ˈCƖƐCƖƐKÏBHË 12
ˈSaa ˗kamö ɔ kwänɩ Biblë a ˈcɩɛcɩʋ ˗kamö dlɩ yɔwʋ nɛnɩ ˈnɩ?
Biblë a ˈcɩɛcɩʋ, sɛɛ nɩkpɛ möˈɛ lowlu ˈmö ˈn ɔ ghlɩnɩˈɛ ˗mä ˗li a ˗lii ˈmö, wʋ ˗ɲɛ ˈwlʋnɩɛ. ˗Maa, ɛ ˈcɩɛcɩʋ bhɛnɩ wʋ ˗kaɲɩ kɛˈmö ˈtɛɛnɩ. ˗A yi ˗kamä dlɩ ˈpä nɩɩ, ˗aa bhɛnɩ ˗a ˈkä ˈkwädlɩ Biblë ˈcɩɛ ˈyize. ˗Maa ɛ ˈcɩɛcɩɛ dɔˈwʋ, ˗yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn ˗a kä ɔ ˗a ˈkä ˈyli yɔwʋ ˈtɛmanɩ ˈnɩ? Yɩ ˗yiɲɩ kɛˈmö ˈtɛɛnɩ ˗kë, ˈsaa ˗kaɲɩ ɔ kwänɩ nzɩ ˗a ˈkɛ ˈkwädlɩ ˈcɩɛ ˈyize ˈnɩ?
1. ˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn Biblë a ˈcɩɛcɩʋ kä ɔ dɛsɛ ˈnɩ?
“Lagɔwɛlɩɩ, ˗bhölɩbhölɩwɛlɩɛ ˈn yɩ kää ˈmötɛɛnɔ.” (Ebleewaa 4:12) ˗Yɩ kää ˈŋlɩ ˈn Biblë a ˈcɩɛcɩʋ kää dɛsɛ, miɛ nɩɩ ɛ slʋnɩɲɩ Lagɔ ˈa dlɩpäsaa ˈn sɛ ɔ pää ˗aa dɔˈwʋ dlɩ. Biblë bhɛnɩ ɛ ˗kaɲɩ kwänɩ a ˈkä ˗lii a ˗bɛ yɩbhlɩnɩ abhlɩ, maa ɛ bhɛnɩˈɛ ɛ ˗kaɲɩ kwänɩ ˗a ˈkä ˗tiamö a ˈnɛɛnɔ ghlɩ ˈn ˗a ˈkäˈɛ dlɩtɛɛnɩde ˗kä. ˈN ˗yɩ käˈɛ teɲii dɛsɛ miɛ nɩɩ ɛ bhɛnɩ ɛ ˗kaɲɩ kwänɩ ˗a ˈkä Zoova a bhɛya ˈzʋ. ˗A ˗kä Biblë ˈcɩɛɛ, ɛ ˗yiɲɩ libho a ˗libhoo ˈwlu nʋ ˈn ˗aˈa zɩkpaa yi ˈmäna ˈwʋ ˗bhö.
2. ˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn Biblë ˈmö a gbëawɛlɩɩ kä ɔ teɲii dɛsɛ ˈnɩ?
Biblë ˈmö a gbëawɛlɩɩ, yɩ ˈkä ˗bhɩɛ wʋlʋnɩlii a ˗mi kää teɲii dɛsɛ. Nza Biblë nʋä nɩɩ “a nɩ pɩa gbëawɛlɩɩ, a nɩ ti ˗zɩ ˈpɛlʋ ˈpä.” (Proverbes 23:23) Sɛɛ gbëawɛlɩɩ kää teɲii dɛsɛ a za, sɛɛ ˗lii yi ˈmö ˗wʋ aˈbhë ˗kë, ˗a yɩbhä ˗a ˈkä ˈyli yɔwʋ ˈtɛmanɩ nzɩ ˗a ˈkä ˈkwädlɩ Biblë ˈcɩɛ ˈyize.—Zɛlɩ Proverbes 2:4, 5 ˈmö.
