Avbe Ako Na Sunu Yi Vbe Ebe Iwinna Na Loo Vbe Ne Iko Uyinmwẹ Kevbe Iwinna Ọghe Ima
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MARCH 3-9
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 3
Gha Rhie Ẹre Ma Wẹẹ, U Mu Ẹtin Yan E Jehova
ijwbv uhunmwuta 14 ¶4-5
Itan 3:5, 6—“Ghẹ Mu Ẹtin Yan Emwi Ne Uwẹ Roro Ighẹ Uwẹ Rẹnrẹn”
“Ya ekhọe ruẹ hia mu ẹtin yan e Jehova.” Ma ghaa ru emwi vbene Osanobua gualọe yi, te ima rhie ẹre ma wẹẹ, ma mu ẹtin yan rẹn. Te ọ khẹke ne ima ya ekhọe ima hia mu ẹtin yan Osanobua. Vbe Baibol, ekhọe mudia ye aro ọmwa ne ima khin, ya sẹ egbe emwi ne ima mu roro, emwi nọ gua ima kpa ya ru emwi ne ima ru kevbe uyinmwẹ ima. Nọnaghiyerriọ, na mu ẹtin yan Osanobua gberra vbene emwi ye ima hẹ vbe ekhọe. Azẹ ne ima ru nọ, rhunmwuda ma ya ekhọe hia yayi wẹẹ, Ayi ọghomwa ẹre ọ gele rẹn emwi nọ gha ya agbọn maan ima.—Rom 12:1.
“Ghẹ mu ẹtin yan emwi ne uwẹ roro ighẹ uwẹ rẹnrẹn.” Te ọ khẹke ne ima mu ẹtin yan Osanobua rhunmwuda, emwa ni ma gba ẹre ima khin, ma i khian sẹtin mu ẹtin yan emwi ne ima roro ighẹ ima rẹnrẹn. Ma gha mu ẹtin yan egbe ima, ra ma gha ru azẹ rhunmwuda vbene emwi wa ye ima hẹ vbe ekhọe, ma sẹtin ru azẹ eso ne ima roro wẹẹ, ọ deyọ, sokpan, vbe okiekie, ọ ghi si ima fi ọlọghọmwa. (Itan 14:12; Jerimaia 17:9) A i khian sẹtin ya ẹwaẹn ọghe Osanobua gie ọghe ima ne emwa nagbọn. (Aizaia 55:8, 9) Ma gha kie ẹkpotọ yọ ne iziro ọghe Osanobua gha dia ima, ẹ i mwẹ agbọn ma maan ima.—Psalm 1:1-3; Itan 2:6-9; 16:20.
ijwbv uhunmwuta 14 ¶6-7
Itan 3:5, 6—“Ghẹ Mu Ẹtin Yan Emwi Ne Uwẹ Roro Ighẹ Uwẹ Rẹnrẹn”
“Gha ye ẹre rre vbe emwi ne u ru hia.” Ma gha khian ru emwi ne kpataki ra azẹ ne kpataki vbe ẹdagbọn ima, te ọ khẹke ne ima hia ne ima rẹn aro ne Jehova ya ghee ẹre. Ma gha sẹtin ru ọna deghẹ ima na gha na erhunmwu gie Osanobua nọ dia ima ye odẹ, ma ghi vbe gha lele ẹmwẹ nọ tae vbe Baibol.—Psalm 25:4; 2 Timoti 3:16, 17.
“Ọ gha vbe gha ma ruẹ odẹ nọ kere.” Osanobua keghi ru iyobọ ne ima, ne ima sẹtin gha ya avbe ilele ọghẹe nọ gbae ru emwi vbe ẹdagbọn ima. Odẹ vbenian, ẹre ọ ya ma ima odẹ nọ kere. (Itan 11:5) Ọna ru iyobọ ne ima ya gha lẹẹ ne avbe ọlọghọmwa nibun, ọ vbe ya ima sọyẹnmwẹ.—Psalm 19:7, 8; Aizaia 48:17, 18.
be 76 ¶4
Gha Mwẹ Alaghodaro
Ọmwa gha miẹn emwi nẹ vbe agbọn, deghẹ emwi eso na ghi sunu, ọ sẹtin do gha roro ẹre wẹẹ: ‘I ka la emwi vbenian gberra nẹ, I rẹn emwi ne I gha ru.’ Sokpan, ẹwaẹn rre emwi vbenian ra? Ebe Itan 3:7 keghi ya obọ sekhae ne ima wẹẹ: “Ghẹ gi ekhọe ruẹ gha gu ruẹ zẹ iro wẹẹ u waan sẹ vbene u ye.” Ọghe ne ẹmwata, emwi ne ọmwa he miẹn vbe agbọn gha sẹtin ru iyobọ nẹẹn vbe emwi eso gha sunu. Sokpan, deghẹ ima hoo ne ima gha mwẹ alaghodaro vbe ugamwẹ e Jehova, ọ gha khọnrẹn ne ima miẹn emwi nẹ vbe agbọn, te ọ ye khẹke ne ima gha yerre wẹẹ, afiangbe ọghe Jehova ẹre ọ khian sẹtin ru iyobọ ne ima ya musọe. Ma gha mu ẹtin yan e Jehova nọ dia ima ye odẹ, ne ima gha te ya mu ẹtin yan egbe ima vbe emwi eso gha sunu, te ima rhie ẹre ma wẹẹ ima mwẹ alaghodaro. Te ima vbe rhie ẹre ma wẹẹ ima mwẹ alaghodaro deghẹ ima na yayi wẹẹ, emwi rhọkpa i sẹtin sunu vbe ẹ i re wẹẹ, Osanobua ẹre ọ kue yọ, kevbe deghẹ ima na gha hia vbe odẹ ke odẹ ne ima ye gha re ọsie Jehova.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
w06 9/15 17 ¶7
Avbe Olika Ẹmwẹ Ni Rre Ebe Itan
3:3. Te ima gha hia vbe odẹ ke odẹ ne ima gha mwẹ ahoẹmwọmwa nẹi beghe kevbe ne ima gha re emwa na gha sẹtin gba ẹko ẹre. Emwa ghi vbe gha bẹghe uyinmwẹ na vbe ẹdagbọn ima zẹvbe na vbe bẹghe emwi urhu ọghe ighobioye vbe a gha muẹn ye urhu. Te ọ vbe khẹke ne ima gbẹnnẹ iran ye ekhọe ima, ọni nọ wẹẹ ne iran gha re emwi ni ru ekpataki ne ima ẹsẹsẹmwẹse.
MARCH 10-16
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 4
“Gbogba Ga Ekhọe Ruẹ”
Vbua Khian Ya Sẹtin Gbogba Gae Ẹkokoudu Ruẹ Hẹ?
4 Evba ya ‘ẹkokoudu’ kha vbe ebe Itan 4:23, ọre aro ọmwa ne ima khin ra aro ekhọe ne ima mwẹ. (Tie Psalm 51:6) Ọ vbe dekaẹn iziro ekhọe ọghe ima kevbe aro ne ima ya ghee emwi, ẹi re vbene ikinnegbe ọghe ima ye hẹ.
Vbua Khian Ya Sẹtin Gbogba Gae Ẹkokoudu Ruẹ Hẹ?
10 Ne ima mieke na sẹtin gha gbogba gae ẹkokoudu ọghe ima, ọ khẹke ne ima rẹn emwi nọ gha sẹtin muẹn rhia, vbe iyeke ọni, ma ghi zẹ emwi ru. Vbene a ya loo ẹmwẹ na, “gbogba ga” vbe ebe Itan 4:23, keghi ye ima re rre, iwinna ọghe ọbodẹ. Vbe ẹghẹ Solomọn ne Ọba, ikpia ni bodẹ keghi mudia ye uhunmwu ogba ekẹn nọ lẹgae ẹvbo. Iran gha wa bẹghe eghian vbe urria, iran ghi kpe okpe. Igiemwi na keghi ya ima rẹn emwi nọ khẹke ne ima ru vbe Esu gha khian mu ima ekhọe rhia.
