Avbe Ako Na Sunu Yi Vbe Ebe Iwinna Na Loo Vbe Ne Iko Uyinmwẹ Kevbe Iwinna Ọghe Ima
MARCH 5-11
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA | MATIU 20-21
“Nọ Rhirhi Gha Hoo Ne Irẹn Gha Re Nọ Kpọlọ Vbe Uwu Uwa, Wẹẹ Ne Ọ Gha Re Ọguọmwadia [Ọghe] Ni Dekẹe”
(Matiu 20:3) Irẹn keghi vbe gha rrie ẹki vbe ihe ẹgogo ihinrin, ọ keghi do vba emwa eso nẹi mwẹ emwi ne iran ru vbe evba;
avbe efoto ra e vidio ni rre nwtsty
Ẹki
Adesẹ odẹ ẹre emwa eso na gha do ẹki, zẹvbe na bẹghe ẹre vbe efoto nọ rre emwa. Avbe ọduẹki wa gha mobọ waa emwi ne iran khiẹn lele odẹ, rhunmwuda ọni emwa ma gha miẹn odẹ la. Evba ẹre emwa ni rre ẹdogbo nii na de emwi ne iran gualọ vbe na ghee uwawa, ọkpan, emadogua ọvbehe na loo vbe owa kevbe emwi evbare. Rhunmwuda ne ai na miẹn e fridge vbe ẹghẹ nẹdẹ, ẹdẹgbegbe ẹre emwa ya gha yo ẹki ya de emwi ne iran gualọ. Ekhẹn ni do dẹ emwi keghi họn iyẹn ughughan vbe obọ avbe ọduẹki kevbe emwa ọvbehe ni rre. Emọ vbe miẹn ehe na gha ku yo ku rre vbe adesẹ ẹki. Ẹki ẹre emwa ne ẹi mwẹ iwinna mudia yi vbe iran ghaa khẹ na mu iwinna ne iran. Ọ ghaa mwẹ ẹghẹ ne Jesu ya mu emwa egbe rran vbe adesẹ ẹki. Ukọ e Pọl vbe kporhu vbe adesẹ ẹki. (Iwinna 17:17) Sokpan, avbe ọmamwaemwi kevbe Ivbi e Farisi ni tọn egbe mu, wa gha hoo ne emwa gha yi iran ẹro kevbe na gha tuẹ iran vbe adesẹ ẹki.
(Matiu 20:20, 21) Iye ivbi e Zẹbede keghi bu Jesu gha dee, ọ vbokho egbe rriotọ nẹẹn, ọ keghi rinmwian ẹre iyobọ. 21 Jesu nọ rẹn wẹẹ “Vbe u a wẹẹ ne I ru nuẹn?” Irẹn wanniẹn wẹẹ, “Yan ma mwẹ wẹẹ, u gha rriọba nẹ, ivbi mwẹ ẹre ọ ra gha tota ke ruẹ, ọkpa vbe obọ erha ọmwa, kevbe nọkpa vbe obọ iye ọmwa.”
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Mat 20:20, 21
Iye ivbi e Zẹbede: Ọna ọre iye Jems kevbe Jọn. Ebe Mak khare wẹẹ e Jems kevbe Jọn ẹre ọ tobọ iran bu Jesu gha dee. Ọ vẹ na rẹn wẹẹ, iran ẹre ọ gie iye iran, ne ọ ya rinmwian e Jesu ne ọ mu iran ye ukpo ne kpataki. Ọ gha kẹ, ọtiẹn iye Jesu ẹre iye iran ighẹ e Salome ghaa khin.—Mat 27:55, 56; Mak 15:40, 41; Jọn 19:25.
ọkpa vbe obọ erha ọmwa, kevbe nọkpa vbe obọ iye ọmwa: Emwi ne ako eva na mudia yi ọre ukpo ọdakha. Sokpan ọmwa ne ọ tota yi oberhọmwa ẹre ukpo ọghẹe yo sẹ.—Psm 110:1; Iwinna 7:55, 56; Rom 8:34.
(Matiu 20:25-28) Jesu keghi tie iran hia, ọ tama iran wẹẹ, “Wa rẹnrẹn wẹẹ, iran ni khaemwisẹ yan emwa, wa mwẹ ẹtin vbe uhunmwu iran kevbe wẹẹ, iran ne ọkaolotu iran wa guan yan iran. 26 Sokpan ọghe uwa i sẹtin gha ye vberriọ. Ne ọ rhirhi gha hoo ne irẹn gha re nọ kpọlọ vbe uwu uwa, wẹẹ nẹ ọ gha re ọguọmwadia [ọghe] ni dekẹe, 27 Ne ọ vbe hoo ne irẹn gha re okaro, gi ẹre gha re ọviẹn uwa hia. 28 Zẹvbe ne Ovbi Ọmwa ye, ọ ma rre na do gha gae, sokpan ne irẹn do ga emwa kevbe ne ọ ya [arrọọ ọghẹe] dẹ emwa ni bun werriegbe.”
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Mat 20:26, 28
ọguọmwadia: Ẹmwẹ ọghe Grik nọ re di·aʹko·nos ẹre Baibol mobọ loo ya gie ọmwa nọ ya imuegberriotọ ga emwa ọvbehe vbe ẹghẹ hia. E Baibol loo ẹmwẹ na ya gie Kristi (Rom 15:8), eguọmwadia e Kristi (1 Kọr 3:5-7; Kọl 1:23), eguọmwadia iwinna (Fil 1:1; 1 Tim 3:8), eguọmwadia ni rre owa (Jọn 2:5, 9) kevbe avbe ukọ arriọba (Rom 13:4).
Gualọ Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
(Matiu 21:9) Avbe emwa ni ke odaro ne Jesu kevbe ni rre ọre odieke keghi tọn urhu mu kha wẹẹ: “[Lahọ, miẹn Ovbi e Devid fan, NW ]. Afiangbe Osanobua nọ ne ọmwa ne ọ dee vbe eni Nọyaẹnmwa, Uyi nọ ne Osanobua!”
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Mat 21:9
Lahọ, miẹn . . . fan: Ẹmwẹ e Grik nọ re “Hosanna,” ẹre a ke zedu ẹre ladian. Urhuẹvbo ọghe Hibru ẹre Ivbi e Grik na miẹn ẹmwẹ na. Emwi nọ rhiema ọre “ma na erhunmwu ne u miẹn ọnrẹn fan” ra “lahọ, miẹn ọnrẹn fan.” Zẹvbe na ya loo ẹre vbe ako na, ọ keghi re erhunmwu ọghe imiẹnfan ra akhọnmiotọ; odẹ ọvbehe ne a gha ya sẹtin tae ọre “lahọ rhie imiẹnfan ne . . . ” Zẹvbe ne ẹghẹ ya khian, emwa kegha loo ẹmwẹ na vbe erhunmwu. Iran na vbe gha loo ẹre zẹvbe ẹmwẹ urhomwẹ. Psm 118:25 nọ re ọkpa vbe Hallẹl Psalm ne iran ghaa so vbe ẹghẹ Ugie Alagberra, ẹre ẹmwẹ Hibru na ye. Rhunmwuda ọni, ẹmwẹ na wa mobọ gha la iran orhiọn, vbe a gha do Ugie Alagberra. Odẹ ọkpa ne Osanobua ya họn erhunmwu ọghe ne a miẹn Ovbi e Devid fan ọre ne ọ na huẹn ọnrẹn kpaegbe vbe idin. Vbe ebe Mat 21:42, Jesu keghi gi emwa rẹn wẹẹ e Mẹzaia ẹre ẹmwẹ nọ rre ebe Psm 118:22, 23 dekaan.
