ƉÚÚ-KƆ̃ DYÍ-GMƆ̀ÌN-GBÒ-CÈÈ-ÐƐ̀-DYI-DÈÌN-NAÍN
Dyí-Gmɔ̀ìn-Gbò-Cèè-Ɖɛ̀
ƉÚÚ-KƆ̃ CÉÈ-ÐƐ̀-DYI-DÈÌN-NAÍN
Ɓǎsɔ́ɔ̀ (Ɖàbíɖà)
Á
  • Á
  • á
  • À
  • à
  • Ã́
  • ã́
  • Ã̀
  • ã̀
  • Ǎ
  • ǎ
  • Ã̌
  • ã̌
  • Ã
  • ã
  • ɓ
  • É
  • é
  • È
  • è
  • Í
  • í
  • Ì
  • ì
  • ɖ
  • Ǹ
  • ǹ
  • Ó
  • ó
  • Ò
  • ò
  • Ɔ́
  • ɔ́
  • Ɔ̀
  • ɔ̀
  • Ú
  • ú
  • Ù
  • ù
  • Ɛ́
  • ɛ
  • ɛ̀
  • BAƁO
  • CÉÈ-ƉƐ̀ ƁÈ
  • DYÍ-POÌN-POÌN ƁÈ
  • w25 Káná-Vɛ̀nɛ̀ mí ɓě. 20-25
  • Kà À Ké Ðɛ-Gbà-Nyu-Tò Toún Ðuɛ Nyuɛ

Víɖò ɖò se nì ɓó gã-ɖɛ̀ nìà kɛ bìì.

M̀ kpa gɔ̃̀, ɖɛ ɖò kpá víɖòɔ̀ kũ̀à-gbo-po-po gbo.

  • Kà À Ké Ðɛ-Gbà-Nyu-Tò Toún Ðuɛ Nyuɛ
  • Dyí-Gmɔ̀ìn-Gbò-Cèè-Ðɛ̀ɔ̀ Bɔ̃̀ Dyi-Po-Po Ɓá Jɛhova Kã́á-Ɓòɖòɔ̀ Jè Dyí (Ɔ Cɛ̃́ Nììn)—2025
  • Hìɖì-Kpà Ɓè
  • Hwɔìn-Ɖɛ̀ Ɓè
  • KÀ “ÐƐ-GBÀ-NYU-NYƆ̀Ɔ̀” MƆ́ ƁƐ́ À HWÒÐÒ KÉ NÌƐ
  • KÀ NÀMÀÙN À SÈÀ DÚÍƐ NYU À HWÒÐÒƆ̀ NYUƐ KƐ
  • KÀ NYƆ KÉ ÐƐ-GBÀ-NYU-TÒ TOÚN ÐUƐ NYUƐ
  • “DƆ̃̀ [M̀] MÌƆÙN MÚ” TEE
  • Nì Ɓɛ́ɖɛ́ Kɔ̃ Tee Ɓó Mú-Dɔ̃̀-Dɔ̃̀ Jè
    Dyí-Gmɔ̀ìn-Gbò-Cèè-Ðɛ̀ɔ̀ Bɔ̃̀ Dyi-Po-Po Ɓá Jɛhova Kã́á-Ɓòɖòɔ̀ Jè Dyí (Ɔ Cɛ̃́ Nììn)—2024
  • ’Si Jízɛ̀ Kíɖíí Tee’ Ɔ Jù Ké M̀ Ðà Niɔ̀ Kpáìn
    Dyí-Gmɔ̀ìn-Gbò-Cèè-Ðɛ̀ɔ̀ Bɔ̃̀ Dyi-Po-Po Ɓá Jɛhova Kã́á-Ɓòɖòɔ̀ Jè Dyí (Ɔ Cɛ̃́ Nììn)—2024
  • Ðɛ Jɛhova Ðà Nyu Ɓɛ́ Ɔ Ké Nàmàùn Nyɔ̀ Ɓè Póìn Nyɛ
    Dyí-Gmɔ̀ìn-Gbò-Cèè-Ðɛ̀ɔ̀ Bɔ̃̀ Dyi-Po-Po Ɓá Jɛhova Kã́á-Ɓòɖòɔ̀ Jè Dyí (Ɔ Cɛ̃́ Nììn)—2024
  • Ðɛ-Gbɔ-Po-Po Ɓè Ɓɛ́ Wa Tɛ̀mɛ̀ìn Jɛhova Hwòɖò-Kɔ̃-Dè-Dè Kɛ
    À Kɛ́ɖɛ́ì Ðeín-Sí-Kà Cĩ́-Cĩ́ Kè Kũ̀à—Dyí-Poìn-Poìn Kũ̀à-Cèè-Ðɛ̀—2023
Dyéɛ Pàɖà
Dyí-Gmɔ̀ìn-Gbò-Cèè-Ðɛ̀ɔ̀ Bɔ̃̀ Dyi-Po-Po Ɓá Jɛhova Kã́á-Ɓòɖòɔ̀ Jè Dyí (Ɔ Cɛ̃́ Nììn)—2025
w25 Káná-Vɛ̀nɛ̀ mí ɓě. 20-25

CƐ̃́Ɛ́-ÐƐ̀ 35

WƐ́ÐƐ́ 121 À Mɛ Kpɔ̃ À Mìɔùn Dyí

Kà À Ké Ðɛ-Gbà-Nyu-Tò Toún Ðuɛ Nyuɛ

“Ɓèìn ɖá ɓɛ́ ɓè ké wɔ̃́, ɓɛ́ nàmàùn ké ɓèɛ̀ kpóɖó-dyùà ɓɛ́ ɔ muà mɛ́ìn nyɛɛ wuɖuí kɔ̃̀, ɓɛ́ ɔ kéɛ nyu ɓɛ́ ɓè ké ɓèɛ̀ hwòɖò-dyùà mɔ́ɔ́-ɖɛ̀ ɓèɔ̀ nyu.”—WÓÐ. 6:12.

DYÉÐÉ-GBO-DÈ-ÐƐ̀

Kà à ké (1) hwòɖò-ɖé-ɖei-kpá-kpá kè (2) ɖɛ gbà nyu-nyu gbo vɔ̃ɔ nyuɛ.

1. Ðɛ́ à mɔ̀ nyɔùn-dyù se mú hwɛ̀ ɓèɛɛ peɖeìn múɛ́?