11 Vbe ẹghẹ nẹdẹ, te ikpia ni bodẹ vbe uhunmwu ogba ekẹn kevbe ni bodẹ vbe onurho ẹvbo winna kugbe. (2 Sam 18:24-26) Ikpia na ni bodẹ, ẹre ọ khui onurho ẹvbo, ẹghẹ ke ẹghẹ ne iran ya bẹghe wẹẹ eghian dee. (Neh 7:1-3) Ma ghaa ye Baibol dia ekhọe ọguọmwaziro ọghomwa, ọ ghi gha winna vbe na ghee ọbodẹ vbe Esu ghaa hoo nọ mu ima ekhọe rhia. Ẹghẹ ke ẹghẹ ne ekhọe ọguọmwaziro na ya ya obọ sekhae ne ima, ọ khẹke ne ima zẹ emwi ru.
Vbua Khian Ya Sẹtin Gbogba Gae Ẹkokoudu Ruẹ Hẹ?
14 Odẹ ọvbehe ne ima ya gbogba gae ekhọe ima, ọre ne ima na begbe ne iziro dan ghẹ laọ, sokpan, ọ khẹke ne ima gi iziro nọ maan gha laọ. Gia werriegbe guan kaẹn igiemwi ọghe ẹvbo na gbe ekẹn ga. Ọmwa nọ bodẹ vbe onurho ẹvbo ẹre ọ rhie urho khui ne eghian ghẹ mieke na la ẹvbo. Sokpan, ọ mwẹ ẹghẹ ne ọbodẹ vbe ya kie urho ne emwa ni viọ evbare kevbe emwi ọvbehe die ẹvbo. Deghẹ iran i zẹdẹ kie urho ẹvbo, ohanmwẹ ẹre emwa ni rre ẹvbo nii khian gha ye. Erriọ vbe khẹke ne ima ya gha kie ẹkokoudu ọghe ima rua, ọni ọre wẹẹ, ma ghi gha kie ẹkpotọ yọ ne iziro e Jehova gha dia ima ekhọe.
w12 5/1 32 ¶2
“Gbogba Ga Ekhọe Ruẹ!”
Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gbogba ga ekhọe ima? Osanobua keghi loo Ọba ighẹ Sọlomọn ya gbẹn ọnrẹn yotọ wẹẹ: “Nọ ghi sẹ ehia vbe uwu emwi hia fẹẹrẹ nọ khẹke ne u gbogba ga ọre ekhọe ruẹ, rhunmwuda, ekhọe ruẹ ọre ẹzi ọghe arrọọ.” (Itan 4:23) Vbene ekhọe ima ye hẹ, ẹre ọ khian ta vbene ẹdagbọn ima khian gha ye hẹ nian, ẹre ọ khian vbe tae deghẹ arrọọ ọghe etẹbitẹ gha sẹ ima obọ vbe odaro. Vbọzẹ? Rhunmwuda, Osanobua bẹghe emwi nọ rre ima ekhọe. (1 Samuẹl 16:7) Vbene ekhọe ima ye hẹ, ẹre ọ khian vbe ta aro ne Osanobua khian ya gha ghee ima.—1 Pita 3:4.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
U Mu Egbe Ne U Ya Zin Egbe Khẹ E Jehova Ra?
4 Ebe Itan 4:18 khare wẹẹ, “Odẹ ne ọmwa esi la khian, te ọ yevbe ovẹn ne ọ da yan rre, uwanmwẹ ọnrẹn ghi gha mu otọe yọ rhinrin ọ te do sẹ ẹghẹ ogiavan.” Ako na ya ima rẹn wẹẹ, ọkade ọkade ẹre Jehova ya ru iyobọ ne emwa rẹn, ya rẹn otọ emwamwa ọghẹe. Vbọrhirhighayehẹ, ako na vbe dekaan alaghodaro ne Ivbiotu e Kristi mwẹ vbe odẹ ọghe orhiọn. Na do gha mwẹ alaghodaro vbe odẹ ọghe orhiọn, i re iwinna ẹdẹ ọkpa. Adeghẹ ima na gha gbe aro ke otọ tie Baibol ne egbe ima, ma na gha rhie emwi ne ima ruẹ ye uyinmwẹ, ma na vbe gha lele adia nọ ke obọ otu e Jehova rre, kherhe kherhe, ma ghi do sẹtin gha ya egbe taa e Kristi. Ma ghi vbe do rẹn Osanobua sayọ. Gia ghee vbene Jesu ya so igiẹ ye ọna hẹ.
MARCH 17-23
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 5
Lẹẹ Ne Uyinmwẹ Alama Oghẹ
w00 7/15 29 ¶1
U Gha Sẹtin Gha Re Nọhuanrẹn Vbe Agbọn Nọ Vuọn Ne Uyinmwẹ Alama Oghẹ
Vbe ebe Itan na, a keghi gie “amwẹ ẹrrẹe” na, zẹvbe okhuo nọ sakaan kevbe igbiragia. Ẹmwẹ ne okhuo na ta ya mu emwa rẹrẹ, ne iran mieke na gu ẹre ru oghẹ keghi rhiẹnrhiẹn vbe na ghee owọn, erriọ vbe ya ye rọkhọ vbe na ghee ofigbọn oliv. Ẹ i re erriọ vbe ye vbe emwa ghaa gbe ọkiẹkiẹ, ra vbe iran ghaa yin uyinmwẹ eso nọ gha sẹtin si ọmwa fi oghẹ ra? Vbe igiemwi, gia guan kaẹn emwi nọ sunu daa ọmokhuo ọkpa ne mosee na tie ẹre Amy, ukpo 27 ẹre ọ ye, akọwe ẹre nọ. Ọ khare wẹẹ: “Ọ mwẹ okpia ọkpa vbe isiwinna mwẹ, ẹ i zẹdẹ ya ẹmwẹ mwẹ ku, erriọ vbe ya tian mwẹ vbe ẹghẹ hia. Te emwi vbenian ya ọmwa sọyẹnmwẹ. Sokpan, I keghi do bẹghe ẹre wẹẹ te okpia na hoo nọ gu mwẹ ru emwi ọdọ vbe amwẹ. I i khian de ye ifi ọghẹe.” Ọmwa ghaa hoo nọ si ima fi uyinmwẹ alama oghẹ, avbe ẹmwẹ nọ ta sẹtin gha rhiẹnrhiẹn vbe ehọ, sokpan te ima gha hia ne ima gele rẹn emwi ne ọmwa nii gualọ. Ọna ẹre ọ si ẹre nọ na khẹke ne ima gha loo ẹwaẹn.
w00 7/15 29 ¶2
U Gha Sẹtin Gha Re Nọhuanrẹn Vbe Agbọn Nọ Vuọn Ne Uyinmwẹ Alama Oghẹ
Ọmwa gha yin uyinmwẹ alama oghẹ, orriara kevbe obalọ nọ khian si gie egbe ẹre i re nekherhe, ọ yevbe na miẹn wẹẹ, te a ya agbada nọ mwẹ unu eva so ọmwa nii. Ọmwa gha yin uyinmwẹ alama oghẹ, ekhọe ọre ghi gha bu abe gbẹe, ọ sẹtin mu emianmwẹ nọ wegbe, ọ sẹtin vbe mu ẹko. Ẹ i re obalọ nọkhua nọ khian si gie ọdafẹn ọnrẹn ra ọvbokhan rẹn ẹre a ghi kha. Ọ gha khọnrẹn wẹẹ uhukpa kẹkan ẹre ọmwa yin uyinmwẹ alama oghẹ, a sẹtin miẹn wẹẹ, obalọ nọ khian si ye ogieva ẹre egbe i khian fo, vbene ọ te ya wu. Vbene ẹmwata, te uyinmwẹ alama oghẹ si obalọ ye ọmwa egbe.
