eso ghi gberra nẹ, I na ya miẹn egbe mwẹ vbe Africa. Zẹvbe ne I ya khian, I kegha miẹn emwa ughughan ne iro han rẹn nẹ, ni vbe gha hoo ne iran lẹẹ hin ehe ne iran ye rre, rhunmwuda ọlọghọmwa ne iran ye.

Rhunmwuda emwi ne I he miẹn vbe agbọn, I keghi do ya emwi ne Baibol ta yi, nọ na wẹẹ, orhiọn dan ẹre ọ kha yan agbọn na. Sokpan vbe Osanobua a ye vbe ena hia sunu? I na gha hoo ne I rẹn.

Uki eso ghi gberra nẹ, I keghi miẹn ewanniẹn ọghe inọta nii. Zẹvbe ne ẹghẹ ya khian, I keghi do rẹn ikpia kevbe ikhuo nibun, ni rhikhan mu Osanobua ọghe ẹmwata, agharhemiẹn wẹẹ, agbọn wa gha lọghọ iran.

ODẸ OKUỌ ỌGHE IRELAND​—“OTỌ NE UGBE NỌ WẸWẸ KEVBE OSISI NA GHA DELE”

I ghi werriegbe gha rrie London, I na ya miẹn iye ọse mwẹ nii, ẹre ọ na mu e Baibol mẹ. Iyeke ọni, I kegha rrie Amsterdam vbe Netherlands, Osẹe Jehova ọkpa keghi bẹghe mwẹ, vbe I tie nene Baibol vbe ototọ ukpa nọ rre ukpo, ẹre ọ na ghi rhan otọ emwi eso ma mwẹ vbe uwu ẹre. Ẹre I na ghi ke evba gha rrie Dublin vbe Ireland, evba nii ẹre I na ghi miẹn abotu ọghe Avbe Osẹe Jehova. I na ghi sobọ vbe ẹkhu iran. Evba nii ẹre I na miẹn ọtẹn nokpia ọkpa nọ wa kakabọ fuẹro, na tie ẹre Arthur Matthews. Ẹre I na wẹẹ, nọ do gha gu mwẹ ruẹ e Baibol, ọ na kue yọ.

Te I wa mu aro ye Baibol ne ọtẹn nii wa gha ma mwẹ re, I vbe gha tie avbe ebe ughughan ne Avbe Osẹe Jehova ru ladian. Erriọ I wa vbe gha tie Baibol. Te emwi ne I wa gha ruẹ wa gha gbe mwẹ otiti! Uhiẹn vbe I gha yo iko, ibiẹka nibun ghi wa gha zẹ ewanniẹn ye inọta ne emwa ni rri igie ebe, ma he sẹtin rẹn ewanniẹn ọnrẹn vbe ọwara ukpo iyisẹn nibun. Usun avbe inọta na ọre: ‘Vbọsiẹ ne emwi dan na sunu? Gha re Osanobua? Vbọ sunu daa ọmwa vbe ọmwa gha wu nẹ?’ Avbe Osẹe Jehova ọkpa ẹre ọ wa gha re ọse mwẹ, rhunmwuda gberra Avbe Osẹe Jehova, I ma rẹn ọmwa rhọkpa vbe ẹvbo nii. Iran keghi ru iyobọ mẹ ya do hoẹmwẹ e Jehova, kevbe ne I gha ru emwi nọ yẹẹ ọre.

Vbọ ghi rre ukpo 1972, I na ghi dinmwiamẹ. Ukpo nọ ghi lelẹe, I keghi suẹn iwinna arọndẹ, I na ya deba iko ọkpa ne etẹn i na bun nọ rre Newry, vbe Northern Ireland. I na ghi ya mu owa vbe ehe ne oke nibun lẹga, emwa i mobọ bun vbe evba. Emwa ghaa koko ẹmila vbe ugbo ọkpa nọ sikẹ mwẹ, I ghaa mu egbe ọta mwẹ yotọ, I ghi gha rrie odaro avbe ẹmila nii, ya gha ya ọta mwẹ guan. Ọ ghi wa yevbe na miẹn wẹẹ iran danmwehọ, zẹvbe ne iran ya loo unu. Ẹmwata nọ wẹẹ, iran ma sẹtin tama mwẹ ako nọ khẹke ne I winna yan vbe ọta mwẹ, sokpan ọ na yevbe na miẹn wẹẹ, emwa ni gbẹbu ẹre I ghaa gu guan. Vbe ukpo 1974, abotu na ghi wẹẹ, ne I gha re arọndẹ ne kpataki, Ọtẹn Nokpia Nigel Pitt na ghi do deba mwẹ vbe evba nii, erriọ ima ghi ya khian ọse ne kankankan.

