Avbe Ako Na Sunu Yi Vbe Ebe Iwinna Na Loo Vbe Ne Iko Uyinmwẹ Kevbe Iwinna Ọghe Ima
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
SEPTEMBER 2-8
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA PSALM 79-81
Gha Rhie Ẹre Ma Wẹẹ U Hoẹmwẹ Eni E Jehova Nọ Hin Usi
w17.02 9 ¶5
‘Ọhẹ Nọ Gbae’ Nọ Ke Obọ Evbavba Rre, Ẹre Adẹwerriegbe Khin
5 Vbe ima khian ya rhie ẹre ma hẹ wẹẹ, ma hoẹmwẹ eni e Jehova? Ma ghi gha mwẹ uyinmwẹ esi. E Jehova hoo ne ima gha re emwa ni huanrẹn. (Tie 1 Pita 1:15, 16.) Ọna rhie ma wẹẹ, e Jehova ọkpa ẹre ima khian gha ga, ma ghi vbe gha ya ekhọe hia họn ẹmwẹ nẹẹn. Ọ gha khọnrẹn na gha zẹ ima kpokpo, te ọ ye khẹke ne ima gha lele avbe uhi kevbe ilele nọ gbae ọghe Jehova. Ma ghaa ru emwi esi, te ima ru emwi nọ gha ya ukpa ọghe ima gha baa, te ima vbe rhie uyi gie eni e Jehova. (Mat 5:14-16) Zẹvbe emwa ni huanrẹn, ma keghi hia ne odẹ ne ima ya ru emwi gha rhie ẹre ma wẹẹ, avbe uhi e Jehova wa maan, kevbe wẹẹ, ohoghe ẹre emwi hia ne Setan tae khin. A i miẹn ọmwa nẹi ru abakuru, sokpan ma gha ru abakuru, ọ khẹke ne ima roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, ma ghi vbe hia ne ima ghẹ gha ru emwi nọ gha sọnnọ e Jehova.—Psm 79:9.
Rom 10:13—“Datie Eni Nọyaẹnmwa”
Ne Baibol na wẹẹ na “datie eni e Jehova” rhie ma wẹẹ, te ọ khẹke na rẹn eni Osanobua, a ghi vbe gha sunu ye eni nii vbe ugamwẹ ọghẹe. Sokpan ẹi wa re ọni ọkpa ẹre ọ rhie ma. (Psalm 116:12-14) Ọ vbe dekaẹn na mu ẹtin yan Osanobua kevbe na gha gualọ iyobọ vbe obọ re.—Psalm 20:7; 99:6.
Aro nọ ghaan ẹre Jesu wa ya gha ghee eni Osanobua. Vbe ọ ghi maa erhuanegbe ẹre vbene a ya na erhunmwu hẹ, ẹmwẹ okaro nọ tae ọre wẹẹ: “Erha mwa ne ọ rre ẹrinmwi: Gia ya ọghọ ne eni ruẹ nọhuanrẹn,” ra gia ya eni ruẹ khian nọhuanrẹn. (Matiu 6:9) Jesu vbe gi ima rẹn wẹẹ, deghẹ ima hoo ne ima gha mwẹ arrọọ etẹbitẹ, te ima gha rẹn Ọmwa nọ khuẹnniẹn eni nii, ma ghi hoẹmwẹ ọnrẹn, ma ghi vbe gha họn ẹmwẹ nẹẹn.—Jọn 17:3, 6, 26.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
it-2 111
E Josẹf
Eni E Josẹf Keghi Do Khian Eni Nọ Hin Usi. Ugbẹnso, eni e Josẹf ọkpa ẹre a ghaa sunu yi vbe a ghaa guan kaẹn ẹwae hia ni rre otọ Izrẹl (Psm 80:1) ra vbe a ghaa guan kaẹn emwa ni ghi do deba arriọba nọ rre odẹ okuọ. Te ọna wa gele khẹke, rhunmwuda ne Josẹf na gha re ọmwa nọ hin usi vbe uwu ẹbu emọ ikpia ọghe Jekọb. (Psm 78:67; Emọs 5:6, 15; 6:6) A vbe ya unu kaẹn eni ẹnrẹn vbe ẹmwẹ akhasẹ eso ni rre Baibol. Vbe umian ne Ẹzikiẹl miẹn, ukhu na ghae sẹ e Josẹf obọ, kegha re ukhukhu eva (Ẹzik 47:13), e Josẹf ẹre a ghaa tie ọkpa vbe usun onurho ni rre ẹvbo nii, na tie ẹre, “E Jehova Rre Evba” (Ẹzik 48:32, 35), vbe a ghi vbe guan kaẹn vbene emwa ọghe Jehova khian ya werriegbe gha mwẹ akugbe hẹ, a na wẹẹ Josẹf ọre ọkaolotu ọghe abọ ọkpa ọghe ẹvbo nii, vbene Juda na gha re ọkaolotu ọghe abọ nọkẹre. (Ẹzik 37:15-26) Ẹmwẹ akhasẹ ne Obedaia tae ya ima rẹn wẹẹ, ‘ivbi e Josẹf’ a gha rre usun emwa ni khian guọghọ “ivbi Isọ” rua (Obed 18), ẹmwẹ akhasẹ ọghe Zẹkaraia vbe guan kaẹn vbene Jehova ya miẹn ivbi e Josẹf fan hẹ. (Zẹk 10:6) Na gha te ya sunu ye eni Ifreim, a na sunu ye eni e Josẹf, zẹvbe ọkpa vbe ẹwae ọghe Izrẹl ọghe orhiọn.—Arhie 7:8.
Na na sunu ye eni e Josẹf vbe ebe Arhie Maan 7:8 rhie ma wẹẹ, ẹmwẹ akhasẹ ne Jekọb tae vbene ọ te wu, dekaẹn Izrẹl ọghe orhiọn. Ọ khẹke ne ima yẹrẹro wẹẹ, e Jehova ne Osanobua, nọ re Ọmwa Nọ Mwẹ Ẹtin Ọghe Jekọb, keghi zẹ e Kristi Jesu zẹvbe Ọsuohuan Nọ Maan, nọ ya ẹdagbọn rẹn zọ ese ne “avbe ohuan.” (Jọn 10:11-16) E Kristi Jesu ẹre ọ vbe re okuta nọ wa da igiekẹn ọghe ẹyotọ ọghe ọgua Osa yi, nọ re Ivbi Izrẹl ọghe orhiọn. (Ẹfis 2:20-22; 1 Pit 2:4-6) Ọsuohuan kevbe Okuta na kha na, keghi rre ehe ne Osa Ne Oghodua ye.—Jọn 1:1-3; Iwinna 7:56; Hib 10:12; yae taa Gẹn 49:24, 25.
SEPTEMBER 9-15
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA PSALM 82-84
Gha Kpọnmwẹ E Jehova Ye Iwinna Ne U Ru Vbe Ugamwẹ Ọghẹe
wp16.6 8 ¶2-3
Emwi Ne Ima Ruẹ Re Vbe Obọ Avbe Ahianmwẹ Ni Tin Vbe Orere Iso
Te emwa ni ghaa rre Jerusalẹm wa rẹn ahianmwẹ na tie ẹre uhaeso ra swallow, ototọ ihie ọghe owa vbe orere ẹre iran mobọ gha bọ oko ọghe iran yi. Eso kegha bọ oko ọghe iran ye ọgua Osa ne Sọlomọn bọe. Egbọre, te avbe ahianmwẹ na ghaa bọ oko ọghe iran ye ọgua Osa vbe ukpukpo, rhunmwuda te evba nii wa fu iran egbe rre, kevbe wẹẹ, iran gha sẹtin gha koko ivbi iran vba, vbene emwi rhọkpa i na kpokpo iran.
Ọkpa vbe usun ivbi e Kora ẹre ọ gbẹn ẹmwẹ nọ rre ebe Psalm 84, uzọla ọkpa vbe uki ehan, ẹre ọ ya gha winna vbe ọgua Osa. Ọ ghaa bẹghe oko ọghe avbe ahianmwẹ na vbe ọgua Osa.[2] Rhunmwuda nọ na gha hoo nọ yevbe na ghee avbe ahianmwẹ na, ni wa gha rre owa e Jehova vbe ẹghẹ hia, ọ keghi kha wẹẹ: “A miẹn vbe ọgua Osa ruẹ yẹẹ mwẹ hẹ, e Jehova ne Osa ọghe ivbiyokuo! Ghee vbene ọ khọn mwẹ hẹ ne I gha rre evba, ọ khọn mwẹ ẹsẹse, ne I gha rre otọ ẹghodo ọghe Jehova . . . Avbe uhaeso bọlọ oko, ivbialumẹ vbe mwẹ owa iran, iran viọ ivbi iran negiẹrẹ ye ọkpẹn ogiukpo ruẹ, e Jehova ne Osa ọghe ivbiyokuo, Ọba mwẹ kevbe Osanobua mwẹ.” (Psalm 84:1-3) Ma kevbe ivbi ima negiẹrẹ vbe hoo ne ima gha rre uwu ẹbu eguọmwadia Osanobua vbe ẹghẹ hia ra, ma vbe gbọyẹmwẹ ye ẹkpotọ na nọ kie ne ima ra?—Psalm 26:8, 12.
w08 7/15 30 ¶3-4
Ya Aro Ye Emwi Ne U Rẹnrẹn Wẹẹ U Gha Sẹtin Ru, Ne U Mieke Na Gha Sọyẹnmwẹ
A sẹtin miẹn wẹẹ, ma i ghi sẹtin ru emwi eso vbe ugamwẹ e Jehova, rhunmwuda wẹẹ ima khian ọmaẹn nẹ, ra ma khuọnmwi. Deghẹ evbibiẹ emọ ẹre u khin, u sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, u i ghi sẹtin tie Baibol ne egbuẹ vbene ọ khẹke, kevbe wẹẹ u gha yo iko, u i ghi mobọ miẹn ere vbọ, rhunmwuda ẹghẹ kevbe ẹrhiọn ne u loo ya gbaroghe ivbuẹ negiẹrẹ. Vbọrhirhighayehẹ, deghẹ u na wa rhie aro tua emwi ne u i sẹtin ru, a sẹtin do miẹn wẹẹ, u i ghi miẹn aro ya bẹghe emwi ughughan ne u gha sẹtin ru.
