13. De emwi ne ọba ọghe okuọ ru, vbe iyeke ukpo 1930 kevbe ẹghẹ na ya khọn Okuo Ọgbagbọn Nogieva?

¹³ Vbe iyeke ukpo 1930, katekate vbe ẹghẹ na ya gha khọn Okuo Ọgbagbọn Nogieva, ọba ọghe okuọ ma gi egbe rọkhọ eguọmwadia Osanobua. Vbe ẹghẹ ne otu na tie ẹre Nazi ghi ya suẹn gha khaevbisẹ vbe Germany, e Hitler kevbe ikpayẹ ọre keghi mu awua ye iwinna ugamwẹ ọghe eguọmwadia Osanobua. Eguọmwadia e Jehova ne iran gbele vbe ẹghẹ nii gha sẹ odẹ 1,500, iran na vbe viọ etẹn ni sẹ arriaisẹn nibun ye agọ irrioya. Akhasẹ ighẹ e Daniẹl ka ta ena yotọ nẹ. Ọba ọghe okuọ keghi “ru awua vbuwe Ọgua Osa,” ọ na “dobọ izọese ẹdẹgbegbe yi.” Odẹ nọ ya ru ọna, ọre nọ na mu awua ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. (Dan 11:30b, 31a) Hitler nọ ghaa re ọka arriọba ọghe Germany vbe ẹghẹ nii keghi yan wẹẹ, te irẹn khian ya eguọmwadia e Jehova ni rre Germany khian otọ nọ gbẹvbi.

EGHIAN EVA KEGHI KU OBỌ KUGBE

17. Vbọ re “evbikhọ ugborrirri” ne ebe Daniẹl guan kaẹn?

¹⁷ Ọba ọghe okuọ keghi ku obọ kugbe ba ọba ọghe ahọ ya mu “evbikhọ ugborrirri gbọọ.” (Dan 11:31) Evbikhọ ugborrirri ne ebe Daniẹl guan kaẹn ọre otu na tie ẹre United Nations.

18. Vbọzẹe ne Baibol na tie United Nations “evbikhọ”?

¹⁸ Evbọzẹe ne Baibol na tie United Nations “evbikhọ” ra emwi osọnnọ ọre wẹẹ, iran keghi mu egbe iran ye ukpo ne iran ma sẹ. Iran wẹẹ iran gha sẹtin ru ẹre ne ọfunmwegbe gha rre ehe hia vbe uhunmwu otagbọn—emwi ne Arriọba Osanobua ọkpa gha sẹtin ru. Ẹmwẹ akhasẹ nii vbe kha wẹẹ, evbikhọ na gha ru emwi “ugborrirri.” Ọna gha mwẹ amusẹ vbe ẹghẹ ne United Nations gha ya fuẹn ugamwẹ ohoghe hia rua.—Ya ghee isama nọ mwẹ uhunmwuta nọ khare wẹẹ, “Ọba Eva Ni Gu Egbe Suan Vbe Ẹghẹ Okiekie Ẹdẹ.”