w00 7/15 29 ¶5
U Gha Sẹtin Gha Re Nọhuanrẹn Vbe Agbọn Nọ Vuọn Ne Uyinmwẹ Alama Oghẹ
Te ọ khẹke ne ima ya obọ vbe owẹ lẹẹ ne emwa ni yin uyinmwẹ alama oghẹ, ne iran ghẹ mieke na mu ima rhia. Ọ ma khẹke ne ima gha danmwehọ avbe ihuan ni ma khianrẹn, ra ne ima gha ghee ikueta ni gha sẹtin mu ima ekhọe rhia, ra efoto ra e vidio ne ikpia vbe ikhuo na bannọ ruan. (Itan 6:27; 1 Kọrint 15:33; Ẹfisọs 5:3-5) Emwi ukọnmwẹ nọ ne ima gha gu ọmwa nẹi re ọvbokhan ima ra ọdafẹn ima gbe ọkiẹkiẹ nọ ma khianrẹn, ra ne ima gha mu egbe vbe odẹ nọ ma khẹke, rhunmwuda, ọna gha ya emwa ni yin uyinmwẹ alama oghẹ viọ aro ye ima egbe!—1 Timoti 4:8; 1 Pita 3:3, 4.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
w00 7/15 29 ¶7
U Gha Sẹtin Gha Re Nọhuanrẹn Vbe Agbọn Nọ Vuọn Ne Uyinmwẹ Alama Oghẹ
E Sọlomọn guan kaẹn emwi nọkhua nọ la ọmwa ban, vbe ọmwa gha yin uyinmwẹ alama oghẹ. Te ọmwa nọ yin uyinmwẹ alama oghẹ mu ẹkpẹn ne egbe ẹre fua. Ẹ i re emwi ekhue nọ, ne ọmwa yin uyinmwẹ alama oghẹ rhunmwuda wẹẹ, ọ hoo nọ ru emwi ne egbe ẹre gualọ, ra rhunmwuda wẹẹ ọ hoo nọ ya ẹko rhiẹnrhiẹn ọmwa ọvbehe ra? Deghẹ ọmwa na ya gu ọmwa nẹi re ọdafẹn ọnrẹn, ra ọvbokhan rẹn ru emwi ọdọ vbe amwẹ, ẹ i re te ọmwa vberriọ mu uyi egbe ẹre fua ra?
MARCH 24-30
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 6
De Emwi Ne Ima Gha Miẹn Ruẹ Vbe Obọ Avbe Iranmwẹ?
it-1 115 ¶1-2
Iranmwẹ
‘Ẹwaẹn Ne Osa Ya We Iran.’ Ẹ i re te avbe iranmwẹ wa gheghe mwẹ ‘ẹwaẹn’ sokpan, Osanobua nọ yi iran, ẹre ọ rhie ẹwaẹn ne iran. E Baibol ghi guan kaẹn avbe iranmwẹ, ọ na wẹẹ, ‘iran ghi si evbare iran koko vbe ẹghẹ uyunmwu, ne iran ya mu egbe yotọ khẹ ẹghẹ orhọ.’ (Itan 6:8) Ọkpa vbe usun iranmwẹ na wa rherhe miẹn vbe Palestine, ọre the harvester, ra agricultural, ant (Messor semirufus). Ọ ghaa bu ẹghẹ uyunmwu ra vbe ọ ghaa rre ẹghẹ uyunmwu, avbe iranmwẹ na ghi hia ne iran koko evbare nibun yotọ, ne iran mieke na miẹn emwi re vbe ẹghẹ orhọ, rhunmwuda vbe ẹghẹ orhọ, ọ lọghọ, iran ke miẹn evbare. Eke na na khan ikpẹ emwiokọ, ẹre a na mobọ miẹn iranmwẹ na. Deghẹ amẹ na wẹwẹ yan ikpẹ emwiokọ ne iran koko vbe eke ne iran koko ẹre yi, avbe iranmwẹ na ghi dọlegbe viọ ẹre ladian ne ovẹn mieke na ka ẹre. Iran gha ghi bẹghe ẹre wẹẹ, ikpẹ emwiokọ rhọkpa khian zọ, iran ghi ya unu rhie ukhu ẹre hin. Uviẹn ne avbe iranmwẹ na la kevbe ibobo emwiokọ ne iran sẹrae ye odaro ehe ne iran dia, ẹre ọ ya ọmwa rherhe rẹn ehe ne iran ye.
Igiemwi Ne Ima Gha Sẹtin Lele. Emwi na gualọ otọ re miẹn vbekpa iranmwẹ ya ima rẹn wẹẹ, ẹwaẹn wa gele rre emwi ne Baibol tae, vbe ọ khare wẹẹ: “Ya ghee avbe iranmwẹ, wẹ ne avbiẹrẹ; gbarokotọ ghee vbene iran ru emwi hẹ, ne u mieke na gha mwẹ ẹwaẹn.” (Itan 6:6) Gberra wẹẹ avbe iranmwẹ mwẹ ẹwaẹn na ya mu egbe yotọ khẹ odaro, iran wa vbe rhiegbe ye iwinna, egbe i vbe rherhe wọọ iran. Ihẹ nọ khua sẹ iran, ẹre iran mobọ mu, ọ gha khọnrẹn wẹẹ iran de, ra iran werriẹ gbotọ iran i werriegbe, te iran ye hia vbe odẹ ke odẹ ne iran mu ihẹ nii sẹ eke ne iran rrie. Te avbe iranmwẹ wa vbe ku obọ kugbe, iran ghi vbe hia ne ite ọghe iran gha mose. Iran wa vbe mwẹ amuroro daa egbe, iran gha miẹn ihua iran nọ miẹn ikuanegbe ra ne egbe wọọ re, iran ghi ru iyobọ nẹẹn nọ mieke na sẹtin werriegbe gha rrie uwu ite ọghe iran.
w00 9/15 26 ¶3-4
Hia Ne U Gha Mwẹ Eni Esi
Ọ ma khẹke ne ima vbe wegbe obọ vbe na ghee avbe iranmwẹ ra? Te ọ khẹke ne ima ya ekhọe hia gha winna, ma ghi vbe hia ne ima gha mwẹ alaghodaro vbe iwinna ima, ọ gha khọnrẹn wẹẹ ọmwa ghee ima, ra ọmwa rhọkpa i ghee ima. Ọre owebe ẹre ima ye, ra isiwinna, ra te ima rhiegbe ye iwinna ugamwẹ e Jehova, gi ima gha hia vbene ẹtin ima sẹ. Zẹvbe ne avbe iranmwẹ vbe miẹn ere vbọ vbe iran gha rhiegbe ye iwinna, erriọ Osanobua vbe hoo ne ima ya emwi ne ima ‘miẹn ẹsọn yi gha zọmọ.’ (Asan Ibo 3:13, 22; 5:18) Ọmwa ghaa ya ekhọe hia winna, orhiọn ọmwa nii ghi sotọ, ọmwa nii ghi vbe gha mwẹ isọkẹn.—Asan-Ibo 5:12.
Ọ mwẹ ọta eva ne Sọlomọn nọ avbe obẹrure ra emwa avbiẹrẹ re, ọ khare wẹẹ: “Inu ẹghẹ ẹre avbiẹrẹ khian ya vbe ukpo? De ẹghẹ nọ khian ya kpaegbe?” Vbe Sọlomọn ghi ya avbe avbiẹrẹ ta ọtagiẹ, ọ na wẹẹ: “I gha ya ovbe ba aro kherhe, I gha kie obọ rre ne I hẹwẹ kherhe, sokpan, ẹghẹ nọ ya vbiẹ nii, ogue dekun ẹnrẹn zẹvbe ikpata.” (Itan 6:9-11) Vbe uwu ẹghẹ ne avbiẹrẹ ya vbiẹ nii, ogue sẹtin guae rhie vbe na ghee oyi, ẹghẹ nii, ọ ghi do gha rre ivbabọ. Te irunmwu wa rherhe sọn gba ugbo ọghe ọmwa avbiẹrẹ, erriọ igban vbe akọsọ vbe ya rherhe vuọẹn. (Itan 24:30, 31) Babanna ẹki gbe ẹre nẹ. Inu ẹghẹ ọmwa nọ yan isiwinna khian zin egbe ne ọmwa avbiẹrẹ sẹ? Ọmwa avbiẹrẹ nọ rre owebe nẹi tie ebe gha sẹtin runagban ra?