Vbe ukpo arriaisẹn eso nọ gberra, Ovbi e Livai ọkpa na gha hoo nọ ru emwi nẹi khian sẹtin ru. Ẹkpotọ keghi kie nẹẹn ya gha winna vbe ọgua Osa, vbe uzọla eva vbe ukpukpo. Vbọrhirhighayehẹ, ọ na gha hoo ne irẹn gha rre ọkpẹn aka ra ogiukpo vbe ọgua Osa vbe ẹdagbọn rẹn hia. Emwi nọ maan, ẹre ọna te wa khin. (Psm 84:1-3) De emwi nọ ghi ru iyobọ nẹẹn, nọ ghi zẹe wẹẹ emwi nọ sẹtin ru sẹ ọre ọkẹn? Ọ keghi do bẹghe ẹre wẹẹ, uyi nọkhua nọ, ne ọmwa sẹtin gbe ikpẹdẹ ọkpa kẹkan vbe otọ ẹghodo ọghe ọgua Osa. (Psm 84:4, 5, 10) Erriọ vbe ye, na gha te ya miẹn wẹẹ, emwi ne ima i sẹtin ru ẹre ima mu roro vbe ẹghẹ hia, te ọ khẹke ne ima hia ne ima rẹn emwi ne ima gha sẹtin ru, ma ghi vbe gbọyẹmwẹ ye ẹkpotọ nọ kie ne ima.
Aro Nọ Ghaan Ẹre Jehova Ne Osa Ruẹ Ya Ghee Ruẹ!
12 U ghaa khuọnmwi, ghẹ mianmian wẹẹ e Jehova rẹn emwi ne u la gberra. Rinmwiaẹn nọ ru iyobọ nuẹn, ne u ghẹ gha gbe ọsumẹ segbe. Gha tie Baibol vbe ẹghẹ hia, ne u mieke na gha họn ẹmwẹ igiọdu ni ke obọ e Jehova rre. Gha ru erria yan avbe ako ọghe evbagbẹn nọhuanrẹn, ni guan kaan vbene Jehova ya gbaroghe eguọmwadia ọghẹe hẹ. Ẹghẹ nii, u ghi do bẹghe ẹre wẹẹ, obọ esi ẹre Jehova ya mu emwa ni ya ekhọe hia gae.—Psm 84:11.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
it-1 816
Ọmọ Nẹi Mwẹ Erha
Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, emwa gha sẹtin rherhe rhie aro gberra iran na nẹi mwẹ iyobọ, kevbe ni khiẹ emwa iran ni wu, e Jehova keghi loo ẹmwẹ na ighẹ “ọmọ nẹi mwẹ erha” vbe ọ ghaa guan kaẹn vbene Ivbi Izrẹl ya gha họn ẹmwẹ nẹẹn, ra vbene iran ya gha he ẹmwẹ ye ọre obọ hẹ. Vbe uwu ẹghẹ ne Ivbi Izrẹl ya gha ga Osanobua vbene ọ khẹke, iran kegha gbaroghe emọ nẹi mwẹ erha ni rre uwu ẹbu iran. Sokpan, vbe iran ghi suẹn gha ya obọ dan mu egbe, iran keghi bizugbe emọ nẹi mwẹ erha ni rre uwu ẹbu iran, ọna kegha re ọkpa vbe usun emwi nọ rhie ẹre ma wẹẹ, te Ivbi Izrẹl wa gele khian rree ne Jehova. (Psm 82:3; 94:6; Aiz 1:17, 23; Jer 7:5-7; 22:3; Ẹzik 22:7; Zẹk 7:9-11; Mal 3:5) E Jehova keghi tie ihẹn ne emwa ni ghaa ya obọ dan mu emọ nẹi mwẹ erha. (Diut 27:19; Aiz 10:1, 2) E Jehova vbe gie egbe ẹre zẹvbe Ọmiọnmwafan (Itan 23:10, 11), Ọyọmwabọ (Psm 10:14), kevbe Erha (Psm 68:5) ọghe emwa vbenian. Irẹn ẹre ọ bu ohiẹn ata ne iran (Diut 10:17, 18), ọ ghi mwẹ itohan ghee iran (Hos 14:3), ọ ghi fu iran ẹko rre vbe iran ghaa rre uwu ọlọghọmwa (Psm 146:9), ọ ghi vbe gbaroghe iran.—Jer 49:11.
Ọkpa vbe usun emwi na ya rẹn Ivbi Otu e Kristi ọghe ẹmwata, ọre obọ esi ne iran ya mu avbe ikhuo ni dẹgbẹe kevbe emọ nẹi mwẹ erha mwẹ iye. Vbe elẹta ne ọrhuanegbe ighẹ Jems gbẹn gie Ivbi Otu e Kristi, ọ na wẹẹ: “Ugamwẹ nọhuanrẹn kevbe nẹi mwẹ orra vbe odaro Osanobua ne Erha mwa ẹre na khin: na gha gbaroghe avbe udefiagbọn kevbe ikhuo ni dẹgbẹe vbe usẹ ne iran ye, a ghi vbe gha hia, na gban egbe ne uyinmwẹ nọ ma huan ọghe agbọn na.”—Jems 1:27.
SEPTEMBER 16-22
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA PSALM 85-87
Erhunmwu Ru Iyobọ Ne Ima Ya Zin Egbe
w12 5/15 25 ¶10
Wẹ Rhie Uyi Ọghe Jehova Ma Ra?
10 Ne ima mieke na sẹtin gha rhie uyi ọghe Osanobua ma, ọ ma khẹke ne ima “gi egbe erhunmwu na na wọọ” ima. (Rom 12:12) Te ọ khẹke ne ima gha na erhunmwu, ne Jehova ru iyobọ ne ima ya sẹtin gha gae, vbe odẹ nọ gualọ. Rhunmwuda ọni, gi ima gha rinmwiaẹn nọ rhie orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ne ima, nọ ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ amuẹtinyan nọ wegbe, nọ rhie ẹtin ne ima, ne ima ghẹ mieke na de ye edanmwẹ, kevbe nọ ru iyobọ ne ima, ne ima mieke na sẹtin gha “ya obọ mu ẹmwata Osanobua ẹse.” (2 Tim 2:15; Mat 6:13; Luk 11:13; 17:5) Zẹvbe ne ọmọ ya hẹnhẹn egbe yan erhae, erriọ vbe khẹke ne ima hẹnhẹn egbe yan Erha ima nọ rre ẹrinmwi, ighẹ e Jehova. Ma gha rinmwian Osanobua nọ ru iyobọ ne ima, ne ima mieke na gha ya ekhọe hia gae, ma gha sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ọ gha ru vberriọ. Ọ ma khẹke ne ima gha roro ẹre wẹẹ, te ima ya erhunmwu vbenian kpokpo Osanobua! Nọghayayerriọ, te ọ khẹke ne ima gha rhie urhomwẹ nẹẹn vbe erhunmwu ne ima na, ma ghi gha kpọnmwẹ ọnrẹn, ma ghi gha rinmwiaẹn nọ dia ima ye odẹ, katekate vbe ima ghaa rre uwu edanmwẹ, ma ghi vbe rinmwiaẹn nọ ru iyobọ ne ima ya gha ru emwi nọ gha rhie uyi gie eni ẹnrẹn nọhuanrẹn.—Psm 86:12; Jems 1:5-7.
Vbene Jehova Ya Họn Erhunmwu Ima Hẹ
17 Tie Psalm 86:6, 7. Ọsian ighẹ e Devid wa yayi wẹẹ e Jehova họn erhunmwu irẹn. U gha vbe sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin vbenian. Igiemwi ughughan ne ima ziro yan vbe ako iruẹmwi na, ya ima mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha rhie ẹwaẹn kevbe ẹrhiọn ne ima ya sẹtin zin egbe ọlọghọmwa ne ima ye. Ọ sẹtin loo etẹn ne ima gba ga ra emwa nẹi gae ya ru iyobọ ne ima.