Vbe ẹghẹ na kha na, igbinna igbinna ẹre emwa ugamwẹ kevbe emwa ni rre ukpo arriọba wa gha gbinna vbe Northern Ireland. Emwa eso na kue gha tie Northern Ireland “otọ ne ugbe nọ wẹwẹ kevbe osisi na dele.” Igbinna igbinna ẹre emwa ghaa gbinna vbe ukpo, osisi na gha degbe osisi, erriọ a vbe gha ya ugbe nọ wẹwẹ guọghọ imọto. Emwa ugamwẹ kevbe emwa ni rre ukpo arriọba, ẹre ọ wa mobọ gha si avbe olighi na. Vbọrhirhighayehẹ, emwa ni rre ugamwẹ Protestant kevbe Catholic wa rẹn wẹẹ, Avbe Osẹe Jehova i mwẹ obọ vbe otu azẹ, rhunmwuda ọni, te ima wa fẹko gha kporhu iyẹn nọ maan khian, vbene ọmwa rhọkpa i na kpokpo ima. Emwa ne ima kporhu ma mobọ tama ima ẹghẹ kevbe eke ne igbinna khian na de, ne ima ghẹ mieke na kporhu sẹ odọ.

Sokpan ọ ghaa mwẹ ẹghẹ eso, ne obọ khian te ya vba ima. Ọ mwẹ ẹdẹ ọkpa ne imẹ vbe arọndẹ ọkpa na tie ẹre Denis Carrigan ya kporhu vbe ehe nọ sikẹ ima, ne Avbe Osẹe Jehova rhọkpa i ye, uhukpa ẹre ima he ya kporhu vbe ako nii. Okhuo ọkpa keghi ba ima ifiẹzọ wẹẹ, ivbiyokuo ọghe Britain ẹre ima winna na, wẹẹ te ima mu ikporhu gu aro, ọ gha kẹ, evbọ ya okhuo na kha vberriọ ọre rhunmwuda ne ima i na guan vbe na ghee ivbi ẹvbo nii. Ohan na wa gha mu ima. U gha kue gha hoo ne u gu avbe ivbiyokuo ni rre ẹvbo nii mumu ogiẹ, iran sẹtin wa gbua, ra iran ghi fi ruẹ vbe igbọn. Vbe ẹdẹrriọ, te oni wa gha fi, ima ọkpa ẹre ọ vbe gha rre orere, ma na gha khẹ imọto ne ima khian la. Ma ghi wa ghee, imọto ọkpa na wa gberra ima, gha rrie eke ne okhuo nii ye. Ọ ghi gu ikpia eva ni rre uwu imọto nii guan, ọ na niẹn obọ daa ima. Ikpia na keghi fi imọto gha die eke ne ima ye, iran na gha nọ ima ẹghẹ ne imọto khian ya rre. Imọto nii ghi rre, iran na ya gu okpia nọ fi imọto nii guan. Ma ma họn emwi ne iran ghaa ta. Ọmwa rhọkpa ma gha rre uwu imọto nii, vbọ gberra okpia nọ fi imọto nii, ẹre ima na ghi gha tama egbe ima wẹẹ, te iran na wa mu ima rrie orere ẹvbo, ne iran ya viọ obọ ne ima. Sokpan, ẹi re ọni ẹre ọ ghi sunu. Ma ghi tuorre vbe imọto nii, I na nọ okpia nọ fi imọto nii wẹẹ: “Te ikpia nii ghaa nọ ruẹ emwa ne ima khin ra?” Ẹre ọ na kha wẹẹ: “I tama iran wẹẹ, I rẹn uwa. Uwa ghẹ mu ohan. Emwi rhọkpa i khian sunu daa uwa.”

Vbe ukpo 1976 vbe asikoko odin ọkpa na do vbe Dublin, I keghi miẹn ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Pauline Lomax, arọndẹ ne kpataki ẹre ọ vbe khin, England ẹre ọ ke rre. Ọ wa rhie egbe ye ugamwẹ e Jehova, ọmwa esi wa nọ, erriọ vbe ya mu egbe rriotọ. Odẹ ẹmwata na, ẹre a biẹ irẹn vbe ọtiọnrẹn ighẹ Ray yi. Ọ ghi rre ukpo nọ lelẹe, mẹ vbe Pauline na ru orọnmwẹ, ma eva na gha ru iwinna arọndẹ ne kpataki vbe Ballymena vbe Northern Ireland.