Ovbi e Devid: Ẹmwẹ ne iran loo ro na rhiema wẹẹ, iran rẹnrẹn wẹẹ uniẹn e Devid ẹre Jesu la rre kevbe wẹẹ irẹn ọre Mẹzaia na wẹẹ ọ dee.
(Matiu 21:18, 19) Jesu ghi dọlegbe die ore ẹvbo vbe ẹdẹ ne ogieva, ohanmwẹ kegha gbe ẹre. 19 Irẹn keghi bẹghe erhan ohọ ọkpa vbe ọkpẹn odẹ. Sokpan ọ ma miẹn emwi rhọkpa vbe uhunmwu ẹnrẹn gberra ebe. Rhunmwuda ọnii Jesu tama erhan ohọ nii wẹẹ, “U i ghi dọlegbe mọ ọvbehe.” Erhan ohọ ni keghi kaka ọwarọkpa nii.
jy 244 okhuẹn 4-6
Jesu Loo Erhan Ohọ Ya Maa Emwa Emwi Vbekpa Amuẹtinyan
Vbọ mobọ si ẹre ne Jesu na ya erhan ohọ nii khian nọ kakae? Ẹmwẹ ne Jesu tae gi ima rẹn evbọzẹe. Ọ khare wẹẹ: “Jesu wanniẹn tama iran wẹẹ, “Ne I tama uwa, adeghẹ uwa yayi vbe ne a i na biro eva, wa gha sẹtin ru egbe emwi ne I ru erhan ohọ na re, vbe ẹmwata wa gha sẹtin khama oke wẹẹ, ‘Vbọ uhe ne u ya werriẹ fi uwu [okun],’ ọ ghi gha ye erriọ.” (Matiu 21:21, 22) Te irẹn ta ẹmwẹ na, ne ọ ya nianian ẹmwẹ nọ ka ta, ne ọ na wẹẹ, amuẹtinyan ẹre ọ khian ya ọmwa sẹtin tama oke nọ gha rrie ehe ọvbehe.—Matiu 17:20.
Ne Jesu na ya erhan ohọ nii khian nọ kakae, te ọ ghaa hoo ne ọ gi emwa rẹn vbene amuẹtinyan na mwẹ daa Osanobua ru ekpataki sẹ hẹ. Ọ khare wẹẹ: “Rhunmwuda ọnii nian, mẹ tama uwa. U gha na erhunmwu, u na nọ emwi eso, yayi ighẹ ọ sẹ uwẹ obọ nẹ, a gha viọ emwi ne u rhirhi nọ nuẹn.” (Mak 11:24) U miẹn iruẹmwi ne kpataki ne ọna khin ne erhuanegbe Jesu hia! Te igiemwi na wa gele ru ekpataki rhunmwuda, te Jesu yae mu erhuanegbe ẹre egbe yotọ khẹ edanmwẹ nọ dee vbe odaro. Ọ ye mwẹ odẹ ọvbehe ne erhan ohọ ne Jesu ya khian nọ kakae, ya dekaan amuẹtinyan hẹ.
Zẹvbe ne erhan ohọ nii ghaa ye, Ivbi Izrẹl kegha re emwa abawẹ. Ọmwa nọ miẹn Ivbi Izrẹl sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, emwa ni lele Uhi Osanobua ẹre iran khin, rhunmwuda ne iran na re agbẹnvbo ne Osanobua gu ta ile. Sokpan uyinmwẹ iran keghi rhie ẹre ma wẹẹ, emwa ne ẹi mwẹ amuẹtinyan kevbe ne ẹi mọ ọmọ esi ẹre iran khin. Iran rria sẹrriọ wẹẹ, vbe Ovbi Osanobua rre, iran ma miẹn ọnrẹn yi. Rhunmwuda ọni, vbe Jesu ya erhan ohọ nii khian nọ kakae, ọ keghi rhie ẹre ma vbene okiekie agbẹnvbo na, ne ẹi mwẹ amuẹtinyan kevbe ne ẹi biẹ ọmọ esi khian gha ye hẹ.
E Baibol Na Tie
(Matiu 20:1-19) “A ye Arriọba ẹrinmwi gie okpia ọkpa ne ọ mwẹ ugbo emwiokọ ne ọ vbe kpaegbe vbe owiẹ vbirivbiri ya viọ emwa iwinna ye ugbo ẹre. 2 Iran ghi gba tae ye ikọbọ ọkpa vbe ẹdẹ nẹ, iran na gha rrie ugbo ya winna. 3 Irẹn keghi vbe gha rrie ẹki vbe ihe ẹgogo ihinrin, ọ keghi do vba emwa eso nẹ i mwẹ emwi ne iran ru vbe evba. 4 Ọ kevbe tama iran wẹẹ, ‘Wa gha rrie ugbo mwẹ ya winna, I gha ha osa ne uwa vbe nọ ke yi.’ 5 Iran ni keghi vbe gha khian. Erriọ zẹẹ ẹre ọ vbe ru ẹre vbe ẹgogo iweva kevbe ẹgogo eha. 6 Ọ ghi bu ẹghẹ ne ẹgogo isẹn ra ya tu, ọ keghi vbe dọlegbe gha rrie ẹki, ọ keghi vbe do vba emwa eso ni mudia vbe evba. Ọ nọ iran wẹẹ, ‘vbọzẹe ne uwa i na mwẹ emwi ọkpa ne uwa rhie ru ẹre yi?’ 7 Iran wanniẹn tama rẹn wẹẹ, ‘Ma ma miẹn ọmwa ne ọ viọ ima ye iwinna.’ Ọ khama iran wẹẹ, ‘Wa vbe gha rrie ugbo mwẹ khekherriọ.’ 8 “Ọ ghi sẹ ẹghẹ akota, nọyan ugbo keghi tie ọgbẹn ebe ẹre ne ọ do ha osa ne iran ni ya winna, ọ na wẹẹ ne ọ ka ha osa ne iran ni kiekie rre. Ọ keghi ya sẹ egbe iran ni ka gha rre.’ 9 A keghi ha iran ni rre vbe odẹ ihe ẹgogo isẹn ikọbọ ọkpọkpa. 10 Ọ ghi sẹ egbe iran ni ka suẹn iwinna, iran keghi te rhie aro ye igho ne ọ kpọlọ sẹ ọni, sokpan ọ keghi vbe ha iran ikọbọ ọkpọkpa. 11 Iran ghi miẹn igho nẹ, iran keghi suẹn gha gui ẹzọ uwunu da ne ọ viọ iran ye iwinna wẹẹ, 12 ‘Iran ne u kiekie viọ na, ẹgogo ọkpa kẹkan ẹre iran ya winna, sokpan ma na, te ima wa winna la ẹdẹ hoho vbe uwu akpan ovẹn, vbe u a ghi na ha ima hia igho ọkpa hẹ?’ 13 Nọyan ugbo keghi wanniẹn tama ọkpa vbọ wẹẹ, ‘Danmwehọ ọse mwẹ, I ma mu ruẹn ru. Ẹi re ikọbọ ọkpa vbe ẹdẹ ma gba tae yi? 14 Rhie igho ruẹ ne u gha rrie owa. Inu igho ne I ha nuẹn ẹre I ra vbe hae ne iran ni kiekie rre na. 15 Wẹ ma yayi ighẹ I sẹtin lo igho mwẹ vbe ne ọ khọn mwẹ, ra te ohu mwẹ ghi mu ruẹn rhunmwuda ighẹ I ze emwi obọ?’ 16 Jesu keghi gbe ẹre wanniẹn wẹẹ, “Erriọ ye zẹẹ. Ikaro gha khian ikiekie, ikiekie gha khian ikaro.” 17 Ugbẹnvbe Jesu ghi rrie Jerusalẹm, ọ viọ avbe erhuanegbe ẹre ghe efẹn ọkpa vbe odẹ, ọ hẹko tama iran wẹẹ: 18 “Wa danmwehọ, ma rrie Jerusalẹm nian, a gha sẹ evba, iran gha mu Ovbi Ọmwa gie avbe igiohẹn kevbe avbe iran ni ma emwa Uhi, iran gha bu ohiẹn uwu gbe ẹre 19 Iran ghi vbe rhie ẹre ne iran nẹ i re Ju, iran ni gha ya ẹre gbe ogiẹ, iran ghi gbe ẹre asan, iran ghi kan rẹn mu [erhan, NW ], vbe ikpẹdẹ ne ogieha, a gha huẹn ọnrẹn kpaegbe.”