ÐƐ ÐÒ ɓɛ́ Jɛhova hwòɖò se múin dèìn nyɛɛ nyu-tò ɖà m̀ nyu ɖò xwéé? Ɔ dyi ná nììn, m̀ mɛ ɓɔ́ɔ hwìɖìi poɛ̀n kà m̀ dyé mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ vɛ̀nɛ̀ ɖò dyí ké ɔ zi nyɔ séín ɖò dyíɛ. Baɓoɔ ɖá: “Mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ séín ɓè ɓɛ́ ɓè dyé dyíɛɛ, ɔ mɔ̀ ɖɛ nyɔ séín dyéɛ.” (1 Kɔ̀. 10:13) Ɔ xwíníín mɔ̀ Ðɛ-gbà-nyu-tò séín ɖò ɓɛ́ m̀ vɔ̃ gboɛɛ, nyɔ tɔ̀ɔ̀ ɓè nì ɖɛ dyúáɖòɔ̀ gbo vɔ̃uń ɖekè. Ɔ se m̀ ɖòùn, kɛɛ dyììn ɖé Jɛhovaa gbo-kpá-sɔ̃̀ múɛɛ, m̀ ɓɛ́ìn toɔ̀ ɖuɛ.

2. Ðɛ́ mɔ̀ mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ ɓè ɓɛ́ Kɛ́ɖɛ́ì ɖeín-sí-nyɔ̀ kè Baɓo-cɛ̃́-nyɔ̀ ɖíɛ́ ɓè ɓɛ́ìn dyéɛ kɛ́? (Dyé dyi-dyé-ɖɛ̀ ɓèɔ̀ ɖekè.)

2 Baɓoɔ ɖá: “Nyɔ ɖòɛ̀ ɖɛ-gbà-nyu-tò mɔ̀ɔ̀ nyu-nyɔ̀, ké ɔ dyé mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀.” (Jĩ́ìn 1:14) Ðɛ kɔ̃̀ tó jiɖi nyɔ ɓèɛɛ kpa kòɛ. Ɔ hwɔìn-kà, Kɛ́ɖɛ́ì ɖeín-sí-nyɔ̀ ɖíɛ́ ɓè ɓɛ́ìn mɔ́ɔ ɓɛ́ wa kè màa ɖò mɔɔ gàa ɖò ké gbàɖàùn po; ké nyɔ tɔ̀ɔ̀ ɓè mɔ̀ùn ɓɛ́ìn mɔ́ɔ ɓɛ́ wa kè waà mùè-gàà ɖò mɔɔ mùè-màà ɖò ké da nì. Gbàɖàùn-po-po dyi-dyé-ɖɛ̀ dyi-dyé-tò ɓɛ́ìn nyɔ ɓè ɓɛ́ wa ɖàa dyi dyéɛ ɓɔ́ kɛɛ nyuɛ ɖe. Nyɔ pàɖà ɓè ɓɛ́ wa ɖà náá-ɖɛ̀ vɛ̀nɛ̀ ɓè mɔɔ nɔmɔɔ pàɖà ná-ná dyi táà kɛɛ dyé fũ̀à-fṹá-ɖɛ̀ dyúáɖòɔ̀ dyí ɖekè. Ðɛ ɓè nìà wɛ mɔ̀ ɖɛ-gbà-nyu-tò ɖíɛ́ ɓè ɓɛ́ Kɛ́ɖɛ́ì ɖeín-sí-nyɔ̀ kè Baɓo-cɛ̃́-nyɔ̀ ɖíɛ́ ɓè vɔ̃ gboɛ. À séín hwòɖò ɖà dyɛ̀ nì kà àpɔ́sò Pɔ́ɔ̀ hwòɖò nyu ma nìɛ̀ kɛ. Ɔ cɛ̃ɛ ma, ké ɔ ɖá: “Ɔ jù ké ḿ dyi ɖɛ nɔ̀mɔ̀ dyíin nyuɛ mɔ́ ní, nìí, ɖɛ gbà xwɛ̃́ìn ḿ bũ̀in.”—Wóɖ. 7:21.

Mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ ɓɛ́ìn nyɔ kɔ̃ wàìn—ɓó ti séín ɖò kè dà séín ɖò (Dyé zaìn-kɔ̃in 2)c


3. Ðɛ́ ɖɛ-gbà-nyu-tò ku wɔ̃ ɖò ɓɛ́ìn nyɔ ɖò bũ̀ nyuɛ kɛ́?

3 Ɔ jù ké m̀ dyi ɖɛ-gbà-nyu-tò ku wɔ̃ ɖò gbo vɔ̃uń nììn, m̀ ɓɛ́ìn hwìɖìi poɛ̀n kà m̀ se kpé ɓéɖé ɓɛ́ m̀ ké mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ wɔ̃ ziɛ. M̀ ɓɛ́ìn hwìɖìi poɛ̀n ɖekè kà Jɛhova mu m̀ zaa kpɔ̃̀ìn, sepoɛɖe ɖɛ-gbà-nyu-tò nyu m̀ jèɛ. M̀ mɛ dyuòɛ̀ dyí kà ɖɛ ɓè m̀ poàìn hwìɖìiɛɛ ɖò se jàà kɛ! Cɛ̃́ɛ́-ɖɛ̀ nìà kɛ mu xwíníín kɔ̃̀ jè ɔ nìà ná kɛɛ jè kɔ̃in zaìn dyììn ɖé dyi-diè-ɖɛ̀ sɔ̃́ ɓè gɔ̃̀-jù-jù mú: (1) Dɛ̀ hwìɖìi-poìn-kà nì kà ɓèa sɔ̀ìn nyɛ́? (2) Xwɛ̀ m̀ ɓɛ́ìn ɖɛ-gbà-nyu-tò toún ɖuɛ kɛ́?

KÀ “ÐƐ-GBÀ-NYU-NYƆ̀Ɔ̀” MƆ́ ƁƐ́ À HWÒÐÒ KÉ NÌƐ

4. (a) Xwíníínɔ̀ nyɛ́ kɔ̃̀ jè Sétɔ̃̀ mɔ́ ɓɛ́ à kéà hwìɖìi poìn kà à se kpé ɓɛ́ìn nyɛ́? (b) Xwíníínɔ̀ nyɛ́ kɔ̃̀ jè à ɓɛ́àìn kpé ɓɛ́ à kéà mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ gbo vɔ̃ kɛ́?