18 A sẹtin miẹn wẹẹ, e Jehova i khian họn erhunmwu ima vbe odẹ ne ima te ya aro yi, sokpan ma rẹnrẹn wẹẹ, ọ gha họn erhunmwu ima. Ọ gha kpemehe emwi ne ima gualọ, vbe ẹghẹ ne ima wa ya gualọe zẹẹ. Rhunmwuda ọni, gha mwẹ amuẹtinyan, ne u ye gha na erhunmwu, u ghi gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha gbaroghe ruẹ vbe ẹghẹ na kevbe wẹẹ, ọ gha “gie ẹko vuọn emwi hia nọ yi” vbe agbọn ọgbọn.—Psm 145:16.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
it-1 1058 ¶5
Ẹkokoudu
Na Gha Ya Ekhọe Hia Ga E Jehova. Deghẹ abọ eso na la hin ẹkokoudu ọghe ọmwa rre, ẹi ghi sẹtin winna ẹse, sokpan ekhọe ima ne emwa nagbọn sẹtin gha rre ihe ughughan. Vbe Devid na erhunmwu gie Jehova, ọ keghi kha wẹẹ: “Gu mwẹ sẹtin gha ya ekhọe mwẹ hia mu ohan eni ruẹ,” ọna rhie ma wẹẹ, ọmwa sẹtin gha ru emwi sokpan ẹi ya ekhọe hia ru ẹre, rhunmwuda wẹẹ ohan muẹn ra rhunmwuda ne emwi ọvbehe na yẹẹ ọre. (Psm 86:11) Ọmwa vbenian sẹtin gha ga Osanobua, sokpan ẹi wa ya ekhọe hia gae. (Psm 119:113; Arhie 3:16) Ọmwa sẹtin vbe gha mwẹ emwi eva vbe ekhọe, ọ ghi gha hoo nọ ga arowa eva, ra emwi nọ ta ghi lughaẹn ne emwi nọ rre ọre ekhọe. (1 Krọ 12:33; Psm 12:2) Jesu wẹẹ, ọ ma zẹdẹ khẹke na gha yin vbenian.—Mat 15:7, 8.
SEPTEMBER 23-29
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA PSALM 88-89
Odẹ Ne Jehova Ya Khaevbisẹ Ẹre Ọ Maan Sẹ
Sinmwi Oseghe Ne Ọdakha Ọghe Jehova!
5 Emwi ọvbehe nọ zẹe ne Jehova na re Ọmwa nọ khẹke nọ Khaevbisẹ ọre nọ na loo asẹ ọghẹe ya buohiẹn ata. E Jehova keghi kha wẹẹ: “Rhunmwuda, ahoẹmwọmwa mwẹ i beghe, emwi nọ gbae kevbe nọ hẹnhẹn ọre I ru.” (Jer 9:24) Ẹi re uhi ne emwa ni ma gba yi ẹre Osanobua ya rẹn emwi nọ khẹke ne irẹn ru. E Jehova mwẹ ekhọe nọ gbae ne a ya buohiẹn ata, nọnaghiyerriọ, irẹn ẹre ọ yi uhi ne emwa nagbọn gha lele. E Baibol keghi kha vbekpae Jehova wẹẹ, “Ẹmwata kevbe uhunmwu ẹmwẹ, ọre a gbe ẹyotọ arriọba ruẹ yan,” ọni ẹre ọ si ẹre ne ima gha na sẹtin hẹnhẹn egbe yan avbe uhi, ilele kevbe atamuolọyan ọghẹe. (Psm 89:14; 119:128) Nọ ya lughaẹn ọre wẹẹ, e Setan nọ baa e Jehova ifiẹzo wẹẹ, ẹi khaevbisẹ vbe odẹ nọ khẹke ma he sẹtin zẹ emwi ru, ne ibuohiẹn ata gha rre ehe hia vbe uhunmwu otagbọn.
Sinmwi Oseghe Ne Ọdakha Ọghe Jehova!
10 E Jehova i ya obọ nọ tọn mu emwa nọ kha yan. Emwa ne irẹn kha yan keghi sọyẹnmwẹ rhunmwuda iran mwẹ afanvbimu. (2 Kọr 3:17) E Devid keghi kha vbekpae Jehova wẹẹ: “Uyi kevbe ẹtin lẹga ẹre, ẹtin kevbe oghọghọ vuọn Ọgua Osa ẹre.” (1 Krọ 16:7, 27) Etan ne ọsihuan na vbe kha wẹẹ: “Ọ ma kin iran ni so ihuan ya rho ruẹ, iran ni rrọọ vbe uwu uwanmwẹ itohan ruẹ. Rhunmwuda uwẹ, ọre ọyẹnmwẹ na sẹ iran ne ebi ro, iran ghi vbe gha rho ruẹ ba ẹmwẹ umamwẹ ruẹ.”—Psm 89:15, 16.
11 Ma ghaa ru erria yan umamwẹ ọghe Jehova, ọ gha ya ima gha mwẹ ilẹkẹtin nẹi beghe wẹẹ, odẹ nọ ya khaevbisẹ ẹre ọ gele maan sẹ. Ma ghi do gha mwẹ egbe iziro ọghe ọsihuan nọ khare wẹẹ: “Ẹdẹ ọkpa na yae vbe Ọgua Osa ruẹ maan sẹ arriaisẹn na yae vbe ehe ọvbehe!” (Psm 84:10) E Jehova ẹre ọ yi ima, nọnaghiyerriọ, irẹn ẹre ọ rẹn emwi ne ima gualọ, nọ gha ya ima gele gha sọyẹnmwẹ. Irẹn gele wa kpemehe emwi hia ne ima gualọ. Emwi nọ maan ẹre a lae miẹn ighẹ emwikemwi ne irẹn wẹẹ ne ima ru, erriọ vbe ya ima sọyẹnmwẹ.—Tie Aizaia 48:17.
w14 10/15 10 ¶14
Ya Ekhọe Hia Mu Ẹtin Yan Arriọba Osanobua
14 Gia guan kaẹn ile ne Jehova gu e Devid ne ọba ọghe Izrẹl nẹdẹ ta. Ile na ọre ile ọghe Devid. (Tie 2 Samuẹl 7:12, 16.) E Jehova keghi gu e Devid ta ile na, vbe Devid khaevbisẹ vbe Jerusalẹm. Ọ na tama rẹn wẹẹ, uniẹn ọnrẹn ẹre Mezaia khian la rre. (Luk 1:30-33) Vbe odẹ vbenian, e Jehova keghi rhan otọ ẹre sayọ wẹẹ, ọmọ na, nọ khian ke uniẹn e Devid rre, ẹre ọ khian gha mwẹ asẹ nọ khian ya khaevbisẹ vbe Arriọba e Mezaia. (Ẹzik 21:25-27) Jesu ẹre ọ khian ya arriọba e Devid “mudia gbain,” vbe etẹbitẹ. Vbene ẹmwata, ovbi e Devid na kha na, gha khaevbisẹ vbe etẹbitẹ, arriọba ọghẹe i khian vbe sẹ ufomwẹ. (Psm 89:34-37) Emwi rhọkpa i khian sẹtin mu Arriọba e Mezaia rhia, te emwi hia nọ khian vbe ru, khian gha rrọọ vbe etẹbitẹ!
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
cl 281 ¶4-5
“Wẹ Ọkpa Kẹkan Ọre Ọmwa Na Gha Sẹtin Mu Ẹtin Yan”
4 Vbe Ebe Nọhuanrẹn Na Ya E Hibru Gbẹn, emwi na ya ẹmwẹ na ighẹ “ẹkoata” kha, ọre na ya ahoẹmwọmwa rhikhan mu emwi, vbe nai na sẹrae, a te miẹn wẹẹ, evbọzẹe na na rhikhan mu emwi nii mwẹ uhunmwu. Ọna gberra na wa gha re ọmwa nọ gia mu ẹtin yan kẹkan. Levba sevba, ọmwa sẹtin gha re ọmwa nọ gia mu ẹtin yan, rhunmwuda wẹẹ, emwi nọ khẹke nọ ru nọ. Sokpan, ahoẹmwọmwa ẹre ọ ya ọmwa mwẹ ẹkoata. Deba ọni, a gha vbe sẹtin kha wẹẹ, emwi eso nẹi mwẹ arrọọ, gia “mu ẹtin yan.” Vbe igiemwi, ọsian keghi gie uki zẹvbe “osẹe ẹmwata” ra nọ gia mu ẹtin yan, ‘nọ rre orere iso,’ rhunmwuda nọ na ladian vbe asọn vbe ẹghẹ hia. (Psalm 89:37) Sokpan, a i khian sẹtin kha wẹẹ, uki mwẹ ẹkoata. Vbọzẹ? Rhunmwuda, ọmwa ghaa mwẹ ẹkoata, ọ rhie ma wẹẹ, ọmwa nii mwẹ ahoẹmwọmwa—avbe emwi nẹi mwẹ arrọọ i khian sẹtin gha mwẹ ahoẹmwọmwa.
