A bobejañe be ne bisoé, vuané Marc ba Timothée

1-2. Minju’u mivé mi nga ye bo na Marc ba Timothée be kate kôme saane bôte bevok?

A BISOÉ bi bobejañ, ye mia yi na mi nene ésaé mia bo Yéhôva a tu’a volô bôte ya ékôane bekristene jenan? Teke bisô na mi bili nkômbane ya bo jam éte. Bia yen ane bisoé bi bobejañe bi ne angôndô ya mevak éyoñe bia ve bebiene ngumba mfa’a ya saane bôte bevok! (Bsa. 110:3) Ve abui minjuk é wô’ô bo na be kate tôé nsôñan ôte. Ye wo ko woñe ya nene ésaé nkañete jôé amu wo yeme ki avale mame ma ye su’ulan? Ye é kuiya wo na ô ben asu ésaé ba ve wo amu ô too ke ndi a womien? Nge é ne nalé, yeme’e na ô nji bo môt ôsu a wô’ôtane nalé.

² Marc ba Timothée fe be nga tôban avale minjuk éte. Ve be nji jô’é na woñe ya bo teke yem aval ényiñe jap ja ye su’ulane nge amu be nji be be too ndi a bebien, é tindi be na be kate saane bôte bevok. Éyoñe nlômane Paul ba Barnabas be nga bañete Marc na a ke be liti dulu dap ôsu, Marc a mbe a yiane nyiñe mbamba nda ba nyia wé. (Mame mi. 12:​12, 13, 25) Marc a nga li’i mbamba ényiñ a mbe a bu’ubane nye nda bôte jé asu na a ke nene ésaé nkañete jé. A nga taté ke Antioche. Mvuse ya valé, a nga ke liti Paul ba Barnabas bevôme be mbe ôyap. (Mame mi. 13:​1-5) Timothée fe a mbe a nyiñi’i a bebiaé bé éyoñe Paul a nga bañete nye na be ke bo ésaé nkañete. Timothée a mbe a ngenan ésoé a too fe teke abui ñyeman, a mbe ve simesane na a ngenane teke kôme bo étôtôlô asu na a bo ngule ya ke liti Paul. (Ve’e 1 Becorinthien 16:​10, 11 a 1 Timothée 4:12.) Akusa bo nalé, Timothée a nga kañese mbañete Paul a bu’ubane fe bibotane ya ésaé éte.—Mame mi. 16:​3-5.

3. (a) Aval avé bia yeme na Paul a mbe a nye’e Marc ba Timothée? (2 Timothée 4:​6, 9, 11) (Fombô’ô fe befôtô.) (b) Minsili mivé bia zu yalan ayé’é di?

³ Éyoñe Marc ba Timothée be mbe bisoé, be nga yé’é avale be ne yeme bo bisaé be mbe be va’a be ékôane bekristen été. Paul a mbe a nye’e bisoé bite nya abuii, jôm éte nje a nga bo na éyoñ a nga yene na a ntoo bebé ya wu, nde a nga loone bie na bi ke koone nye. (Lañe’e 2 Timothée 4:​6, 9, 11.) Mefulu mevé Marc ba Timothée be mbe be bili me nga bo na Paul a nye’e be abime di? Aval avé bisoé bi bobejañe bi ne vu été nsisime jap? A aval avé bisoé bi bobejañe bi ne bu’ubane melebe Paul a nga ve?

BO’O ANE MARC, SAÉK A NGUL ÉSE ASU YÉHÔVA A ASU BÔTE BEVOK

4-5. Aval avé Marc a nga liti na a ve émiene ngumba asu na a saane bôte bevok?

⁴ E saane bôte bevok a tinane na wo saé a ngule jôé ése asu na ô volô bôte bevok, a na “wo ke fe ôsu a bo de to’o éyoñe jam éte é nji bo tyi’ibi.” Marc a nga liti mbamba éve’ela afôla éte. Éyoñe Paul a nga bene na Marc a ke nsamba a be dulu baa dap, jam éte é nga yiane taé Marc nlem a bo na a kômbô bili atek. (Mame mi. 15:​37, 38) Ve nalé a nji bo na Marc a bili atek amu a nga ke ôsu a saane bobejañ a bekale bé.

