Ye mam ma kui wo anyu ma ve bôte bevo’o ngule nyul?

1-3. (a) Mbamba das mbé Yéhôva a nga ve bia? Aval avé bi ne dimine belane das ete? (b) Aval avé bia yiane belane nkobô wongan?

ÉYOÑ ésa a ve mone wé minsini, a wô’ô mvaé ya ve mone wé mbamba das. Ve aye wô’ô aya nge mone wé a vañe jimbi môt a minsini ate? Ye a ye wô’ô mvaé?

² Yéhôva a ne Mvee ya “mbamba mvean ase a nya mvean ase.” (Jacques 1:17) Nkobô ô ne dase Yéhôva a nga ve bia. Wo volô bia na bi kate bôte bevok asimesane dangan. A zene ya nkobô wongan, bi ne volô bôt, a bôé be nleme si. Ve mame bia jô me ne fe balé bôt, nge ke bo be nleme mintaé.

³ Bifia bi bili ngul, jôm éte nje Yéhôva a ye’ele bia na, bi yeme belane bie. A jô bia na: “Te yebane na ébol nkobô é kui anyu denan, ve aval e ne mvaé ya volô ane de ayiane ba be ayiane nyoñ, nde te de aye ve ébotane be ba be awôk.” (Beéphésien 4:29) Bi tame zu yen avale bi ne belane das ete asu na bi ve Yéhôva duma, a ve bôte bevo’o ngule nyul.

TABE’E NTYEL A MAM MA KUI WO ANYU

4, 5. Mam mevé kalate Minkana a ye’ele bia a lat a ngule bifia bi bili?

⁴ Bifia bi bili ngul, bia yiane ñhe tabe ntyel a mame ma kui anyu dangan, a avale bia kuli me. Minkana 15:4 a jô na: “Évôvoé ôyem é ne élé ya ényiñ, ve ékotekote ya été j’abu’u nsisim.” Aval ane mba élé a ve évôvoé a mvo’é, aval ete fe, mbamba bifia bi ne bôé môte nleme si a saé nye. Nalé a tinane na, mbia bifia bi ne bo môt nleme mintaé, nge bo na a wô’ô émien éngôngol.​—Minkana 18:21.

⁵ Minkana 12:18 a kobô ajô ya bifia bia ‘balan ane nkpwaté mekôn.’ Mbia bifia bi ne bo na môt a kone nlem, bi ne fe tyame memvôé. Ye ô ngenan ô simesa’an avale mbia bifia môt éziñ a nga lume wo bi nga bo wo nleme mintaé? Éfus éte ja ke ôsu a jô na: “V’ôyeme mimfefe’e mi bôt wo soo mvo’é.” Nalé a tinane na, mbamba bifia bi ne ngule ya saé môt nlem, a late memvôé. (Lañe’e Minkana 16:24.) Nge bia bo teke vuane na, bifia biangan bi ne te’e bôte bevok, nge ve be ngule nyul, bia ye tabe ntyel a mam ma kui bia anyu.

6. Amu jé é ne bo nya ayaé ya fiale bifia bia kui bia anyu?

⁶ Jam afe da yiane tindi bia na bi tabe ntyel a mame ma kui bia anyu é ne na, bia bese bi ne bebo mam abé. “Ôsimesane ya nleme môt ô ne abé,” a mame ma kui bia anyu ma liti mame bia fas. (Metata’a 8:21; Luc 6:45) E ne bo angôndô ya ayaé ya fiale bifia bia kui bia anyu. (Lañe’e Jacques 3:2-4.) Ve bia yiane ke ôsu a ve ngule ya belan ôyeme wongan avale da yian.

7, 8. Mam ma kui bia anyu me ne ndaman, nge ke yemete élate jangan a Yéhôva; aval avé?

⁷ Bia bese bia yiane kôme tabe ntyel amu Yéhôva a ye tyi’i bia ajô amu mame ma kui bia anyu, a avale bia kuli me. Jacques 1:26 a jô na: “Nge môt éziñ a simesane na, émien a ne mbo mame ya mbunan, éyoñe te a bo te tiñeti ôyeme [wé], ve du’u nleme wé, mboane mame ya mbunane môt ate ô ne momo.” Éfia be nga kôñelane nkobô bulu na “momo” é ne fe tinane na “zezé.” (1 Becorinthien 15:17) Nde ñhe, nge bi teke tabe ntyel, bi ne ndaman a tyame to’o amvôé dangan a Yéhôva.​—Jacques 3:8-10.

