ˈCƖƐCƖƐKÏBHË 51
Sɛɛ ˗a ˈkä ɔ Zoova ˈmäna dlɩ zɛmö ˈzʋ ˗mä ˗aˈa bhïlawɛlɩɩ ˈmö ˈnɩ?
Zoova ˈwälaɲɩɛ, ɔ ɲɩaɲɩ ˗lu a ˗mu ˈnɩɛ ˗sɩbhä a sɛ ˗wʋ. Muu ˗lɛ ˗aˈa ŋli a wɛlɩɩ. ˗Maa, sɛɛ ˗a ghlɛnɩɛ ˈɲɛɲɛlu ˈla ˈmö, ɔ ˈyila ˈklʋ a dɔˈwʋ, ˗sɩbhä dɛsɛ a kää teɲii. (Zɛlɩ Zaakö 1:26 ˈmö.) Zaa, sɛɛ ˗a ˈkä ɔ ˗aˈa ŋli a wɛlɩɩ ˈmö ghlɛnɩ nzɩ ˗a ˈkä Zoova ˈmäna dlɩ zɛmö ˈzʋ ˈnɩ?
1. Sɛɛ ˗a ˈkä ɔ ˈɲɛɲɛlu ˈla sasɛ ˈmö ghlɛnɩ ˈnɩ?
Biblë lɛ nɩɩ, “a nɩ ˈpäpänɩ swɩ ɲɛmʋ ˈmö, ˈa dlɩˈwʋkänɔɔ ˈkäa ɲɔnʋ.” (1 Tesaloniikö a ˗nʋa 5:11) ˗N pä ɔ nɩkpɛ ˈwʋ dlɩ ˗n ˈkää swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˈpä ˗a? ˈN sɛɛ ˗n ˈkɔ ɔ swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˈpä ˈnɩ? Sɛɛ ˗n ˈkää bhïla nzɩ ˗n ˈkɔ dlɩ ˈwʋ ˈtɛmanɩ nɩɩ ɔ kä dɛsɛ ˗na dɔˈwʋ, bhïla ˗sɩbhä. ˗N pä ɔ Biblë a gbɛlʋ ˈwʋ dlɩ, ˗wʋ ˈkää nɩkpɛ swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˈpä ˗a? ˈƆ nʋnʋlii ˗yɩ nɛnɩmöä dlɩ yɔwʋ, ˗n bhɛnɩ ˗kamä ˗n ˈkä yɩ wɛlɩɩ bhïla. ˗Sɩbhä a gbɛlɩ ˗yɩ ˗wʋä ˗mä Biblë ˈmö ˈnɩɛ muënɩ. ˗Maa, tɩ dlʋ nɩɩ ˗a ˗kä bhïla dɔˈwʋ ˗wʋʋ, ˗aˈa bhïlabhïlasaa ˈn wɛlɩkïbhï ˗a dɩɛ ˈŋlɩɩ, yɩ bhɛnɩ yɩ ˈkä nɩkpɛ swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˈpä, ˈn yɩ bhɛnɩˈɛ yɩ ˈkä nɩkpɛ swɩ yɔwʋ ˈkuanɩ. ˗A nɩ bhïla ˈkwädlɩ ˈklʋkpamözʋsɛ, ˈn ˗aˈa ŋli a wɛlɩɩ nɩ ˗wʋ ˗pälɛpälɛ.—Proverbes 15:1.
2. Wɛlɩɩ a ˗mi ˈnɩ ɔ ˗kä yɩ ˗kaɲɩ ŋli ˈwlʋ ˈnɩ?
Biblë lɛ nɩɩ: “Wɛlɩkïbhëzokwë ˗bhlʋ aˈbhë nɩ taɲɩ ŋli ghlɛnɩ.” (Zɛlɩ Ɛfɛɛzɩ a ˗nʋa 4:29 ˈmö.) Mii sɛɛ zɛmö nɩɩ, wɛlɩzoku ˗yɩ ˈnɩɛ ˈyukwli ˈmö ˗ŋwa, ˗yɩ bhɛnɩɛ yɩ ˈkä nɩkpɛ yɔwʋ kälɩ, yɩˈɩɛ ˗kä yɩ ˗kaɲɩ ŋli ghlɛnɩ ˈlɩlɩlɩ. ˗A nɩ tɩˈɛ ˗a ˈbhɩa zɛmö ˗dɩnɩ ˈn ˗a nɩ tuë widɩ ˈwʋ ˈlibhïnɩ.—Zɛlɩ Proverbes 16:28 ˈmö.