4 À dyi mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ dyí dyé ní, Sétɔ̃̀ mɔ́ ɓɛ́ à kéɛ hwìɖìi poìn kà à se kpé ɓɛ́ìn ɓɛ́ à ké mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ wɔ̃ ziɛ. Jizɛ cɛ̃ɛ ma jè wáɖáá ti ɔ tɛ̀mɛ̀ìn ma ɔ ɖeín-nà-nyɔ̀ ɓèɔ̀ kà wa ké ɓaà nyuɛ. Ɔ ɖá: “Mɔ̀ùn kpàìn à mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ mú, kɛɛ m̀ mɛ póìn à Ðɛ-gbà-nyu-nyɔ̀ɔ̀ xwaún.” (Máf. 6:13) Sétɔ̃̀ cɛ̃ɛ kà ɓɛ́ nyɔùn-dyù se Jɛhova wuɖu nyuɛ mɔ́ɔ mu ɔ jù ké wa dyi mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ dyí dyé níɛ. (Jóɓò 2:​4, 5) Poìn nyɔ cɛ̃à wuɖu nì kà wɛɛ jè hwìɖìi. Sétɔ̃̀ mìɔùn nììn ɖɛ-gbà-nyu-tò jiɖi ma ɔ, ké ɔ hwòɖò se ma wɔ̃́ ɓɛ́ ɔ ké ma Jɛhova jè gboi kpɔ̃. Ɔ ɖáìn à mu nììn kà ɔ nìà kɛ, ɓɛ́ à ké Jɛhova kɔ̃ín pòìn ɔ jù ké à dyi mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ dyí dyé níɛ . Sétɔ̃̀ hwòɖò ɖá Geɖepɔɔ Dyú-gààɔ̀ mu ma mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ xwaún dyi kpáùn dyɛ mɔ̀ùn! (Máf. 4:​8, 9) Kɛɛ, poɛ̀n hwìɖìi: À se kpé ɓɛ́ìn ɓɛ́ à ké ɖɛ-gbà-nyu-tò gbo vɔ̃ cáà? Ɔ se ná nì fɔɔ! À wɔ̃́ìn ɖɛ àpɔ́sò Pɔ́ɔ̀ cɛ̃à kɛɛ gbo. Ɔ ɖá: “Ḿ ɓɛ́ìn kpé ɓó ɖɛ séín nyu jè, dyììn ɖé Kɛ́ɖɛ́ì mɔ̀ nyɔ nyíà ḿ kpéɔ̀ kɛɛ mú.”—Fèɖ. 4:13.

5. Xwɛ̀ à nyuɛ dyí dyuòɛ̀ kà Jɛhova poɛ jàà kà à ɓɛ́ìn ɖɛ-gbà-nyu-tò wɔ̃ ziɛ kɛ́?

5 Jɛhova se nì kà Sétɔ̃̀ nìà kɛ, kɛɛ ɔ poɛ jàà kà à ɓɛ́ìn ɖɛ-gbà-nyu-tò wɔ̃ ziɛ kɛ. Xwɛ̀ à nyuɛ dyí dyuòɛ̀ kɛ́? À dyuòɛ̀ náa dyí, sepoɛɖe Jɛhova cɛ̃ɛ zɔ̃̀ɔ̀ kà ɓɛ́ nyɔ kúɖúú ɓè ɓɛ́ wa mɔ̀ jàà-nyɔ̀ ɓèɛɛ mu gà-dyé-dyé vɛ̀nɛ̀ɔ̀ xwaún póùn wɛ̃. Poìn ɖɛ mɔ̀ ɔ xwíníín nyɛɛ jè hwìɖìi. Jɛhova, ɓɛ́ ɔ ní tɔ́mɔ́à seɛɛ cɛ̃ɛ kà ɓɛ́ nyɔ kúɖúú ɓè mu ɖé ɔ ɓóɖó ɖìèɔ̀ mú muùn wɛ̃, nyɔ ɓè ɓɛ́ wa hwɛ̀ mú, ké “wa ɖà waà ɖɔ ɓèɔ̀ wɔɔ̀, ké Ɓáɖáá-dyùɔ̀ nyɔmɔɔ̀ ɖàa nyu ké wa ɖà púú nì” kɛ. (Wɛ̀ɖ. 7:​9, 13, 14) Ɔ nì wáɖáá kà Jɛhova seɛ hwìɖìi poìn kà à se kpé ɓɛ́ìn ɓɛ́ à ké ɖɛ-gbà-nyu-tò gbo vɔ̃ kɛ.

6-7. Xwíníínɔ̀ nyɛ́ kɔ̃̀ jè Sétɔ̃̀ mɔ́ ɓɛ́ à kéà hwìɖìi poìn kà à se hwòɖò-kɔ̃-dè-ɖɛ̀ ɖò ɓéɖé ɖé ɖɛ-gbà-nyu-tò gbo-vɔ̃-vɔ̃ múɛ́?

6 Sétɔ̃̀ se mɔ́ ɓɛ́ à kéɛ hwìɖìi poìn ɖòùn pu kà à se kpé ɓɛ́ìn nyɛ, kɛɛ ɔ mɔ́ ɓɛ́ à kéɛ hwìɖìi poìn ɖekè kà à se hwòɖò-kɔ̃-dè-ɖɛ̀ ɖò ɓéɖéɛ—mɔɔ kà Jɛhova mu à zaa kpɔ̃̀ìn, sepoɛɖe ɖɛ-gbà-nyu-tò nyu à jèɛ. Kɛɛ, poɛ̀n hwìɖìi ɖe. Sétɔ̃̀ mɔ̀ nyɔ se hwòɖò-kɔ̃-dè-ɖɛ̀ ɖò ɓéɖé. Ɔ mɔ̀ nyɔ ɖé Jɛhova kpɔ̃̀ìn zaa ɓɛ́ ɔ ké mú gbɔɔ̀ ɓó sè-ná-sèɛ̀ tiín. (Jɛ́n. 3:15; Wɛ̀ɖ. 20:10) Sétɔ̃̀ mɔ́ ɓɛ́ à kéɛ hwìɖìi poìn kà à se hwòɖò-kɔ̃-dè-ɖɛ̀ ɖò ɓéɖéɛ—sepoɛɖe ɔ dyuòɛ̀ dyí kà à ɓɛ́ìn mana jɛ́ɛ́ ɓɛ́ ɔ seà dyéɛ ɓɛ́ìn nyɛɛ dyéɛ kɛ. À se nì kà ɔ nìà kɛ. Ké Baɓoɔ cɛ̃ɛ à gbo kà ɓɛ́ Jɛhova mɔ́ à gbo kpáa dyi, ké ɔ se à zaa kpɔ̃̀ìn mɔ́ kɛ. Ɔ “se mɔ́ ɓɛ́ nyɔ ɖò ké mú gbɔɔ̀, kɛɛ ɔ mɔ́ ɓɛ́ nyɔ séín ké waà nàmàùn-kpèɖèɔ̀ dyi táà.”—2 Píɖɛ̀ 3:9.