⁸ Da yené fo’o na, bia yiane tabe ntyel a mame ma kui bia anyu, a avale bia kuli me. Asu na bi yeme belane nkobô Yéhôva a nga ve bia, bia yiane taté yem avale minkobô bia yiane sa’ale.

MEJÔ MA VE ATE’E NYUL

9, 10. (a) Den, aval minkobô avé bôte ba dañe belane de? (b) Amu jé bia yiane sa’ale mbia minkobô?

⁹ Den, e nji bo ayaé ya wô’ô mvit, a ébol nkobô. Bôt abui ba simesane na, asu na be wô’ô be, ba yiane belane mvite nkobô, nge ke meta. Bôte ba bo fianga ba dañe belane mvite nkobô amu ba yi na bôte be woé. Ve Nlômane Paul a nga jô na: “Mi vaa fe mam mete mese: ayok, ayaa, abé nlem, nkobô ébiasé wo kui menyu menan.” (Becolossien 3:8) A nga jô fe na, ‘mvite fianga’ é “bo te totebane” zañe benya Bekristene.​—Beéphésien 5:3, 4.

¹⁰ Yéhôva a bôte ba nye’e nye ba vini ébol nkobô. Aval nkobô ete e ne mvit. “Mvin” é ne jame da ya “mimboane mi mame ya minsôn.” (Begalate 5:19-21) Éfia be nga kôñelan nkobô bulu na, “mvin” é ne nsamba a avale minsem éziñ, minseme mite mi tii wua a wu ôvok. Nge môt a ke ôsu a belane mbia minkobô teke tyendé, nalé a ne bo ndeme ya na, a nji kômbô ke ôsu a bo ébu’a ya akônda.​—2 Becorinthien 12:21; Beéphésien 4:19; lañe’e Ayemé 23.

11, 12. (a) Amu jé ékobôkobô é ne abé? (b) Amu jé bi nji yiane ve bôte bevo’o éyôlé mvit?

¹¹ Bia yiane fe sa’ale fulu ya so’o bôt. E ne fo’o mvo’é ya fase mame ma kui ényiñe bôte bevok amu bia nyoñe be ngap, bia yiane fe laan a bemvôé bangan a nda bôte jangan. Ntete mimbu ôsu, Bekristen be mbe be jeñe’e na be yeme nge bobejañe bevok be ne mvo’é, asu na be volô be. (Beéphésien 6:21, 22; Becolossien 4:8, 9) Ve e ne tyi’ibi na zezé minlañ é veñesane minsok. Éyoñe môt a ne mfop, a ne futi nku mam a jô, a ne fe kate bôte mame be nji yiane yem. Nge bi teke tabe ntyel, ékobôkobô é ne tindi bia na, bi so’o môt éziñ, nge ke bôte nye ajô. Bepharisien be nga bôte Yésus ajô éyoñ be nga bo’olô na, a nga bo mam a nji tu’a bo. (Matthieu 9:32-34; 12:22-24) E bôte môt ajô a ve nye éyôlé mvit, nalé a soo zô’é a minjuk, nalé a ndamane fe élat é ne zañe bemvôé.​—Minkana 26:20.

¹² Yéhôva a yi na bi bi bifia bia volô, a ve bôte bevo’o ngule nyu, saa bi bia tyame bemvôé, a bo na be feman. Yéhôva a vini bôt ba “miase metyama’ane zañe bobenyañ.” (Minkana 6:16-19) Mbo bibôta ôsu a ne Satan Diable, nnye a nga bôte Zambe ajô. (Nlitan 12:9, 10) Émo ji é ne njalan a bôte ba ve ba bevok éyôlé mvit. Ve nalé a nji yiane bobane akônda Bekristen. (Begalate 5:19-21) Jôm éte nje bia yiane tabe ntyel a mame ma kui bia anyu. Bia yiane taté kôme fas ôsusua na bia kobô. Ôsusua na wo kate môt éziñe jame wo te wôk, taté’é sili womiene na: ‘Ye jam ete e ne fo’o été? Ja’a e ne été, ye e ne mvo’é na me kobô de? Ye e ne mfi na bôte befe be yeme de?’​—Lañe’e 1 Bethéssalonicien 4:11.