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
w00 9/15 27 ¶3
Hia Ne U Gha Mwẹ Eni Esi
Orukhọ ihinrọn na guan kaẹn vbe ebe Itan na, rhilo ginna iyobọ orukhọ hia ne emwa nagbọn ru. Iziro dan ẹre ọ ya ọmwa mwẹ “ekhọe itengbemu” kevbe “ekhọe nọ mwamwa emwi dan.” “Aranmwẹ nọ ta ohoghe” kevbe “ọmwa nọ sẹ osẹe ohoghe,” ẹmwẹ ne unu ẹre ọmwa vberriọ ya ru orukhọ. Ọmwa nọ ya “aranmwẹ [ọnrẹn] ta ohoghe” kevbe “ọmwa nọ sẹ osẹe ohoghe,” keghi ya ẹmwẹ ne unu ru orukhọ. Ọmwa “nọ gbe ọmwa nọ ma ru khọọ” kevbe “nọ rhulẹ ye ọkhọ na ru” keghi yin uyinmwẹ atosi. Deba ọni, aro ọmwa ne Jehova wa mobọ khẹko ẹre, ọre ọmwa nọ hoo nọ gha si ẹzọ ye uwu ẹkpo emwa ni rrọọ vbe ọfunmwegbe. Emwi ehan ẹre a ka wẹẹ Osanobua khẹko ẹre vbe ako na, a te do yae khian emwi ihinrọn. Ọna rhie ma wẹẹ, ẹ i re orukhọ hia ne emwa nagbọn ru, ẹre a hoo na guan kaẹn. Rhunmwuda, te orukhọ ne emwa nagbọn ru muan yọ.
MARCH 31–APRIL 6
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 7
Gha Lẹẹ Ne Emwi Ni Gha Sẹtin Si Ruẹ Fi Edanmwẹ
w00 11/15 29 ¶5
“Gha Ru Vbene I Tama Ruẹ, U Gha Dia Agbọn Ya”
Ewindo ne Sọlomọn ke gha ghee orere, ghaa mwẹ uvun kherhe kherhe na la bẹghe. A sẹtin vbe miẹn wẹẹ, nene ewindo vbe gha mwẹ ona nibun. Zẹvbe ne ẹdẹ ya gha mu, orere na gha so ebiebi. E Sọlomọn na fi aro mu ọmokpia ọkpa nọ ma he rẹn emwi ne agbọn khin. Ọmokpia na ma zẹdẹ gha mwẹ ẹwaẹn, te ekhọe ọre wa gha bibi ẹre khian. Ọ gha kẹ, ọ rẹn aro ẹdogbo ne irẹn la ẹre na, kevbe emwi nọ gha sẹtin sunu daa irẹn vba. Ọmokpia na keghi “la ọkpẹn owa” okhuo ọkpa gberra. Gha re okhuo na? De emwi ne okhuo na ghaa mwẹ vbe ekhọe?
w00 11/15 30 ¶4-6
“Gha Ru Vbene I Tama Ruẹ, U Gha Dia Agbọn Ya”
Te ẹmwẹ ne okhuo na ghaa ta, wa gha rhiẹnrhiẹn vbe ehọ. Ohan ma gha muẹn, ọ ma vbe gha guọ vbe unu. Te ọ wa vbe gha kọn ẹmwẹ ta, nọ mieke na sẹtin mu ọmokpia na rẹrẹ. Ne okhuo na na wẹẹ, irẹn ru izọese evbare na re kugbe nẹ vbe ẹdẹrriọ, kevbe wẹẹ irẹn vbe ha emwi ne irẹn ve nẹ, te ọ ba gha ru wẹẹ, ọmwa esi ẹre irẹn khin kevbe wẹẹ, irẹn ru emwi nọ yẹẹ Osanobua. Emiowo, irhuarhua, ofigbọn kevbe ayọn, ẹre a mobọ ya ru izọese evbare na re kugbe vbe ọgua Osa nọ rre Jerusalẹm. (Lẹvitikọs 19:5, 6; 22:21; Nọmbas 15:8-10) Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, ọmwa gha ru izọese evbare, ọ gha vbe sẹtin viọ ne irẹn vbe ẹgbẹe ọre gha re vbọ, te okhuo na ghaa hoo nọ gi ọmokpia na rẹn wẹẹ, te evbare kevbe ayọn wa kpọọ vbe owa irẹn. Ọ dewarorua wẹẹ, ọmokpia na gha wa sọyẹnmwẹ egbe ẹre vbe evba. Okhuo na khare wẹẹ, te irẹn ladian vbe owa irẹn do gualọ ọmokpia na. Evbọ da ọmwa nọ, deghẹ ọmwaikọmwa na ya ẹmwẹ vbenian yi. Okpia ọkpa nọ rri egie ebe vbe iruẹmwi e Baibol khare wẹẹ, “ẹmwata nọ wẹẹ, te okhuo na ladian orere do gha gualọ ọmwa, sokpan, rhunmwuda ọmokpia na ọkpa ẹre ọ na ladian orere ra? Akpa ẹre ọ khian sẹtin ya ẹmwẹ vberriọ yi, ọ khọ wẹẹ, akpa ẹre ọmokpia na wa gele gha khin.”
Te okhuo na mu egbe vbe odẹ nọ gha yẹẹ ọmokpia na, ẹmwẹ nọ rhiẹnrhiẹn ẹre ọ ghaa ke ẹre unu ladian; ọ keghi mu ọmokpia na dede, ọ na vbe mu unu soso ẹre, iyeke ọni, ọ na ya unu kaẹn emwi eso ni winhin so ọmwa. Ọ keghi tama ọmokpia na wẹẹ: “Ukpọn eto ovbiohuẹ, na ya ẹmu mu vbe Igipt, ẹre I ya waa ukpo mwẹ. I gbe ori nọ winhin khakhae, avbe oziya, aloe kevbe esinamọn.” (Itan 7:16, 17) Te okhuo na waa ebẹdi ọghẹe nọ ye mosee, ukpọn na ya ẹmu mu vbe Igipt ẹre ọ ya waa ẹre, ọ na vbe gbe ori nọ winhin na ya oziya, aloe kevbe esinamọn ru khakhae.
Ọ na ghi tama ọmokpia na wẹẹ, “Larre, gi ima gba ya sọyẹnmwẹ egbe ne ẹdẹgbe. Agbọn gha rhiẹnrhiẹn ẹsẹse vbe imẹ vbe ruẹ gha sikan mu egbe urhu.” Ẹ i re te okhuo na wa gha hoo nọ tie ọmokpia na gha die owa ẹre ne iran wa gba rri evbare kẹkan, te ọ wa gha hoo ne iran gba ru emwi ọdọ vbe amwẹ. Nọ ne ọmokpia na, te itie na wa gha ya egbe bọbọ ẹre! Ne ọmokpia na mieke na lelẹe, okhuo na na ye vbe kha wẹẹ: “Ọdafẹn mwẹ i rre owa, ehe nọ rrie wa rree. Ọ rhie igho nọ kpọlọ mwẹ obọ, ẹ i he dee ọ te ya sẹ uzọla eva.” (Itan 7:18-20) Okhuo na keghi gi ọmokpia na rẹn wẹẹ, emwi rhọkpa i khian sunu daa iran. Ọ na wẹẹ arowa irẹn i rre owa kevbe wẹẹ, ọ gha rhie ẹghẹ vbene ọ te ya rre. Te okhuo na wa gele guẹ vbene a ya mu igbama rẹrẹ hẹ! “Erriọ ya mu ẹre rẹrẹ. Ọ na deyọ rhunmwuda ọta nọ rhiẹnrhiẹn.” (Itan 7:21) Ọghe ne ẹmwata, ọmwa vbe Josẹf ẹre ọ khian sẹtin la edanmwẹ nọ wegbe vbenian gberra. (Gẹnẹsis 39:9, 12) Ọmokpia na sẹtin la edanmwẹ na gberra ra?
w00 11/15 31 ¶2
“Gha Ru Vbene I Tama Ruẹ, U Gha Dia Agbọn Ya”
Ọmokpia na ma sẹtin la edanmwẹ na gberra. Ẹwaẹn keghi wii ẹre, ọ na lele okhuo na kpa, ‘vbe na ghee ẹmila nọ rrie ehe na khian na gbe ẹre rua.’ Vbe na ghee ọmwa na rrọ ọgiọrọ ye ọre obọ vbe owẹ, nẹi khian sẹtin lẹẹ ne oya na khian rri ọre re, erriọ okhuo na ya si ọmokpia na fi orukhọ. Ọ ma bẹghe ẹbe nọ khian rruan rẹn, a ghi te do miẹn wẹẹ, ‘ifẹnmwẹ ha ẹre ẹkokoudu gberra.’ Ọni nọ wẹẹ, vbene ọ te do miẹn ikuanegbe nọ gha sẹtin gbẹe rua. Uyinmwẹ alama oghẹ nọ khian yin na, sẹtin yae mu emianmwẹ nọ wegbe nọ gha gie ẹre idin. Ikuanegbe nọ khian vbe miẹn sẹtin vbe si uwu ọghe orhiọn ye ọre egbe, ọni nọ wẹẹ, ọ ghi do khian rree ne Osanobua. Uyinmwẹ nọ khian yin na sẹtin vbe mu ẹdagbọn rẹn rhia, orukhọ nọ wegbe vbe nọ vbe aro Osanobua. Zẹvbe ne ifi mu ahianmwẹ, ọmokpia na keghi de ye agbanmwẹ idin vbe udemwurri!