Ọ mwẹ ẹghẹ ne ima ya gha ga zẹvbe ọgbaroghe ọghe otako vbe Belfast, Londonderry, kevbe ako ọvbehe ne igbinna igbinna ghaa ye. Emwi ne etẹn na ru wa kakabọ rhie igiọdu ne ima, rhunmwuda iran sẹ ugamwẹ ohoghe ne iran te ye rae, iran ma ghi gha gbe emwa ekueku, iran ma ghi vbe gha khẹko emwa ọvbehe, ne iran mieke na sẹtin ga e Jehova. Te Jehova wa gbaroghe etẹn na, erriọ vbe ya fiangbe iran!

Ukpo igbe ẹre I gbe vbe Ireland. Vbọ ghi rre 1981, a na tie ima gha die klass klasi nogie 72 ọghe Owebe Gilead. Ma ghi ladian vbe owebe nii, a na gie ima gha rrie Sierra Leone vbe West Africa.

ETẸN NI RRE SIERRA LEONE MA SẸ E JEHOVA RAE, AGHARHEMIẸN WẸẸ IVBIOGUE ẸRE IRAN KHIN

Ma vbe etẹn nikpia kevbe etẹn nikhuo 11 ẹre ọ ghaa rre owa ne etẹn na gie yo isi dia vbe Sierra Leone. Emwa esi ẹre iran wa gha khin. Ukoni ọkpa, eke na na yo egbowa eha, eke na na khuẹ eva, etẹlifoni ọkpa, emasini na ya họ ukpọn kevbe na ya ka re ọkpa, ẹre ọ ghaa rre owa nii, te ima hia wa koko gha loo ehia. Ẹghẹ hia ẹre a wa ya gha rhie ukpa ima. Erriọ ofẹn vbe ya gha lẹẹ yo lẹẹ rre vbe odukhunmwu, ẹi re ẹyẹn na tie ẹre ebi, na ghi miẹn vbe uwu owa a ghi kha.

Agharhemiẹn wẹẹ, emwi ma wa gha khuẹrhẹ vbe ẹghẹ nii, te ikporhu iyẹn nọ maan ne ima kpe wa gha ya ima ghọghọ. Te emwa wa gha danmwehọ, deghẹ iran na họn wẹẹ, ẹmwẹ e Baibol ma mu rre. Ma wa gha mwẹ emwa nibun ne ima ghaa gu ruẹ e Baibol, erriọ iran nibun vbe ya miẹn odẹ ẹmwata na yi. “Mister Robert” ẹre ivbi ẹvbo nii wa mobọ gha tie mwẹ. Iran na gha tie ọvbokhan mwẹ “Missus Robert.” Vbene ẹghẹ ya khian, I ma ghi mobọ gha ladian vbe ikporhu, rhunmwuda iwinna ne I ghaa ru vbe abotu, ẹre emwa na ghi suẹn gha tie ọvbokha mwẹ “Missus Pauline.” Mẹ na ghi do gha re “Mister Pauline.” Te eni na wa gha yẹẹ Pauline!

Ivbiogue ẹre etẹn nibun ni rre ẹvbo nii ghaa khin, sokpan te Jehova wa gha kpemehe ne iran, ugbẹnso, ọ ghi wa ru ẹre vbe odẹ ne iran ma ya aro yi. (Mat 6:33) I ye ye emwi nọ sunu daa ọtẹn nokhuo ọkpa rre, igho nọ gha sẹ ọre ya dẹ evbare ne irẹn vbe ivbi ẹre khian re vbe ẹdẹrriọ ọkpa ẹre ọ ghaa gu ẹre, sokpan ọ keghi rhie ẹre ne ọtẹn nokpia ọkpa nọ khuọnmwi e malaria, nọ yae dẹ ukhunmwu. Ọ ghi rre odẹ ẹghẹ ota vbe ẹdẹrriọ, okhuo ọkpa na wẹẹ ne ọtẹn nokhuo na do ru irẹn eto, ọ na wa ha osa nẹẹn. Etẹn wa miẹn afiangbe nibun vbenian vbe odẹ ne iran ma te ya aro yi.

