Vbọzẹe Ne Osanobua Na Yi Emwa Nagbọn?

1. Vbọzẹe ne Osanobua na yi emwa nagbọn?

EMWAMWA ne Osanobua mwẹ ne emwa nagbọn keghi re nọ hiunsi. Ọ keghi yi Adam kevbe Ivi ne iran gha rre ogba ne mosee. Ahoo ọghe irẹn kegha re ne iran biẹlẹ emọ, ne iran ya uhunmwu otagbọn na khian e paradais kevbe ne iran gha gbaroghe avbe aranmwẹ.—Gẹnẹsis 1:28; 2:8, 9, 15; ya ghee Ifiẹmwẹ Nọ Rre Ufomwẹ Ebe na 6.

2. (a) De vbene ima ya rẹn hẹ wẹẹ Osanobua gha mu emwamwa rẹn sẹ? (b) De emwi ne Baibol khare vbekpae arrọọ ọghe etẹbitẹ?

² Uwẹ yayi wẹẹ ọ mwẹ ẹghẹ ne ima khian ya gha rre paradais ra? E Jehova khare wẹẹ: “I guan nẹ, te I ra ruẹe.” (Aizaia 46:9-11; 55:11) Emwi rhọkpa i sẹtin da re obọ yi ne ẹi ghẹ mu emwamwa rẹn sẹ. E Jehova khare wẹẹ, ọ mwẹ evbọzẹe ne irẹn na yi agbọn na. Irẹn ma “yi ẹre nọ dihoi rua.” (Aizaia 45:18) Irẹn hoo ne emwa gha rre uhunmwu otagbọn hia. De aro emwa ne Osanobua hoo nọ gha rre otagbọn na? De vbene ọ hoo ne iran tọ sẹ hẹ? E Baibol khare wẹẹ: “Emwa ata ẹre ọ ra yan otọ nii” vbe etẹbitẹ.—Psalm 37:29; Arhie Maan 21:3, 4.

3. Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ emwa khuọnmwi, iran vbe wulo, de ọta nọ ghi khẹke ne u nọ?

³ Vbe ẹdẹnẹrẹ, emwa keghi khuọnmwi, iran vbe wulo. Vbe ehe nibun, emwa keghi khọn, erriọ iran vbe ya gbele egbua. Ena i zẹdẹ re emwamwa ọghe Osanobua. De emwi nọ sunu nọ ghi si ena hia? E Baibol ọkpa ẹre ọ khian sẹtin rhan otọ re.

EGHIAN OSANOBUA

4, 5. (a) De ọmwa nọ loo ẹyẹn ya gu e Ivi guan vbe ogba ọghe Idẹn? (b) De vbene ọmwa na gbaa ẹko ẹre ya khian oyi hẹ?

⁴ E Baibol tama ima wẹẹ Osanobua mwẹ eghian na tie ẹre “Esu” kevbe “Setan.” Ẹyẹn ẹre Setan loo ro ya gu e Ivi guan vbe ogba ọghe Idẹn. (Arhie Maan 12:9; Gẹnẹsis 3:1) Ọ keghi ru ẹre vbe na miẹn wẹẹ, ẹyẹn nii ẹre ọ gele gha guan.—Ya ghee Ifiẹmwẹ Nọ Rre Ufomwẹ Ebe na 7.

⁵ Osanobua ẹre ọ yi e Setan vberriọ ra? Ẹo! Ọkpa vbe usun odibo ni rre ẹrinmwi vbe Osanobua yi agbọn na, ẹre ọ fi werriẹ do khian Esu. (Job 38:4, 7) Vbe ọna ya sunu hẹ? De vbene ọmwa na gba ẹko ẹre ya khian oyi hẹ? A ma biẹ ọre oyi. Sokpan aro ọre gha viẹn ye emwi ne ẹi re ọghẹe, ọ na gha muẹn roro vbe ẹghẹ hia, iziro dan nii ghi do gbọzinian vbe ekhọe re. Ẹkpotọ gha ghi wa kie, ọ do emwi nii rhie. Ọ khian oyi nẹ.—Tie Jems 1:13-15; ya ghee Ifiẹmwẹ Nọ Rre Ufomwẹ Ebe na 8.