⁵ Marc a nga kañese na a ke saé ba évuvumane jé Barnabas. Mvuse mimbu 11, Marc a mbe môte wua ya ba be mbe be su’u Paul éyoñ a mbe mimbô’ô mi ôsu mié Rome. (Philém. 23, 24) Paul a nga nye’e mvolane Marc, jôm éte nje a nga jô nye na a ne ba ba ve nye “ngule nyul.”—Col. 4:​10, 11.

6. Bibotane bivé Marc a nga bi amu a mbe a yeñe’ek a bitôtôlô bekristen? (Fombô’ô ayemé.)

⁶ Marc a nga bi abui bibotan amu a mbe a yeñe’ek a bitôtôlô bekristen. Éyoñ a maneya lôt abim éyoñ éziñ a nlômane Paul, Marc a nga ke koone nlômane Pierre Babylone. Ba nye be nga su’ulane bo beta bemvôé aval é ne na, Pierre a nga loone nye na “Marc, mone wom.” (1 P. 5:13) Nté be mbe be saék nsamba, Pierre a nga yiane kañete mone mvôé wé ate mbamba minlañ a lat a ényiñe Yésus a ésaé nkañete jé; mame mete mme Marc a nga yiane tili kalate a be’e éyôlé jé.a

7. Aval avé ésoé mojañ é ne jôé na Seung-Woo é nga vu éve’ela Marc? (Fombô’ô fe fôtô.)

⁷ Marc a mbe ayôñ ésaé a mbe a bo’o Yéhôva a yeñe’e fe a bitôtôlô bi bobejañ. Aval avé ô ne vu éve’ela jé? Nge ô ngenane teke bi mvome ya be’e mbe’e éziñ ékôane Yéhôva, bo’o ôjibi a womien a jeñe mame mefe ô ne bo asu na ô nene ésaé wo bo Yéhôva. Bi tame yen éve’ela mojañe Seung-Woo, nnye ate a ne mvendé den. Éyoñ a mbe ésoé, a mbe a bili fulu ya vek émien a bisoé bi bobejañe bivok. Bevo’o ya été be nga be’e mimbe’e ôsusua na a bi mie. Jam éte é nga kôme taé Seung-Woo nlem. Môs éziñ a nga ke laan a bitôtôlô bi bobejañ asu na a kate be aval a mbe a wô’ôta’an. Mvendé éziñ é nga lebe nye na a ve ngule ya saane bôte bevo’o to’o da kui na be bo teke yene mbamba be mam a bo. Melebe mete me nga volô Seung-Woo na a su’u benya bôtô a na a ke be’e ba be mbe be yiik na be ke tabe bisulan. Éyoñ a beta fombô mvus a jô na: “Me nga kôme yeme jôme ja tinane na e ve womiene ngumba mfa’a ya saane bôte bevok. Me nga bi meva’a ma so be môt a ve émien asu na a saane bôte bevok.”

BO’O ANE TIMOTHÉE, LITI’I NA WO NYOÑE NGAP A BÔTE BEVOK

8. Amu jé Paul a nga tobe Timothée na ba nye be ke nsamba? (Bephilippien 2:​19-22)

⁸ Paul a mbe a yiik bobejañe be ne ayok asu na be ke liti nye éyoñ a ye beta ke bitison a nga tôban étibila’a. A nga taté tobe Silas, étôtôlô kristen asu na ba nye be ke nsamba. (Mame mi. 15:​22, 40) Mvuse ya valé nde fe a nga tobe Timothée. Amu jé Paul a nga tobe Timothée? Amu wua a ne na a mbe a bili mbamba ntaban. (Mame mi. 16:​1, 2) A mbe fe a yeme’e nyoñe ngap a bôte bevok.—Lañe’e Bephilippien 2:​19-22.