3. Sɛɛ ˗a ˈkä ɔ ˈzʋ ˗aˈa ŋli a wɛlɩɩ ˈkä nɩkpa swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˈpä nɩ?
ˈLɩlɩlɩ a dɔˈwʋ, ˗a ˗kä wɛlɩɩ bhïla, ˈsaa ˗a pää ˈwʋ dlɩ mii wlʋɲɩɛ ŋli, ˈn sɛɛ ˗lii ˗wʋˈɛ ˗mä ˗aa dlɩ zɛmö ˗sɩbhä ˗a bhïla. (Lwiikö 6:45) Zaa, wɛlɩɩ a ˗mi kää ˈklʋkpamö, ˗yɩ zlɔnɩɛ ˈmö, ˗yɩɩɛ ˗maa yɔwʋ ˗kä, ˗yɩ ˗bhöä ˈmäna ˈwʋ, mö ˗a nɩ ˈpä ˈwʋ dlɩ ˈyize. (Filiipö a ˗nʋa 4:8) ˗A ˈkä ˗sɩbhä ˈzʋ a dɔˈwʋ, ˗a nɩ ˗sɛ ˗lɛ ˈnɛɛnɩsɛ ˗aˈa ˈbhlibhïle, ˈn ˗aa bhɛya. (Proverbes 13:20) ˗A ˗käˈɛ bhïla yii, ˗a nɩ ˈpä sasɛ dlɩ ˈwë, ˗a ˈkä bhïla. ˗A nɩ ˈyɩbhä ˗aɲɩ nimï nɩɩ ˈsaa n ˈkää bhïla ˈsaa yɩ ˈkä ɔ ˗mumuë ˈwlu nʋ ˈnɩ? Biblë lɛ nɩɩ: “Wɛlɩɩ a ˗mi dɩɛ dlɩ ˈmlɩ, ˗gbälɛ a sɛ yɩ ˗wʋä. ˗Maa nɩkpɛ a ˗mɔ ˈnɛɛ, ˈɔ ŋli a wɛlɩɩ, gwäzɩ a sɛ yɩ ˗wʋä.”—Proverbes 12:18.
ˈCƖƐ ˗LII ˗MIMII
Sɛɛ ˗aˈa bhïlawɛlɩɩ ˈkää Zoova dlɩ yɔwʋ nɛnɩ ˈn sɛ yɩ ˈkää ˗mumuë swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˈpä, ˈcɩɛ yɩ dɛ.
4. ˗A nɩ ˈnɛmanɩ ˗aɲɩ ˈwʋ ˗a ˗kä bhïla yi
ˈTɛɲɩ ˗mɛmɛɛ ˈmö, ˗a ˗kä wɛlɩɩ bhïla ˈwë ˈn ˗a ligba bhla nɩɩ ˗aaa ˗kä ˗a ˈkä ˗sɩbhä gbä. (Zaakö 3:2) Zɛlɩ Galatii a ˗nʋa 5:22, 23 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhï ˈlɛ yɔwʋ:
˗Wʋwʋsaa a kii ˗mi ˗kamö ɔ kwänɩ ˗n ˈkä ˗naˈa bhïlabhïlasaa ˈwʋ ˈnɛɛnɩ ˈnɩ? Sɛɛ ˗wʋwʋsaa a ki ˈla bhɛnɩ ɔ yɩ ˗kamö kwänɩ ˈnɩ?
Zɛlɩ 1 Kolɛɛtɩ a ˗nʋa 15:33 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhë ˈlɛ yɔwʋ:
˗Naˈa ˈbhlibhïle ˗n sɛɛ ˗lɛ, ˈn ˗naˈa bhɛya ˗n ˗ɲɛ ˗bhlinɩɛ ˈwʋ, sɛ wa bhɛnɩ ɔ wa ˗kamö ˈwa bhïlabhïlasaa ˈpïlanɩ ˈnɩ?
˗Lii a ˗mi bhɛnɩ ɔ yɩ ˗kamö ˗mä ˈsunɩ ˗n ˈkä wɛlɩzoku bhïla ˈyize ˈnɩ?
Zɛlɩ Ecclésiaste 3:1, 7 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhë ˈlɛ yɔwʋ:
ˈTɛɲɩ ˗mɛ ˈmö ˗a ˈkää bhïlaa, ˈn ˈtɛɲɩ ˗mɛ ˈmö ˗a ˈnaa ˈkää bhïlaa, ˗a ˗kɩɩ ˗yii, ˗yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn yɩ nɛnɩ ɔ ˈnɩ?
5. Sɛɛ ˗a ˈkää bhïla nɩ kä ˗a ˈbhɩa a ˗li a ˗lii ˈmö
Sɛɛ ˗a ˈkä ɔ ˈzʋ ˗a tɩa ˗mumuë wɛlɩzoku bhïlanɩ ˈnɩ? ˈZʋ ˗lɛ VIDEO ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhï ˈlɛ yɔwʋ.
˗Mä video ˈlɛ ˈmö, ˗yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn lagɔdaayu ˈlɛ yɩbhä bhä ɔ ˈkä ˈɔ bhïlabhïlasaa ˈmö zigbanɩ ˈnɩ?
Sɛ ɔ ˈzʋ ɔ ˈn ɔ yi ɔ ˈmö zigbonɩ ˈnɩ?
Zɛlɩ Ecclésiaste 7:16 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhë ˈlɛ yɔwʋ:
˗N ˗kä sɛ ˗yi nɩɩ wɛlɩzoku yɩbhä yɩ ˗kamö ŋli ˈwlʋ, ˈsaa ˗n ˈkä ɔ ˈwʋ ligbanɩ ˈnɩ?