5 Zẹvbe ne Baibol ya gie ẹre, ọmwa ghaa mwẹ ẹkoata, emwa ọvbehe ghi gha hoo ne iran sikẹ ọre. Deghẹ orhunmwu eva na gha mwẹ ẹkoata, ọ rhie ma wẹẹ, ọmwa nọ rhie ẹkoata ma, kevbe ọmwa na mwẹ ẹkoata daa, wa sikẹ egbe. Ẹkoata vbenian i fi werriẹ. Ọ ma yevbe amẹ nọ rre okun, ne ẹhoho mu yo mu rre. Nọghayayerriọ, ẹkoata ra ahoẹmwọmwa nẹi beghe, mwẹ ẹtin nọ gha ya sẹtin la ọlọghọmwa nọ ghi wegbe sẹ gberra.
SEPTEMBER 30–OCTOBER 6
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA PSALM 90-91
Adeghẹ U Hoo Ne U Tọ, Mu Ẹtin Yan E Jehova
wp19.3 5 ¶3-5
Emwi Ne Emwa He Ru Na Mieke Na Gha Tọ
Ẹ i re avbe umẹwaẹn hia ẹre ọ kue yọ wẹẹ, avbe ukhunmwu ne emwa re, kevbe emwi nibun ne emwa ru ne iran ghẹ mieke na khian ọmaẹn, gele ya emwa tọ, sẹrriọ wẹẹ, iran ghi do gbe gberra inu ukpo ne emwa tọ sẹ vbe ẹdẹnẹrẹ. Ẹmwata nọ wẹẹ, ke odẹ ukpo 1801 gha dee, te emwa nagbọn ghi wa tọ, vbe a gha yae taa inu ukpo ne emwa ghaa gbe vbe agbọn, vbene ọ te sẹ ẹghẹ na kha na. Sokpan, emwi nọ si ẹre nọ na ye vberriọ, ọre rhunmwuda odẹ ne emwa ghi ya gbaroghe egbe iran ne iran ghẹ mu emianmwẹ, avbe ukhunmwu na ru ladian, nọ si ẹre ne avbe emianmwẹ ni gha sẹtin ke egbe orhunmwu ọkpa la egbe emwa ọvbehe i na ghi vẹwae, kevbe na na ghi kakabọ loo avbe ukhunmwu ni gbele emianmwẹ vbe uwu egbe na tie ẹre antibiotics kevbe avbe vaccine. Avbe ọbo ebo eso khare wẹẹ, emwa nagbọn i khian ghi sẹtin tọ gberra vbene iran tọ sẹ vbe ẹdẹnẹrẹ.
Vbe odẹ ukpo 3,500 nọ gberra, e Mozis nọ re ọkpa vbe usun emwa ne Jehova loo ro ya gbẹnnẹ ẹmwẹ nọ rre Baibol, keghi kha wẹẹ: “Ukpo ekigbesiyenẹ (70) ẹre ima mwẹ, deghẹ ima wegbe, ọ ghi sẹ iyenẹ (80), sokpan, akhiẹ kevbe ibaro ẹre iran rhie gie ọmwa; vbe ọ ma he kpẹẹ, ẹdagbọn mwa ghi gberra, ma ghi gha rrie.” (Psalm 90:10) Agharhemiẹn wẹẹ, emwa nagbọn te hia nẹ, ne iran ru emwi nọ gha ya ọmwa gha tọ, vbene Mozis wa ya gie ẹre, erriọ ẹre ọ ye ye.
Vbọrhirhighayehẹ, aranmwẹ eso rrọọ, na tie ẹre red sea urchin kevbe quahog clam ni gbe gberra ukpo 200 vbe agbọn. Erhan eso, vbe na ghee giant sequoia gha vbe sẹtin gbe ukpo arriaisẹn eso vbe agbọn. Ma gha ya inu ukpo ne ima gbe vbe agbọn, ya taa ọghe avbe erhan kevbe ọghe avbe aranmwẹ na, ma sẹtin do gha nọ egbe ima wẹẹ, ‘Ma gha ghi gbe ukpo 70 ra 80 vbe agbọn nẹ, ọghe ima wa fo vberriọ ra?’
wp19.1 5, ẹkpẹti
Vbọ Re Eni Osanobua?
Ẹ i re avbiẹ emwa ẹre ọ he nọ ọta na. Egbọre, wẹ vbe nọ ọta na nẹ. A sẹtin nọ ọta na vbenian: Deghẹ emwi hia ni rre agbọn vbe ẹrinmwi gele mwẹ ọmwa nọ yi ẹre, de eke ne Osanobua ghi ke rre?
Avbe umẹwaẹn kue yọ wẹẹ, emwi hia ni rre uhunmwu otagbọn na kevbe orere iso mwẹ omuhẹn. Ọna wa gua ẹmwẹ nọ rre uviẹn nokaro vbe Baibol ro, nọ khare wẹẹ: “Vbe ẹghẹ omuhẹn, Osanobua keghi yi agbọn kevbe ẹrinmwi.”—Gẹnẹsis 1:1.
Uhunmwu otagbọn na kevbe emwi hia ni rre orere iso i khian wa sẹtin tobọ iran yi egbe iran; iran i khian wa sẹtin tobọ iran gha rrọọ vberriọ. Emwi nẹi rrọọ i khian sẹtin ru ẹre ne emwi gha rrọọ. Akpawẹ emwi rhọkpa i rrọọ, vbene agbọn vbe ẹrinmwi te do gha rrọọ, ọ rhie ma wẹẹ, agbọn vbe ẹrinmwi i ghẹ te gha rrọọ vbe ẹdẹnẹrẹ. Agharhemiẹn wẹẹ, ọ gha lọghọ ne ima sẹtin gele rẹn otọ vbene ena hia ya sunu hẹ, ma rẹnrẹn wẹẹ, te ọ khẹke ne ọmwa gha rrọọ, ọni ọre ọmwa nokaro nọ tobọre gha rrọọ, nọ rrọọ vbe etẹbitẹ, nai vbe sẹtin ya aro bẹghe. E Jehova ne Osanobua, nọ mwẹ ẹtin ẹsẹse, nọ mwẹ ẹwaẹn kevbe nọ re ọmwa orhiọn, ọre Ọmwa Nokaro nii, nọ tobọre gha rrọọ.—Jọn 4:24.
Vbe Baibol ghi guan kaẹn Osanobua, ọ na wẹẹ: “Vbe uwẹ te do yi avbe oke ra u te do ru ẹre ne agbọn gha rrọọ, wẹ ọre Osanobua etẹbitẹghori, wẹ ẹre ọ vbe re Osanobua ẹdẹdẹmwẹdẹ.” (Psalm 90:2) Rhunmwuda ọni, te Osanobua tobọre wa rrọọ ke ẹghẹ gha dee. Sokpan, “vbe ẹghẹ omuhẹn,” ọ na yi agbọn kevbe emwi hia ni rre orere iso.—Arhie Maan 4:11.
Vbene Ahoẹmwọmwa Ya Ru Iyobọ Ne Ima, Ne Ohan Ghẹ Gha Mu Ima
16 E Setan rẹnrẹn wẹẹ, ima i ya arrọọ ọghe ima ku. Ọ khare wẹẹ, ima mu egbe ne ima ya ru emwi ke emwi ne ima mieke na gha rre agbọn, uhiẹn ya sẹ egbe emwi nọ gha ya ima khian oghian e Jehova. (Job 2:4, 5) Ohoghe ẹre ọna wa khin! Sokpan, rhunmwuda ne Setan na re ọmwa “nọ khaemwisẹ yan uwu,” ọ keghi ya ẹmwẹ uwu kpe ohan ye ima egbe, ne ima mieke na sẹ e Jehova rae. (Hib 2:14, 15) Ugbẹnso, emwa eso ne Setan loo, ghi gha yan wẹẹ, iran gha gbe eguọmwadia e Jehova rua, deghẹ iran ma na siẹn ugamwẹ ọghe iran. Ugbẹnso, ma sẹtin gha khuọnmwi emianmwẹ nọ wegbe, e Setan sẹtin wa loo ẹkpotọ na, ọ ghi hia nọ ya ima ru emwi nọ gha sọnnọ e Jehova. Avbe ọbo ebo kevbe emwa ima vbe uwu ẹgbẹe nẹi Osẹe Jehova, sẹtin gha kpikpi ima ne ima mu esagiẹn ye egbe, vbene ima na rẹn wẹẹ ima gha ru vberriọ te ima rra uhi Osanobua. Ọmwa sẹtin vbe gha kpikpi ima, ne ima gbaroghe egbe ima vbe odẹ nọ ma gua ilele ọghe Baibol ro.
