Ọ Khẹke Ne U Rẹn Wẹẹ Emwi Eso Rrọọ Ne U I Khian Sẹtin Rẹn Otọ Re

1. De vbene Jehova ya yi ima hẹ, kevbe wẹẹ, vbọzẹ?

TE Jehova yi ima ne ima sẹtin gha roro emwi, ne ima sẹtin gha ruẹ emwi ọgbọn, ne ima sẹtin gha rẹn otọ emwi kevbe ne ima sẹtin gha rhie emwi ne ima ruẹ re ye uyinmwẹ. Vbọzẹ nọ na yi ima vbenian? Ọ hoo ne ima “gha mwẹ irẹnmwi ọghe Osanobua” kevbe ne ima sẹtin gha ru azẹ nọ gua ilele ni rre Baibol ro.​—Itan 2:​1-5; Rom 12:1.

2. (a) De emwi nọ khẹke ne ima rẹn? (Job 37:​23, 24) (Vbe ya ghee efoto.) (b) Vbọzẹ ne ima na kha we umamwẹ ọghe egbe ima nọ, deghẹ ima na rẹn wẹẹ, emwi ni bun rrọọ ne ima ma rẹn?

² Agharhemiẹn wẹẹ, te Jehova yi ima ne ima sẹtin gha ruẹ emwi ba emwi, emwi ni bun wa rrọọ ne ima ma rẹn. (Tie Job 37:​23, 24.) Gi ima guan kaẹn igiemwi ọghe Job. E Jehova keghi nọ e Job ọta ni bun, nọ ya e Job rẹn wẹẹ, emwi ni bun wa rrọọ nọ ma rẹn. Ọna keghi ru iyobọ ne Job ya rẹn wẹẹ, ọ khẹke ne irẹn gha mu egbe rrie otọ kevbe wẹẹ, ọ khẹke ne irẹn dia iziro ọghe irẹn. (Job 42:​3-6) Umamwẹ ọghe egbe ima nọ, deghẹ ima na rẹn wẹẹ, emwi ni bun rrọọ ne ima ma rẹn. Imuegberriotọ vbenian gha ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha gi ima rẹn emwi hia nọ khẹke ne ima rẹn, ne ima mieke na sẹtin ru azẹ nọ khẹke.​—Itan 2:6.

3. Vbe ima khian zẹ iro yan vbe ako iruẹmwi na?

³ Vbe ako iruẹmwi na, ma gha zẹ iro yan emwi eso ne ima ma rẹn, kevbe ọlọghọmwa eso ne ima werriẹ aro daa rhunmwuda ne ima ma na rẹn avbe emwi na. Ma gha vbe zẹ iro yan evbọzẹe nọ na maan ne ima ma na rẹn emwi eso. Ma gha zẹ iro yan avbe emwi na, ọ gha ya ima gha mwẹ ilẹkẹtin nọ wegbe wẹẹ, e Jehova “nọ re Ọmwa nọ rẹn emwi hia,” gha gi ima rẹn emwi hia nọ gele khẹke ne ima rẹn.​—Job 37:16.

MA MA RẸN ẸGHẸ NE AGBỌN NA KHIAN YA SẸ UFOMWẸ

4. Zẹvbe nọ rre ebe Matiu 24:​36, de emwi ne ima ma rẹn?

⁴ Tie Matiu 24:36. Ma ma rẹn ẹghẹ ne agbọn Esu na khian ya sẹ ufomwẹ. Uhiẹn vbe Jesu rre agbọn na, ọ ma rẹn “ẹdẹ . . . kevbe ẹghẹ nọ khin.”a Jesu keghi tama avbe ukọ ọghẹe wẹẹ, e Jehova “ọkpa ẹre ọ mwẹ asẹ nọ ya ta ẹghẹ” ne emwi eso khian ya sunu. (Iwinna 1:​6, 7) E Jehova mwamwa ẹghẹ yọ nẹ nọ khian ya mu agbọn na sẹ ufomwẹ, sokpan ma ma rẹn ẹdẹ nọ khin.