I KEGHI RUẸ ODẸ ỌGBỌN NA YA RU EMWI VBE NIGERIA

Ukpo ihinrin ẹre ima gbe vbe Sierra Leone. Iyeke ọni, a na wẹẹ ne ima gha rrie abotu nọ rre Nigeria. Abotu na wa gha kpọlọ. Iwinna ọfisi ne I ghaa ru vbe I rre Sierra Leone, ẹre I vbe gha ru mwa, sokpan ọ ma gha khuẹrhẹ ne Pauline. Ughaẹdẹ 130 ẹre ọ ka ya gha kporhu vbe uki uki, erriọ vbe gha mwẹ emwa nibun nọ gu ruẹ e Baibol. Sokpan eke na na dọlọ avbe ukpọn ni sọ re, ẹre ọ ghi na winna. Iwinna nii ma rherhe gua ẹre egbe ro, sokpan ọ na do bẹghe ẹre wẹẹ, etẹn ni rre Bẹtẹl wa gha gbọyẹmwẹ ye iwinna ne irẹn ru, erriọ vbe ya gha rhie igiọdu ne etẹn ni rre evba.

Vbene Ivbi e Nigeria wa ya gha ru emwi wa lughaẹn, ma wa ruẹ emwi nibun vbe obọ iran. Asẹ ọkpa ghaa rrrọọ ne ọtẹn nokpia ọkpa ya gha die ọfisi mwẹ, ọ na do gie ọtẹn nokhuo ọkpa ma mwẹ, te a wa da tie ọtẹn nokhuo na gha die Bẹtẹl. I ghi niẹn obọ ne I tuẹ ọre, ọ na wa lovbiẹ mu ẹko rhu otọ. Egbe na wa wọọ mwẹ! Ako ọghe evbagbẹn nọhuanrẹn eva na wa la mwẹ ekhọe, ọni ọre: Ebe Iwinna 10:25, 26 kevbe Arhie Maan 19:10. I na ghi nọ egbe mwẹ wẹẹ, ‘Ne I tama rẹn nẹ ghẹ ghi ru egbe emwi vberriọ ra?’ Ẹre I na ghi tama egbe mwẹ wẹẹ, te a tie ọtẹn na gha die Bẹtẹl, nọ rhie ma wẹẹ, ọ rẹn imamwaemwi nọ rre Baibol.

Ma ke guan fo vbe ẹdẹrriọ, te ekhue wa gha mu mwẹ, ọ ghi kpa nẹ, I na ghi ya ru ezanzan eso. Ẹghẹ nii ẹre I na ghi do rẹn wẹẹ, erriọ iran ya tuẹ ọmwa vbe eke nọ ke rre. Te ikpia vbe mu ẹko rhu otọ vbe iran gha khian tuẹ ọmwa. Odẹ ọkpa ne iran ya rhie ọghọ ne ọmwa nọ. Ẹre te iran yae rhie ugamwẹ ne ọmwa. E Baibol vbe guan kaẹn emwa eso ni ru vberriọ. (1 Sam 24:8) I ghọghọ wẹẹ, I ma ta emwi rhọkpa nọ gha ya ekhue mu ọtẹn nokhuo na vbe ẹdẹrriọ, rhunmwuda mẹ ma zẹdẹ rẹn ena ye.

Vbe uwu ẹghẹ ne ima ya gha rre ẹvbo nii, ma wa miẹn Ivbi e Nigeria nibun ni wa gele gha mwẹ amuẹtinyan. Ọkpa vbe uwu iran kegha re Isaiah Adagbona.a Ẹghẹ nọ na gha re igbama, ẹre ọ ya miẹn odẹ ẹmwata na, sokpan ọ keghi suẹn gha khuọnmwi emianmwẹ oti. Ẹre a na ghi wẹẹ, nọ gha rrie eke ne emwa ni khuọnmwi emianmwẹ oti dia, irẹn ọkpa ẹre ọ ghaa re Osẹe Jehova vbe evba nii. Agharhemiẹn wẹẹ emwa wa gha gbe ẹre odan, ọ na ru iyobọ ne ọkhọnmwọ oti 30 ya la odẹ ẹmwata na, ọ na kue mu iko ọkpa gbọ vba.