13, 14. (a) Aval avé mbia bifia bi ne ndeñele bôte bevok? (b) Jé é ne meta? Amu jé Kristen é nji yiane ta?

¹³ Môt ase ya bebia a jôbaneya amu a nga jô mam me nji yian. Ve bi nji yiane bi fulu ya so’o bôt, nge ke lume be mbia bifia. Bia yiane sa’ale mvite nkobô. Paul a nga jô na: “Ziñ ése, a ayaa, a ayok, a miñyôn, a ébiasé bi vase be mia a abé nlem ese.” (Beéphésien 4:31) Éfuse ji, minkôñelan Bebible mivok mi nga kôñelane éfia “ébiasé” na “meta,” “zôk” a ‘nkobô ébiasé.’ Mbia minkobô mia bo na bôte be wô’ô bebien éngôngol, nge ke na be yene bebiene zezé. Bongô be ne avôle ya tyili nlem été, ajô ete bi nji yiane soñe be a mejô bia jô be.​—Becolossien 3:21.

¹⁴ Bible a ve bia abendé na, bi sa’ale avale mbia minkobô éziñ: meta. Môt a ta a jeñe na a bo nyu mbok abé. A ne fo’o éngôngol ajô éyoñe nluk éziñ a ta minga wé, nnôme wé, nge ke bone bé. Môt a ke ôsu a ta, teke tyendé, a nji yiane ke ôsu a bo ébu’a ya akônda. (1 Becorinthien 5:11-13; 6:9, 10) Avale bia te yen, nge bia ke ôsu a belane mvit nkobô, a laane minsos, a balé bôt a bifia biangan, bia ye ndaman élate jangan a Yéhôva, bia ye fe ndaman élate jangan a bôte bevok.

MEJÔ MA VE NGULE NYUL

15. Avale minkobô avé da yemete memvôé?

¹⁵ Aval avé bi ne belane nkobô, a ve Yéhôva nleme mvaé? To’o Bible a nji futi bia bifia anyu, a jô bia na, bi kobô “ve aval e ne mvaé ya volô.” (Beéphésien 4:29) Minkobô mia volô mi ne mfuban, njalan a mbamba nlem a benya mejôô. Yéhôva a yi na mam ma kui bia anyu me volô a ve bôte ngule nyul. A ne fo’o bo ayaé ajô. E ne sili abui éyoñ na bi mane yembane ve mbamba bifia, sa ke bi bia balé bôt, nge ke bi bia bo be nleme mintaé. (Tite 2:8) Bi tame zu yene avale bi ne belane nkobô na bi ve bôte ngule nyul.

16, 17. (a) Amu jé bia yiane se’e bôte bevok? (b) Za nnye bi ne sek?

¹⁶ Yéhôva ba Yésus ba yeme se’e bôt a nlem ôse. Bia fe bia kômbô vu be. (Matthieu 3:17; 25:19-23; Jean 1:47) Nge bia yi na môt a bi ngule nyul éyoñe bia se’e nye, bia yiane belane bifia bia nambe nye, bia yiane fe taté liti nye na bia wô’ô nye mintaé. Kalate Minkana 15:23 a jô na: “Éfia j’akoban éyoñ j’ayian, ngo’o aka’a mvaé!” Bia bese bia bi ngule nyul éyoñ ba se’e bia amu bia te bo mbamba jam, nge ke éyoñe môt éziñ a liti na, a nye’e jame bia te bo.​—Lañe’e Matthieu 7:12; lañe’e Ayemé 27.

¹⁷ Nge wo yeme jeñe mbamba mefulu be bôte bevok, wo ye yene tyi’ibi ya se’e be a nlem ôse. Bi tame nyoñ éve’an, wo yeme mojañ éziñ a bo mbamba minkañete ya mengana bôt, nge ke nyi a ve mbamba biyalane bisulan, wo yeme ndôman éziñ ja ve ngule ya wulu ba’aba’a a Yéhôva sikôlô, nge ke nnôme mojañ éziñ a ne mbane nkañete. Nge wo se’e nye, nalé a ne volô nye na a ke ôsu a bo mvo’é. E ne angôndô ya mfi na nnôm a jô ngal na a nye’e nye. (Minkana 31:10, 28) Aval ane sam ja yi mendim a viane na é nyiñ, aval ete fe bôte ba yi na be se’e be. E dañe dañe bongô. Jeñe’e mezene ya se’e be amu mbamba mefulu map, a ngule ba ve na be bo Yéhôva ésaé. Nge wo se’e be, nalé a ne ve be ngule nyul, a nkômbane ya saé a ngule ése na be bo mame me ne zôsôô.