17 Ẹmwata nọ wẹẹ, ai miẹn ọmwa nọ hoo nọ wu, sokpan ma rẹnrẹn wẹẹ, emwi rhọkpa i khian sẹtin wannọ ima hin ahoẹmwọmwa e Jehova rre, ya sẹ egbe uwu. (Tie Rom 8:37-39.) Avbe ọse ọghe Jehova gha wu, ẹi mianmian iran, ọ ghi yevbe na miẹn wẹẹ te iran wa ye rre agbọn. (Luk 20:37, 38) Ọ wa hoo nọ huẹn iran kpaegbe. (Job 14:15) Ẹse nọkhua ẹre Jehova ru ne ima, ne ima mieke na “gha mwẹ arrọọ ọghe etẹbitẹ.” (Jọn 3:16) Ma rẹnrẹn wẹẹ, e Jehova kakabọ hoẹmwẹ ima, erriọ vbe ya gbaroghe ima. Deghẹ ima na gha khuọnmwi ra deghẹ emwa na gha ya ẹmwẹ uwu kpe ohan ye ima egbe, ọ ma khẹke ne ima sẹ e Jehova rae, ẹghẹ na ẹre ọ khẹke ne ima ya rhikhan mu e Jehova, rhunmwuda ọ gha rhie ẹrhiọn kevbe ẹwaẹn ne ima, ọ ghi vbe fu ima ẹko rre. Erriọ e Valérie vbe ọdafẹn ọnrẹn wa ru ẹre zẹẹ.—Psm 41:3.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
Wẹ Mwẹ Odibosa Nọ Gbaroghe Ruẹ Ra?
E Baibol ma kha wẹẹ, dọmwadẹ ọghẹe vbe uwu ima mwẹ odibosa nọ gbaroghe ẹre. Ẹmwata nọ we Jesu khare wẹẹ: “Wa ghẹ gia miẹn wẹẹ, wa ya aro tila ọkpa vbe uwu iran ne giẹrẹ na rua [ọni ọre erhuanegbe Kristi], rhunmwuda, I tama uwa nian wẹẹ, ẹghẹ hia ẹre avbe odibosa ọghe iran vbe ẹrinmwi ya ghee aro Erha mwẹ nọ rre ẹrinmwi.” (Matiu 18:10) Ẹ i re te Jesu ya ọna kha wẹẹ, dọmwadẹ ọghẹe mwẹ odibosa nọ gbaroghe ẹre, sokpan, emwi nọ hoo nọ ta ọre wẹẹ, avbe odibosa wa ru iyobọ ne dọmwadẹ erhuanegbe ẹre. Rhunmwuda ọni, eguọmwadia e Jehova i kha wẹẹ, ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, avbe odibosa gbaroghe iran, iran gha sẹtin gha ru emwi nọ gha mu arrọọ ọghe iran ye ikpadede ra emwi nọ gha sẹtin rhie ikuanegbe ne iran.
Te ọna ghi rhie ma wẹẹ, avbe odibosa i zẹdẹ ru iyobọ ne emwa nagbọn ra? Ẹo. (Psalm 91:11) Te emwa eso wa yayi wẹẹ, Osanobua loo avbe odibosa ya dia iran, kevbe wẹẹ, ọ vbe loo iran ya gbogba ga iran. E Kenneth, ne ima ka guan kaẹn sin, keghi re ọkpa vbe usun emwa ni wa ya ọna yi. Ma i khian sẹtin wa kha wẹẹ, iziro vberriọ ma gba, a sẹtin miẹn wẹẹ ẹmwata gele wa nọ. Vbe ẹghẹ nibun, ọ mwẹ emwi eso nọ sunu, nọ ya Avbe Osẹe Jehova rẹn wẹẹ, avbe odibosa wa gele ru iyobọ ne iran vbe iran ghaa kporhu. Vbọrhirhighayehẹ, ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ ima i sẹtin bẹghe avbe odibosa, ma ma wa rẹn odẹ hia ne Osanobua ya loo iran ya ru iyobọ ne dọmwadẹ emwa, vbe emwi ughughan ghaa sunu. Ọrheyerriọ, ọ ma de emwi nọ rhiae deghẹ ima na gha kpọnmwẹ e Jehova ne Oghodua, ye iyobọ ke iyobọ nọ he ru ne ima.—Kọlọsi 3:15; Jems 1:17, 18.
OCTOBER 7-13
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA PSALM 92-95
Odẹ Nọ Ghi Maan Sẹ Ne Ima Gha Ya Loo Ẹdagbọn Ima Ọre Ne Ima Yae Ga E Jehova!
Igbama, Wa Rhie Aro Tua Okhuo Ne Uwa Fian Ne Egbe Uwa Vbe Odẹ Ọghe Orhiọn
5 Emwi nọ mobọ ya ima fian okhuo ne egbe ima vbe odẹ ọghe orhiọn, ọre ne ọ na kie ẹkpotọ ne ima ya gbọyẹmwẹ ya ahoẹmwọmwa ne Jehova mwẹ daa ima kevbe ẹse hia ne ọre he ru ne ima. Ọsian keghi kha wẹẹ: “U miẹn vbene ọ maan hẹ ne a rhie ekpọnmwẹ nuẹn Nọyaẹnmwa . . . Iwinna ruẹ nekhua ya ẹko rhiẹnrhiẹn mwẹ Nọyaẹnmwa, mẹ so ihuan oghọghọ rhunmwuda iwinna ne u winnaẹn.” (Psm 92:1, 4) Igbama, wa muẹn roro ẹse hia ne Jehova he ru ne uwa. Irẹn ẹre ọ zẹe ighẹ uwa mwẹ arrọọ, irẹn ẹre ọ gie odẹ ẹmwata ma uwa, irẹn ẹre ọ kpemehe Baibol kevbe iko ọghe Ivbiotu e Kristi, irẹn ẹre ọ vbe ya uwa mwẹ ayayẹro. Ma ghaa muẹn emwi orhiọn ye okaro, te ima gbọyemwẹ ye afiangbe na hia nọ ke obọ Osanobua rre, ọna ghi ya ima sikẹ ọre sayọ.
De Ọmwa Nọ Dia Iziro Ekhọe Ruẹ?
8 Te Jehova yevbe evbibiẹ emọ ne ima guan kaẹn na, ni hoo ne ivbi iran gha mwẹ adogbannọ. (Aiz 48:17, 18) Ọni ẹre ọ si ẹre ne Jehova na maa ima re, odẹ nọ khẹke ne ima ya gha yin kevbe obọ nọ khẹke ne ima ya gha mu emwa ọvbehe. Ọ hoo ne ima gha ya aro ne irẹn ya ghee emwi ghee ẹre. Ọna ma rhiema wẹẹ ima i ghi sẹtin zobọ zowẹ. Nọghayayerriọ, ọ keghi ya ima mwẹ ẹwaẹn sayọ, ọ vbe ya ima ru azẹ nọ maan. (Psm 92:5; Itan 2:1-5; Aiz 55:9) Ọ vbe kie ẹkpotọ ne ima ya gha ru azẹ nọ ya ima sọyẹnmwẹ. (Psm 1:2, 3) Vbene ẹmwata, ma ghaa ghee emwi vbene Jehova ghee ẹre, afiangbe ẹre ima lae miẹn!
Aro Nọ Ghaan Ẹre Jehova Ne Osa Ruẹ Ya Ghee Ruẹ!
18 Adeghẹ ima fẹko khian ọmaẹn nẹ, ọ khẹke ne ima kọe ye orhiọn wẹẹ, ẹi mwẹ vbene ima gha khian ọmaẹn sẹ hẹ, ọ ye mwẹ iwinna ne ima gha sẹtin ru vbe ugamwẹ e Jehova. (Psm 92:12-15) Jesu gi ima rẹn wẹẹ, e Jehova keghi gbọyẹmwẹ ye emwi ke emwi ne ima sẹtin ru vbe ugamwẹ ọghẹe, ọ gha khọnrẹn nọ gha kherhe. (Luk 21:2-4) Ru emwi ne u gha sẹtin ru. Vbe igiemwi, u sẹtin gha tama emwa ọvbehe vbekpae Jehova, u ghi vbe gha mu ẹmwẹ etẹn ye erhunmwu, u sẹtin vbe gha rhie igiọdu ne etẹn ni rre uwu iko, ne iran da imudiase ọghe iran yi. E Jehova keghi ghee ima zẹvbe emwa ni gu irẹn winna, sokpan emwi ne irẹn rhie aro tua ọre ekhọe hia ne ima ya họn ẹmwẹ nẹẹn, ẹi re emwi ne ima fiangbua vbe ugamwẹ ọghẹe.—1 Kọr 3:5-9.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
cl 176 ¶18
‘U Miẹn Vbene Ẹwaẹn Ọghe Osanobua Dinmwi Hẹ!’