MARCH 12-18
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA | MATIU 22-23
“Lele Iyi Eva Nọ Ghi Kpọlọ Sẹ”
(Matiu 22:36-38) “Omamwaemwi, de ne ọre iyi nọ ghi wa kpọlọ sẹ vbe usun avbe Uhi hia?” 37 Jesu wanniẹn wẹẹ, “‘Ye ekhọe ruẹ hia, orhiọn ruẹn hia, otọ ẹko ruẹ hia, kevbe ẹtin ruẹn hia hoẹmwẹ Nọyan ruẹn Osanobua ruẹ.’ 38 Ọnọna ọrọre uhi kpataki nọ kpọlọ sẹẹ,
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Mat 22:37
ekhọe (ra ẹkokoudu): A keghi mobọ loo ẹmwẹ na zẹvbe ẹmwẹ nọ mu ukhọmwẹ emwi. Emwi nọ rhiema ọre aro ọmwa na gele khin. Vbọrhirhighayehẹ, vbe a gha loo ẹkokoudu, evbọ rrọọ kevbe ekhọe kugbe, emwi na mobọ guan kaẹn ọre emwi ne ọmwa mu roro, ahoo ọghẹe kevbe vbene emwi ye ọmwa hẹ vbe ekhọe. Ẹmwẹ eha na loo ro mwa (ẹkokoudu, evbọ rrọọ, kevbe ekhọe) keghi re nọ rhilo ginna egbe; ne a na loo ẹmwẹ eha na kugbe vbe ako na rhiema wẹẹ, ọ khẹke ne ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ ne Osanobua gha re nọ wegbe ẹsẹsẹmwẹse.
orhiọn (ra evbọ rrọọ): Ra “arrọọ ọghomwa hia.”
otọ ẹko (ra ekhọe): Ọni ọre ẹrherhe ọghomwa. Ne ọmwa mieke na rẹn Osanobua kevbe ne ọ hoẹmwẹ ọnrẹn sayọ, te ọ gha loo ẹrherhe ọghẹe. (Jọn 17:3; Rom 12:1) ‘Ẹkokoudu, evbọ rrọọ, kevbe ẹtin’ ẹre a loo ro vbe ebe Diut 6:5, nọ re ako ne Jesu na miẹn ẹmwẹ nọ tae. Vbọrhirhighayehẹ, ẹmwẹ ne Ivbi e Grik loo ye ‘ekhọe’ ẹre Matiu loo ro ye ihe “ẹtin.” Ughaghe, ọ mwẹ emwi nọ si ẹre ne ẹmwẹ na loo ro vbe ebe Diuteronomi kevbe ebe Matiu na lughaẹn ne egbe. Nokaro, Ivbi e Hibru nẹdẹ i mwẹ ẹmwẹ ne iran loo ye ‘ekhọe.’ Sokpan ẹmwẹ ne iran loo ye ‘ẹkokoudu’ keghi re na gha vbe sẹtin loo ye ekhọe. Ẹghẹ ke ẹghẹ na ya loo ẹkokoudu zẹvbe ẹmwẹ nọ mu ukhọmwẹ emwi, emwi na mobọ guan kaẹn ọre emwi ne ọmwa mu roro, vbene emwi ye ọmwa hẹ vbe ekhọe, kevbe uyinmwẹ ọmwa. (Diut 29:4; Psm 26:2; 64:6; ghee ayahọmwaehọ nọ dekaan ẹkokoudu.) Ọna ẹre ọ si ẹre, ne Septuagint (ọni ọre evbagbẹn nọhuanrẹn na ke urhuẹvbo e Hibru zedu ẹre ghee Grik) na loo ‘ekhọe’ vbe ehe ke ehe ne Evbagbẹn Nọhuanrẹn na ya Hibru gbẹn na loo ‘ẹkokoudu.’ (Gẹn 8:21; 17:17; Itan 2:10; Aiz 14:13) Egbọre emwi ọvbehe nọ si ẹre ne ebe Matiu na loo ‘ekhọe,’ nọ gha te ya loo “ẹtin” vbe ẹghẹ ne ọ ya sunu yi emwi nọ rre Diut 6:5 ọre wẹẹ, ẹmwẹ ọghe Hibru na ke zedu “ẹtin” ladian sẹtin dekaan ẹrhiọn na loo ya winna kevbe ne a ya roro iro. Vbọrhirhighayehẹ, alughaẹnegbe nọ rre urhuẹvbo ọghe Hibru kevbe Grik, ya ima rẹn emwi nọ si ẹre ne Matiu, Mak, Luk kevbe Jọn na loo ẹmwẹ nọ lughaẹn, vbe ẹghẹ ne iran na sunu yi emwi nọ rre ebe Diuteronomi.
(Matiu 22:39) Ne ogieva nọ ghi vbe kpọlọ sẹ vbe yevbe ọre: ‘Gha hoẹmwẹ ogieva ruẹ zẹ vbe egbe ruẹ.’
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Mat 22:39
Ne ogieva: Vbe ebe Mat 22:37, Jesu keghi rhie ewanniẹn ye inọta ọghe Ovbi e Farisi ọkpa. Vbe iyeke ọni, Jesu keghi ya unu kaẹn iyi ọvbehe (Lẹv 19:18). Ọ keghi gi emwa rẹn wẹẹ iyi eva ne irẹn sunu yi keghi rhilo ginna egbe. Iyi eva na ọre ẹzi ọghe Uhi e Mosis kevbe ẹmwẹ ne avbe akhasẹ tae.—Mat 22:40.
ogieva: Ẹmwẹ e Grik na ke zedu ẹmwẹ na ladian ighẹ “ogieva,” keghi dekaan ọmwa na gba rre ẹdogbo ọkpa. Ẹi vbe re ọni ọkpa, ọ sẹtin vbe dekaan ọmwaikọmwa na gu muobo.—Luk 10:29-37; Rom 13:8-10.