3. Sɛɛ Zoova ˗kaɲɩ ɔ kwänɩ ˗a ˈkä ˈkwädlɩ Biblë ˈcɩɛ ˈyize ˈnɩ?
˗Na bheyi Zoova, ˗ɔ glɩnɩɛ Lagɔ a ˗mɔ ˈtɛɛ teɲii ˈmö, ˗ɔ ˈwälaa ˈpɩwʋ a ˗lii ˈwuë, ɔ yɩbhä ɔ ˗kamö kwänɩ nzɩ ˗n ˈkɔ yɩbhlɩnɩ. Zaa, ɔ bhɛnɩ ɔ ˗kamö yɩ ‘ˈtʋ dlɩ zɛmö ˈzʋ, ˈn ɔ bhɛnɩˈɛ ɔ ˗kamö ˈmötɛɛnɔ ˈɲɛ.’ (Zɛlɩ Filiipö a ˗nʋa 2:13 ˈmö.) Zlɩ ˗mɛmɛɛ ˈmö, ˗n ˈkä Biblë ˈcɩɛ ˈn ˗n ˈkäˈɛ ˈsaa ˗n cɩɛɛ ˗gänɩ a dɔˈwʋ swɩ ˗nɩmö yɔwʋ plɛɛ, Zoova bhɛnɩ ɔ ˗kamö kwänɩ. ˗N ˗kä ˈyɩbhä nɩɩ, Lagɔ nɩ ɲɩamö ˈmötɛɛnɔ nzɩ ˗n ˈkä ˗lii ˗yɩ ˈtɛɛnɩmöä kɛˈmö ˗ɲɛ ˗mäpäpʋ a kii ˈwuë ˈsɔ ˈwlu ˈplɩ, ɔ bhɛnɩ ɔ ˗kamu ˈɲɛ. Bhibhe Zoova ɔ ˗kamö kwänɩ nzɩ ˗n ˈkä ˈkwädlɩ Biblë ˈcɩɛ ˈyize.—1 Tesaloniikö a ˗nʋa 5:17.
ˈCƖƐ ˗LII ˗MIMII
˗N ˈnɩ ˈtɛɲɩ ˗kä aˈbhë ˗kë, ˈn wa ˗yimöˈɛ ˗gblɩ aˈbhë ˗kë, sɛ ˗n ˈkää ˈzʋ nzɩ ˗n ˈkä Biblë ˈcɩɛ, ˈn sɛɛ Zoova ˗kamöä kwänɩ, ˈyi ˈylɩmö.
4. Biblë a ˈcɩɛcɩʋ a gbʋ nɩ plɛnɩmö teɲii
Zlɩ ˗mɛmɛɛ ˈmö ˗aˈa nʋnʋlii ˈnɩɛ muënɩ zaa, ˗a bhɛnɩ ˗a ˈkä nɩɩ ˗aaa ˈtɛɲɩ ˗kä a ˈkä Biblë ˈcɩɛ. Zaa, sɛ ˗a ˈkä ɔ ˈzʋ ˈnɩ? Zɛlɩ Filiipö a ˗nʋa 1:10 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhï ˈlɛ yɔwʋ:
˗Na dɔˈwʋ ˗mä nɩkpɛ a zɩkpa ˈmö, ‘ˈsaa kä ɔ teɲii dɛsɛ’ ˈnɩ?
Sɛɛ ˗n ˈkä ɔ tula nɩɩ Biblë a ˈcɩɛcɩʋ a gbʋ plɛnɩmö teɲii ˈnɩ?
1. ˗Mä solu ˈmö, ˗n ˗kä ˗mä bʋsɛ ˗ɲɛ kpɩɩ ˈsɔ zʋä yii, ˗n ˗kä bʋsɛ ˈwʋ tɛɛnɩ, kpɩɩ ˈnaa ˈkä ˈbhle ghlɩ.
2. ˗Maa ˗n ˗kä kpɩɩ ˈwʋ tɛɛnɩɩ, bʋsɛ yi ˈbhle ghlɩ. ˗Mä ˗aˈa zɩkpaa ˈmö, ˗a ˗kä ˈsaa nɛnɩɛ Lagɔ dlɩ yɔwʋ ˈyuku ˈpïlanɩɩ, ˗a yi nʋ ˈn ˗a yiˈɛ ˈtɛɲɩ ghlɩ ˗a ˈkä ˗lii ˗mimii nʋ.