5. De emwi eso nọ gha sẹtin sunu, rhunmwuda ne ima ma na rẹn ẹdẹ ne agbọn na khian ya sẹ ufomwẹ?

⁵ Ma ma wa rẹn vbene ọ khian kpẹẹ sẹ hẹ a te miẹn wẹẹ, agbọn na sẹ ufomwẹ. Rhunmwuda ọni, egbe sẹtin wa wọọ ima, katekate adeghẹ a na miẹn we ọ kpẹẹ re ne ima ke khẹ ne ẹdẹ ọghe Jehova rre. A sẹtin vbe miẹn wẹẹ, te egbe wọọ ima rhunmwuda ukpokpo ne ima miẹn vbe obọ etẹn ima vbe uwu ẹgbẹe ra vbe obọ emwa ọvbehe. (2 Pit 3:​3, 4) Ma sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, akpawẹ ima wa rẹn ẹdẹ nọ khin, ọ gha te gha khuẹrhẹ ne ima ya zin egbe, ọ gha khọnrẹn ne emwa gha ya ima gbogiẹ.

6. Vbọzẹ ne ima na kha we umamwẹ ọghe egbe ima nọ, ne ima ma na rẹn ẹdẹ ne agbọn na khian ya sẹ ufomwẹ?

⁶ Ne Jehova ma na tama ima ẹdẹ ne agbọn na khian ya sẹ ufomwẹ, te ọ yae kie ẹkpotọ ne ima ya rhie ẹre ma wẹẹ, te ima gae rhunmwuda ne ima na hoẹmwẹ ọnrẹn kevbe ne ima na mu ẹtin yan rẹn. Ẹ i re te ima khian wa ga e Jehova ya sẹ ẹdẹ ne agbọn na khian ya sẹ ufomwẹ, sokpan te ima khian gae vbe etẹbitẹ. Ne ima gha te ya rhie aro tua ẹghẹ ne “ẹdẹ ọghe Jehova” khian ya rre, te ọ khẹke ne ima rhie aro tua emwi ni khian sunu vbe ẹdẹrriọ. Ọna gha ru iyobọ ne ima ya sikẹ Osanobua sayọ, ma ghi vbe gha hia ne ima gha ru emwi nọ yẹẹ ọre vbe ẹghẹ hia.​—2 Pit 3:​11, 12.

7. De emwi ne ima rẹnrẹn?

⁷ Ọ khẹke ne ima rhie aro tua emwi ne ima rẹnrẹn, ọni ọre wẹẹ, ukpo 1914 ẹre ẹdẹ okiekie suẹn rẹn. E Jehova ta ẹmwẹ akhasẹ ni bun ni so igiẹ yọ wẹẹ, ukpo 1914 ẹre ẹdẹ okiekie suẹn rẹn, ọ vbe ta emwi ni bun ni khian gha sunu vbe agbọn na vbe iyeke ukpo nii. Rhunmwuda ọni, ma rẹnrẹn wẹẹ, “ẹdẹ nọkhua ọghe Jehova sikẹ otọ nẹ.” (Zẹf 1:14) Ma vbe rẹn iwinna ne Jehova waa ima re, ọni ọre ne ima ya “kporhu iyẹn nọ maan ọghe Arriọba” ma emwa ni bun. (Mat 24:14) Ọ rrie odẹ otọ ẹvbo 240 ne ima na kporhu vbe urhuẹvbo nọ gberra 1,000. Agharhemiẹn wẹẹ, ma ma rẹn “ẹdẹ . . . kevbe ẹghẹ” ne agbọn na khian ya sẹ ufomwẹ, ma gha ye sẹtin rhiegba ye iwinna ne kpataki na.