(Matiu 22:40) Uhi eva na ọrọre ẹzi Uhi e Mosis kevbe ẹmwẹ avbe akhasẹ.”
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Mat 22:40
Uhi e Mosis . . . ẹmwẹ avbe akhasẹ: “Uhi e Mosis” ne ako na guan kaẹn ọre ebe Gẹnẹsis ya sẹ ebe Diuteronomi. “Ẹmwẹ avbe akhasẹ” ne ako na guan kaẹn keghi re avbe ebe akhasẹ ni rre Evbagbẹn Nọhuanrẹn ne a ya urhuẹvbo Hibru gbẹn. Vbọrhirhighayehẹ, deghẹ a na loo ẹmwẹ eva na kugbe, ọ sẹtin rhiema wẹẹ Evbagbẹn Nọhuanrẹn hia na ya urhuẹvbo Hibru gbẹn ẹre a guan kaẹn.—Mat 7:12; 22:40; Luk 16:16.
ẹzi: Emwi ne ẹmwẹ e Grik na ke zedu ẹre ladian rhiema ọre “hẹnhẹn egbe yan.” Emwi ne Jesu ya ẹmwẹ na kha vbe ako na ọre wẹẹ, Evbagbẹn Nọhuanrẹn hia na ya urhuẹvbo Hibru gbẹn ẹre ọ hẹnhẹn egbe yan ahoẹmwọmwa, ẹi wa re Uhi Igbe ne Osanobua gbe ne Ivbi Izẹl ọkpa.—Rom 13:9.
Gualọ Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
(Matiu 22:21) Iran wanniẹn tama rẹn wẹẹ, “Ọghe Nọgbaisi nọ” Jesu wanniẹn tama iran wẹẹ, “A deghẹ erriọ nọ, wa rhie nọ re ọghe Nọgbaisi nẹẹn ne uwa vbe rhie nọ re ọghe Osanobua ne Osanobua.”
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Mat 22:21
wa rhie nọ re ọghe Nọgbaisi nẹẹn: Ako na, ebe Mak 12:17 kevbe ebe Luk 20:25 ọkpa ẹre Jesu na ya unu kaẹn ọgbaisi ọghe Rom. Emwi “nọ re ọghe Nọgbaisi” keghi dekaan igho uhunmwu na hae, rhunmwuda iwinna ne avbe arriọba winna. Ọ vbe dekaan ọghọ nọ khẹke ne ima gha rhie ne iran ni rre ukpo ọdakha vberriọ.—Rom 13:1-7.
rhie nọ re ọghe Osanobua ne Osanobua: Ọna keghi dekaan ugamwẹ na ma gua na rhie ne Osanobua, ahoẹmwọmwa nọ ke ekhọe rre ne ima mwẹ nẹẹn, kevbe ekhọe na ya họn ẹmwẹ nẹẹn.—Mat 4:10; 22:37, 38; Iwinna 5:29; Rom 14:8.
(Matiu 23:24) Wa ne arọndẹ ni rhua aro, wa ne ọ gha khan ikian hin uwu ukpu ayọn uwa rre nẹ, wa ghi rhie [ekẹtẹkẹtẹ] mi re!
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Mat 23:24
wa ne ọ gha khan ikian (ẹkhunkhun) hin uwu ukpu ayọn uwa rre nẹ, wa ghi rhie [ekẹtẹkẹtẹ] mi re: Vbuwe aranmwẹ hia ne Ivbi Izrẹl ghaa ghee zẹvbe nọ ma huan, ẹkhunkhun ẹre ọ ghi kherhe sẹ vbene ekẹtẹkẹtẹ na gha re nọ kpọlọ sẹ. (Lẹv 11:4, 21-24) Ẹmwẹ nọ mu ukhọmwẹ emwi ẹre Jesu loo ro, vbe ẹghẹ ne ọ na kha wẹẹ, avbe ọkaolotu ugamwẹ keghi khan ẹkhunkhun hin uwu ukpu ayọn ọghe iran rre, ne iran ghẹ khian emwa ni ma huan vbene iran na mianmian Uhi ni ghi ru ekpataki sẹ. A gha sẹtin ya uyinmwẹ ọghe iran gie ọmwa nọ hoo nọ mi ekẹtẹkẹtẹ re.
E Baibol Na Tie
(Matiu 22:1-22) Jesu keghi vbe dọlegbe ya itan gha gu emwa guan: 2 “Arriọba ẹrinmwi yevbe ọba ọkpa ne ọ le evbare irhiọha ọghe ovbi ẹre nokpia. 3 Ọ keghi gie eguọmwadia ẹre ne iran ya khama emwa ne a tiere wẹẹ ne iran gha dee. Sokpan, iran ma ho ne iran rre. 4 Ọ keghi vbe gie eguọmwadia ọvbehe ya khama iran wẹẹ, ‘A le evbare nẹ, avbe ẹmila abẹgbe ne a ware, ẹre a ya le ẹre, a wa mwamwa emwi hia ye otọ nẹ. Wa gha dee do rri evbare irhiọha.” ’ 5 sokpan a ma miẹn ne ọ zẹ ye ọre hiehie, edọmwade ọghẹe na wa gha ru ọghẹe khian, eso la odẹ ugbo, eso la odẹ ẹki. 6 Eso keghi munọ eguọmwadia ne a gie nii, iran mama iran, iran keghi gbele iran ruan. 7 “Ohu keghi mu ọba ni, ọ na gie ivbiyokuo ẹre, iran na ya gbele avbe izigha ni ruan, iran na giẹn ẹvbo iran muotọ. 8 Ọ keghi tie avbe eguọmwadia ẹre, ọ tama iran wẹẹ,’ A le evbare irhiọha mwẹ nẹ, sokpan emwa oya, iran na te tie do rri evbare wa khin. 9 Rhunmwuda ọnii, wa la ore, wa ya tie inu emwa ne uwa miẹn rre.’ 10 Avbe eguọmwadia keghi la ore, iran na ya koko emwa hia ne iran miẹn ne ọ maan, kevbe ne ẹi maan, owa irhiọha ni keghi vuọn ne ẹvbo. 11 “Ugbẹnvbe ọba ghi do ghe emwa ne a tiere, ọ keghi miẹn ọkpia ọkpa ne ọ ma yọ ẹwu irhiọha vbe evba. 12 Ọba keghi nọ rẹn wẹẹ, ‘Ọse mwẹ, vbe uwẹ ya sẹ emwa na hẹ vbe ne u i na mwẹ ẹwu irhiọha yi?’ Sokpan okpia na ma miẹn ẹmwẹ guan. 13 Ẹkpo nii, ẹre ọba ghi na khama avbe eguọmwadia ẹre wẹẹ, ‘Wa gba ẹre obọ gba ẹre owẹ, ne uwa muẹn fi uwu ebiebi vbe ore, ne ọ ya gha viẹ egbe kevbe ne ọ ya gha rri akọn vbe evba.’ 14 “Jesu keghi vbe wanniẹn wẹẹ, “Rhunmwuda, ni bun ẹre a tiere sokpan ibozẹghẹ ẹre a hannọ zẹ.” 15 Avbe Farisi keghi ya si uma ne iran do ya ọta ne a nọ gualọ Jesu ẹmwẹ ne unu. 16 Iran keghi rhunmwuda ọnii gie eso vbe uwu avbe erhuanegbe iran ba avbe igbesa Hẹrọd bu Jesu gha khian. Iran tama rẹn wẹẹ, “Ọmwa ẹmwata ẹre ima rẹn ruẹn yi, ẹmwata ne ọ rre vbene Osanobua mu ẹmwẹ ẹdẹ agbọn emwa ne agbọn yi, ọre u ma emwa re, vbe ne u i na vbe lele ne agbọn khare, rhunmwuda ighẹ osi ẹrrẹe ọghe ukpo ne ọmwa ye, ẹi siọ. 17 Tama ima vbene ọ ye hẹ vbe ekhọe uwẹ. Ma gha zẹ igho uhunmwu gie Nọgbaisi e Rom, a ghẹ ru nọ ra ẹi re a ghẹ ru?” 18 Sokpan Jesu wa rẹn ehe ne iran ghae yi, rhunmwuda ọnii, ọ wanniẹn tama iran wẹẹ, “Wa ni ze imamase, vbọzẹe ne uwa na ho mwẹ ẹmwẹ ne unu? 19 Wa rhie agiẹghẹ igho ne uwa ya zẹ igho uhunmwu ọkpa mẹ ghe.” Iran keghi rhie gie ẹre. 20 Irẹn keghi nọ iran wẹẹ, “Gha ọ yan eni kevbe ama ugbaro na yi?” 21 Iran wanniẹn tama rẹn wẹẹ, “Ọghe Nọgbaisi nọ” Jesu wanniẹn tama iran wẹẹ, “Adeghe erriọ nọ, wa rhie ne ọre ọghe Nọgbaisi nẹẹn ne uwa vbe rhie ne ọre ọghe Osanobua ne Osanobua.” 22 Ugbẹnvbe iran họn ẹmwẹ na, ọ keghi wa yan iran unu ruan, iran keghi hẹko sẹ rae, iran na gha rrie.