9. Aval avé bia yeme na Timothée a mbe a nyoñe’e ngap a bobejañ a bekale bé ya nsisim?

⁹ Éyoñe Timothée a nga taté ésaé nkañete jé ba Paul, Timothée a nga liti na a nyoñe ngap a bôte bevok a dañ émien. Jôme te nje é nga bo na Paul a li’i nye Bérée asu na a li’i a ve mimfefé beyé’é ngule nyul. (Mame mi. 17:​13, 14) Timothée a nga yiane fe yé’é abui mame be Silas, nnye ate fe a nga li’i Bérée. Mvuse ya valé, Paul a nga lôme Timothée étame Thessalonique na a ke wônô mbunane bobejañe ya tison éte. (1 Thes. 3:​2, ayemé.) Mvuse mimbu 15 a mvuk, nye’ane Timothée a mbe a bili be bobejañe bé a bekale bé ya nsisim ô nga tu’a bo ngul; nye’an ôte ô nga tindi nye na a ‘yon a ba ba yon,’ a yeme tebe été ba ba tôbane minjuk. (Rom. 12:15; 2 Tim. 1:4) Aval avé bisoé bi bobejañe bi ne vu éve’ela Timothée?

10. Aval avé mojañe Woo Jae a nga yé’é aval a ne tu’a nyoñe ngap a bôte bevok?

¹⁰ Mojañe Woo Jae a nga yé’é aval a ne tu’a nyoñe ngap a bôte bevok. Éyoñ a mbe nkpwa’a ndôman, Woo Jae a mbe a yene’e ayaé ya taté minlañ a bobejañ a bekale be ne benya bôtô. A mbe a su’u ve na a batane be éyoñe be ne Aba Éjôé a kele ki. Mvendé éziñ é nga lebe nye na a taté minlañ a be a kate be jôm a nye’e be be. Mvendé éte é nga beta nye jô na a fase mame benya bôtô bete be ne nye’e. Woo Jae a nga tôñe melebe mvendé éte é nga ve nye. Den a ne mvendé, Woo Jae a jô na: “É ne ma tyi’ibi éyoñe ji na me taté minlañ aval ane môt ase. Me ne mevak éyoñe ji amu ma kui na me kôme yem avale bôte bevo’o ba wô’ôtan. Jam éte é nga volô ma na me tu’a yeme bobejañ a besita a yen avale me ne volô be.”

11. Aval avé bisoé bi bobejañe bi ne bi fulu ya yeme nyoñe ngap a bôte bevo’o ya ékôane bekristene jap? (Fombô’ô fe fôtô.)

¹¹ A bisoé bi bobejañ, mi ne yé’é avale mi ne bi fulu ya yeme nyoñe ngap a bôte bevok. Éyoñ ô ne ésulan, jeñe’e na ô laan a kane bôt ése. Sili’i be nge be ne mvo’é a nyoñe’e fe éyoñe ya vô’ôlô be. Ane éyoñe ja ye lôt, wo ye yemelan aval ô ne volô be. Éko éziñe wo ye yeme na minnôme belu’u miziñe mia yi mvolan asu na mi yeme belan application JW Library^®. Nge na ô ne wô’ô be jô’ô na môt éziñ a nji bi môte ba nye ba kui nkañete. Ye ô ne volô môt éziñe na a yeme belane tablette wé nge kui nkañete a nye? Nge ô nyoñe ntyi’ane ya volô bôte bevok aval éte, wo ye bo mbamba éve’ela ékôane bekristen été.