MA MA WA RẸN EMWI NE JEHOVA GHA RU

8. Vba ya “iwinna Osanobua ọghe ẹmwata” kha? (Asan-Ibo 11:5)

⁸ Ma i khian sẹtin rẹn otọ “iwinna Osanobua ọghe ẹmwata” vbe ẹghẹ hia. (Tie Asan-Ibo 11:5.) Ẹmwẹ na loo ro vbe ako na, keghi guan kaẹn emwi ne Jehova ru, ra emwi nọ kue nọ sunu, ne ahoo ọghẹe mieke na sẹ. Ma i khian sẹtin wa rẹn emwi nọ si ẹre ne Jehova na kue ne emwi eso sunu, ra vbene ọ khian ya ru iyobọ ne ima hẹ. (Psm 37:5) Avbe umẹwaẹn ma ye sẹtin rẹn otọ vbene ọmọ ya waan hẹ vbe uwu ako ọmọ, erriọ ẹre ọ wa vbe ye, ma i khian sẹtin wa rẹn otọ vbene Jehova ya ru emwi hẹ.

9. De ọlọghọmwa eso ne ima gha sẹtin werriẹ aro daa rhunmwuda ne ima ma na rẹn vbene Jehova khian ya ru iyobọ ne ima hẹ?

⁹ Rhunmwuda ne ima ma na rẹn vbene Jehova khian ya ru iyobọ ne ima hẹ, ọ sẹtin do gha lọghọ ima ne ima sẹtin ru azẹ eso. Vbe na ghee na do sẹtin sẹ emwi eso rae ne ima mieke na ru sayọ vbe ugamwẹ e Jehova, ra na do sẹtin si gha rrie eke na na gualọ iyobọ etẹn. Adeghẹ ima ma sẹtin ru emwi eso ne ima te we ima khian ru vbe ugamwẹ e Jehova, ra ọ na yevbe na miẹn wẹẹ, iwinna ikporhu ọghe ima i biẹ ọmọ esi, ra ma na gha ru iwinna eso vbe ugamwẹ e Jehova nẹi khuẹrhẹ, ma sẹtin do gha roro ẹre wẹẹ, e Jehova i gu ima rrọọ.

10. De vbene ọ khian ya ru iyobọ ne ima hẹ, adeghẹ ima ma wa rẹn vbene Jehova khian ya yi ima obọ?

¹⁰ Ne ima ma na wa rẹn vbene Jehova khian ya ru iyobọ ne ima hẹ, gha ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ akpa eso ni ru ekpataki vbe na ghee imuegberriotọ. Ma ghi do bẹghe ẹre wẹẹ, iro ọghe Jehova kevbe odẹ nọ ya ru emwi sẹ ọghe ima. (Aiz 55:​8, 9) Ma ghi vbe do mu ẹtin yan e Jehova sayọ, rhunmwuda ma rẹnrẹn we ọ gha ru iyobọ ne ima ya musọe. Adeghẹ iwinna ne ima ru vbe ikporhu ra vbe iwinna ugamwẹ ọvbehe na biẹ ọmọ esi, ma ghi rhie etian hia gie Jehova. (Psm 127:1; 1 Kọr 3:7) Adeghẹ emwi ma na ghi vbe deyọ vbene ima te ya aro yi, ma ghi yerre wẹẹ, e Jehova ẹre ọ rẹn enọ maan sẹ. (Aiz 26:12) Ma gha ghi ru emwi ne ima gha sẹtin ru nẹ, ma ghi gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha ru enikẹre. Ọ gha khọnrẹn wẹẹ, e Jehova ma wa ya odẹ ọghe ọyunnuan ru iyobọ ne ima, vbene ọ ya gha ru ẹre vbe ẹghẹ nẹdẹ, ma rẹn wẹẹ, ọ gha ru iyobọ ne ima ya ru emwi nọ khẹke.​—Iwinna 16:​6-10.