MARCH 19-25
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA | MATIU 24
“Ye Gha Re Nọ Bodẹ Vbe Odẹ Ọghe Orhiọn Vbe Ẹdẹ Okiekie Ne Ima Ye Na”
(Matiu 24:12) Ọkhọ gha miotọ sẹrriọ ne a gha na miẹn wẹẹ ahoẹmwọmwa eni bun gha worua.
it-2 279 okuẹn 6
Ahoẹmwọmwa
Ahoẹmwọmwa Ọghe Ọmwa Gha Sẹtin Worua. Vbe Jesu Kristi ghi tama erhuanegbe ẹre vbekpae emwi nọ khian sunu vbe odaro, ọ na wẹẹ ahoẹmwọmwa (a·gaʹpe) ọghe emwa nibun ni wẹẹ iran ya Osa yi gha khian nọ worua. (Mat 24:3, 12) Ukọ e Pọl khare wẹẹ emwi ọkpa na khian ya rẹn wẹẹ, ẹghẹ okiekie ẹdẹ ẹre ima ye ọre wẹẹ emwa ghi do khian ‘ni hoẹmwẹ igho.’ (2 Tim 3:1, 2) Ọ vẹ na rẹn wẹẹ, deghẹ ọmwa na zẹ owẹ ihan, ahoẹmwọmwa nọ te ka mwẹ sẹtin khian nọ worua. Ọna ẹre ọ si ẹre ne ọ na khẹke na yae khian nọ wegbe ighẹ ahoẹmwọmwa na mwẹ ne Osanobua lekpae na gha ru erria yan Ẹmwẹ Osanobua vbe ẹghẹ hia kevbe na gha ya avbe ilele ọghẹe ru emwi vbe arrọọ ọghomwa.—Ẹfis 4:15, 22-24.
(Matiu 24:39) Iran ma rẹn enaye uromwẹ amẹ te do kpolo ehia gha rrie. Erriọ ọ gha ye vbe Ovbi Ọmwa a rre.
w99 11/15 19 okhuẹn 5
Uwẹ Ru Emwi Hia Ne Osanobua Hoo Ne U Ru Ra?
5 Vbe Jesu Kristi ghi guan kaẹn ẹghẹ okiekie ẹdẹ ne ima ye na, ọ na wẹẹ: “Te urremwẹ Ovbi Ọmwa ra ye vbe emwi nọ sunu vbe ẹghẹ ọghe Noa. Zẹvbe ne a miẹn wẹẹ, ọ te do sẹ ẹghẹ uromwẹ amẹ, emwa kegha re, iran na gha da, ikpia kevbe ikhuo na gha rọnmwẹ egbe, rhinrin ya sẹ ikpẹdẹ ne Noa la okọ zẹẹ. Iran ma rẹn enaye uromwẹ amẹ te do kpolo ehia gha rrie. Erriọ ọ gha ye vbe Ovbi Ọmwa a rre.” (Matiu 24:37-39) Ọ ma de emwi nọ rria deghẹ ọmwa na gha re ra deghẹ ọ na gha da, sokpan ne ọ gha ru ẹre ye oreghe. Orọnmwẹ i vbe re emwi dan, rhunmwuda Osanobua tobọre ẹre ọ mu emwamwa orọnmwẹ gbọ. (Gẹnẹsis 2:20-24) Ọrheyerriọ, deghẹ ima na do bẹghe ẹre wẹẹ, iwinna evba gha re, evba gha da ẹre ọ ghi wa mu ima, te ọ khẹke ne ima na erhunmwu ne Osanobua ru iyobọ ne ima. E Jehova gha ru iyobọ ne ima, ne ima ya sẹtin gha mu iwinna Arriọba ye okaro, ne ima sẹtin gha ru emwi esi kevbe ne ima sẹtin gha ru emwi hia ne Osanobua hoo ne ima ru.—Matiu 6:33; Rom 12:12; 2 Kọrinti 13:7.
(Matiu 24:44) Rhunmwuda ọnii nian, wa khẹ ye egbe rhunmwuda Ovbi Ọmwa gha rre vbe ẹghẹ ne uwa ma roro wa ma kọọ.
jy 259 okhuẹn 5
Avbe Ukọ Nọ Jesu Vbekpa Ama Ọghe Okiekie Ẹdẹ
Jesu khare wẹẹ, te ọ khẹke ne erhuanegbe ọghẹe gha begbe, ne iran gha bodẹ kevbe ne iran mu egbe yotọ. Jesu keghi zẹ erre ọvbehe ne ọ ya niania vbene ọ ru ekpataki sẹ hẹ ighẹ ayobọsekhae na, ọ na wẹẹ: “Wa yerre wẹẹ, akpawẹ ọdafẹn ne ọ yan owa rẹn ẹghẹ ne oyi gha ya rre, te ọ gha kọn ovbe, ẹi ghẹ gie oyi kpahiẹ la irẹn owa. Rhunmwuda ọnii nian, wa khẹ ye egbe rhunmwuda Ovbi Ọmwa gha rre vbe ẹghẹ ne uwa ma roro wa ma kọọ.”—Matiu 24:43, 44.