18 Ghee vbene ukọ ighẹ Pọl ya gie vbene ẹwaẹn ọghe Jehova hin usi hẹ, ọ wẹẹ: “U miẹn vbene Osanobua fe hẹ! U miẹn vbene ẹwaẹn kevbe irẹnmwi ọghẹe dinmwi hẹ! De ọmwa nọ gha sẹtin rẹn otọ vbene ọ ya bu ohiẹn kevbe vbene ọ ya ru emwi hẹ?” (Rom 11:33) Vbe urhuẹvbo na ka ya gbẹn e Baibol, e Pọl keghi loo ifiẹmwẹ na nọ re, “Eo” vbe omuhẹn ọghe uviẹn na. Ifiẹmwẹ nọ loo ro na rhie ma wẹẹ, te ẹmwẹ nọ tae wa kakabọ mu ẹre ekhọe—ọni nọ wẹẹ, ọ ghi muẹn roro aro ọmwa ne Osanobua khin, ọ na yan rẹn unu ruan. Ẹmwẹ e Grik ne Pọl loo ro mwa, na zedu ẹre zẹvbe “nọ dinmwi,” vbe khọ ẹmwẹ na zedu ẹre zẹvbe “uvun nẹi mwẹ otọ.” Rhunmwuda ọni, u gha wa họn ẹmwẹ na, ọ ya ruẹ rẹn vbene ẹwaẹn ọghe Osanobua gele dinmwi hẹ. Ma ghaa roro vbene Jehova mwẹ ẹwaẹn hẹ, ọ yevbe na miẹn wẹẹ te ima ghee uwu uvun nọkhua, nọ kakabọ dinmwi kevbe nẹi mwẹ otọ. Ẹwaẹn ọghe Osanobua dinmwi sẹrriọ wẹẹ, ma i khian sẹtin rẹn otọ re, ma i khian vbe sẹtin rẹn eke nọ sẹ. (Psalm 92:5) Ọna ma sẹ nọ gha ya ima gha mu egbe rriotọ vbe odaro Osanobua ra?
OCTOBER 14-20
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA PSALM 96-99
‘Gha Ya Iyẹn Nọ Maan Wewe’!
w11 3/1 6 ¶1-2
Vbọ Re Iyẹn Nọ Maan?
E BAIBOL we ne Ivbi Otu e Kristi gha kporhu “iyẹn nọ maan ọghe arriọba.” Odẹ ne iran khian ya ru ọna ọre ne iran gha tama emwa ọvbehe vbekpa ẹre, iran ghi vbe gha rhan otọ re ma iran wẹẹ, Arriọba Osanobua ọre Arriọba nọ khian do gha khaevbisẹ yan uhunmwu otagbọn na vbe odẹ nọ gbae. Vbọrhirhighayehẹ, ọ mwẹ odẹ ughughan ọvbehe na vbe ya loo ẹmwẹ na ighẹ “iyẹn nọ maan” vbe Baibol. Vbe igiemwi, ako eso guan kaẹn ‘iyẹn nọ maan ọghe imiẹnfan’ (Psalm 96:2); “iyẹn nọ maan ọghe Osanobua” (Rom 15:16); kevbe “iyẹn nọ maan vbekpa e Jesu Kristi.”—Mak 1:1.
A ghaa guan kaẹn iyẹn nọ maan, emwi eso na guan kaẹn ọre ẹmwata hia ne Jesu tae kevbe ne erhuanegbe ẹre gbẹn yotọ. Vbene Jesu te kpa gha rrie ẹrinmwi, ọ na tama erhuanegbe ẹre wẹẹ: “Nọnaghiyerriọ, wa gha khian, ne uwa ya ya emwa ni rre agbẹnvbo hia khian erhuanegbe mwẹ, wa ghi gha dinmwi iran ye amẹ, vbe eni ọghe Erha, ọghe Ọmọ kevbe ọghe orhiọn nọhuanrẹn. Wa ghi gha ma iran ẹre, ne iran gha ru emwi hia ne I yi ẹre iyi ne uwa.” (Matiu 28:19, 20) Rhunmwuda ọni, ẹ i re te Ivbi Otu e Kristi ọghe ẹmwata khian wa gha tama emwa vbekpa Arriọba Osanobua kẹkan, sokpan te iran gha vbe hia, ne iran ya emwa khian erhuanegbe.
w12 9/1 16 ¶1
De Emwi Nọ Khian Sunu Vbe Ẹdẹ Ibuohiẹn?
Zẹvbe nọ rre efoto nọ rre obọ erha ọmwa, emwa nibun keghi roro ẹre wẹẹ, vbe Ẹdẹ Ibuohiẹn, orhiọn ọghe emwa ni re uye nibun (billions) ghi do mudia ye odaro ẹkete ọghe Osanobua, a ghi ya emwi ne iran ru vbe iran rre agbọn ya bu ohiẹn iran, eso ghi gha rrie ẹrinmwi, eso ghi vbe gha rrie ẹrinmwi erhẹn, iran ghi ya gha rri oya vba. Vbọrhirhighayehẹ, e Baibol gi ima rẹn wẹẹ, te a ru emwamwa Ẹdẹ Ibuohiẹn na mieke na sẹtin miẹn emwa fan vbe obọ oya ne iran re. (Psalm 96:13) Osanobua zẹ Jesu nẹ, nọ gha re Ọbuohiẹn, nọ khian ru ẹre na gha bu ohiẹn ata vbe ehe hia vbe uhunmwu otagbọn na.—Tie Aizaia 11:1-5; Iwinna 17:31.
w12 9/15 12 ¶18-19
Ọfunmwegbe Ghi Gha Rrọọ Vbe Ukpo Arriaisẹn Ọkpa Ya Fi Etẹbitẹ!
18 Ọfunmwegbe nọ te rre uwu ẹkpo emwa nagbọn kevbe Osanobua ma ghi gha rrọọ, vbe ẹghẹ ne Setan ya rẹrẹ Adam vbe Ivi ne iran sọtẹ daa e Jehova. Vbọrhirhighayehẹ, ke ukpo 1914 gha dee, Arriọba e Mezaia wa ru emwi ughughan ne ọfunmwegbe kevbe akugbe nii mieke na dọlegbe gha rrọọ. (Ẹfis 1:9, 10) Vbe uwu Ukpo Arriaisẹn Ọkpa Ne Kristi Khian Ya Khaevbisẹ, emwi ọyunnuan nibun “nai bẹghe” nian, ghi do gha sunu. Vbe iyeke ọni, “ufomwẹ ghi do rre,” ọni ọre ufomwẹ ọghe Ukpo Arriaisẹn Ọkpa Ne Kristi Khian Ya Khaevbisẹ. Vbọ khian ghi sunu vbe iyeke ọni? Agharhemiẹn wẹẹ, “a rhie asẹ hia ni rre ẹrinmwi kevbe agbọn” ne Jesu nẹ, Jesu i ya aro ye emwi nẹi re ọghẹe. Ẹ i khian vbe gu e Jehova taekpẹn. Ekhọe hia ẹre Jesu khian ya “mu arriọba nii ye obọ Osanobua.” Ọ gha loo ukpo kevbe asẹ nọ mwẹ, ya “rhie uyi ne Osa.”—Mat 28:18; Fil 2:9-11.
19 Vbe ẹghẹ na kha na, emwa hia ni ghi rre agbọn khian emwa ni gbae nẹ. Iran gha lele igiemwi ọghe Jesu, iran ghi gha mu egbe rriotọ, iran ghi vbe ya ekhọe hia kue yọ ne Jehova gha khaevbisẹ yan iran. Ẹkpotọ gha kie ne iran ya rhie ẹre ma wẹẹ, e Jehova ẹre iran hoo nọ gha khaevbisẹ yan iran, deghẹ iran na la edanmwẹ nokiekie gberra. (Arhie 20:7-10) Iyeke ọni, emwa hia ni ghi sọtẹ daa e Jehova, ọre emwa nagbọn ẹre iran khin ra odibosa, a ghi wabọ iran rua vbe etẹbitẹ. Ẹghẹ ọyẹnmwẹ ẹre ọna khian wa gha khin! Ẹgbẹe ọghe Jehova nọ rre ẹrinmwi kevbe uhunmwu otagbọn na ghi gha ya oghọghọ rhie urhomwẹ nẹẹn. Ẹghẹ nii, e Jehova “ghi wa gha khaevbisẹ yan emwa hia.”—Tie Psalm 99:1-3.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
it-2 994
Ihuan
Ẹ i re ebe Psalm ọkpa ẹre a na guan kaẹn “ihuan ọgbọn,” a vbe guan kaan rẹn vbe ebe ne Aizaia gbẹn kevbe ne ukọ ighẹ Jọn gbẹn. (Psm 33:3; 40:3; 96:1; 98:1; 144:9; 149:1; Aiz 42:10; Arhie 5:9; 14:3) A gha gele mu ukpa mu uwerhẹn ghee emwi na guan kaẹn vbe ako ni bun sẹ na na loo ẹmwẹ na ighẹ “ihuan ọgbọn,” a gha bẹghe ẹre wẹẹ, te a so nene ihuan rhunmwuda wẹẹ, emwi ọgbọn sunu vbe odẹ ne Jehova ya khaevbisẹ. Ọsian nọ gbẹn ebe Psalm 96:10, keghi ya oghọghọ kha wẹẹ: “E Jehova ọre ọba.” Ọ khọ wẹẹ, emwi na mobọ guan kaẹn vbe “ihuan ọgbọn” na, ọre afiwerriẹ eso nọ rhiegbe ma vbe odẹ ne Jehova ya khaevbisẹ, kevbe vbene ọna ya dekaẹn emwa ni rre ẹrinmwi kevbe emwa ni rre uhunmwu otagbọn na hẹ.—Psm 96:11-13; 98:9; Aiz 42:10, 13.