11. De emwi ne ima rẹnrẹn nọ gha sẹtin ru iyobọ ne ima?

¹¹ Ma rẹnrẹn wẹẹ, Osa ọghe ahoẹmwọmwa, nọ bu ohiẹn ata kevbe nọ mwẹ ẹwaẹn ẹre Jehova khin. Ma rẹnrẹn wẹẹ, aro nọ ghaan ẹre Jehova ya ghee iwinna ne ima ru vbe ugamwẹ ọghẹe kevbe emwi ne ima ru ne etẹn ne ima gba ga. Ma vbe rẹn wẹẹ, emwa hia ni rhikhan mu e Jehova ya sẹ ufomwẹ, te ọ wa san iran ẹse.​—Hib 11:6.

MA MA RẸN ẸDẸ NỌ GHA GBE AKHUẸ

12. Zẹvbe nọ rre ebe Jems 4:​13, 14, de emwi ne ima ma rẹn?

¹² Tie Jems 4:​13, 14. Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, ma rhọkpa ma rẹn vbene ẹdagbọn ima khian gha ye hẹ vbe akhuẹ. Vbe agbọn Esu ne ima ye na “evba ma roro a ma kọ keghi sunu daa emwa hia.” (Asan 9:11) Rhunmwuda ọni, ma ma rẹn deghẹ emwamwa ne ima mwẹ vbe obọ gha mwẹ uhunmwu, ra deghẹ ima gha kue miẹn uhunmwu ya ru ẹre fo.

13. Vbọ ye ima hẹ vbe ugbẹnso rhunmwuda ne ima ma na rẹn emwi nọ khian sunu vbe odaro?

¹³ Ọ sẹtin gha lọghọ ne ima sẹtin zin egbe ọlọghọmwa ne ima ye, rhunmwuda ma ma rẹn vbene akhuẹ khian gha ye hẹ. Odẹ vbo? Ma sẹtin do gha si osi rhunmwuda ma ma rẹn emwi nọ khian sunu, ọna sẹtin do ya egbe wọọ ima. Emwi nọ wegbe sẹtin wa sunu daa ima vbe udomwurri, emwi hia ghi wa fi werriẹ, ọna sẹtin ya iro han ima. Deba ọni, adeghẹ emwi na ya aro yi ma sẹ obọ, egbe sẹtin wa wọọ ima.​—Itan 13:12.

14. De emwi nọ khẹke ne ima ru ne ima mieke na gha ghọghọ? (Vbe ya ghee avbe efoto.)

¹⁴ Adeghẹ ima na zin egbe ukpokpo, te ima rhie ẹre ma wẹẹ, ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ ne Jehova ẹre ọ ya ima gae, ẹ i re rhunmwuda emwi ne ima miẹn vbe obọ ẹre. Avbe okha ni rre uwu e Baibol rhie ẹre ma wẹẹ, ọ ma khẹke ne ima ya aro yọ wẹẹ, e Jehova gha gbogba ga ima ne ima ghẹ zẹdẹ werriẹ aro daa ọlọghọmwa rhọkpa, ọ vbe gi ima rẹn wẹẹ, e Jehova i tae ye otọ vbene ẹdagbọn ima khian gha ye hẹ. Ọ rẹnrẹn wẹẹ, ẹ i re vbe ima gha rẹn emwi nọ khian sunu vbe odaro ẹre ọ khian tae deghẹ ima ra gha ghọghọ. Nọghayayerriọ, ma ghaa gualọ adia vbe obọ e Jehova, ma na vbe gha họn ẹmwẹ nẹẹn ẹre ima khian na gha ghọghọ. (Jer 10:23) Ma ghaa nọ iyobọ e Jehova vbe ima gha khian ru azẹ, ọ ghi yevbe na miẹn we ima kha wẹẹ: “Adeghẹ iho ọghe Jehova nọ, ma ra gha rre agbọn, ma ghi ru ọna, ma ghi vbe ru enọkpa.”​—Jems 4:15.