Gualọ Emwi Ewe Ọghe Orhiọn:
(Matiu 24:8) Ena hia keghi yevbe emwi ubiẹmwẹ nọ ru okhuo vbe ọ te biẹ.
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Mat 24:8
emwi ubiẹmwẹ nọ ru okhuo: Ẹmwẹ e Grik ne a ke zedu ẹmwẹ na ladian keghi dekaan obalọ ne okhuo miẹn vbe ọ gha khian biẹ. Agharhemiẹn wẹẹ, a loo ẹmwẹ na ya gie ọlọghọmwa, obalọ kevbe usẹ ne ọmwa la gberra, ọ sẹtin vbe rhiema wẹẹ, te obalọ kevbe usẹ na ta yotọ, khian gha muan yọ vbe ẹdẹ okiekie vbe na ghee emwi ubiẹmwẹ nọ ru okhuo, a te miẹn wẹẹ orueghe nọkhua ne a guan kaẹn vbe ebe Mat 24:21 suẹn rẹn.
(Matiu 24:20) Wa rinmwian Osanobua, ne ẹdẹ ulẹ ghẹ de fi ẹghẹ okhuakhua ra Ẹdẹ Ikẹtin;
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Mat 24:20
ẹghẹ okhuakhua (ẹghẹ oni): Okpamẹ, uromwẹ amẹ kevbe ọni oguozizi nọ fi vbe egbe ẹghẹ vbenia keghi ya okhian lọghọ. Ẹi vbe re emwi nọ khuẹrhẹ na sẹtin miẹn evbare kevbe na miẹn ehe dia vbe egbe ẹghẹ vbenia.—Ẹzra 10:9, 13.
Ẹdẹ Ikẹtin: Uhi ọghe Ẹdẹ Ikẹtin ma kpasẹ yọ ne Ivbi Izrẹl sẹtin gha mu okhian yo eke nọ rree ra ne iran mu ihẹ; gberra ọni, te a wa khui urho orere ẹvbo vbe Ẹdẹ Ikẹtin.—Ghee Iwinna 1:12 Kevbe App. B12 nọ rre New World Translation.
E Baibol Na Tie
(Matiu 24:1-22) Jesu keghi kpaegbe, vbene ọ wa ladian vbe Ọgua Osa, avbe erhuanegbe keghi do gha rhie vbene a bọ Ọgua Osa hẹ ma rẹn. 2 Irẹn khama iran wẹẹ, “Erriọ nọ, wa ma dẹghe emwi na hia, ne I tama uwa, okuta ọkpa ne a ra sẹrae ye ihe ẹre, ẹi rre emwa na, te a ra guọghọ ehia sẹ otọ.” 3 Jesu ghi tota ye uhunmwu oke Ọliv, avbe erhuanegbe keghi hẹko bu ẹre rre do nọ rẹn wẹẹ, “Ta ẹghẹ ne emwi na hia gha khin ma ima, de emwi ne ọ gha sunu ne ima gha ya rẹn ighẹ ẹghẹ ne u ya dee sẹ nẹ, kevbe wẹẹ a sẹ ufomwẹ agbọn nẹ?” 4 Jesu wanniẹn tama iran wẹẹ, “Wa ghi yegbe ne ọmwaikọmwa ghẹ mu uwa rẹrẹ, 5 Rhunmwuda, emwa ni bun gha rre vbe eni mwẹ wẹẹ, ‘Me ọrọre nene Mẹzaia,’ iran ghi vbe rẹrẹ emwa ni bun re. 6 Wa gha họn ẹmwẹ okuo ne ọ rre urria kevbe ogbigbi okuo ne ọ sikẹ uwa, sokpan ọnii ma rhie ma ighẹ ufomwẹ sẹ otọ nẹ. 7 “Ẹvbo na gha mu okuo gie nọkpa, otọ arriọba na ghi mu okuo gie nọkpa. Ukhumwu kevbe igbohiotọ ghi gha rre ehe hia. 8 Ena hia keghi yevbe emwi ubiẹmwẹ nọ ru okhuo vbe ọ te biẹ. 9 “A gha vbe munọ uwa, a ghi vbe viọ uwa gie emwa ni gha rri uwa oya. Emwa hia ghi gha khuiwu uwa ba ẹmwẹ mwẹ. 10 Emwa ni bun ọre ọ gha lahin iyayi rre vbe ẹghẹ ni. Iran ghi gha ye egbe dẹ, ẹko iran ghi gha khọ egbe. 11 Ẹghẹ ni ọre akhasẹ ohoghe ni bun gha na ladian, iran ghi vbe rẹrẹ ọkhọngborrie re; 12 Ọkhọ gha miotọ sẹrriọ ne a gha na miẹn wẹẹ ahoẹmwọmwa eni bun gha worua. 13 Sokpan ọmwa ne ọ da ẹre yi ya sẹ ufomwẹ, ẹre a gha miẹn fan. 14 A gha kporhu Iyẹn Nọ maan ọghe Arriọba na la otọ agbọn hia nẹ zẹ vbe osẹe ghe emwa hia, iyeke ọnii, ufomwe ghi do rre. 15 “Wa ghẹ ghi miẹn ighẹ ‘Omurhia Nọ gbe orrirri’ ne Daniẹl ne akhasẹ ta ẹmwẹ ọnren miẹn dia ye ehe nọ huanrẹn.” (Uwẹ ne ọ tie ebe na, hia ne u rẹn evba yae kha.), 16 “Eghẹ ni wa ni rre Judia hia, wa lẹ gha rrie uhunmwu oke. 17 Ọmwa ne ọ rre erhurhuowa ẹre, wẹẹ nẹ ghẹ wẹẹ irẹn ra tuorre ya viọ emwi ẹnrẹn vbe uwu owa. 18 Wẹẹ ne ọmwa ne ọ rre ugbo ghẹ wẹẹ irẹn die owa do mu agbada ẹwu. 19 U miẹn vbene ọ gha ba so ikhuo [ni] hanmwa kevbe ne emobọ gue hẹ ẹdẹnẹdẹrriọ. 20 Wa rinmwian Osanobua, ne ẹdẹ ulẹ ghẹ de fi ẹghẹ okhuakhua ra Ẹdẹ Ikẹtin. 21 Rhunmwuda ọkhọ ne ọ ra sunu ẹdẹnẹdẹrriọ keghi re egbe ne a ma he miẹn ke ne a ya bu agbọn tu agbọn gha dee do sẹ ẹdẹnẹrẹ na. A i ra vbe dọlegbe miẹn egbe ọre ẹdẹ. 22 Sokpan Osanobua fian inu ẹdẹ ne ọ ra ya vbe otọ khanmwa nẹ. Akpawẹ ọ ma fian ẹdẹ ni kanmwa, orhiọnkpa ne ọ gha miẹn uhunmwu, ẹi rrọọ. Sokpan Osanobua gha rhunmwuda iran ne ọ hannnọ zẹ fian ẹdẹ ni kanmwa.