OCTOBER 21-27
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA PSALM 100-102
Gha Gbọyẹmwẹ Ye Ahoẹmwọmwa Nẹi Beghe Ọghe Jehova
Vbene A Ya Mu Egbe Yotọ Khẹ Idinmwiamẹ Hẹ
18 Vbene ẹmwata, ahoẹmwọmwa ne u mwẹ ne Jehova wa kakabọ ru ekpataki, ai miẹn emwi na ya gie ẹre. (Tie Itan 3:3-6.) Ahoẹmwọmwa nọ wegbe ne u mwẹ ne Jehova gha sẹtin ru iyobọ nuẹn ya mudia gbain vbe u ghaa rre uwu ọlọghọmwa. E Baibol wa mobọ guan kaẹn ahoẹmwọmwa nẹi beghe ne Jehova mwẹ ne eguọmwadia ẹre. Ahoẹmwọmwa na i fafa, ọ wegbe sẹrriọ wẹẹ, e Jehova i khian sẹtin yangbe eguọmwadia ẹre. (Psm 100:5) Te Jehova yi ima ne ima sẹtin gha ya egbe taa irẹn. (Gẹn 1:26) Nọnaghiyerriọ, vbe ima khian ya sẹtin gha rhie egbe ahoẹmwọmwa vbenian ma hẹ?
19 Vbe okaro, gha mwẹ ekhọe ọkpọnmwẹ ẹse. (1 Tẹs 5:18) Gha nọ egbuẹ vbe ẹdẹgbegbe wẹẹ, ‘De vbene Jehova he ya rhie ẹre ma hẹ wẹẹ, irẹn hoẹmwẹ mwẹ?’ Iyeke ọni, u ghi kpọnmwẹ e Jehova vbe erhunmwu, ye dọmwadẹ emwi nọ he ru nuẹn. Vbe na ghee Pọl, u ghi vbe gha ghee ẹre wẹẹ, uwẹ tobọ ruẹ ẹre Jehova ru avbe ẹse na na, rhunmwuda ọ hoẹmwẹ ruẹ. (Tie Galetia 2:20.) Nọ egbuẹ wẹẹ, ‘Mẹ vbe hoo ne I gi e Jehova rẹn wẹẹ, I hoẹmwẹ ọnrẹn ra?’ Ahoẹmwọmwa ne u mwẹ ne Jehova, ẹre ọ khian ru iyobọ nuẹn ya mudia gbain vbe u ghaa rre edanmwẹ, ra ọlọghọmwa nọ rhirhi gha khin. Ọ gha vbe ru iyobọ nuẹn ya rhiegba ye ẹmwẹ ugamwẹ, u ghi gha rhie ẹre ma vbe ẹdẹgbegbe wẹẹ, u hoẹmwẹ Erhaa nọ rre ẹrinmwi.
“Khẹ Yegbe, Gha Ba Odẹ!”
10 Emwi eso nọ khẹke ne ima gban egbe na ọre, ọkiẹkiẹ nọ ma khianrẹn, ayọn na da gbe egbe, oregbe, ẹmwẹ obi na ta, ikueta ra e game na na gbinna, efoto ra e vidio ne emwa na bannọ ruan kevbe emwi nibun ọvbehe vberriọ. (Psm 101:3) Te Esu ne oghian ima wa hia vbe odẹ ke odẹ nọ ya ima khian rree ne Jehova. (1 Pit 5:8) Deghẹ ima ma begbe, Esu sẹtin do kọ emwi dan ye ima ekhọe vbe na ghee, igbọvo, ohoghe na ta, arovbẹmwẹ, ikhẹko, itengbemu, kevbe ohu nai mu yotọ. (Gal 5:19-21) Kherhe kherhe ẹre avbe uyinmwẹ vbenian ya gu ọmwa obọ ro, vbe nai na rherhe rẹn. Sokpan deghẹ ima ma na gbe ukhu ẹre rua vbobọvbobọ, ọ sẹtin do gbọzinian vbe ekhọe ima vbe na ghee emwi okọ nọ mwẹ obi, ẹghẹ nii, ọ ghi do zẹ ẹbe.—Jems 1:14, 15.
w11 7/15 16 ¶7-8
U Gha Danmwehọ Vbe Jehova Ghaa Ya Obọ Sekhae Nuẹn Ra?
7 De emwi ne ima gha ru ne ima ghẹ mieke na de ye obọ emwa ni ma emwa ohoghe? Ma i kue ne iran la owa ima, ma i vbe tuẹ iran. Ma i tie ebe iran, ma i danmwehọ iran vbe ẹkpẹti ughe, ma i lae wẹbsait ọghe iran, ma i vbe guan ye emwi ne iran mu ye intanẹt. Vbọzẹ ne ima na ru ena hia? Rhunmwuda ahoẹmwọmwa. Ma hoẹmwẹ “Osa ọghe ẹmwata,” rhunmwuda ọni, ma i hoo ne ima gha danmwehọ ẹmwẹ ni ma gba, ni ma gua ẹmwata ni rre Ẹmwẹ ọnrẹn ro. (Psm 31:5; Jọn 17:17) Ma vbe hoẹmwẹ otu e Jehova rhunmwuda, ẹmwata nibun ni gbe ima otiti ẹre otu na he ma ima re, vbe na ghee eni e Jehova kevbe emwi na yae kha, evbọzẹe ne Osanobua na yi uhunmwu otagbọn na, emwi nọ sunu daa emwa ni wulo nẹ, kevbe ayayẹro ọghe arhiọkpaegbe. U ye yerre vbene ọ ghaa ye ruẹ hẹ, vbe u da ruẹ avbe imamwaemwi ẹmwata na kevbe nibun ọvbehe ni rre uwu e Baibol ra? Vbọ ghi zẹe ne u khian na ghi kue yọ, ne ọmwaikọmwa do ya ruẹ gha ya aro dan ghee otu na, nọ ma ruẹ avbe ẹmwata na?—Jọn 6:66-69.
8 Ọ gha khọnrẹn ne avbe ọmamwaemwi ohoghe gha ta emwi nọ rhirhi khọn iran, ma i khian lele iran! Te emwa ni ma emwa ohoghe yevbe na ghee uhae nọ kae nẹi mwẹ evbọ gia ya ru. Ma ghaa danmwehọ iran, te iran khian mu ima rẹrẹ, ma ghi vbe si obalọ gie egbe ima. Nọnaghiyerriọ, gi ima ye rhikhan mu e Jehova, kevbe otu ọghẹe nọ loo ya ma ima avbe ẹmwata ni rre Baibol ke otọ gha dee. Vbe na ghee amẹ nọ furre, te avbe ẹmwata ni rre Baibol ne otu e Jehova ma ima re, wa fu ima egbe rre.—Aiz 55:1-3; Mat 24:45-47.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
it-2 596
E Pelican
Ahianmwẹ na tie ẹre pelican gha ghi rri evbare vuọn ẹko nẹ, ọ ghi tin gha rrie eke nọ divbiẹ, ọ mu uhunmwu rhu otọ, ọ yevbe na miẹn wẹẹ, te ẹyaẹn rẹn ghi la uwu izabọ ọre, ọ ghi wa gha rre ihe ọkpa, ẹ i vbe rueghe egbe. Ọmwa ghaa ke urria ghee ẹre, ọ ghi yevbe na miẹn wẹẹ okuta nọfua ẹre ọ bẹghe. Ahianmwẹ na sẹtin wa gha rrọọ vberriọ vbe ughaẹdẹ nibun. Ọna ẹre ọ si ẹre na na miẹn wẹẹ, vbe ọsian ọkpa ghi rre uwu ọlọghọmwa, ọ na ya egbe ẹre gie ahianmwẹ na, rhunmwuda, ihe ọkpa ẹre ọ ghaa ye, ọ ma sẹtin ru emwi rhọkpa. Ọ keghi kha wẹẹ: “Te I ghi yevbe ahianmwẹ na tie ẹre pelican vbe uwu ato.” (Psm 102:6) “Ato” na guan kaẹn mwa na i wa re otọ nọ kae ne amẹ i ye, sokpan, ọ keghi re eke nọ rree ne ehe ne emwa dia. Ọ sẹtin gha re eke ne amẹ hẹnhẹn yi. Ọ gha sẹ ẹghẹ eso vbe ukpo, avbe eke ne amẹ hẹnhẹn yi vbe odẹ okuọ ọghe Iya ọghe Jọdan, ẹre avbe ahianmwẹ na tie ẹre pelican dia. Ughughan ẹre a miẹn vbe ahianmwẹ na, na tie ẹre pelican, eha vbọ rre otọ Izrẹl. Nọ ghi wa kpọ sẹ vbọ, ọre eastern white pelican (Pelecanus onocrotalus); e Dalmatian pelican (Pelecanus crispus) kevbe pink-backed pelican (Pelecanus rufescens) ma kpọ vberriọ.