MELEBE ME PAUL ME NE VOLÔ WO

12. Aval avé bisoé bi bobejañe bi ne tôñe melebe Paul a nga ve Timothée?

¹² Paul a nga ve Timothée mbamba melebe me nga volô nye ényiñe jé a ésaé nkañete. (1 Tim. 1:18; 2 Tim. 4:5) Nge ô ne ésoé mojañ, yeme’e na melebe Paul a nga ve me ne fe wo bo mfi. Aval avé? Lañe’e bekalate bebaé Paul a nga tili Timothée ô bo’o ve ane wo a nga tili be, a yene melep ô ne nyoñ été asu ényiñe jôé. Bi tame yene bone bive’an.

13. Jé é ne volô wo asu na ô tu’a wulu ba’aba’a a Yéhôva?

¹³ “Yañele’e womien a nsôñane ya kañe Yéhôva ngumba ngumba.” (1 Tim. 4:7b) E kañe Zambe ngumba ngumba a tinan aya? A ne ntyi’ane môt émien a nyoñe na a zu bo mame ma ve Yéhôva nlem avak. Ve mbôle bi nji bialé a nkômbane ya ve Yéhôva nlem avak, ajô te bia yiane biban asu na bi bi fulu éte. Aval avé bi ne bo jam éte? Éfia be nga kôñelane nkobô Grec na “e yañele womien,” be nga belane je asu na be liti ngul ése bekee mimbile ba taté ve ôsusua na ba ke mate mbil. Bebo bivôé bete be mbe be yiane kôme jôé bebien. Bia fe bia yiane kôme jôé biabebien asu na bi bi mefulu ma ye volô bia na bi tu’a kabetane Yéhôva.

14. Nsôñan ôvé bia yiane bi éyoñe bia lañe Kalate Zambe, a aval avé bi ne tôé wô?

¹⁴ É ne mfi na bi lañe Kalate Zambe môs ôse, ve bia yiane ba’ale na nsôñane wongan ô ne na bi tu’a yemete élate jangan a Yéhôva. Tame fase na wo lañe nkañete ndômane môt é mbe é bili abui moné. (Marc 10:​17-22) Ndôman été é mbe é yeme’e na Yésus a ne Messie, ve é nji ke bi ngule mbunan asu na é bo ñyé’é wé. Ve to’o nalé, Yésus “a nga nye’e nye.” Ye avale Yésus a nga kobô ndômane môte nyi da nambe ki wo? Da kôme yené na, nsôñane Yésus ô mbe na a volô ndômane môte nyi na é nyoñe mbamba ntyi’an. A zen éte, Yésus a nga liti fe nye’ane Yéhôva a mbe a bili be ndôman éte. (Jean 14:9) Nté wo nyoñ éyoñe ya fase nkañete wu a lat a été jôé, sili’i womiene na, ‘A lôte na me vu ndômane môte nyi, ye me ne jeñe na me tu’a yemete élate jam a Yéhôva a saane bôte bevok a nleme wom ôse?’

15. Amu jé é ne mfi na bisoé bi bobejañe bi bo mbamba éve’ela asu bôte bevok? Va’a éve’an. (1 Timothée 4:​12, 13)

¹⁵ “Bo’o mbamba éve’ela asu ba ba kañe Zambe ngumba ngumba.” (Lañe’e 1 Timothée 4:​12, 13.) Paul a nji jô Timothée na a bo ve atyeñe mfa’a ya nlañan a ñye’elan, ve a nga jô fe nye na a bi mefulu ane nye’an, mbunan a mbamba ntaban. Amu jé? Amu mame môt a bo ma dañe mfi a lôte ma a jô. Tame fase na ba jô wo na ô bo nkañete ya mengana’a bôt ô kobô’ô ajô ya bo ayôñ ésaé nkañete. Wo ye yene tyi’ibi ya bo nkañete ôte a ayôñ ése nge da kôme yené na womiene wo liti mbamba éve’ela ésaé nkañete. Bôte ba ye vô’ôlô wo ba ye bo ôjeja’a ya tôñe melebe wo ye ve be.—1 Tim. 3:13.

16. (a) Mame metane mevé bisoé bi bobejañe bi ne bo mbamba éve’ela? (b) Aval avé ésoé mojañ é ne bo mbamba éve’ela “mfa’a ya nkobô”?