MARCH 26–APRIL 1
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA | MATIU 25
“Wa Gha Bodẹ”
(Matiu 25:1-6) “Vbe ẹdẹ ne ẹdẹrriọ, Arriọba ẹrinmwi gha yevbe evbokhunvbi igbe ni viọ ukpa ofigbọn, iran keghi ladian ya vba ọdafẹn ọha. 2 Isẹn vbe uwu iran keghi kọn, isẹn ni dekẹe keghi waan. 3 Isẹn ni kọẹn ni rrọọ keghi mu ukpa iran, sokpan iran ma sa ofigbọn ya gbe akhua hinrre. 4 Sokpan ne isẹn ni waan keghi vbe sa ofigbọn vuọn emwi ba ukpa iran. 5 Rhunmwuda ighẹ ọdafẹn ọha ma rherhe rre, evbokhunvbi na ghi zẹ ye uhunmwu gbe, ovbe na rhie iran. 6 “Ugbẹnvbe ọ ghi sẹ ogiasọn, iran keghi datie emwa hia wẹẹ, ‘Ọdafen ọha rre nẹ o, wa gha dee do vba ẹre.’
(Matiu 25:7-10) Evbokhunvbi igbe ni, keghi kpaegbe iran na dọlọ urhukpa iran yi. 8 Iran ni kọẹn ni rrọọ keghi khama iran ni waan wẹẹ, ‘Wa sa ne ima vbe ofigbọn ọghe uwa rhunmwuda, ukpa ima ra dọyọ.’ 9 Iran ne umẹwaẹn tama iran wẹẹ, ‘Hiehiere, ẹ i ra sẹ ne ima vbe uwa, wa gha rrie ehe ne a na khiẹn ne uwa ya de ọghe obọ uwa.’ 10 Avbe uvbi ne akpa ni keghi ladian ne iran ya dẹ ofigbọn. Ugbẹnvbe iran ghi ladian nẹ, ọdafẹn ọha keghi rre. Evbokhunvbi isẹn ni mu egbe ye otọ na lelẹe la ehe ne a na rri evbare irhiọha nii, a keghi khui urho.
(Matiu 25:11, 12) “Ọ ghi zẹ kpẹẹ, evbokhunvbi nekpa keghi rre, iran da tie wẹẹ, ‘Dọmọ o! dọmọ o! kie ne ima.’ 12 Sokpan ọdafẹn ọha wanniẹn tama iran wẹẹ, ‘I ma rẹn uwa.’
Gualọ Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
(Matiu 25:31-33) “Ovbi Ọmwa ghẹ ghi rre zẹvbe ọba ke irẹn kevbe avbe odibosa ẹre, irẹn ghi miẹn dia vbe uhunmwu ẹkete ọba ẹre. 32 A ghi do si emwa ni rre agbọn na hia si koko ye odaro ẹre. Irẹn ghi do wannọ iran ye oka eva zẹ vbene Ọsuohuan hannọ ohuan hin uwu ẹbu ẹwe rre. 33 Ọ ghi viọ avbe ohuan ye obọ erha ọmwa, ọ ghi vbe viọ avbe ẹwe ye obọ iye ọmwa.
w15 3/15 27 okhuẹn 7
Vbene Ima Khian Ya Ye Ẹkoata Ku Obọ Gbe Ba Etiẹn E Kristi
7 Eban ẹre ima ghi rẹn otọre ẹse, emwi ne erre ọghe ohuan kevbe ẹwe demu. Jesu ọre “Ovbi ọmwa” kevbe Ọba na guan kaẹn vbe erre na. Emwa ne Jesu tie ẹre “etẹn mwẹ,” ọre ikpia vbe ikhuo na ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ zẹ, ni khian deba re kha vbe ẹrinmwi. (Rom 8:16, 17) Avbe “ohuan” kevbe “ẹwe” ni rrọọ, keghi re emwa ni ke agbẹnvbo ughughan rre. Iran na i rre usun emwa na ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ zẹ. Sokpan de ẹghẹ na khian ya bu ohiẹn iran? Vbe ọ ghaa bu ufomwẹ ọghe orueghe nọkhua nọ dee, Jesu gha bu ohiẹn iran. Vbọzẹe na gha na tie eso ohuan, a ghi vbe tie eso ẹwe? Obọ ne iran ya mu etiẹn e Kristi ni ghi dekẹ vbe agbọn na, ẹre ọ khian tae deghẹ ohuan ẹre a khian ka iran ba ra deghẹ ẹwe nọ. Rhunmwuda ufomwẹ agbọn na, nọ sotọ nẹ, ma wa kakabọ gbọyẹmwẹ ye odẹ ne Jehova ya ru iyobọ ne ima, ne ima ya rẹn otọre ọkade ọkade ighẹ erre na kevbe erre ọvbehe ni rre ebe Matiu uhunmwu ẹnrẹn 24 kevbe 25.
(Matiu 25:40) Ọba ghi wanniẹn wẹẹ, ‘Ne I tama uwa, ẹghẹ ke ẹghẹ ne uwa ya ru egbe emwi vberriọ ne nọ kanmwa sẹ vbe uwu iran ne etẹn mwẹ na, wa ruẹ ẹre mẹ nẹ.’
w09 10/15 16 okhuẹn 16-18
“Ọse Mwẹ Uwa Khin”
16 Adeghẹ u mwẹ ayayẹro ọghe arrọọ etẹbitẹ vbe agbọn na, de vbene u khian ya rhie ẹre ma hẹ wẹẹ, u ya obọ esi mu etiẹn e Kristi? Gia ziro yan odẹ eha. Nokaro, ma ghi ya ekhọe hia rhiegbe ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. E Kristi tama etiẹn ọnrẹn ne iran gha kporhu iyẹn nọ maan vbe uhunmwu otagbọn hia. (Mat 24:14) Vbọrhirhighayehẹ, iwinna na i khian gha khuẹrhẹ ne ibozẹghẹ etiẹn e Kristi ni ghi dekẹ vbe agbọn na, vbe ẹi re te oghẹn ohuan nikẹre deba iran. Vbene ẹmwata, ẹghẹ ke ẹghẹ ne oghẹn ohuan nikẹre ya rhiegbe ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan, te iran ru iyobọ ne etiẹn e Kristi ya musọe vbe iwinna ne Kristi waa iran re. Ọviẹn nọ gia mu ẹtin yan kevbe nọ fuẹro keghi gbọyẹmwẹ ye iyobọ na. Erriọ e Kristi tobọre vbe gbọyẹmwẹ yọ.
17 Odẹ nogieva ne oghẹn ohuan nikẹre gha ya sẹtin ru iyobọ ne etiẹn e Kristi ọre ne iran gha ru iyobọ igho ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. Jesu keghi rhie igiọdu ne erhuanegbe ẹre ne iran loo “ẹfe agbọn na” ne iran mwẹ ya zẹ ọse ne egbe iran. (Luk 16:9) Ọna ma rhiema wẹẹ, ima gha sẹtin ya igho dẹ asikẹgbe ne ima gu Jesu kevbe Jehova mwẹ. Nọghayayerriọ, ma ghaa loo emwi ewe ọghe ima ya ru iyobọ ye iwinna Arriọba, ọni rhiema wẹẹ asikẹgbe ne ima gu e Jehova mwẹ kevbe ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ nẹẹn i re ọghe okpunu, sokpan ọghe “ẹmwata” ẹre nọ. (1 Jọn 3:16-18) Odẹ ne ima ya ru iyobọ igho ọre vbe ima ghaa mwẹ obọ vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan, vbe ima ghaa ru okozẹ ya yẹrike iwinna owa ugamwẹ na bọlọ kevbe na dọlọ yi, kevbe vbe ima ghaa ru okozẹ ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan nọ khian vbe uhunmwu otagbọn hia. E Jehova kevbe Jesu keghi gbọyẹmwẹ ye iyobọ nọ ke ekhọe rre ne ima ru, ọ kpọlọ ra te ọ kanmwa.—2 Kọr 9:7.