ETẸN NI RRE KENYA KEGHA MWẸ ẸBO IZINEGBE VBE EGBE MWẸ

Vbọ ghi rre ukpo 1996, a keghi wẹẹ ne ima ya ga vbe abotu ọghe Kenya. Vbọ gberra ẹghẹ ne I ka ya gha die ẹvbo na, ni guan kaẹn vbe omuhẹn, ẹghẹ okaro ne I ya werriegbe la ẹvbo na ẹre na khin. E Bẹtẹl ẹre ima ghaa ye. Aranmwẹ ọkpa na wa mobọ gha miẹn vbe evba ọre emẹ (vervet monkeys). Ẹghẹ hia ẹre iran ya gha sannọ ladian viọ ọmerhan ne etẹn nikhuo mu khian. Ọ mwẹ ẹdẹ ọkpa ne ọtẹn nokhuo ọkpa kie ewindo ẹre yotọ. Ọ ghi sẹ owa, ọ na do vba vbe emẹ vẹẹ ye ọre ughugha, iran gha rri evbare ne iran miẹn vba. Ọtẹn nokhuo na, na wa rhie so, ẹre ọ na lẹẹ ladian. Erriọ avbe emẹ nii ya suẹn gha solo, iran na ke ewindo sannọ ladian.

Mẹ vbe Pauline keghi deba iko nọ zẹ Swahili. Vbọ ma he kpẹẹ vba, a na wẹẹ, ne I gha siẹnro abọ na tie ẹre Congregation Book Study (na ghi tie ẹre Iruẹmwi E Baibol Ọghe Iko). Sokpan vbe ẹghẹ na kha na, I ma he ye guẹ vbe na ya zẹ urhuẹvbo nii hẹ. Te I wa gha mu egbe yotọ ẹse, ne I mieke na sẹtin gha nọ avbe ọta ni rrọọ. Sokpan etẹn gha zẹ ewanniẹn nọ lughaẹn ne emwi nọ rre ebe, mẹ i kue rẹn. Te ọ wa gha mwẹ vbene ọ ye hẹ! Ohan etẹn na wa gha to mwẹ. I wa ghọghọ wẹẹ etẹn na wa gha mwẹ ẹbo izinegbe vbe egbe mwẹ, te iran wa ya imuegberriotọ ku obọ gbe ba emwamwa nọ rre otọ.

ETẸN NI RRE UNITED STATES WA GHA MWẸ AMUẸTINYAN, AGHARHEMIẸN WẸẸ IRAN FE

Ọ ma sẹ ukpo ọkpa ne ima gbe vbe Kenya. Vbọ ghi rre ukpo 1997, otu na wẹẹ, ne ima gha die abotu nọ rre Brooklyn, vbe New York. Ẹvbo ne ẹfe wa ye, ẹre ima ghi ye na nian, ọna sẹtin vbe si ọlọghọmwa eso. (Itan 30:8, 9) Ọrheyerriọ, etẹn na ma gha khu ẹfe khian, ugamwẹ e Jehova ẹre iran wa mu karo. Iran kegha loo ẹghẹ ọghe iran kevbe emwi ewe ne iran mwẹ ya ye otu e Jehova ike.

Ma wa miẹn odẹ ughughan ne etẹn ya rhie ẹre ma wẹẹ, iran mwẹ amuẹtinyan. Vbe ima rre Ireland, ma miẹn vbene etẹn ya rhie ẹre ma wẹẹ iran mwẹ amuẹtinyan, agharhemiẹn wẹẹ, okhọn ghaa rre ẹvbo nii. Etẹn ni rre Africa wa vbe gha mwẹ amuẹtinyan, ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ivbiogue ẹre iran ghaa khin kevbe wẹẹ, iran ghaa rre ẹdogbo ne emwa i na ga e Jehova. Etẹn ni rre United States, wa gha mwẹ amuẹtinyan agharhemiẹn wẹẹ, iran fe. U miẹn vbene Jehova khian gha ghọghọ hẹ, vbe ọ ghaa bẹghe odẹ ughughan ne emwa ọghẹe ya rhie ẹre ma wẹẹ, iran hoẹmwẹ irẹn agharhemiẹn wẹẹ, ọ maan ra ọ khọọ!

Vbene ẹmwata, ẹghẹ i dia khẹ ọmwa. (Job 7:6) Nian, ukpo nibun gberra nẹ, igiogbẹ nọ rre Warwick, vbe New York, ẹre ima ghi na ga. Ma wa ghọghọ wẹẹ, uwu ẹbu etẹn ni gele hoẹmwẹ e Jehova ẹre ima ye. Ọyẹnmwẹ wa gele sẹ ima, erriọ emwi ne ima mwẹ vbe ya sẹ ima ọkẹn. Ma ghọghọ wẹẹ, ẹkpotọ kie ne ima ya ye Jesu Kristi ne Ọba ọghomwa ike. Vbe nẹi khian ghi kpẹẹ gbe, ọ gha fiangbe emwa hia fẹẹrẹ ni ya ẹkoata ga e Jehova.​—Mat 25:34.