7 Jɛ́ɛ́ kɛɛ, ɔ jù ké à dyiɛ jàà po kà à se kpé ɓɛ́ìn mɔɔ à se hwòɖò-kɔ̃-dè-ɖɛ̀ ɖò ɓéɖé ɖé ɖɛ-gbà-nyu-tò gbo-vɔ̃-vɔ̃ mú ní, nìí, à mu hwìɖìi poɛ̀n nììn kà Sétɔ̃̀ mɔ́ ɓɛ́ à ké hwìɖìi poìn nyɛ. Ðɛ nìà wɛ dyí-dyuò-dyuò ɓɛ́ìn à gbo kpáa, ɓɛ́ à ké dyi nyànà gãun-gãun, ɓɛ́ à ké nɔɔ́-nàmàùn gbo vɔ̃.—1 Píɖɛ̀ 5:​8, 9.

KÀ NÀMÀÙN À SÈÀ DÚÍƐ NYU À HWÒÐÒƆ̀ NYUƐ KƐ

8. Ɓó ɖɛ gbà nyu-nyu kɔ̃in nyɛɛ, ɖɛ́ mɔ̀ nàmàùn kà kò ɖò ɓɛ́ Baɓoɔ cɛ̃ jè kɛ́? (Wɛ́ɖɛ́ 51:5) (Dyé “Wuɖu Ɓè Jè Kɔ̃in-Zaìn-Zaìn.”)

8 Sɔ̀ìn ɓó Sétɔ̃̀ gboɛɛ, ɖɛ kà kò ɖò ɓɛ́ìn nyuɛ ɖe ɓɛ́ à kéɛ hwìɖìi poìn kà à se kpé ɓɛ́ìn, ké à se hwòɖò-kɔ̃-dè-ɖɛ̀ ɖò ɓéɖé ɖé ɖɛ-gbà-nyu-tò gbo-vɔ̃-vɔ̃ múɛ. Ɔ mɔ̀ ɖɛ́ kɛ́? Ɔ mɔ̀ nàmàùn ɓɛ́ à sèà dúí sɔ̀àìn ɖé à wóɖóìn-nyɔ̀ kĩ́ín ɓèɔ̀ xwaún wɛ̃.a—Jóɓò 14:4; zà Wɛ́ɖɛ́ 51:5 wuɖuún.

9-10. (a) Ðɛ́ nàmàùn nyu ma Áɖɔ̀ùn kè Íì bũ̀ kɛ́? (Dyé dyi-dyé-ɖɛ̀ɔ̀ ɖekè.) (b) Ðɛ́ nàmàùn nyu à bũ̀ kɛ́?

9 Poìn ɖɛ nàmàùn nyu ma Áɖɔ̀ùn kè Íì bũ̀ɛɛ jè hwìɖìi. Ti wa zà ma Jɛhova wuɖu ɖùù dyiɛɛ, wa vìe ma wa mìɔùn, ké wa mɔ́ ɓɛ́ wa ké ma wa kpóɖó-dyùàɔ̀ ɖɛ ɖò kɔ̃in ɓáìn. Ɓá kpeɖe nìà kɛ jè dyíɛɛ, céè-ɖɛ̀ mɔ̀à Baɓoɔ Jè Múin-Wɔ̃́-Wɔ̃́ kɛɛ ɖá: “Nàmàùn nyuɛ ké wa kpɔ̃̀ìn ma wa mìɔùn zaa, ké wa gbàìn ma hwòɖò dyií, ké wa fɛ̃̀ìn ma, ké dɛ̃ nyu ma wa.” Ɔ nì ma pu kà gbò ɖò gbàìn ma Áɖɔ̀ùn kè Íì dyíin, ké ɓí-dyù hĩinyɛ ɓè nì gbòɔ̀ múɛɛ mɔ̀ ma ɖɛ ɓèa kɛ. Áɖɔ̀ùn kè Íì ɓɛ́ìn ma gbòɔ̀ dà séín ɖò muɛ, kɛɛ wa se ma píé síɛ ɓɛ́ìn. Wa se ma nàmàùn xwaún póɛ ɓɛ́ìn.

10 Jàà kɛɛ, à jè se nì kà Áɖɔ̀ùn kè Íì jè nyu ma nìɛ̀ kɛ. Mú-gbààìn-ɖɛ̀ɔ̀—ɓɛ́ ɔ seà Áɖɔ̀ùn kè Íì dyí ɓá kɛɛ—ɓɛ́ìn à nàmàùn bũ̀in dèɖèɛ̀, ké ɔ ɓɛ́ìn nyuɛ ɓɛ́ à ké hwòɖò-xwíníín-hwòɖò-dyùà sɛ́ɖɛ́ìn dyí ɓéɖé. (1 Kɔ̀. 6:11) Kɛɛ, à sè ma nàmàùn dúí. Ɔ se dyi-giniìn-ɖɛ̀ fɔɔ cá ɓɛ́ à ké à mìɔùn zaa kpɔ̃̀ìn, kè ɓɛ́ à ké hwòɖò dyií gbàìn, kè ɓɛ́ à ké fɛ̃̀ìn, ɔ kè ɓɛ́ dɛ̃ ké à nyuɛ. Ké Baɓoɔ cɛ̃ɛ kà ɓɛ́ nàmàùn mu nyɔùn wuɖuí kɔ̃̀ùn teeɛ. Ké ɔ mu “nyɔ ɓè ɓɛ́ wa se nàmàùn kɔ̃̀ ɖò ɓɛ́ Áɖɔ̀ùn mɔ̀ùn nyu ma kà ɖé gmaɔ̀ wáɖá-wáɖá múɛɛ ɖò nyuɛɛ” wuɖuí kɔ̃̀ùn ɖekè. (Wóɖ. 5:14) Jàà nìà kɛ ɓɛ́ìn hwòɖò-ɖé-ɖei-kpá-ɖɛ̀ ɖò jùɛ dyɛo, kɛɛ à se kɔ̃̀ à kéɛ hwìɖìi poìn kà à se kpé ɓɛ́ìn, ké à se hwòɖò-kɔ̃-dè-ɖɛ̀ ɖò ɓéɖéɛ. À ɓɛ́ìn hwìɖìi-poìn-kà nì kà ɓèa gbo vɔ̃ɔ. Xwɛ̀ kɛ́?