15. De emwi ne ima rẹnrẹn vbekpa emwi nọ khian sunu vbe odaro?

¹⁵ Ẹmwata nọ wẹẹ, ma ma rẹn ẹdẹ nọ gha gbe akhuẹ, sokpan ma rẹnrẹn wẹẹ, e Jehova yan rẹn we irẹn gha ya arrọọ ọghe etẹbitẹ ru ima ẹse, ọre vbe ẹrinmwi nọ ra vbe uhunmwu otagbọn na. Ma vbe rẹn wẹẹ, e Jehova i khian sẹtin ta ohoghe kevbe wẹẹ, emwi rhọkpa i khian sẹtin mu idobo yọ nẹ ghẹ mu eyan rẹn sẹ. (Taitọs 1:2) “Omuhẹn ẹre [ọ] na ta emwi nọ khian sunu, vbe ẹghẹ nọ kpẹẹ fua, [ọ] ta emwi nọ gha sunu ye otọ nẹ.” Emwi ni bun nọ ta vbe ẹghẹ nọ gberra sunu nẹ, ni ma he vbe sunu gha vbe sunu. (Aiz 46:10) Ma vbe ya ekhọe hia yayi wẹẹ, emwi rhọkpa i khian sẹtin mu idobo yọ ne Jehova ghẹ hoẹmwẹ ima. (Rom 8:​35-39) Ọ gha rhie ẹwaẹn, ifuẹko kevbe ẹtin ne ima ya sẹtin zin egbe ọlọghọmwa ne ima rhirhi werriẹ aro daa. Ma gha sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha ru iyobọ ne ima kevbe wẹẹ, ọ gha fiangbe ima.​—Jer 17:​7, 8. 

MA I KHIAN SẸTIN GELE RẸN OTỌ VBENE JEHOVA RẸN IMA SẸ HẸ

16. Zẹvbe nọ rre ebe Psalm 139:​1-6, de emwi ne Jehova rẹnrẹn ne ima i khian sẹtin rẹn otọ re?

¹⁶ Tie Psalm 139:​1-6. Ayi ọghe ima rẹn vbe na ya yi ima hẹ, ọ rẹn emwi nọ si ẹre ne ukhuegbe ima na ye vbe nọ ye, ọ vbe rẹn emwi nọ sunu daa ima nọ ya ima yin vbene ima ya yin kevbe nọ ya ima mwẹ iziro ne ima mwẹ. Ẹghẹ ọkpa i rrọọ ne Jehova i ya mu ẹmwẹ ima roro. Ọ rẹn evbọzẹe ne ima na ta emwi ne ima ta kevbe ne ima na ru emwi ne ima ru. Ọba ighẹ e Devid gi ima rẹn wẹẹ, e Jehova gbaroghe ima vbe ẹghẹ hia, ọ vbe mwẹ ẹtin nọ khian ya ru iyobọ ne ima. Ọ wa ya ẹko rhiẹnrhiẹn ima ne ima na rẹn wẹẹ, Osa ne Udazi nọ khaemwisẹ yan agbọn vbe ẹrinmwi wa mwẹ ẹmwẹ ima vbe orhiọn! E Devid khare wẹẹ: “Irẹnmwi vberriọ dinmwi gbe, ọ gberra ne I gha sẹtin rẹn otọ ẹre.”​—Psm 139:6.

17. Vbọzẹ nọ gha na sẹtin gha lọghọ ne ima sẹtin yayi wẹẹ, e Jehova rẹn ima sẹ otọ ibiẹ?

¹⁷ Ọ gha kẹ, rhunmwuda vbe na ya koko ima waan, ẹdogbo ne ima na waan, ra rhunmwuda emwi ne ima ka yayi, ọ sẹtin gha lọghọ ne ima yayi wẹẹ, e Jehova mwẹ ẹmwẹ ima vbe orhiọn. Ra ma sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, rhunmwuda orukhọ ne ima ru vbe ẹghẹ nọ gberra, emwi nọ kaan ima ma ghi kaan e Jehova kevbe wẹẹ, ma i ghi sẹtin gu ẹre ru ọse. Uhiẹn, ọ ghaa mwẹ ẹghẹ eso ne Devid vbe ya gha mwẹ egbe iziro vbenian. (Psm 38:​18, 21) Ra ọmwa nọ hia nọ fi werriẹ nọ mieke na gha ya ilele ọghe Osanobua ru emwi sẹtin gha nọ wẹẹ, ‘Deghẹ Osanobua gele rẹn mwẹ sẹ otọ ibiẹ, vbọzẹ nọ ma na hoo ne I gha ru emwi nọ yẹẹ mwẹ?’