¹⁶ Kalate 1 Timothée 4:​12, Paul a kobô ajô mame metan ésoé mojañ é ne bo asu na é liti mbamba éve’ela. Ye da ye ke bo mvo’é na ô yé’é mame mete ayé’é étame dôé? Bi tame jô na wo kômbô bo mbamba éve’ela “mfa’a ya nkobô.” Fase’e mame wo ye jô asu na ô ve bôte bevo’o ngule nyul. Nge ô ngenan ô nyiñi’i a bebiaé bôé, ye da ye ke bo mvo’é na ô bo ô va’a be akiba asu mame ba bo wo? Éyoñ ésulan é maneya, ye ô ne ke laan a bôte ba te bo bisaé a kate be mame wo te nye’e bisaé biap? Ye ô ne ve ngule na ô ve biyalane bisulan ô belane bifia biôé. Nge ô ve ngul ése na ô bo mbamba éve’ela mfa’a ya nkobô, bôte bevo’o ba ye yene na ô ne fo’o mbamba mbo ésaé Yéhôva.—1 Tim. 4:15.

17. Jé ja ye volô ésoé mojañe na é tôé minsôñane mié ya nsisim? (2 Timothée 2:22)

¹⁷ “Tubu’u minkômbane ya éyoñe môt a ngenan ésoé, ve tôñesane zôsô.” (Lañe’e 2 Timothée 2:22.) Paul a nga lebe Timothée na a sa’ale minkômbane mise mi ne kamane nye na a tôé minsôñane mié ya nsisim a ndaman élate jé a Yéhôva. Ô ne yene na mame méziñe wo bo me nji bo abé, ma mane wo nyoñ éyoñ ô ne bo mame ya nsisim. A ne bo abim éyoñe wo lôte na wo bo sport, na wo ke internet, nge vôé a bejeu vidéo. Ye ô ne belan éyoñ éte na ô bo mame ya nsisim? Éko éziñ ô ne ke suk ésaé ya bo mfuban Aba Éjôé nge ke su’u bisaé melôñe bia bobane vôme wo nyiñ. Nge ô nyoñe ngabe bisaé bite, wo ye bi mimfefé bemvôé mia ye volô wo na ô ke ôsu a tôñesane minsôñane miôé ya nsisim.

E SAANE BÔTE BEVOK A SOO ABUI BIBOTAN

18. Bibotane bivé Marc ba Timothée be nga bi?

¹⁸ Marc ba Timothée be nga kañese bo abui mintyendan ényiñe jap asu na be bulu saane bôte bevok, a jam éte é nga soo be abui mevak ényiñ. (Mame mi. 20:35) Marc a nga ke abui bevôm émo asu na a volô bobejañ a bekale bé. A nga tili fe mbamba kalate a kobô ajô ya ényiñe Yésus a ésaé nkañete jé. Timothée a nga volô Paul na a ke a telé bikôane bekristen a wônô fe mbunane bobejañ a besita. Teke bisô na, été nsisime Marc ba Timothée be mbe be bili é nga ve Yéhôva nlem avak.

19. Amu jé bisoé bi bobejañe bia yiane vô’ôlô melebe Paul a nga ve Timothée, a mame mevé bisoé bite bia ye bi nge bi bo de?

¹⁹ Bekalate bebaé Paul a nga tili Timothée ba kôme liti abim avé a mbe a nye’e mone mvôé wé ate. Bekalate bete ba liti fe na Yéhôva a kôme nye’e bisoé bi bobejañe nya abuii. Yéhôva fe a yi na mi bi mbamba ényiñ ésaé mia bo nye. Va’a ngule ya tôñe melebe Paul a nga ve, asu na ô bi nkômbane ya tu’a saane bôte bevok. Nge ô bo de, wo ye bi mevak ényiñ ataté éyoñe ji a wo ye fe “bi nya ényiñi” a zu.—1 Tim. 6:​18, 19.