Áɖɔ̀ùn kè Íì nì Ídɛ̃̀ìn-ɓàà-ɖɛ̀-gbàɔ̀ mú sɔ̀ùn dɛ̃-kà, ké wa po nimii kùɖùù mú.

Nàmàùn nyuɛ ké Áɖɔ̀ùn kè Íì kpɔ̃̀ìn ma wa mìɔùn zaa, ké wa hwòɖò gbàìn ma dyií, ké wa fɛ̃̀ìn ma, ké dɛ̃ nyu ma wa (Dyé zaìn-kɔ̃in 9)


11. Ðɛ́ à mɛ nyu ɔ jù à dyiɛ hwìɖìi poìn kà à se kpé ɓɛ́ìn ɓó ɖɛ-gbà-nyu-tò gbo vɔ̃ jè kɛ́, ké xwíníínɔ̀ nyɛ́ kɔ̃̀ jèɛ́? (Wóɖómà 6:12)

11 Ɔ jù ké à dyiɛ hwìɖìi poìn kà à se kpé ɓɛ́ìn ɓɛ́ à ké ɖɛ-gbà-nyu-tò gbo vɔ̃ ní, nìí, ɔ mu nììn kà à nàmàùnɔ̀ nì à gbo “wùɖùɛ̀n” nyɛ, ké à mɛ ɓɔ́ɔ ɖùù gbo tòɛ̀. Xwíníínɔ̀ nyɛ́ kɔ̃̀ jèɛ́? Sepoɛɖe Baɓoɔ cɛ̃ɛ kà ɓɛ́ à mɛ ɓɔ́ wɔ̃́ɔ ɓɛ́ nàmàùn ké à “wuɖuí kɔ̃̀” kánáá puɛ. (Zà Wóɖómà 6:12 wuɖuún.) Ɔ xwíníín mɔ̀ à ɓɛ́ìn gãa ɓɛ́ à ké se ɖɛ gbà ɓè kɔ̃̀ tó nyuà à kɛɛ nyu. (Gàɖ. 5:16) Jɛhova poɛ jàà kà à ɓɛ́ìn mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ gbo vɔ̃ɔ kɛ; ɔ seɔ́ ná nììn, ɔ seɔ́ máa à gbo cɛ̃ɛ mu ɓɛ́ à kéɔ́ má mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ gbo vɔ̃. (Dìtɔ̀. 30:​11-14; Wóɖ. 6:6; 1 Tɛ̀s. 4:3) Ɔ nì wáɖáá kà à ɓɛ́ìn kpé ɓɛ́ à ké ɖɛ-gbà-nyu-tò gbo vɔ̃ɛ.

12. Ðɛ́ à mɛ nyu ɔ jù ké à dyiɛ hwìɖìi poìn kà à se hwòɖò-kɔ̃-dè-ɖɛ̀ ɖò ɓéɖé níɛ́, ké xwíníínɔ̀ nyɛ́ kɔ̃̀ jèɛ́?

12 Kà dyúáɖòɔ̀ kàà, ɔ jù ké à dyiɛ hwìɖìi poìn kà à se hwòɖò-kɔ̃-dè-ɖɛ̀ ɖò ɓéɖé, mɔɔ kà Jɛhova mu à zaa kpɔ̃̀ìn, sepoɛɖe ɖɛ-gbà-nyu-tò nyu à jèɛ ní, ɔ mu nììn kà à nàmàùnɔ̀ nì à gbo “wùɖùɛ̀n” nyɛ, ké à mɛ ɓɔ́ɔ ɖùù gbo tòɛ̀. Xwíníínɔ̀ nyɛ́ kɔ̃̀ jèɛ́? Sepoɛɖe Baɓoɔ cɛ̃ɛ kà ɓɛ́ Jɛhova dyuòɛ̀ dyí kà à mɔ̀ nàmàùn-nyɔ̀ ɓèɛ. (Wɛ́ɖɛ́ 103:​13, 14) Ɔ “dyuò ɖɛ séín” ɓá à jè dyíɛɛ dyí, ké ɖò mɔ̀ ɖɛ ɓɛ́ nàmàùn nyu à bũ̀ɛ. (1 Jɔ̃́ɔ́ 3:​19, 20) Ɔ jù ké à se wɔ̃́ ɓɛ́ nàmàùn ké à wɔ̃ zi ɓɛ́ à ké ɖɛ gbà kɔ̃̀ tó nyuà à kɛɛ nyu ní, à kè Jɛhova mu gbo-kpɔ̃ìn-kpɔ̃ìn ɓéɖéìn. Xwíníínɔ̀ nyɛ́ kɔ̃̀ jè à ɓɛ́àìn ɖɛ nìà wɛ hwòɖò kɔ̃ dèɛ̀ kɛ́?

13-14. Ɔ jù ké ɖɛ-gbà-nyu-tò dyi à nyu ní, ɔ xwíníín mɔ̀ Jɛhova hwòɖò se à múin dèɛ̀n ɓɛ́ìnǹ? Zaìn kɔ̃in.

13 Baɓoɔ zaìn ɖɛ gbà nyu-nyu (ɓɛ́ à ɓéɖé kpé kɔ̃ún wɛ̃) kè ɖɛ-gbà-nyu-tò (ɓɛ́ wa dyi wa mìɔùn sɔ̃ kɔ̃ɛɛ) gboi. Ɔ hwɔìn-kà, Kɛ́ɖɛ́ì ɖeín-sí-nyɔ̀ ɓè nì ma kĩ́ín nyɛɛ ɖíɛ́ ɓè pɛ̃́ ma wa mùè-gàà mɔɔ mùè-màà ɓè gbo kĩ́ín nyɛ. Pɔ́ɔ̀ céèɛ̀ ma, ké ɔ ɖá: “Kàà ɓè ɖíɛ́ ɓè nyu ma nìɛ̀.” Ɔ xwíníín mɔ̀ wa mùè-gàà mɔɔ mùè-màà gbo-pɛ̃́-tò se ma wa nyu ɖeè? Ɔ se fɔ̀nɔ̀-hwòɖò nyuɛ́ mu ɓɛ́ à kéɛ náa jàà po, sepoɛɖe ɖɛ-ɖòɛ̀-nyu-tò nì kà wɛ kàmà muɛń. Kɛɛ, Jɛhova hwòɖò dèìn ma Kɛ́ɖɛ́ì ɖeín-sí-nyɔ̀ ɓè ɓɛ́ wa kpɔ̃ ma wa mìɔùn dyí, ké wa ɓàɖàìn ma ɖɛ gbà ɓè kɔ̃̀ tó nyu ma wa kɛ nyu-nyu dyíɛɛ múin. Ðé Jɛhova dyéɖéín nyɛɛ, waà nàmàùn ɓèɔ̀ ɖà ma wa “bũ̀in dèɖè.” (1 Kɔ̀. 6:​9-11) Ðɛ dyúáɖòɔ̀ ɓɛ́ìn m̀ bìì kpáa ɖekè.