18. De ere ne ima miẹn vbọ vbe ima gha rẹn wẹẹ, e Jehova rẹn ima sẹ vbene ima rẹn egbe ima? (Vbe ya ghee avbe efoto.)

¹⁸ Ma gha sẹtin gele do yayi wẹẹ, e Jehova rẹn ima sẹ vbene ima rẹn egbe ima kevbe wẹẹ, ọ mwẹ emwi esi nọ bẹghe vbe egbe ima ne ima i sẹtin bẹghe. Ọrheyerriọ, ọ bẹghe abakuru ne ima ru kevbe wẹẹ, ọ rẹn emwi nọ si ẹre ne ima na mwẹ iziro ne ima mwẹ kevbe emwi nọ ya ima ru emwi ne ima ru. (Rom 7:15) Ma gha ghi do bẹghe ẹre wẹẹ, e Jehova rẹn aro ọmwa ne ima khian do gha khin vbe okiekie, ọ ghi ru iyobọ ne ima ya gha ya ẹkoata gae, ma ghi vbe gha sọyẹnmwẹ.

19. De emwi ne ima wa rẹn vbekpa e Jehova?

¹⁹ Ma rẹn wẹẹ, e Jehova ọre ahoẹmwọmwa. Ma i zẹdẹ gbawawẹ ye ọna hiehie. (1 Jọn 4:8) Ma rẹnrẹn wẹẹ, avbe ilele ọghẹe rhie ẹre ma wẹẹ, ọ hoẹmwẹ ima kevbe wẹẹ, ọ hoo ne agbọn maan ima. Ma vbe rẹn wẹẹ, e Jehova hoo ne arrọọ ọghe etẹbitẹ sẹ ima obọ. Ọna ẹre ọ si ẹre nọ na kpemehe izọese adẹwerriegbe. Izọese na ya ima rẹn wẹẹ, ma gha sẹtin musọe ọ gha khọnrẹn wẹẹ, emwa ni ma gba ẹre ima khin. (Rom 7:​24, 25) Ma vbe rẹn wẹẹ, “Osanobua sẹ ekhọe ima, ọ vbe rẹn emwi hia.” (1 Jọn 3:​19, 20) E Jehova bẹghe emwi hia vbekpa ima, ọ vbe mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ma gha sẹtin ru ahoo ọghẹe.

20. Vbọ khian ru iyobọ ne ima, ne ima ghẹ gha si osi vbekpa emwi ne ima ma rẹn?

²⁰ E Jehova wa gi ima rẹn emwi hia nọ khẹke ne ima rẹn. Ma gha kọ ọna ye orhiọn, ọ gha ru iyobọ ne ima, ne ima ghẹ gha si osi vbekpa emwi ne ima ma rẹn, nọghayayerriọ, ma ghi sẹtin rhie aro tua emwi nọ gele ru ekpataki sẹ. Ma gha ru vberriọ, te ima rhie ẹre ma wẹẹ, ma mu ẹtin yan e Jehova, nọ re “Ọmwa nọ rẹn emwi hia.” (Job 36:4) Ẹmwata nọ wẹẹ, emwi bun ne ima ma rẹn nian, sokpan, ma ya aro ye agbọn ọghe etẹbitẹ ne ima khian na ruẹ emwi ni bun vbe obọ Osanobua ne Udazi, ma ghi vbe ruẹ emwi ni bun vbekpa ẹre.​—Asan 3:11.