6. De vbene odibo ọkpa ya do khian oghian Osanobua hẹ?

⁶ Erriọ odibo na guan kaẹn na ya ye egbe ẹre khian Esu. E Jehova ghi yi Adam vbe Ivi nẹ, ọ na wẹẹ ne iran biẹlẹ emọ “gbaa ehe hia vbe agbọn.” (Gẹnẹsis 1:27, 28) Ughaghe te odibo na ghaa mwẹ ọnrẹn vbe orhiọn wẹẹ, ugamwẹ ne emwa ni khian vuọn uhunmwu otagbọn khian gha rhie ne Jehova, sẹtin do gha re ọghe irẹn. Zẹvbe nọ ya gha roro ẹre sayọ, erriọ aro ọre vbe ya gha viẹn ye ugamwẹ na rhie ne Jehova. Te odibo na wa gha hoo ne emwa gha ga irẹn, ọni ẹre ọ si ẹre ne ọ na ya ohoghe mu e Ivi rẹrẹ. (Tie Gẹnẹsis 3:1-5.) Erriọ ya ye egbe ẹre khian Esu kevbe oghian Osanobua.

7. (a) Vbọzẹe ne Adam kevbe Ivi na wu? (b) Vbọzẹe ne ima na khian ọmaẹn kevbe ne ima na vbe wulo?

⁷ Adam vbe Ivi keghi sọtẹ daa Osanobua vbe iran rri ọmerhan. (Gẹnẹsis 2:17; 3:6) Orukhọ ne iran ru ẹre ọ si ẹre ne iran na wulo zẹvbe ne Jehova khare. (Gẹnẹsis 3:17-19) Emọ ne iran biẹlẹ vbe wulo rhunmwuda, orukhọ ẹre iran re vbe ukhu. (Tie Rom 5:12.) Ne ima mieke na rẹn evbọzẹe ne ivbi Adam vbe Ivi na re emwa orukhọ, gia ru igiemwi yọ. Ọkpan na ya le ebrẹd gha gboba, te ama nii khian wa vbe rhiegbe ma vbe egbe ebrẹd hia na yae le. Erriọ ima hia vbe ya mwẹ “ama” orukhọ rhunmwuda Adam khian ọmwa orukhọ nẹ, ọ ke biẹlẹ ima. Ọni ẹre ọ si ẹre ne ima na khian ọmaẹn, ẹre ọ vbe si ẹre ne ima na wulo.—Rom 3:23; ya ghee Ifiẹmwẹ Nọ Rre Ufomwẹ Ebe na 9.

8, 9. (a) De emwi ne Setan ghaa hoo ne Adam vbe Ivi yayi? (b) Vbọzẹe ne Jehova ma na gbele iran ni sọtẹ rua vbe awarọkpa nii?

⁸ Ẹghẹ ne Setan ya suẹn gha sọtẹ dae Jehova ọre vbe ọ ya Adam vbe Ivi rraa uhi ọghe Osanobua. Ọ kegha hoo ne Adam kevbe Ivi yayi wẹẹ, ọmwa ohoghe ẹre Jehova khin kevbe wẹẹ, ẹi gualọ umanmwẹ ọghe emwa nọ kha yan. Emwi ne Setan ya ọna kha ọre wẹẹ, ẹi re Osanobua ẹre ọ khẹke nọ tama emwa nagbọn emwi ne iran gha ru kevbe wẹẹ, Adam vbe Ivi mwẹ asẹ ne iran ya zẹ ne egbe iran, deghẹ emwi esi iran gha ru ra emwi dan. De emwi ne Jehova ghi ru? Ọ gha te sẹtin guọghọ iran eha ni sọtẹ daa re. Sokpan, ọni gha te rhiẹre ma wẹẹ Setan ọre ọmwa ohoghe ra? Hiehie.