14 Kɛbì m̀ mɛ nì ɖɛ-gbà-nyu-tò séín ɖò gbo vɔ̃uń wɛ̃ɛ, m̀ ɓɛ́ìn wa wɔ̃ ziɛ. Ɔ mu dyɛ̀ mú kàmàùn ɓɛ́ m̀ ké wa jè hwìɖìi poɛ̀n ɓɔ́ dyɛo, kɛɛ m̀ ɓɛ́ìn m̀ mìɔùn dyí kpɔ̃ɔ, ɓɛ́ m̀ ké se m̀ “mìɔùn nììn mɔ́ɔ́-ɖɛ̀” kè “ɖɛ ɓè kɔ̃̀ tó nyu ma kà [m̀]” wɛ̃ɛ nyu. (Ìfí. 2:3) Xwɛ̀ m̀ ɓɛ́ìn náa nyuɛ ɓɛ́ m̀ ké ɖɛ-gbà-nyu-tò wɔ̃ zi kɛ́?

KÀ NYƆ KÉ ÐƐ-GBÀ-NYU-TÒ TOÚN ÐUƐ NYUƐ

15. Ɓɛ́ à ké ɖɛ-gbà-nyu-tò toún ɖu ní, xwíníínɔ̀ nyɛ́ kɔ̃̀ jè à mɛ nyuà à mìɔùn jàà gbo kɛ́?

15 Ɓɛ́ m̀ ké ɖɛ-gbà-nyu-tò toún ɖu ní, m̀ kɔ̃̀ m̀ ké m̀ mìɔùn jàà gbo nyu ɓá nì kpéí-hwɛ̀-hwɛ̀ ɓèɔ̀ jè dyí. M̀ mɛ ma mú, ɓɛ́ mɔ̀ ní kɔ̃̀ ɖà m̀ “mìɔùn cá.” (Jĩ́ìn 1:22) Ɔ jù ké m̀ dyi fũ̀à-fṹáɔ̀ feɖe dyi ɓaɖa—ké m̀ dyiɛ m̀ mìɔùn gbo cɛ̃, ké m̀ dyi níiń, ‘Nyɔ tɔ̀ɔ̀ ɓè ná ké wa zi ḿ dyí,’ mɔɔ m̀ dyi nyɔ tɔ̀ɔ̀ ɓè kàìn, ké m̀ dyi níiń, ‘Ḿ seɔ́ má gbàɖàùn-po-po dyi-dyé-ɖɛ̀ dyi dyéɛ́ mu ɔ jù ké ní gmàà dyiɔ́ ma ḿ mú ɖɛ̀ɓɛ̀ mìɔ ní’—nìí, ɔ mu mú kàmàùn ɓɛ́ m̀ ké mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ gbo vɔ̃. Ɔ jèɛɛ, ɓɔ́ kã̀fĩ́á poɛ ɓó ɖɛ gbà ɖò nyu jè, mɔɔ ɔ hwìɖìi poìn jè dyɛ mɔ̀ùn. Ðú nì nyuu-ɖɛ̀ ɓèɔ̀ kpa dyí.—Gàɖ. 6:7.

16. Xwɛ̀ m̀ ɓɛ́ìn kɔ̃ jìnìɛ̀n kóɖó-kóɖó ɓɛ́ m̀ ké ɖɛ mɔ̀ ɖɛ sɛ́ɖɛ́ìn dyíɛɛ nyu kɛ́?

16 Ɓó m̀ mìɔùn jàà gbo nyu-nyu ɓá nì kpéí-hwɛ̀-hwɛ̀ ɓèɔ̀ jè dyíɛ kɔ̃in nyɛɛ, m̀ kɔ̃̀ m̀ kéɛ kɔ̃ jìnììn kóɖó-kóɖó ɓɛ́ m̀ ké ɖɛ-gbà-nyu-tò wɔ̃ zi. (1 Kɔ̀. 9:​26, 27; 1 Tɛ̀s. 4:4; 1 Píɖɛ̀ 1:​15, 16) Dè ɖɛ ɓè mɔ̀ mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ vɛ̀nɛ̀ ɓó m̀ bììɛ kè ti m̀ dyé wa dyíɛɛ dyéɖé gbo. Ɔ ɓɛ́ìn mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ jɛ́ɛ́ ɖò mɔɔ ti jɛ́ɛ́ ɖò ɓɛ́ m̀ mu dyɛ̀ wa dyí dyé nyɛɛ jùɛ. Ɔ hwɔìn-kà, ɔ kàmà mú ɓɛ́ m̀ ké mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ gbo vɔ̃ ɔ jù ké m̀ dyi sà níì, mɔɔ ɔ jù ké tíe ɖà dyi kpɔ̃ níì? Poìn mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ɔ̀ jè hwìɖìi, ké nàìn kà nì muɛ kpɔ̃ sɔ̃̀ nyuùn wɛ̃ɛ jè hwìɖìi. Ti ɔ nɔ̀mɔ̀ dyíin ɓɛ́ m̀ kéɛ náa nyuɛɛ, mɔ̀ ti ɓɛ́ mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ɔ̀ séèà dyi keɛ.—Nɔ́ɔ́ 22:3.

17. Ðɛ́ à ɓɛ́ìn Jòsé xwaún cɛ̃́ɛ kɛ́? (Jɛ́nɛ́sì 39:​7-9) (Dyé dyi-dyé-ɖɛ̀ ɓèɔ̀ ɖekè.)