Biblë a ˈcɩɛcɩʋ mʋʋ kwänɩɲɩɛ ˈn ˗a ˗ɲɛ Lagɔ ˗wʋnɩɛ ˈwʋ. Miɛ nɩɩ, mʋʋ kää ˈŋlɩ ˈn ˗a yɩbhlɩnɩɛ Lagɔ ˈn ˗a bʋbɔɔ. Zɛlɩ Matie 5:3 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhë ˈlɛ yɔwʋ:
˗A ˗kä Biblë a ˈcɩɛcɩʋ ˈyuku ˈpïlanɩ, ˗li a ˗lii a ˗mi ˗a ghlɩ ɔ ˈnɩ?
5. Wa ˗yimö ˗gblɩ aˈbhë ˗kë swɩ nɩ ˗tɩmö yɔwʋ ˈkunɩ
ˈTɛɲɩ ˗mɛmɛɛ ˈmö, ˗mumuë bhɛnɩ wa ˗kamö swɩ yɔwʋ ˈkuanɩ ˗n tɩa Biblë ˈcɩɛ a za. ˈYɩɛ ˗ka Flasɛsɩko a wɛlɩɩ ˈylɩmö. ˈZʋ ˗lɛ VIDEO, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhï ˈlɛ yɔwʋ.
˗Mä video ˈlɛ ˈmö, Flasɛsɩko ˈɲɛɛ ˈsaa ɔ ˈcɩɛ a wɛlɩɩ ɔ bhɛya ˗ɲɛ ɔ ˗da ˈsɔ, sɛ wa ˈzʋ ɔ ˈnɩ?
Flasɛsɩko ˈtɛmanɩɛ ˈyli yɔwʋ ˗li a ˗lii a ˗mi ɔ ghlɩ ɔ ˈnɩ?
Zɛlɩ 2 Timotee 2:24, 25, ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhï ˈlɛ yɔwʋ:
˗Naˈa ˈligbë ˈmö a ˗nʋa ˗ɲɛ ˗na bhɛya ˈsɔ, ˈsaa ˗n cɩɛɛ a dɔˈwʋ, sɛ wa pä ɔ dlɩ ˈnɩ?
Sɛɛ Biblë a gbɛlɩ ˈlɛ gbää a dɔˈwʋ, ˗naˈa Biblë a ˈcɩɛcɩʋ ˈnɩ ˗mɔmɔɔ dlɩ yɔwʋ nɛnɩɩ, sɛ ˗n ˈkä ɔ ˈzʋ ˈnɩ? ˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈnɩ?
6. Kɩ dlɩ ˈwʋ nɩɩ Zoova ˗yimö kwänɩ
Sɛ ˗a ˈdionɩɛ Zoova yɔwʋ ˈyize, ˗sɩbhä ˗a yɩbhää ˗a ˈkɔ dlɩ yɔwʋ nɛnɩ ˈyize. Maa ˗a ˈkä ˗lii ˗mimii kɛˈmö ˗sɛ nzɩ ˗a ˈkä ˈɔ ˈpäpägbö ˈklʋkpamö ˈzʋ bhɛnɩ yɩ ˗kaɲɩ kɛˈmö ˈtɛɛnɩ. ˈN yɩ ˗kä ˗sɩbhä ˈmö ˗wʋ ˗na dɛ, swɩ nɩ ˗tɩmö yɔwʋ ˈkunɩ. ˈZʋ ˗lɛ VIDEO, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhï ˈlɛ yɔwʋ.
˗Mä video ˈlɛ ˈmö, ˈsaa Jimö sɛ ɔ kɛˈmö ˈnɩ?
˗Mä ˈɔ wɛlɩɩ ˈmö a dɔˈwʋ, ˈsaa zɩ ɔ ˗naˈa dlɩɩ kɛ ˈnɩ?