⁹ Nọnaghiyerriọ, e Jehova ma wa gbele iran rua vbe awarọkpa nii. Ọ keghi rhie ẹghẹ ne emwa nagbọn ya kha yan egbe iran. Ọna ẹre ọ ghi yae dewarorua wẹẹ, e Setan ọre ọmwa ohoghe kevbe wẹẹ, e Jehova ẹre ọ rẹn evbọ maan ne emwa nagbọn. Ma gha ruẹ vbekpae ọna sayọ vbe Uhunmwu Ebe 11. Vbe uwẹ a ghee emwi ne Adam kevbe Ivi ru hẹ? Ọ te khẹke ne iran ru emwi ne Setan khare ra? Obọ Osanobua ẹre emwi hia ne Adam vbe Ivi ghaa sọyẹnmwẹ ọnrẹn ke rre—arrọọ nọ gbae, ehe ne mosee ne iran ghaa ye kevbe iwinna nọ fu ọmwa egbe rre. Sokpan e Setan ma he ru emwi nọ maan rhọkpa ne iran. De emwi ne u gha te ru deghẹ uwẹ nọ?

10. De azẹ ne kpataki ne dọmwadẹ ima gha ru?

¹⁰ Dọmwadẹ ima vbe mwẹ azẹ ne kpataki ne ima gha ru ne egbe ima vbe ẹdẹnẹrẹ rhunmwuda, arrọọ ọghe ima hẹnhẹn egbe yan rẹn. Ma sẹtin ru azẹ ne ima họn ẹmwẹ ne Jehova zẹvbe nọ khaevbisẹ yan ima, ne ima mieke na ya Esu khian ọmwa ohoghe. Ma sẹtin vbe zẹ Esu zẹvbe nọ kha yan ima. (Psalm 73:28; tie Itan 27:11.) Vbe agbọn ne ima ye na, ibozẹghẹ emwa ẹre ọ họn ẹmwẹ ne Osanobua. Vbene ẹmwata, ẹi irẹn ọ kha yan agbọn na. Sokpan deghẹ ẹi re Osanobua, gha ghi nọ?

DE ỌMWA NỌ KHA YAN AGBỌN NA?

11, 12. (a) Vbọ rhiema ighẹ eyan ne Setan yan ma Jesu? (b) De ako ọghe evbagbẹn nọhuanrẹn ni suigiẹ yọ wẹẹ Esu ẹre ọ kha yan agbọn na?

¹¹ Jesu rẹn ọmwa nọ gele kha yan agbọn na. Vbe ọ rre agbọn, e Setan “keghi mu arriọba otọ agbọn hia ma rẹn.” Ọ na yan ma Jesu wẹẹ: “U gha sẹtin diguẹ ya uhunmwu rhanmwẹ otọ mẹ, I gha ya ena hia fi ohan nuẹn.” (Matiu 4:8, 9; Luk 4:5, 6) Inọta nọ ghi khẹke ne u nọ egbuẹ ọre wẹẹ, ‘Deghẹ ẹi re Esu ọ gele yan arriọba ọghe agbọn na, ọ gha te kha wẹẹ irẹn gha yae fiohan ne Jesu ra?’ Ẹo. E Setan ẹre ọ yan arriọba ọghe agbọn na hia.

¹² U sẹtin gha muẹn roro wẹẹ: ‘Vbe a na miẹn hẹ wẹẹ, e Setan ẹre ọ kha yan agbọn na? Ẹi re Jehova ọre Osa Ne Udazi nọ yi agbọn vbe ẹrinmwi?’ (Arhie Maan 4:11) Irẹn wa nọ, sokpan Jesu wẹẹ e Setan ẹre ọ “khaemwisẹ yan agbọn na.” (Jọn 12:31; 14:30; 16:11) Ukọ e Pọl na vbe tie Esu “osa ọghe agbọn na.” (2 Kọrinti 4:3, 4, NW ) Ukọ e Jọn ke vbe gbẹn wẹẹ, “Ọmwa dan nii ẹre ọ kha yan agbọn na hia.”—1 Jọn 5:19.

DE VBENE A KHIAN YA GUỌGHỌ AGBỌN E SETAN HẸ?

13. Vbọzẹe ne ima na gualọ agbọn ọgbọn?

¹³ Te agbọn na ghi wa rhia yọ rhia yọ. Okuo, uyinmwẹ okeke, igbinnoguo kevbe ibeleku gbaa ehe hia. Ẹi mwẹ vbene emwa nagbọn gha hia sẹ hẹ, iran i sẹtin sọfurre ye ọlọghọmwa nọ gbaa agbọn na. Osanobua gha rherhe guọghọ agbọn dan na vbe okuo Amagẹdọn, ọ ghi ya agbọn ọgbọn rhihe ẹre.—Arhie Maan 16:14-16; ya ghee Ifiẹmwẹ Nọ Rre Ufomwẹ Ebe na 10.