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
w00 11/15 29 ¶1
“Gha Ru Vbene I Tama Ruẹ, U Gha Dia Agbọn Ya”
E Sọlomọn na ye vbe kha wẹẹ, “Gbẹnnẹ iran ye ikpianbọ ruẹ; Gbẹnnẹ iran ye ekhọe ruẹ.” (Itan 7:3) Aro ima wa rherhe bẹghe ikpianbọ ọghe ima, iyobọ nọkhua ẹre ikpianbọ vbe ye vbe ima gha khian ru emwi ne ima hoo ne ima ru. Erriọ vbe khẹke ne ima gha ye ẹre rre vbe ẹghẹ hia, avbe emwi ne ima ruẹ re vbe Baibol vbe ima waan dee kevbe emwi ughughan ne ima rẹnrẹn vbe Baibol. Te ọ khẹke ne irẹnmwi na gha dia emwi hia fẹẹrẹ ne ima ru. Te ọ vbe khẹke ne ima gbẹnnẹ iran ye ekhọe ima, ọni nọ wẹẹ, ne iran gha re emwi na rẹn ima yi.
APRIL 7-13
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 8
Gha Danmwehọ Jesu Ne U Mieke Na Gha Mwẹ Ẹwaẹn
cf 131 ¶7
“I Hoẹmwẹ Evbavba”
7 Uviẹn 22 khare wẹẹ: “Mẹ ẹre Jehova ka gha yi, mẹ ọre iwinna obọ ẹre nokaro ke ẹghẹ nọ kpẹẹ re gha dee.” Ẹ i re ẹwaẹn ẹre a wa guan kaẹn mwa, rhunmwuda, a ma “yi” ẹwaẹn. Ẹwaẹn i mwẹ omuhẹn, rhunmwuda, e Jehova tobọre i vbe mwẹ omuhẹn, ke ẹghẹ gha dee ẹre Jehova ke mwẹ ẹwaẹn. (Psalm 90:2) Sokpan, Ovbi Osanobua “ọre ọmọ ọdiọn vbe uwu emwi hia na yi.” Te a yi Ovbi Osanobua; irẹn ẹre Jehova ka wa gha yi. (Kọlọsi 1:15) Zẹvbe na gie ẹre vbe ebe Itan, Ovbi Osanobua rrọọ nẹ, vbene a te yi agbọn vbe ẹrinmwi. Deba ọni, zẹvbe Ẹmwẹ nii kevbe Ọmunu ọghe Osanobua, te Jesu wa rhie ẹwaẹn ọghe Jehova ma vbe odẹ nọ gbae.—Jọn 1:1.
cf 131-132 ¶8-9
“I Hoẹmwẹ Evbavba”
8 De emwi ne Jesu ghaa ru, vbe ọwara ẹghẹ nọ ya gha rre ẹrinmwi, a te miẹn wẹẹ, ọ rrie agbọn na? Uviẹn 30 tama ima wẹẹ, ọ kegha gu Osanobua rrọọ zẹvbe “ọka iwinna.” Vbe a ya ọna kha? Ebe Kọlọsi 1:16 khare wẹẹ: “Obọ ẹre, ẹre Osanobua la yi emwi ni rre ẹrinmwi kevbe agbọn . . . Obọ ẹre, ẹre a la yi emwi hia, irẹn ẹre a vbe yi ehia na.” Te Jehova nọ re Ayi, loo Ovbi ẹre nọ re Ọka Iwinna ya yi emwi hia fẹẹrẹ nọ ghi mwẹ arrọọ nẹ. Ke egbe avbe odibosa ni rre ẹrinmwi, avbe orhọnmwẹ, uki, ovẹn, e planẹt ughughan ni rre orere iso, do sẹ otagbọn na kevbe avbe emwiokọ ughughan kevbe avbe aranmwẹ ni rrọọ, ya sẹ egbe emwa nagbọn, obọ Jesu ẹre a la yi ehia. A gha sẹtin ya odẹ ne Jehova vbe Jesu ya ku obọ kugbe ya yi emwi ughughan, ya gie vbene ọmwa nọ draw e plan ọghe owa kevbe ọmwa nọ bọ owa ya ku obọ kugbe hẹ, na mieke na miẹn wẹẹ, emwi na draw ye plan ẹre a bọ zẹẹ. Ẹghẹ ke ẹghẹ ne emwi ne Jehova yi ya yan ima unu rua, te ima rhie uyi gie Jehova vberriọ. (Psalm 19:1) Vbọrhirhighayehẹ, ọ sẹtin vbe ye ima ẹre rre vbene Jehova nọ re Ayi ọghomwa kevbe “ọka iwinna” ọghẹe ya ku obọ kugbe hẹ.
9 Orhunmwu eva ghaa winna kugbe, iran sẹtin ru emwi nọ gha sọnnọ egbe. Sokpan, ẹ i re erriọ ye ne Jehova vbe Ovbi ẹre! Ọwara ukpo nibun nai sẹtin ka, ẹre Jesu vbe Erhae ya winna, Jesu khare wẹẹ: “Ẹghẹ hia ẹre ẹko wa ya gha rhiẹnrhiẹn mwẹ vbe ehe nọ ye.” (Itan 8:30) Vbene ẹmwata, te ọyẹnmwẹ wa gha sẹ Jesu kevbe Erhae zẹvbe ne iran ya gha winna kugbe. Erriọ e Jesu vbe ya gha ruẹ emwi vbe obọ Erhae, ọ na vbe gha bẹghe odẹ ughughan nọ gha ya sẹtin ya egbe taa Erhae. Ẹ i khabe ne iran eva na guobọ egbe sẹ vberriọ! Ahoẹmwọmwa ne Jehova vbe Jesu mwẹ ne egbe, ẹre ọ ghi wegbe sẹ vbe agbọn vbe ẹrinmwi. Ke na ya bu agbọn tu agbọn gha dee, a ma he miẹn orhunmwu eva ni hoẹmwẹ egbe vbe na ghee Jehova vbe Jesu.
w09 4/15 31 ¶14
Gha Ya Aro Nọ Ghaan Ghee Jesu—Irẹn Ọre Devid Kevbe Sọlomọn Nọ Sẹre
14 Vbe uwu emwa hia ni he yin agbọn na, orhunmwu ọkpa kẹkan ẹre ọ mwẹ ẹwaẹn sẹ Sọlomọn. Ọni ọre Jesu Kristi. Ọ keghi gie egbe ẹre zẹvbe “emwi nọ sẹ e Sọlomọn.” (Mat 12:42) “Ẹmwẹ nọ rhie arrọọ ọghe etẹbitẹ ne ọmwa” ẹre Jesu ghaa ta. (Jọn 6:68) Vbe igiemwi, vbe Jesu kporhu vbe uhunmwu oke, ọ keghi nianian itan ọghe Sọlomọn eso. E Sọlomọn ya unu kaẹn emwi eso ni ya eguọmwadia e Jehova sọyẹnmwẹ. (Itan 3:13; 8:32, 33; 14:21; 16:20) Jesu na vbe nianiaẹn wẹẹ, ugamwẹ e Jehova kevbe odẹ ne Jehova ya mu eyan rẹn sẹ, ẹre ọ gele ya ọmwa sọyẹnmwẹ. Ọ khare wẹẹ: “Oghọghọ nọ ne iran ni rẹnrẹn wẹẹ, te ọ khẹke ne iran rẹn Osanobua, rhunmwuda, iran ẹre ọ yan Arriọba ẹrinmwi.” (Mat 5:3) Deghẹ ima na gha zẹ owẹ lele emwi ne ima ruẹ vbe obọ e Jesu, ọ gha ya ima sikẹ Jehova nọ re ẹzi ọghe arrọọ sayọ. (Psm 36:9; Itan 22:11; Mat 5:8) E Kristi ọre “ẹwaẹn ọghe Osanobua.” (1 Kọr 1:24, 30) E Jehova vbe rhie “ẹwaẹn” ne Jesu Kristi, nọ khian ya khaevbisẹ vbe Arriọba Osanobua.—Aiz 11:2.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
g 5/14 16
“Ẹwaẹn Gha Datie Emwa”—Wẹ Danmwehọ Ra?