17 Poìn ɖɛ Jòsé nyu ma ti Pɔ́tífàà gmàà mɔ́ ma ɔ gbo pɛ̃́ɛ dyíɛɛ jè hwìɖìi. Ɔ nɔ́ɔ̀ ma màaɔ̀ gbo wàɖà, ké ɔ nyuɛ ma náa wáɖáá. (Zà Jɛ́nɛ́sì 39:​7-9 wuɖuún.) Ðɛ́ ɖɛ nìà kɛ tɛ̀mɛ̀ìn nyɛ́? Jòsé jìnìɛ̀n ma kɔ̃ ɓɛ́ ɔ ké ma ɖɛ mɔ̀ ɖɛ sɛ́ɖɛ́ìn dyíɛɛ nyu hwɛ̀ Pɔ́tífàà gmàà mɔ́ ma ɔ gbo pɛ̃́ɛ dyi. Kà dyúáɖòɔ̀ kàà, m̀ ɓɛ́ìn kɔ̃ jìnìɛ̀n kóɖó-kóɖó ɓɛ́ m̀ ké ɖɛ mɔ̀ ɖɛ sɛ́ɖɛ́ìn dyíɛɛ nyu hwɛ̀ mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ ɖò ké dyi. Nìí, ɔ jù ké m̀ dyi mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ dyí dyé ní, ɔ mu xwa fɛ̃́ìn ɓɛ́ m̀ ké ɖɛ m̀ ɖàà gbɔ poɛɛ kɔ̃ nyànà.

Fótò-poìn-dyí: 1. Jòsé nì Pɔ́tífàà gmàà xwaún gbùɛ̀n, ké ɔ ɖɔɔ̀ sè màaɔ̀ xwaún. 2. Ðíí-gàà gmɔ̀ ɖò nì màa-dyù ɖò gbo-ɓaɖaìn-ɓaɖaìn gbo nɔ́ɔ̀ùn ɖé sùkúù.

Nɔ́ɔ̀ mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ gbo wàɖà kà Jòsé nyuɛ ma kà kɛ! (Dyé zaìn-kɔ̃in 17)


“DƆ̃̀ [M̀] MÌƆÙN MÚ” TEE

18. Xwɛ̀ m̀ ɓɛ́ìn ɖɛ-gbà-nyu-tò toún ɖuɛ kɛ́? (2 Kɔ̀ɖéíntĩ̀ɔ̀ 13:5)

18 Ɓɛ́ m̀ ké ɖɛ-gbà-nyu-tò toún ɖu ní, m̀ kɔ̃̀ m̀ ké m̀ ‘mìɔùn mú dɔ̃̀’—ɔ xwíníín mɔ̀ ɓɛ́ m̀ ké m̀ mìɔùn múin gmɔìn ti séín, ɓɛ́ m̀ ké dɛ̀ m̀ nyànà kɛɛ dyí dyuò. (Zà 2 Kɔ̀ɖéíntĩ̀ɔ̀ 13:5 wuɖuún.) Sɔ̀ìn ti gbo mu ti gboɛɛ, m̀ mɛ gmɔìn nì hwìɖìi-poìn-ɖɛ̀ ɓè kè nì nyuu-ɖɛ̀ ɓèɔ̀ múin, ɓɛ́ m̀ ké ɖɛ ɓè mɔ́ gbo-zĩàìn-zĩàìn nyɛɛ gbo zĩàìn. Ɔ hwɔìn-kà, ɔ jù ké m̀ dyi mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ ɖò mú zi ní, m̀ ɓɛ́ìn m̀ mìɔùn dyi dièɛ̀, ɓɛ́ m̀ ké níiń: ‘Ti jĩ̀ xwɛ̀ ɔ ɖú ma dyí ɓɛ́ ḿ ké ma gbào nyu kɛ́?’ Ɔ jù ké m̀ dyiɛ dyé kà m̀ zĩ̀ìn ma tiɛ̀ ní, ɓɔ́ m̀ mìɔùn zaa kpɔ̃̀ìn. Kɛɛ, m̀ mɛ nyùìn ɓó ɖɛ ɖò, ɓɛ́ m̀ ké m̀ mìɔùn dyi kùìn. Diè m̀ mìɔùn dyi-diè-ɖɛ̀ ɓè nìà kɛ dyi: ‘Ḿ ɓɛ́ìn ti jĩ̀ kà ḿ ɖú dyí ɓɛ́ ḿ ké ɖɛ gbà ɖò hwìɖìi poɛ̀n ɓɔ́ kɛɛ ɓoún xwã́ìnǹ? Ðɛ ɓè ḿ gã ɓó múà nyu jè kɛɛ nìɛ̀ nyuɛń ɓɛ́ ɔ ké mú kàmà ɓɛ́ m̀ ké mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ gbo vɔ̃ɔ̀? Ḿ zà ní dyéɖéɔ̀ dyi-dyé-ɖɛ̀ gbà ɓè dya wàɖàà? Ḿ wɔ̃́ɔ múin kà Jɛhova gmà ɓèɔ̀ sɛ́ɖɛ́ìn dyí ti séín kɛbì wa mɛ ɖá ḿ mɛ kpɔ̃ ḿ mìɔùn dyíɛɛ̀?’—Wɛ́ɖɛ́ 101:3.

19. Xwɛ̀ ɖɛ nyìnììn dyíin mɛ́nɛ́ɛ́ ɓè gbɔ-po-po ɓɛ́ìn nyuɛ ɓɛ́ ɖɛ-gbà-nyu-tò gbo-vɔ̃-vɔ̃ ké mú kàmà kɛ́?

19 Ɓɔ́ ɖɛ kɔ̃in zaìn ɓó ɖɛ gbà nyu jè. Baɓoɔ ɖá: “Nyɔùn-dyùɛ̀ hwòɖò-dyùàɔ̀ bũ̀ nyɔ-cá-ɖɛ̀ kúɖúú dyíìn ɖé dyi ké ɔ zi ɖɛ séín dyí, ké hwe-kpèɖè dyíìn ɔ múin mìɔ.” (Jɛ̀ɖ. 17:9) Jizɛ cɛ̃ɛ ma kà ɓɛ́ “ɖɛ gbà ɓè” sɔ̀ìn ɖé hwòɖò-dyùàɔ̀ bũ̀ɛ. (Máf. 15:19) Ɔ hwɔìn-kà, nyɔ ɓɛ́ ɔ ɖà gbàɖàùn-po-po dyi-dyé-ɖɛ̀ dyi dyéɛ ɓɔ́ kɛɛ ɓɛ́ìn hwìɖìi poɛ̀n kà ɔ “se ɖɛ gbà” ɓɛ́ ɔ ké fótò ɓè ɓɛ́ wa nyu ké gbàɖàùn-po-tò nyu nyɔ ɖòɛɛ dyi dyéɛ, sepoɛɖe gbɔ-fɔ̀nɔ̀-fɔ̀nɔ̀ se ɖé nì jèɛ. Mɔɔ ɔ ɓɛ́ìn ɖéɛ ɔ hwòɖòɔ̀ bũ̀ cɛ̃ɛ, ɓɛ́ ɔ ké níiń, ‘Ðɛ-gbà-nyu-tò ɓè jè hwìɖìi-poìn-poìn se ɖɛ gbà ɔ jù ké ḿ se wa nyu ní.’ Ɔ xwíníín mɔ̀ nyɔɔ̀ hwòɖò-dyùà cá-cáɔ̀ nì ɔ mìɔùn jè ‘hwìɖìi poɛ̀n, ɓɛ́ ɔ ké ɔ mɔ́ɔ́-ɖɛ̀ nyu.’ (Wóɖ. 13:14) Xwɛ̀ m̀ ɓɛ́ìn ɖɛ nì náa nyu-nyu dyí ɓàɖàìn nyɛ́? Nì ɓɛ́ɖɛ́ kɔ̃, ɓɛ́ m̀ ké ɖɛ nyìnììn dyíin mɛ́nɛ́ɛ́ ɓè gbɔ-po-po ɓɛ́ wa mu ɖɛ nyìnììn dyíin vɛ̀nɛ̀ ɓè gbɔ-po-po gbo wóɖóùn, hwɔìn-kà ɖɛ gbà nyu-nyu kɛɛ dyí ɓàɖàìn.b Ké ɖeɛɛ, pòìn hwìɖìi-poìn-ɖɛ̀ séín ɖò ɓɛ́ ɔ muɛ nyuùn ɓɛ́ m̀ ké kã̀fĩ́à tò ɓó ɖɛ gbà ɖò nyu jèɛɛ kɔ̃ín.