Eke ne emwi okọ i ye ẹre ahianmwẹ na mobọ hoo nọ gha dia, ne ọmwa rhọkpa ghẹ mieke na kpokpo ẹre. Evba nii, ẹre ọ bọ oko yi, ọ ghi vbe gbe ekẹn ọghẹe. Iyeke ọni, ọ ghi ya gualọ ehẹn nọ khian gbe, ọ gha ghi miẹn ehẹn gbe nẹ, ọ ghi do hẹwẹ. Rhunmwuda ne ehe nọ divbiẹ kevbe ehe ne ọmwa rhọkpa i ye na yẹẹ ahianmwẹ na, ẹre ọ si ẹre ne Baibol na yae gie otọ nọ dihoi rua. Vbe Aizaia ghi gie vbene otọ ọghe Idọm khian ya khian otọ nọ gbẹvbi hẹ, ọ na wẹẹ ahianmwẹ na tie ẹre pelican ẹre ọ khian yin otọ nii. (Aiz 34:11) E Zefanaia keghi tae yotọ wẹẹ, avbe ahianmwẹ na tie ẹre pelican gha dia uhunmwu avbe orrẹ ni rre Nenivẹ ya. Ọna rhie ma wẹẹ, te evba nii khian gbẹro, kevbe wẹẹ, ọmwa rhọkpa i khian vbe dia evba ya.—Zef 2:13, 14.
OCTOBER 28–NOVEMBER 3
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA PSALM 103-104
Ọ Ma Mianmian Wẹẹ “Ekẹn Ma Khin”
Ya Egbe Taa E Jehova—Gha Mwẹ Amuroro
5 Imuegberriotọ kevbe ekhọe agiẹngiẹn ẹre ọ ya e Jehova mwẹ amuroro. Vbe igiemwi, e Jehova keghi rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn mu egbe rriotọ vbe ẹghẹ nọ khian na guọghọ Ivbi e Sọdọm. E Jehova keghi gie avbe odibo ẹre, ne iran ya tama e Lọt nọ lẹẹ gha rrie uhunmwu oke. Ohan ma gi e Lọt yo evba. Sokpan ọ na rinmwian e Jehova, nọ gi irẹn vbe ẹgbẹe ọghe irẹn gha rrie Zoa; ovbi ẹvbo kherhe na khian guọghua ẹre Zoa ghaa khin. E Jehova gha te sẹtin tama e Lọt wẹẹ, nẹ ghẹ rhie obọ gberra ẹmwẹ ne irẹn ta. Sokpan e Jehova keghi kue ne Lọt gha rrie Zoa, rhunmwuda ọni, ọ ma ghi guọghọ e Zoa rua. (Gẹn 19:18-22) Ukpo nibun ghi gberra nẹ, e Jehova keghi mwẹ itohan daa Ivbi e Nenivẹ. Ọ keghi gie akhasẹ ighẹ e Jona nọ ya tama Ivbi e Nenivẹ wẹẹ, irẹn gha guọghọ iran kevbe ẹvbo iran rua. Sokpan Ivbi e Nenivẹ ghi fi werriẹ, e Jehova keghi tohan iran, ọ na sẹ iran rae.—Jona 3:1, 10; 4:10, 11.
Mu Ẹtin Yan E Jehova Vbene Samsin Ru Ẹre
16 Agharhemiẹn wẹẹ, e Samsin rri oya ye abakuru nọ ru, ọ ma gi ọni da ẹre obọ yi, nẹ ghẹ hia nọ ru emwi ne Jehova gualọ. Ma gha ru abakuru, a na rhie adia ne ima, ra a na we ne ima ghẹ ghi gha ru iwinna eso ne ima te ka ru vbe ugamwẹ e Jehova, ọ ma khẹke ne ima gi egbe wọọ ima. Yerre wẹẹ, egbe ima i wọọ e Jehova. (Psm 103:8-10) Ọ gha khọnrẹn we ima ru abakuru, e Jehova gha ye sẹtin loo ima vbene ọ loo e Samsin.
17 Gi ima guan kaẹn igiemwi ọghe ọtẹn nokpia ọkpa na tie ẹre Michael. Te ọ wa rhiegba ye ugamwẹ e Jehova, ọguọmwadia iwinna kevbe arọndẹ ọghe ẹghẹ hia ẹre ghaa nọ. Sokpan, ọ keghi ru abakuru, rhunmwuda ọni, ọ ma ghi gha ru iwinna nọ te ka ru vbe iko. Ọ khare wẹẹ, “Vbene ọ te sẹ ẹghẹ na, te I wa gha ru iwinna nibun vbe ugamwẹ e Jehova. Sokpan vbe udemwurri, I na do gha roro ẹre wẹẹ, I i ghi sẹtin ru emwi rhọkpa vbe ugamwẹ e Jehova. I ma gha roro ẹre wẹẹ, e Jehova gha sẹ mwẹ rae, sokpan I na gha roro ẹre deghẹ I gha ye sẹtin sikẹ e Jehova vbe nọ ka gha ye, ra deghẹ I gha ye sẹtin gha ru iwinna nibun ne I te ka ru vbe ugamwẹ e Jehova.”
18 E Michael wa hia, ọ ma gi egbe wọọ re. Ọ vbe kha wẹẹ: “I keghi hia ne I dọlegbe sikẹ e Jehova, I na gha fannọ otọ ẹko mwẹ ma e Jehova vbe erhunmwu vbe ẹghẹ hia, I na gha tie Baibol, I na vbe gha mu emwi ne I tie roro.” Vbene ẹghẹ ya khian, e Michael na dọlegbe suẹn gha ru iwinna nọ te ka ru vbe uwu iko. Ọdiọn kevbe arọndẹ ọghe ẹghẹ hia ẹre Michael ghi khin nian. Ọ khare wẹẹ: “Iyobọ kevbe igiọdu ne etẹn rhie mẹ, katekate avbe ediọn, keghi ya mwẹ rẹn wẹẹ, e Jehova wa ye hoẹmwẹ mwẹ. Ekhọe nọ hianrẹn ẹre I ghi ya ga e Jehova nian vbe uwu iko. Emwi nọ sunu daa mwẹ na ya mwẹ rẹn wẹẹ, e Jehova gha sẹtin yabọ ọmwaikọmwa nọ roro iro fi uyinmwẹ werriẹ.” Ma gha sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ma gha ru abakuru, ma na fi werriẹ, ma na vbe mu ẹtin yan e Jehova, ọ gha loo ima vbe ugamwẹ ọghẹe, ọ ghi vbe fiangbe ima.—Psm 86:5; Itan 28:13.
U Gha Sẹtin Ru Emwi Ne U Hoo Ne U Ru Vbe Ugamwẹ E Jehova
2 Adeghẹ ọ mwẹ emwi ne u hoo ne u ru vbe ugamwẹ e Jehova, sokpan u ma he sẹtin ru ẹre, ghẹ gi egbe wọọ ruẹ. Uhiẹn, ọmwa gha kue fian okhuo nọ ma lọghọ gbe ne egbe ẹre, nọ do sẹtin muẹn sẹ, i re iwinna ẹdẹ ọkpa. Ne u na ye hia ne u sẹtin muẹn sẹ, rhie ẹre ma wẹẹ, aro nọ ghaan ẹre u ya ghee ẹkpotọ nọ kie nuẹn ya gha re ọsie Jehova kevbe wẹẹ, u hoo ne u ru vbene ẹtin ruẹ sẹ vbe ugamwẹ ọghẹe. E Jehova wa gbọyẹmwẹ yọ, ne u na hia vbene ẹtin ruẹ sẹ. E Jehova i wẹẹ ne ima ru emwi ne ima i sẹtin ru. (Psm 103:14; Mai 6:8) Rhunmwuda ọni, okhuo ne u gha sẹtin mu sẹ, ẹre ọ khẹke ne u fian ne egbuẹ. Deghẹ okhuo ne u gha sẹtin mu sẹ ẹre u fian ne egbuẹ, de emwi ne u khian ru ne u mieke na sẹtin muẹn sẹ? Gi ima ziro yan emwi eso ne u gha sẹtin ru.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
cl 55 ¶18
Ẹtin Na Ya Yi Emwi—“Ayi Nọ Yi Ẹrinmwi Kevbe Agbọn”
18 Vbe ima miẹn ruẹ vbe odẹ ne Jehova ya loo ẹtin nọ ya yi emwi? Emwi ughughan ne Jehova yi wa kpa ima odin. Ọsian ọkpa keghi kha wẹẹ: “Eo Jehova, emwi ne u yi wa bun! . . . Agbọn vuọn ne emwi ne u yi hia.” (Psalm 104:24) Ẹmwata ẹre ọna wa gele khin! Avbe umẹwaẹn khare wẹẹ, emwi ughughan ne Jehova yi ni rre uhunmwu otagbọn na gha gberra ẹbo ọkpa; sokpan, iran ma ye rẹn inu ẹbo ni ye rrọọ, rhunmwuda, iran ma he sẹtin ye gualọ otọ re. Ugbẹnso, a sẹtin miẹn wẹẹ, owinna ma ghi rẹn emwi nọ gha ru. Sokpan, ẹtin ne Jehova mwẹ nọ ya yi emwi ọgbọn kevbe emwi ughughan i sẹtin fo ẹdẹ.