18, 19. Amu jé bia yiane ve ngule jangan ése na bi ve bôte bevo’o ngule nyul? Aval avé bi ne bo de?

¹⁸ Bia vu Yéhôva éyoñe bia se’e bôt a ve be ngule nyul. Amu na Yéhôva a tu’a nyoñe ngap a bôt be ne “nje’ebane nlem” a ba “minlem mi ntoo ntya’an.” (Ésaïe 57:15, Mfefé Nkôñelan) Yéhôva a yi na bia bese bi volan, “wua a volô’ô nyô mbok,” a na bi “[volô] minlem ya ba be ne ate’e minlem.” (1 Bethéssalonicien 5:11, 14) Éyoñe bia ve ngule ya bo nalé, a yen, a wô’ô fe mvaé.

¹⁹ Ô ne yene na mojañ éziñ a bili atek. Jé ô ne jô nye na ô ve nye ngule nyul? To’o ô vo’o vaa njuk a tôbane wô, ô ne kate nye na, wo wô’ô nye mintaé. Ô ne bo mame méziñ a nye. Ô ne lañe nye éfus ya Bible ja ve ngule nyul, ô ne fe ye’elan a nye. (Besam 34:18; Matthieu 10:29-31) E kate nye na bibu’a bise ya akônda bia nye’e nye a ne bôé nye nleme si. (1 Becorinthien 12:12-26; Jacques 5:14, 15) A yiane kôme yene na mam wo jô ma so wo nleme été, a na wo buni me.​—Lañe’e Minkana 12:25.

20, 21. Jé é ne bo na bôte be kañese melebe tyi’ibi?

²⁰ Mbamba melep me ne fe ve bôte bevo’o ngule nyul. Mbôle bi ne bebo mam abé, biyoñe biziñ, môt ase ya be bia a yiane bi melep. Minkana 19:20 a jô na, “Wô’ô mbôndane fek a nyoñe fe nleban, nde te wo ye su’ulane bo fek.” Sa ke bemvendé étam mbe ba yiane ve melep. Bebiaé ba yiane lebe bone bap. (Beéphésien 6:4) Besita be ne veane mbamba melep. (Tite 2:3-5) Amu bia nye’e bobejañ a besita, bia yiane tu’a fase bifia bia belane bie éyoñe bia lebe be. Bi nji yiane viane bo na be wô’ô nleme mintaé. Jé é ne volô bia?

²¹ Ye wo beta simesane môse môt éziñ a nga lebe wo a mbamba bifia, nga melebe mete me mbe tyi’ibi ya kañese? Jé é nga bo na ô kañese me tyi’ibi? Éko éziñ ô nga wô’ôtane na a wô’ô wo mintaé. Nge ke na a nga belane mbamba bifia, bifia bi mbe njalan a nye’an. (Becolossien 4:6) A nga belane fe Bible. (2 Timothée 3:16) Ja’a bia belane Bible nge momo, melep bia ve ma yiane so Mejô me Zambe été. Môt éziñ a nji yiane yemete bôte bevo’o na be kañese ôsimesane wé, a nji yiane belane mbia nwô’ane ya éfus éziñ na a suk mam a jô. Éyoñ wo simesane avale mbamba melebe bôte be nga ve wo, nalé a ne volô wo éyoñe wo fe wo lebe bôt.

22. Ataté den, wo zu belane nkobô asu jé?

²² Nkobô ô ne fo’o dase Zambe. Mbôle bia nye’e nye, bia yiane yeme belane das ete. Te vuane na bifia bi bili ngul, bi ne ve môte ngule nyul, bi ne fe te’e nye. Nde ñhe kelek ôsu a belane nkobô na, wo ve bôte bevo’o ngule nyul, a wônô be.