20. Ðɛ́ à nì jè hwìì gmɔ̀ùn wɛ̃́, ké ɖɛ́ mɔ̀ gbo-kpá-kpá ɓɛ́ à ɓéɖé kàùn wɛ̃́?

20 À ɖàa cɛ̃́ kà ɓɛ́ dyììn ɖé Jɛhovaa gbo-kpá-sɔ̃̀ múɛɛ, à ɓɛ́ìn kpé ɓɛ́ à ké mú-dɔ̃̀-dɔ̃̀ gbo vɔ̃ɛ. Ké ɖeɛɛ, à po ɔ zùo ɓó ɔ wììɔ̀ jè, sepoɛɖe ɔ nyuɛ ké à dè sè-ná-sèɛ̀ fɛ̀ɛ̀ ɓéɖé jè hwòɖò kɔ̃ ɖé ɓóɖó ɖìèɔ̀ mú. Ɔ mu múà-ɖɛ̀ ɖò jùùn cá ɓɛ́ à ké Jɛhova ɓiè ɖé hwòɖò-dyùà se kɛɛ ɖò ɓéɖéɛ múɛ! Hwɛ̀ ɓɛ́ tia ké nyiniɛɛ, à ɓɛ́ìn hwòɖò kɔ̃ dèɛ̀ kà à ɓɛ́ìn kpé, ké à dè ɖɛ hwòɖò kɔ̃ ɖé ɖɛ-gbà-nyu-tò gbo-vɔ̃-vɔ̃ múɛ. À ɓɛ́ìn toɔ̀ ɖuɛ ɔ jù ké Jɛhova dyi à dúún-ku-kuɔ̀ mana kɔ̃ po ní!

XWƐ̀ NÌ MUƐ GƆ̃̀ JÙÙN WƐ̃́?

  • Ðɛ́ ɓɛ́ìn à gbo kpáa ɓɛ́ à ké seɛ hwìɖìi poìn kà à se kpé ɓɛ́ìn ké à se hwòɖò-kɔ̃-dè-ɖɛ̀ ɖò ɓéɖéɛ́?

  • Ðɛ́ à ɓɛ́ìn nyuɛ ɓɛ́ nàmàùn ké se à ‘wuɖuí kɔ̃̀’ teeɛ́?

  • Xwɛ̀ à ɓɛ́ìn à mìɔùn ‘mú dɔ̃̀ɔ̀’ kɛ́?

WƐ́ÐƐ́ 122 Ɓèìn Ðá Ɓɛ́ Ké Daí Sɔ̀ìn

a WUÐU ƁÈ JÈ KƆ̃IN-ZAÌN-ZAÌN: Ðé Baɓoɔ múɛɛ, wuɖu mɔ̀à “nàmàùn” wɛ̃ɛ ɓá ɖɛ gbà nyu-nyu dyí, hwɔìn-kà dyíɖí-dyíɖí mɔɔ gbàɖàùn-po-po mɔɔ kú-ɖáɓá-ɖáɓá. (Ɛ́sé. 20:​13-15; 1 Kɔ̀. 6:18) Kɛɛ ɖé vɔ̀sì ɖíɛ́ ɓè múɛɛ, “nàmàùn” ɓá kɛɛ ɓɛ́ à wóɖóàìn nyɛɛ dyí, ké ɓó ti nìà kɛ ɓaɖaa, à séè nàmàùn ɖò nyu ke.

b Dèɛ̀ dyéɖé gbo kà ɓɛ́ gàa-dyù gmɔ̀ ɓɛ́ Nɔ́ɔ́ 7:​7-23 cɛ̃à jèɛɛ po ma ɖɛ nyìnììn dyíin mɛ́nɛ́ɛ́ ɓè gbɔ kĩ́ín hwɛ̀ ɔ po ma kà ɖɛ nyìnììn dyíin vɛ̀nɛ̀ mɔ̀à gbàɖàùn-po-po kɛ gbɔɛ̀.

c DYI-DYÉ-ÐƐ̀ MƐ-DÈ-DÈ: Kunuaún: Ðíí-gàà gmɔ̀ ɖò nì kɔ́fè pèɖèìn-naín ɖò, ké ɔ dyé gàa kpò sɔ̃́ ɓè nì dyéɖéín gmɔìn. Ðiaún: Ðíí-màà ɖò dyéɛ ké nyɔ-kpò sɔ̃́ ɓè nì sìgáɖáà náuń.

    Bassa Publications (2012-2025)
    Sɔ̀ Páɔ̀ Kɔ̃
    Dyá Nɔ
    • Ɓǎsɔ́ɔ̀ (Ɖàbíɖà)
    • Tòɛ̀-dyi
    • Kà Ɓè M̀ Mɔ́ɔ Kɛ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gma Ɓè Ɓá Pà Nìà Kɛ Kũ̀à Mú Nyùìn Jè Dyíɛ
    • Sáná-Gmà
    • Sáná-Gmà Dyi-Dè-Naín
    • JW.ORG
    • Dyá Nɔ
    Tòɛ̀-dyi