▪ The World Book Encyclopedia khare wẹẹ, “Ke na ya bu agbọn tu agbọn gha dee, e Baibol ọre ebe na ghi zedu ẹre sẹ, ẹre ọ vbe kpọ sẹ.” Odẹ urhuẹvbo 2,600 ẹre a he zedu e Baibol ra abọ eso vbọ ghee. Ọ lọghọ a ke miẹn emwa nẹi miẹn e Baibol tie, vbe urhuẹvbo ne iran rẹn otọ re vbe otagbọn na.
▪ Odẹ ọvbehe ne ‘ẹwaẹn ya datie emwa’ ọre lekpa ikporhu iyẹn nọ maan. Ebe Matiu 24:14 khare wẹẹ: “A gha vbe kporhu iyẹn nọ maan ọghe Arriọba la uhunmwu otagbọn hia, nọ gha re osẹ ne agbẹnvbo hia, iyeke ọni, ufomwẹ [ọghe agbọn na] ghi rre.”
APRIL 14-20
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 9
Gha Re Ọmwa Ẹwaẹn, Ghẹ Gha Roro Ẹre We U Rẹn Emwi Hia
Gha Danmwehọ Umẹwaẹn
4 Ne a gbe ọdẹn ne a ta ẹmwata, ugbẹnso ọ sẹtin gha lọghọ ne a rhie ude ne a bu ima re, uhiẹn ọ ghi kue ya ohu gha mu ima. Vbọsiẹ ne ọ na yerriọ? Ẹmwata nọ wẹẹ ima rẹnrẹn wẹẹ, ọ ma gba ne ima fo; sokpan, ọmwa gha do tama ima wẹẹ, ọ mwẹ emwi eso ne ima ma ru ẹse, ọ ghi gha lọghọ ne ima miẹn ọnrẹn yi. (Tie Asan-Ibo 7:9.) Ma ghi kue gha gualọ vbene ima khian ya gi ọmwa nii rẹn wẹẹ, ima ma rri abe. Ma sẹtin do gha roro ẹre wẹẹ, ‘Vbọzẹ ne ọ na do bu mwẹ ude? Te ọ mwẹ emwi ne ọ gualọ vbọ ra? Ọ ma vbe mu ẹmwẹ ye owa ẹse. Irẹn ne ọ do gu mwẹ guan na, irẹn maan sẹ mwẹ ra?’ Adeghẹ ibude ne ọmwa rhie ne ima, ma na yẹẹ ima, ọ sẹtin la ima iyeke ehọ fua, ma ghi gha gualọ ọmwa ne ọ gha ta ẹmwẹ ne ima gualọ ye ima ehọ.
Gha Danmwehọ Umẹwaẹn
12 Vbọ khian ru iyobọ ne ima ya gha rhie ude? Ọ khẹke ne ima gha mu egbe rrie otọ, ma ghi vbe kọ ẹre ye ekhọe wẹẹ, ai miẹn ne ọ fo na, ma hia zẹdia ru emwi ukọnmwẹ. Zẹvbe ne ima ka ruẹ ọre sin, ọ ghaa mwẹ ẹghẹ ne Job ya ta ẹmwẹ nọ ma khẹke. Sokpan vbe Jehova ghi dia ẹre, ọ na fi werriẹ, ẹre Jehova na ghi fiangbe ẹre. Emwi nọ ya e Jehova fiangbe Job, ọre rhunmwuda ne ọ na mu egbe rrie otọ. Vbe Elihu bu ọre ude, ọ ma ya aro ọvbokhan ghee ẹre, ọ na rhie ude ne ọ bu ẹre. (Job 32:6, 7) Ma ghaa mu egbe rrie otọ, ẹre ima khian na sẹtin rhie ude ne a bu ima re, ọ gha khọnrẹn ne ima gha roro ẹre wẹẹ ibude nii ma khẹke ima. Ọdiọn ọkpa vbe Canada khare wẹẹ, “Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, emwa ọvbehe ẹre ọ khian sẹtin tama ima vbene uyinmwẹ ima ye hẹ, ọ khẹke ne ima gha rhie ude.” Gha nọ vbe uwu ima, nẹi hoo ne ọ gha mwẹ alaghodaro vbe ugamwẹ e Jehova, ra nọ sẹtin gha yin vbe odẹ nọ khẹke Ivbiotu e Kristi?—Tie Psalm 141:5.
13 Rhunmwuda ne Osanobua na hoẹmwẹ ima, ẹre ọ si ẹre ne ọ na bu ima ude. E Jehova hoo ne agbọn maan ima. (Itan 4:20-22) E Jehova keghi loo Ẹmwẹ ọghẹe, ebe ne otu gbẹnnẹ rre kevbe etẹn ne ima gba ga, ya bu ima ude rhunmwuda ọ hoẹmwẹ ima. Ebe Hibru 12:9, 10 gi ima rẹn wẹẹ “te Osanobua ru ẹre ne umamwẹ mwa.”
14 A gha bu ruẹ ude, ghẹ ghee vbene ọmwa nii ya gu ruẹ guan, sokpan rhie ẹmwẹ ne ọ tae. Ugbẹnso ohu sẹtin mu ima, rhunmwuda vbene ọmwa nii ya gu ima guan. Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, te ọ khẹke ne ọmwa ne ọ bu ọmwa ude, gua gha mu ẹmwẹ ye owa. (Gal 6:1) Sokpan, adeghẹ ọmwa na bu ima ude, ọ ma khẹke ne ima gha ghee vbene ọmwa nii ya gu ima guan hẹ, sokpan, ọ khẹke ne ima rhie ẹmwẹ ne ọ tae. Ma ghi nọ egbe ima wẹẹ: ‘Ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ọmwa nii ma mu ẹmwẹ ye owa ẹse, ẹmwata rre ẹmwẹ ne ọ tae ra? Ẹi re te ọ khẹke ne I rhie ude ne ọ bu mwẹ re, ne I gha te ya gha ghee emwi ne ọ ma ru ẹse?’ Adeghẹ ima na gha re ọmwa ne ọ rhie ude, ọ gha wa ru iyobọ ne ima.—Itan 15:31.
w01 5/15 30 ¶1-2
‘Te Ẹwaẹn Fian Ba Ọmwa Utọmwẹ’
U gha rhie ibude ne ọmwa ẹwaẹn, ọ ghi rhie. Sokpan, ẹ i re erriọ ye ne ọmwa nọ roro wẹẹ irẹn rẹn fo. E Sọlomọn khare wẹẹ: “U gha tama umẹwaẹn ighẹ ọ ba emwi ku ru, ọ ghi gha ya ọghọ nuẹn. Emwi ne u a rhirhi tama umẹwaẹn, te ọ yae waan yọ.” (Itan 9:8b, 9a) Ọmwa ẹwaẹn rẹnrẹn wẹẹ “a gha gbe ọmwa hin ọkhọ rre, ẹko i rhiẹnrhiẹn ọmwa vbobọvbobọ nii, ọ keghi re emwi nọ da ọmwa; sokpan, deghẹ ima na rhan obọ miẹn ọnrẹn yi, emwi nọ maan ghi kẹ ladian vbe okiekie, ma ghi gha mwẹ ọfunmwegbe, a ghi vbe ka ima ye emwa ata.” (Hibru 12:11) A sẹtin miẹn wẹẹ, adia na rhie ne ima i yẹẹ ima, sokpan deghẹ adia nii gha ya ima mwẹ ẹwaẹn sayọ, esa rrọọ ne ima khian ya gha gbodan yọ, ra ne ima gha mu ohu ra?