Zɛlɩ Ebleewaa 11:6 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhï ˈlɛ yɔwʋ:
‘˗Wa tɛlɩɛ Zoova sɛ wa dlɩ ˈwuë ˈmö,’ ˗wa ˈtɛmanɩɛ ˈyli yɔwʋ wa ˈkɔ yɩbhlɩnɩ ˈn wa “ˈkɔ dlɩ yɔwʋ nɛmanɩ,” ˈsaa Zoova nʋ ɔ wa za ˈnɩ?
Sɛɛ gbɛlʋ ˈlɛ gbää a dɔˈwʋ, sɛɛ ˗n ˈtɛmanɩɛ ˈyli yɔwʋ ˈyize ˗n ˈkäa Biblë ˈcɩɛ a za, Zoova ˗kɩɩ ˈwʋ yɩlɩ ˈsaa yɩ nɔ bhä ˈwlu ˈnɩ?
˗MƆMƆƆ ˗KAMÖ NIMÏ ˈYƖBHÄ NƖƖ: “˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn ˗n ˈcɩɛ ɔ ˗naa Biblë ˈnɩ?”
Sɛɛ ˗n ˈkä ɔ gbä ˈnɩ?
DƐSƐKÄKÏBHÏ
Biblë a ˈcɩɛcɩʋ bhɛnɩ wʋ ˈkä gbä nzɩ ˗n ˈkä ˈkwädlɩkwädlɩnɩ a ˗bhölɩbhölɛ ghlɩ. Yɩ dɔˈwʋ ˗n kä ˗n ˈkä ˈyli yɔwʋ ˈtɛmanɩ. ˗N ˗kä Zoova dlɩ ˈtɛɛnɩ ˈyize ɔ ˗yimö ˈɲu ˈpä.
ˈWʋligbanɩkïbhï
˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn Biblë ˈmö a gbëawɛlɩɩ kä ɔ ˗na dɔˈwʋ teɲii dɛsɛ ˈnɩ?
“Saa nɛnɩɛ Lagɔ dlɩ yɔwʋʋ,” ˗mä ˗naˈa zɩkpaa ˈmö sɛɛ ˗n ˈki ɔ ˈyuku ˈpïlanɩ ˈnɩ?
˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn ˗n kä ɔ ˗n ˈkä Zoova bhibhe ɔ ˗kamö kwänɩ nzɩ ˗n ˈkä ˈkwädlɩ Biblë ˈcɩɛ ˈnɩ?
YILII YƆWƲ
˗Lii a ˈki ˗mʋäna ˗yɩ kwänɩɛ nɩkpa a ˗bɛ ˈn wa yiɛ ˈwa ˈtɛɲɩ ˈnɛɛnɩsɛ libho ˈmö nʋnɩ, ˗a nɩ ˈyi ˈylɩmö.
« Comment bien gérer son temps » (Réveillez˗vous !, février 2014)
ˈŊlɔ ˗bhlʋ ˈtɛmanɩ a˗a ˈyli yɔwʋ ɔ ˈkä ˈsaa Zoova yɩbhää nʋ. Maa, yɩˈɩɛ ɔ ˈluwli dlɩ yɔwʋ nɛnɩ. ˈYɩ sɛɛ Zoova kwänɩɛ ŋlɔ ˈla ˈylɩmö.
Zoova ɲɩaɲɩ ˈmötɛɛnɔ ˈn ˗a plɩɛ ˈsaa ˈtɛɛnɩɲɩɛ kɛˈmö ˈwlu (5:05)
Nɩkpɛɛ ˗ɔ ˈzʋä Zoova a bheyi sɛɛ ɔ ˈlɛŋlɛ ˈtɛmanɩɛ ˈyli yɔwʋ a za, köbha ˗sɩbhä ˈyli.
Nɩkpaa ˗mumuë lɛ nɩɩ Zoova ˈa Bhlɩnɩwaa, ˈligbï ˈmö a ˗nʋa ˈmö wa dlinɩɛ ˈylimö. Maa, ˗sɩbhä yɩ ˗wʋ ɔ ˗tiamö ˗a?