14. De ọmwa ne Osanobua zẹ ye ukpo Ọba vbe Arriọba ọghẹe? De emwi ne Baibol tae yotọ vbekpae Jesu?

¹⁴ Jesu Kristi ẹre Jehova hannọ zẹ, nọ gha re Ọba vbe ẹrinmwi. Ukpo arriaisẹn nibun nọ gberra ẹre Baibol tae yotọ wẹẹ, Jesu ẹre ọ khian gha re “Okoro Ọfunmwegbe” kevbe wẹẹ, arriọba ọghẹe i khian gha mwẹ ufomwẹ. (Aizaia 9:6, 7) Jesu keghi tama erhuanegbe ọghẹe ne iran gha na erhunmwu ne Arriọba Osanobua rre. Ọ keghi kha wẹẹ: “Gi Arriọba ruẹ rre, gia gha ru iho ruẹ vbe agbọn vbe ne iran ru vbe ẹrinmwi.” (Matiu 6:10) Vbe Uhunmwu Ebe 8, ma gha ruẹ vbene Arriọba Osanobua khian ya rhihe arriọba emwa nagbọn hẹ. (Tie Daniẹl 2:44.) Vbe iyeke ọni, Arriọba Osanobua ghi ya agbọn na khian e paradais.—Ya ghee Ifiẹmwẹ Nọ Rre Ufomwẹ Ebe na 11.

AGBỌN ỌGBỌN SIKẸ OTỌ NẸ!

15. Vbọre “agbọn ọgbọn”?

¹⁵ E Baibol khare wẹẹ: “Agbọn ọgbọn kevbe ẹrinmwi ọgbọn gha rre, ehe ne ọ gha gua ẹmwata egbe ro.” (2 Pita 3:13; Aizaia 65:17) E Baibol gha guan kaẹn “agbọn na” ugbẹnso, emwa nagbọn ni rrọọ ẹre ọ guan kaan. (Gẹnẹsis 11:1) Nọnaghiyerriọ, “agbọn ọgbọn” keghi re emwa hia ni họn ẹmwẹ ne Osanobua kevbe ni miẹn afiangbe ọghẹe.

16. De ẹse ọyunnuan ne Osanobua gha ru ne emwa ni khian yin agbọn ọgbọn? De emwi nọ khẹke ne ima ru ne ẹse ọhẹ na mieke na sẹ ima obọ?

¹⁶ Jesu khare wẹẹ, vbe agbọn ọgbọn nọ dee, emwa gha miẹn ẹse ọhẹ ọghe arrọọ “ne ẹi mwẹ ọfo.” (Mak 10:30) De emwi nọ khẹke ne ima ru ne ẹse ọhẹ na mieke na sẹ ima obọ? Lahọ tie ebe Jọn 3:16 kevbe 17:3 ne u miẹn ewanniẹn ọghe inọta na. Gia ziro yan emwi ne Baibol khare vbekpae vbene arrọọ khian gha ye hẹ vbe Paradais.

17, 18. Vbe ima ya rẹn hẹ wẹẹ ọfunmwegbe kevbe agbẹkunsotọ a gha rre ehe hia vbe uhunmwu otagbọn na?

¹⁷ Ai ghi miẹn emwi dan, okuo, ọkhọ kevbe igbinnoguo. Ai khian ghi gha miẹn emwa dan. (Psalm 37:10, 11) Osanobua gha “dobọ okuo yi vbe uhunmwu otọ agbọn hia.” (Psalm 46:9; Aizaia 2:4) Emwa ni hoẹmwẹ Osanobua kevbe ni họn ẹmwẹ nẹẹn ẹre ọ khian ghi vuọn uhunmwu otagbọn hia. Ọfunmwegbe ghi gha rre ehe hia vbe etẹbitẹ.—Psalm 72:7.