E Sọlomọn ye vbe kha wẹẹ: “Emwi ne u a rhirhi tama ọmwa esi, te ọ rhie ẹre ba irẹnmwi.” (Itan 9:9b) A i miẹn ọmwa nọ mwẹ ẹwaẹn gbe, ra nọ khian ọmaẹn gbe nẹ, nẹi ghi sẹtin ruẹ emwi. Ma gha bẹghe emwa ni ya egbe ọmaẹn miẹn odẹ ẹmwata na yi, kevbe ni vbe ya egbe fiohan ne Jehova, ẹmwẹ iran ghi wa gha yẹẹ ima! Gi ima gha mwẹ ekhọe na ya ruẹ emwi sayọ, ne ima mieke na gha rẹn emwi sayọ.
w01 5/15 30 ¶5
‘Te Ẹwaẹn Fian Ba Ọmwa Utọmwẹ’
Te ima gha hia ne ima gha mwẹ ẹwaẹn sayọ, ẹ i re ọmwa ẹre ọ khian ru ọna ne ima. E Sọlomọn ghi guan kaẹn ọna, ọ na wẹẹ: “U ghaa waan, ere nọ rrọọ, ọghuẹ nọ; adeghẹ u na vbe fi iyeke gbe ẹre, wẹ ẹre ọ khian rri oya.” (Itan 9:12) Ọmwa ẹwaẹn wa miẹn ere vbe ẹwaẹn nọ mwẹ, sokpan, ọmwa nẹi rhie ibude ghaa rri oya, obọ ọre ẹre ọ ya si. Vbene ẹmwata, evba kọe, ẹre a rhọ. Nọnaghiyerriọ, te ọ khẹke ne ima gha “danmwehọ ẹmwẹ ẹwaẹn.”—Itan 2:2.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
w06 9/15 17 ¶5
Avbe Olika Ẹmwẹ Ni Rre Ebe Itan
9:17—Vbọ re “amẹ na do sa” kevbe wẹẹ, vbọzẹ nọ na “rhiẹnrhiẹn”? E Baibol ya emwi ọdọ vbe amwẹ ne emwa ni ru orọnmwẹ nẹ ru ya gie amẹ nọ fu egbe rre. Ọna rhie ma wẹẹ, deghẹ emwa ni ma rọnmwẹ egbe, na lẹre ru emwi ọdọ vbe amwẹ, a gha sẹtin yae gie amẹ na do sa. (Itan 5:15-17) Emwa ni yin uyinmwẹ vbenian keghi roro ẹre wẹẹ, ọmwa rhọkpa i bẹghe iran, rhunmwuda ọni, a sẹtin kha wẹẹ, te uyinmwẹ vbenian rhiẹnrhiẹn iran.
APRIL 21-27
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 10
De Emwi Nọ Gele Ya Ọmwa Fe?
w01 7/15 25 ¶1-3
‘Emwa Esi Gha Miẹn Afiangbe’
Odẹ ọvbehe ye rrọọ na ya fiangbe ọmwa esi. Ebe Itan khare wẹẹ: “Ogue ẹre oroho si ye ọmwa egbe, sokpan, a ya obọ mu, ẹre ẹfe la rre. Umẹwaẹn ghi ya rhọ emwiokọ vbe ọ gha wo nẹ, sokpan, emwi ekhue nọ ne ọmwa wa ya ẹghẹ emwiorhọ vbiẹ.”—Itan 10:4, 5.
Ẹmwẹ ne ọba tama emwa ni winna vbe ẹghẹ na ya rhọ emwiokọ wa kakabọ ru ekpataki. Ẹghẹ na ya rhọ emwiokọ i re ẹghẹ na ya vbiẹ. Ẹghẹ nọ khẹke na ya rhiegbe ye iwinna ẹre nọ, a ghi vbe ya ughaẹdẹ nibun gha winna. Vbene ẹmwata, te iwinna emwiokọ na rhọ wa de ọghe ẹgiẹgiẹ.
Vbe Jesu ghi guan kaẹn iwinna emwiokọ na rhọ nọ dekaẹn emwa nagbọn, ọ na wẹẹ: “Emwiokọ na khian rhọ wa bun, sokpan, emwa ni khian rhọ ẹre, ibozẹghẹ ẹre iran khin. Nọnaghiyerriọ, wa rinmwian enọ yan iwinna emwiokọ na rhọ [e Jehova] nọ gie emwa, ne iran ya rhọ emwiokọ ọghẹe.” (Matiu 9:35-38) Vbe ukpo 2000, emwa ni rrie Ugie Ayere ọghe Jesu gberra ẹbo 14 (14 million)—ọna ya igbava bun sẹ Avbe Osẹe Jehova ni rre uhunmwu otagbọn hia. Ma hia gha kue yọ wẹẹ, ‘emwiokọ sẹ nẹ na rhọ.’ (Jọn 4:35) Eguọmwadia Osanobua keghi rinmwian e Jehova nọ gie emwa nibun rre ne iran do deba iran vbe iwinna emwiokọ na rhọ, ọrheyerriọ, te iran tobọ iran wa ye rhiegba ye iwinna ọghe na ya emwa khian erhuanegbe. (Matiu 28:19, 20) E Jehova wa fiangbe iwinna iran ẹ i re nekherhe! Vbe ukpo ugamwẹ ọghe 2000, emwa ni gberra 280,000 ẹre ọ dinmwiamẹ. Emwa vbenian wa vbe hia ne iran gha ya Ẹmwẹ Osanobua ma emwa emwi. Gi ima rhiegbe ye iwinna ọghe na ya emwa khian erhuanegbe, ma gha ru vberriọ, ọyẹnmwẹ ọyẹnmwẹ ẹre ọ khian gha sẹ ima.
w01 9/15 24 ¶3-4
Gha Khian ‘Lele Odẹ Ọghe Ọmwa Esi’
E Sọlomọn keghi guan kaẹn evbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha re emwa esi. Ọ khare wẹẹ: “Te ẹfe degue ọmwa nọ fe sokpan, te ogue miẹn ovbiogue uhunmwu. Emwi na ya san ọmwa ẹse ye emwi esi nọ ru, ọre arrọọ, sokpan te orukhọ si ọmwa la orukhọ ọvbehe.”—Itan 10:15, 16.
Emwa ghaa rre ẹvbo na gbogba ga, orhiọn iran ghi sotọ. Erriọ vbe ye, ọmwa gha fe, ẹfe nii gha vbe sẹtin ru iyobọ nẹẹn, vbe emwi eso gha de rre, orhiọn rẹn ghi vbe sotọ. Sokpan, ẹ i re erriọ ye ne ovbiogue. (Asan-Ibo 7:12) Vbọrhirhighayehẹ, e Sọlomọn vbe ya unu kaẹn ẹbe nọ gha sẹtin rruan ọmwa nọ fe kevbe ovbiogue. Ọmwa nọ fe sẹtin mu ẹtin yan emwi nọ mwẹ, ọ ghi gha ghee emwi ewe ọghẹe “zẹvbe ekẹn nọ wegbe.” (Itan 18:11) Ovbiogue sẹtin vbe gha roro ẹre wẹẹ, rhunmwuda ne irẹn na re ovbiogue, irẹn i mwẹ ne irẹn gu agbọn ye. Sokpan, iran eva keghi rhie aro gberra emwi nọ ru ekpataki sẹ, ọni ọre na gha mwẹ eni nọ maan vbe odaro Osanobua.
it-1 340
Afiangbe
Vbene Jehova Ya Fiangbe Emwa Nagbọn. “Afiangbe ọghe Jehova ẹre ọ ya ọmwa fe, ẹ i vbe rhie obalọ rhọkpa ba re.” (Itan 10:22) E Jehova wa fiangbe emwa rẹn, odẹ ughughan nọ ya ru ọna ọre, nọ na gbogba ga iran, nọ na dia iran kevbe nọ na ru iyobọ ne iran ne emwi ne iran ru gha dinnodẹ. Ọ vbe kpemehe emwi ne iran gele gualọ ne iran. Ena hia keghi ya agbọn maan iran.