18 Odẹ nogieha ne ima gha ya rhie ẹre ma wẹẹ, ọsie Kristi ẹre ima khin ọre na gha ku obọ gbe bae adia ọghe ediọn ni rre iko. E Jehova ẹre ọ ya orhiọn nọhuanrẹn zẹ iran. Iran keghi rre ototọ adia ọghe Kristi. (Ẹfis 5:23) Ukọ e Pọl khare wẹẹ, “Wa gha họn ẹmwẹ ne avbe ọkaolotu uwa, wa gha ru vbene iran kha re.” (Hib 13:17) Ugbẹnso, ọ sẹtin gha lọghọ ne ima do lele adia nọ ke Baibol rre, ne ediọn ni rre uwu iko rhie ne ima. Ọ gha kẹ, ne ima na rẹn ako eso ne iran na vburriẹ, ima i ghi ghee ẹre sẹ emwi ighẹ adia ne iran rhie ne ima. Agharhemiẹn wẹẹ emwa ni ma gba ẹre iran khin, te Kristi nọ re Uhunmwuta ọghe iko ye loo iran. Rhunmwuda ọni, odẹ ne ima ya miẹn ọnrẹn yi ighẹ adia ne iran rhie ne ima, ẹre ọ khian tae deghẹ ọsie Kristi ma khin ra ma i ọre. Ma keghi rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ e Kristi deghẹ ima i rhie aro tua abakuru ọghe ediọn ni rre iko, kevbe deghẹ ima na gha ya oghọghọ lele adia ọghe iran.
E Baibol Na Tie
(Matiu 25:1-23) “Vbe ẹdẹ ne ẹdẹrriọ, Arriọba ẹrinmwi gha yevbe evbokhunvbi igbe ni viọ ukpa ofigbọn, iran keghi ladian ya vba ọdafẹn ọha. 2 Isẹn vbe uwu iran keghi kọn, isẹn ni dekẹe keghi waan. 3 Isẹn ni kọẹn ni rrọọ keghi mu ukpa iran, sokpan iran ma sa ofigbọn ya gbe akhua hinrre. 4 Sokpan ne isẹn ni waan keghi vbe sa ofigbọn vuọn emwi ba ukpa iran. 5 Rhunmwuda ighẹ ọdafẹn ọha ma rherhe rre, evbokhunvbi na ghi zẹ ye uhunmwu gbe, ovbe na rhie iran. 6 “Ugbẹnvbe ọ ghi sẹ ogiasọn, iran keghi datie emwa hia wẹẹ, ‘Ọdafẹn ọha rre nẹ o, wa gha dee do vba ẹre.’ 7 Evbokhunvbi igbe ni, keghi kpaegbe iran na dọlọ urhukpa iran yi. 8 Iran ni kọẹn ni rrọọ keghi khama iran ni waan wẹẹ, ‘Wa sa ne ima vbe ofigbọn ọghe uwa rhunmwuda, ukpa ima ra dọyọ.’ 9 Iran ne umẹwaẹn tama iran wẹẹ, ‘Hiehiere, ẹ i ra sẹ ne ima vbe uwa, wa gha rrie ehe ne a na khiẹn ne uwa ya de ọghe obọ uwa.’ 10 Avbe uvbi ne akpa ni keghi ladian ne iran ya dẹ ofigbọn. Ugbẹnvbe iran ghi ladian nẹ, ọdafẹn ọha keghi rre. Evbokhunvbi isẹn ni mu egbe ye otọ na lelẹe la ehe ne a na rri evbare irhiọha nii, a keghi khui urho. 11 “Ọ ghi zẹ kpẹe, evbokhunvbi nekpa keghi rre, iran da tie wẹẹ, ‘Dọmọ o! dọmọ o! kie ne ima.’ 12 Sokpan ọdafẹn ọha wanniẹn tama iran wẹẹ, ‘I ma rẹn uwa.’” 13 Jesu keghi gbẹe wanniẹn wẹẹ, “Rhunmwuda ọnii, wa gha ba egbe vbe ne uwa ma na rẹn ikpẹdẹ ra ẹghẹ ne ọ wa khin. 14 “A gha ya ẹre gie okpia ọkpa ne ọ mu egbe ehe ne a yo, ọ keghi tie eguọmwadia ẹre, ọ keghi viọ emwi ewe ẹre ne iran gha gbe aro ghe. 15 Ọ keghi rhie ne dọmwade ọghẹe vbene ẹtin ẹnrẹn sẹe, ọ mu enaira arriaisẹn isẹn ne ọkpa, ọ keghi vbe mu arriaisẹn eva ne ọvbehe, o keghi vbe mu arriaisẹn ne nọ dekẹe. Irẹn keghi kpa. 16 Ọguọmwadia ne a mu enaira arriaisẹn isẹn na keghi wa giẹgiẹ ya ye ọghẹe do ẹki, ọ kevbe miẹn enaira arriaisẹn isẹn vbe ere. 17 Erriọ zeẹ, ne a mu enaira arriaisẹn eva na, keghi vbe miẹn enaira arriaisẹn eva vbe ere. 18 Sokpan ọguọmwadia ne a mu enaira arriaisẹn na keghi ya tọn uvun, ọ na mu igho arowa ẹre lẹre ye evba. 19 “Ọ ghi kpẹẹ fua, arowa avbe eguọmwadia nii keghi rre, ọ na do gha nọ iran ẹmwẹ igho nii. 20 Ọguọmwadia ne a mu enaira arriaisẹn isẹn na keghi rre, ọ keghi mu enaira arriaisẹn isẹn nọkpa ye otọ, ọ tama rẹn wẹẹ, ‘Arowa mwẹ enaira arriaisẹn isẹn ẹre u mu mẹ, ghe I vbe do ẹki rri ere enaira arriaisẹn isẹn ba ẹre.’ 21 Arowa ẹre keghi tama rẹn wẹẹ, ‘U ru ẹse ọguọmwadia ne ekhọe esi, ẹkoata ẹre u ya gbe aro ghe igho kherhe na, I gha mu igho ne ọ kọnkọn nuẹn gha gbe aro ghe. La owa ne u do gu mwẹ ku obọ ye uwa.’ 22 Ọguọmwadia ne a mu enaira arriaisẹn eva na keghi vbe rre, ọ tama arowa ẹre wẹẹ, ‘Enaira arriaisẹn eva ẹre u mu mẹ, ghe, mẹ vbe rri ere enaira arriaisẹn eva ba ere.’ 23 Arowa ẹre tama rẹn wẹẹ, ‘U ru ẹse ọguọmwadia ne ekhọe esi, ẹkoata ẹre u ya gbe aro ghe igho kherhe na. Rhunmwuda ọnii, I gha mu igho nọ kpọlọ nuẹn gha gbe aro ghe, la owa ne u do gu mwẹ ku obọ ye uwa.’