¹⁸ Emwa ọghe Jehova ghi do gha mwẹ agbẹkunsotọ. Vbe ẹghẹ nẹdẹ, Ivbi Izrẹl gha họn ẹmwẹ ne Osanobua, orhiọn iran ghi vbe sotọ rhunmwuda iran rẹnrẹn wẹẹ, Osanobua gha gbogba ga iran. (Lẹvitikọs 25:18, 19) Vbe Paradais, ma i khian gha mu ohan ọmwa rhọkpa ra emwi rhọkpa. Orhiọn ima hia ghi sotọ!—Tie Aizaia 32:18; Maika 4:4.

19. Vbọzẹe ne ima na mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ evbare gha gbaa ehe hia vbe agbọn ọgbọn?

¹⁹ Evbare gha kpọ vbe ehe hia. “Te evbare gha kpọ vbe otọ nii; te emwiokọ gha gbaa uhunmwu oke hia.” (Psalm 72:16) E Jehova ne “Osanobua mwa [gha] fiangbe ima” kevbe wẹẹ, ‘otọ ghi gha maan emwiokọ.’—Psalm 67:6.

20. Vbe ima ya rẹn hẹ wẹẹ agbọn na gha khian e paradais?

²⁰ Agbọn na ghi do khian e paradais. Emwa ghi do gha mwẹ owa kevbe ogba ne mose mose. (Tie Aizaia 65:21-24; Arhie Maan 11:18.) Agbọn na ghi do ye mosee vbe na ghe ogba ọghe Idẹn. E Jehova gha kpemehe emwi hia ne ima rhirhi gha gualọ. E Baibol keghi kha wẹẹ: “Wẹ rhie ne iran sẹ omwa, u keghi vbe gi ẹko vuọn iran.”—Psalm 145:16.

21. Vbe ima ya rẹn hẹ wẹẹ emwa nagbọn kevbe aranmwẹ gha gba gha rrọọ vbuwe ọfunmwegbe?

²¹ Emwa nagbọn kevbe aranmwẹ ghi gba gha rrọọ vbuwe ọfunmwegbe. Aranmwẹ ni khọọ i ghi kuan emwa nagbọn. Vbe ẹghẹ nii, te ibiẹka khian gha rre uwu ẹbu aranmwẹ ni khọọ, vbene iran i na miẹn ikuanegbe.—Tie Aizaia 11:6-9; 65:25.

22. De emwi ne Jesu khian ru ne emwa ni khuọnmwi?

²² Ai ghi miẹn ọmwa nọ khuọnmwi. Ẹi re avbiẹ emwa ni khuọnmwi ẹre Jesu muẹn egbe rran vbe ọ rre agbọn. (Matiu 9:35; Mak 1:40-42; Jọn 5:5-9) Sokpan ọ gha ghi khian Ọba nẹ, ọ ghi mu emwa hia egbe rran. Ai ghi miẹn ọmwa rhọkpa nọ khian kha wẹẹ, “irẹn khuọnmwi.”—Aizaia 33:24; 35:5, 6.

23. De emwi ne Osanobua khian ru ne emwa ni wulo?

²³ Emwa ni wulo gha rhiọ kpaegbe. Osanobua yan rẹn wẹẹ irẹn gha huẹn ọkhọngborrie emwa ni wulo kpaegbe. “Ọre ọmwa esi nọ ra ọmwa dan, a gha huẹn iran kpaegbe vbe orinmwi.”—Tie Jọn 5:28, 29; Iwinna 24:15.

24. Vbe ọ ye hẹ vbe ekhọe ruẹ vbe u ghaa ya aro ekhọe bẹghe egbuẹ vbe Paradais?

²⁴ Ma hia mwẹ azẹ ne ima gha ru. Ma sẹtin zẹ ne ima ruẹ vbekpae Jehova kevbe ne ima gae ra ma sẹtin gha ru emwi nọ khọn ima. Ma gha ga e Jehova, arrọọ nọ ghi maan sẹ ẹre ima khian gha mwẹ vbe odaro. Vbe okpia ọkpa rinmwian e Jesu nọ ye irẹn rre vbe irẹn gha wu nẹ, Jesu keghi tama rẹn wẹẹ: “U gha gu mwẹ gha rre Paradais.” (Luk 23:43) Gi ima ruẹ vbekpae Jesu sayọ kevbe vbene ọ khian ya mu eyan ọghe Osanobua sẹ.