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
w06 5/15 30 ¶18
Ọyẹnmwẹ Na Lae Miẹn Deghẹ A Na Mudia Ẹse Vbe Ugamwẹ E Jehova
18 “Afiangbe ọghe Jehova” ẹre ọ gele ya emwa rẹn fe vbe odẹ ọghe orhiọn. E Baibol vbe gi ima rẹn wẹẹ, “ẹ i vbe rhie obalọ rhọkpa ba re.” (Itan 10:22) Sokpan, vbọ ghi zẹ ne eguọmwadia Osanobua na miẹn edanmwẹ, nọ ghi si obalọ kevbe ọlọghọmwa ye iran egbe? Emwi eha ẹre ọ mobọ si ẹre ne ima na miẹn ọlọghọmwa. (1) Emwa orukhọ ẹre ima khin. (Gẹnẹsis 6:5; 8:21; Jems 1:14, 15) (2) Esu kevbe avbe orhiọn dan. (Ẹfisọs 6:11, 12) (3) Agbọn dan ne ima sẹ fi. (Jọn 15:19) Agharhemiẹn wẹẹ, e Jehova kue yọ ne emwi dan gha sunu, ẹ i re irẹn ẹre ọ si ẹre ne emwi dan na sunu. E Baibol wẹẹ, “ẹse nọ maan hia kevbe ọhẹ hia nọ gbae, ẹrinmwi ẹre ọ ke rre; obọ Erha ọghe avbe uwanmwẹ ni rre orere iso, ẹre ehia ke rre.” (Jems 1:17) Afiangbe ọghe Jehova i si obalọ ye ọmwa egbe.
APRIL 28–MAY 4
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA ITAN 11
Ghẹ Tae!
w02 5/15 26 ¶4
Imudiase Ẹre Ọ Dia Emwa Esi Vbe Emwi Hia Ne Iran Ru
Ọmwa ghaa ru emwi esi, te emwa ọvbehe miẹn ere vbọ. Ọmwa ghaa ru emwi dan te emwa ọvbehe vbe họẹn vbe egbe. E Sọlomọn ne ọba ọghe Izrẹl khare wẹẹ “Ẹmwẹ unu emwa ne ekhọe ẹre mu rhu, sẹtin rhia ọmwa ẹdagbọn rua, sokpan ẹwaẹn ọmwa ẹmwata sẹtin miẹn ruẹ fan.” (Itan 11:9) Ma hia gha kue yọ wẹẹ, ọtakhọ, ọta wẹwẹwẹ, ẹmwẹ osọnnọ kevbe ẹmwẹ nọ ma khianrẹn wa si obalọ ye emwa egbe. Sokpan, ẹmwẹ nọ maan ẹre ọ ke unu ọmwa esi ladian, te ọ vbe roro ẹmwẹ nẹ, ọ ke tae, ẹ i guan vbene ọ rhirhi miẹn. Ẹwaẹn ne ọmwa esi mwẹ keghi miẹn ọnrẹn fan rhunmwuda, a gha ba re ifiẹzọ, uyinmwẹ esi nọ mwẹ ghi rhie ẹre ma wẹẹ, ọ ma rriabe.
w02 5/15 27 ¶2-3
Imudiase Ẹre Ọ Dia Emwa Esi Vbe Emwi Hia Ne Iran Ru
Emwa ni rre ẹvbo ghaa ru emwi esi, ọfunmwegbe ghi gha rre ẹvbo nii, orhiọn emwa hia vbe ẹvbo nii ghi vbe sotọ. Ọna ghi vbe ya ẹvbo nii gha mwẹ alaghodaro. Emwa ni ta ọtakhọ kevbe ẹmwẹ dan keghi si olighi vbe otighi kevbe iwannegbe ye ẹvbo, emwa ni rre ẹvbo vberriọ i vbe ghọghọ. Ọna wa mobọ sunu katekate deghẹ emwa vbenian na gha rre ukpo nọ yo, ra iran na gha re emwa na họn usi ẹre rre. Emwi i khian ẹse vbe ẹvbo vbenian, emwa ghi gha do ẹki ogberhu, uyinmwẹ esakan ghi gba ehe hia, emwa i ghi vbe miẹn igho loo sẹ omwa.
Emwi na guan kaẹn vbe ebe Itan 11:11 vbe dekaẹn emwa ọghe Jehova zẹvbe ne iran ya gu egbe loo vbe uwu iko. Te emwa ni rre uwu iko vbe yevbe emwa ni rre ẹvbo ọkpa. Emwa ni deziẹn vbe ugamwẹ e Jehova kevbe ni mudia ẹse ghaa rre uwu iko, oghọghọ ghi gha rre iko nii, etẹn ghi gha ru iyobọ ne egbe, iran ghi vbe gha rhie uyi gie Osanobua. E Jehova ghi fiangbe iko vberriọ, ọ ghi do gha mwẹ alaghodaro. Sokpan, ke ẹghẹ ya fi ẹghẹ, emwa eso sẹtin gha rrọọ ne ohu mu, iran ghi gha kha wẹẹ abakuru rre vbene a ya ru emwi vbe iko. Te emwa vbenian yevbe “inian nọ mwẹ obi” ni gha sẹtin mu ekhọe ọghe emwa ọvbehe rhia. (Hibru 12:15) Emwa vbenian keghi gualọ ukpo nọ yo ne egbe iran, iran vbe hoo na gha họn usi iran rre. Iran ghi gha bọ ọkhọ ye emwa ẹko, iran ghi gha kha wẹẹ etẹn eso ra ediọn i ya obọ esi mu emwa vbe iko, vbọ gberra emwa ne iran gba ke ẹvbo ọkpa rre. Ọghe ne ẹmwata, iran sẹtin ya unu iran si iwannegbe ye uwu iko. Ọ ma zẹdẹ khẹke ne ima rhie ehọ ne emwa vbenian ta yi. Gi ima hia vbe odẹ ke odẹ ne ima gha ru emwi nọ gha ya akugbe kevbe ọfunmwegbe gha rre uwu iko.
w02 5/15 27 ¶5
Imudiase Ẹre Ọ Dia Emwa Esi Vbe Emwi Hia Ne Iran Ru
Ọmwa nẹi mwẹ ẹwaẹn keghi ru emwi nọ si ẹbe rre! Ọ ghi gha guan vbene ọ rhirhi miẹn, ọ ghi vbe gha mu eni emwa rhia vbe iyeke. Te ọ khẹke ne ediọn rhie obọ lele ọmwa vbenian, nẹ ghẹ ya mu etẹn ọvbehe vbe iko rhia. Sokpan, ọmwa ẹwaẹn rẹn ẹghẹ nọ khẹke ne irẹn ya hunwan. U gha ta ẹmwẹ oro ma rẹn, ẹ i tama emwa ọvbehe. Ọmwa nọ mwẹ ẹwaẹn rẹnrẹn wẹẹ, deghẹ ọmwa i na dia aranmwẹ ọnrẹn, ọ sẹtin zẹ ẹbe, rhunmwuda ọni, ọ keghi hia ne irẹn gha re “ọmwa nọ gia gba ẹko ẹre.” Ọ keghi mwẹ ẹkoata daa etẹn ne iran gba ga Osanobua, ẹ i vbe ta ẹmwẹ oro ọghe iran ma emwa ọvbehe, nẹ ghẹ mieke na si iran fi ọlọghọmwa. Afiangbe nọkhua ẹre egbe emwa vbenian khin vbe uwu iko!
Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
g20.1 11, ẹkpẹti
Evbọ Gha Ru Iyobọ Nuẹn Vbe U Ghaa Si Osi
“U GHAA MWẸ EKHỌE ESI, EGBE GHI RỌKHỌ RUẸ”
“Ẹse ẹre u ru ne egbuẹ adeghẹ u mwẹ ekhọe esi, adeghẹ u na gha mwẹ ekhọe atosi, ẹmwẹ ẹre u si gie egbuẹ.”—ITAN 11:17.
Uhunmwuta na “Kill Your Stress with Kindness” keghi rre ebe ọkpa na tie ẹre Overcoming Stress. Okpia nọ gbẹn ebe nii, na tie ẹre Dr. Tim Cantopher, khare wẹẹ, ma ghaa tohan emwa ra ma ghaa ya obọ esi mu emwa, ọ gha sẹtin ya ima gha mwẹ egberranmwẹ kevbe oghọghọ. Sokpan, ọmwa nẹi tohan emwa ra ọmwa nọ mwẹ ekhọe nọ wegbe i mwẹ oghọghọ, rhunmwuda, ọ keghi zẹ egbe ẹre hin usun rre.
Te ọ khẹke ne ima vbe gha tohan egbe ima. Vbe igiemwi, te ọ khẹke ne ima gha ru emwi vbene ẹtin ima sẹ. Ọ ma vbe khẹke ne ima gha ya aro tila egbe ima rua. Jesu Kristi khare wẹẹ, “Te u gha hoẹmwẹ ogieva ruẹ zẹvbe ne u hoẹmwẹ egbuẹ.”—Mak 12:31.