Zɛlɩ Ecclésiaste 7:21, 22 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhë ˈlɛ yɔwʋ:
Nɩkpɛ ˗kamö wɛlɩzoku bhïlanɩ, sɛɛ Biblë a gbɛlɩ ˈlɛ bhɛnɩ ɔ yɩ ˗kamö kwänɩ ˗n tɩa ˈklɛ ˈpä ˈnɩ?
6. Bhïlanɩ dlɩwätɛsɛ ˗naˈa ˈligbë ˈmö a ˗nʋa.
Zoova yɩbhä nɩɩ ˗a ˗ɲɛ ˗aˈa ˈligbë ˈmö a ˗nʋa ˈsɔ ˗kä bhïla dɔˈwʋ ˗wʋʋ, ˗a nɩ bhïla dlɩwätɛsɛ ˈn ˗wawʋ ˈmö. ˈZʋ ˗lɛ VIDEO, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhë ˈlɛ yɔwʋ.
ˈSaa ˗kamö ɔ kwänɩ, ˗n ˈkä ˈklʋkpamözʋsɛ ˗naˈa ˈligbë ˈmö a ˗nʋa bhïlanɩ ˈnɩ?
Zɛlɩ Ɛfɛɛzɩ a ˗nʋa 4:31, 32 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhë ˈlɛ yɔwʋ:
Sɛɛ ˗a ˈkä ɔ bhïla yɩ ˈkä ˗aˈa ˈligbë ˈmö a ˗nʋa ˈmäna dlɩ zɛmö ˈzʋ ˈnɩ?
Zoova tula a˗a sɛ ɔ ˗waa ɔ Yowli Zezwii, ˗mä ˈɔ bhïlawɛlɩɩ ˈmö. Zɛlɩ Matie 17:5 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhë ˈlɛ yɔwʋ:
˗N ˗ɲɛ ˗naˈa ˈligbë ˈmö a ˗nʋa ˗kä bhïla dɔˈwʋ ˗wʋ, sɛɛ ˗n ˈkä ɔ Zoova ˈa gbäpöö ˗gänɩ ˈnɩ?
Tɛlɩ sɛ ˗n ˈkä ˗mumuë bhɩzɩ ˈyize.
NƖKPA ˗MUMUË LƐ NƖƖ: “Sɛɛ n yɩbhää ˗sɩbhä n bhïlaa naa. Na gbʋ ˈnɩɛ ˗mä ˗wʋ.”
˗N ˗wani ɔ ˈmö ˗a? ˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈnɩ?
DƐSƐKÄKÏBHÏ
˗Aˈa ŋli a wɛlɩɩ bhɛnɩ yɩ ˈkä nɩkpɛ kwänɩ, yɩ bhɛnɩˈɛ yɩ ˈkä nɩkpɛ swɩ yɔwʋ ˈkuanɩ. Zaa, ˗a ˗kä bhïla yii, ˈtɛɲɩ ˗mɛ ˈmö ˗a ˈkää bhïlaa, ˈn sɛ ˗a ˈkää bhïlaa, ˗a nɩ ˈpäni sasɛ dlɩ kɛ ˈwë nzɩ ˗a ˈkä bhïla.
ˈWʋligbanɩkïbhï
Sɛɛ ˗a ˈkä ɔ ˗aˈa ŋli a wɛlɩɩ ˈmö ghlɛnɩ nzɩ ˗a ˈkä ˗mumuë kwänɩ ˈnɩ?
Wɛlɩɩ a ˗mi ˈnɩ ɔ ˗kä yɩ ˗kaɲɩ ŋli ghlɛnɩ ˈnɩ?
ˈSaa ˗kaɲɩ ɔ kwänɩ ˗aˈa ŋli a wɛlɩɩ ˈkä ˈkwädlɩ ˗pälɛpälɛ ˗wʋ ˈn yɩ ˈkä nɩkpa swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˈpä ˈnɩ?
YILII YƆWƲ
ˈSaa ˗kaɲɩ ɔ kwänɩ ˗aˈa ŋli a wɛlɩɩ ˈkä ˈkwädlɩ nɩkpa ˗li a ˗lii ˈwlu nʋ ˈnɩ?
ˈSaa ˗kaɲɩɛ kwänɩ ˗a tɩa wɛlɩzoku bhïla, ˈyi ˈylɩmö.
« Est˗ce vraiment mal d’être grossier ? » (Ɛtɛnɛtɩ ˈklʋ a ˈcɩɛcɩɛkïbhë)
Sɛɛ ˗a ˈkää ˈzʋ ˗a tɩa ˗a ˈbhɩa zɛmö ˗dɩnɩɩ, ˈyi ˈylimö.
Nɩkpɛ ˗bhlʋ ˗ɔ bhïlanɩ a˗a ˈkwädlɩ nɩkpa wɛlɩzoku ˈyize, sɛɛ Zoova kwänɔɔ, ˈyi ˈylɩmö.
« J’ai sérieusement réfléchi à ce que je faisais de ma vie » (La Tour de Garde, 1er août 2013)