Avale bi ne dañe mbia minkômban

1. Jé môta biname ase a juane je?

Ye é kuiya wo môs éziñe na ô bi ngule nkômbane ya bo jame wo kôme yeme na Yéhôva a vini? Nge é kuiya wo, te jô na njuk ôte ô dañeya wo nkôñ a na môt éziñ a vo’o wo wôk. Kalate Zambe a jô na: “Ô nji tebe meve’ele ma selan a ma bôte bese ba tôbane me.” (1 Cor. 10:13) Nalé a tinane na, mbia nkômbane wo juane nye le, bôte befe fe ba juan avale nkômban éte. Ô nji bo étame ndum éte, Yéhôva a ne volô wo na ô dañe je.

2. Avale mbia minkômbane avé bekristen a beyé’é Bible béziñe ba juane de? (Fombô’ô fe befôtô.)

² Kalate Zambe a jô fe na: “Môt ase a tebe meve’ele été éyoñ a jô’é na minkômbane mié mibiene mi wone nye.” (Jacq. 1:14) Jam éziñ é ne bo na môt éziñ a tebe meve’ele ve te bo na môte mbok a tebe meve’ele. Éve’an é na, bekristene béziñe ba juan a nkômbane ya bo mvite mame ya bisôk, ba bevo’o ki ba juan a mbia nkômbane ya bo mame ya bisôk, befam a befam bevok nge ke binga a binga bevok. Bôte bevo’o ba juan a nkômbane ya beta ku ôlame ya yene pornographie. Abui ya ba be nga télé nyuane banga, ta’a a mvibane meyo’o fe, be tele aval été da. Bone be mame béziñe bekristen a beyé’é Bible béziñe ba juane me le. Bia bese bi ne ñhe jô na bia wô’ôtan avale nlômane Paul ô nga wô’ôtan éyoñ a nga jô na: “Éyoñe ma kômbô bo jam é ne zôsô, di é ne abé nde ñhe é ne be ma.”—Rom. 7:21.

3. Jé môt a ne taté na a wô’ôtan éyoñ a juan a mbia nkômban éziñe kom ése?

³ Nge wo juan a mbia nkômban éziñe den a ntoo ayap éyoñ ô ne taté na wo bili atek, a simesane na ô vo’o dañe mbia nkômban ate. Ô ne fe taté na wo bi biyebe, a simesane na Yéhôva a nye’e ke fe wo fo’o ve amu ô bili mbia nkômban. Tabe’e ndi na teke ôsimesan éziñ ô ne été! Asu na bi tu’a timine jam éte, ayé’é di, bia zu bi biyalane ya minsili mibaé mi: (1) Jé ja bo na bi bi biyebe a bili atek? (2) Aval avé bi ne dañe mbia minkômban?

AVALE “MBIA MÔT” A YI NA BI WÔ’ÔTAN

4. (a) Amu jé Satan a yi na bi bili atek? (b) Amu jé bi ne jô na, bi ne ngule ya dañe meve’ele?

⁴ Satan a yi na bi bili atek éyoñe bi tele meve’ele. Yésus a nga bo’olô de éyoñ a nga ye’ele beyé’é bé na be ye’elane na: “te bo na bi tôbane meve’ele, ve kôté’é bia be mbia môt.” (Matt. 6:13) Satan a mbe a kômbô’ô liti na, môt a vo’o bo Yéhôva mewôk éyoñ a tele meve’ele. (Job 2:4, 5) A ne fo’o évemba jam amu, Satan émiene nnye ñhe mbia nkômbane wé a nga won. A nji beta ke ôsu a wulu ba’aba’a a Yéhôva, jôm éte nje a simesane na bi ne ane nye, na bia fe bia ye lume Yéhôva mvus éyoñe bia ye tebe meve’ele été. A nga bele simesane na, Mona Zambe fe a ne tôñ abo dulu dé nge a tebe meve’ele! (Matt. 4:8, 9) Ve tame fas: Ye bi ne fo’o kôme jô na bi nji bi ngule ya juan a mbia minkômban? Teke ne kpwam! Bi ne tyiñe jia a jame nlômane Paul ô nga tili ô jô’ô na: “Mfa’a ya mame mese, me bili ngule Tate a ve ma.”—Philip. 4:13.

5. Aval avé bia yeme na Yéhôva a too ndi na bi ne dañe mbia minkômban?

⁵ Yéhôva a kôme selan a Satan, amu a too ndi na bi ne dañe mbia minkômban. Amu jé bia jô nalé? Amu Yéhôva a nga ka’ale na, bizu’u bi bôte bia wulu ba’aba’a a nye, bia ye dañe beta étibila’a. Jam éte da tinan aya? Yéhôva, nyu a ne teke laane minsos a jô na bizu’u bi bôt, bia ye nyiine mfefé émo “be be’e bifumulu melô’ô” nalé a tinane na be ne bezôsô mise me Yéhôva. (Nlitan 7:9, 13, 14) Da kôme fo’o yené na, Yéhôva a too ndi na bi ne dañe mbia minkômban.

6-7. Jam avé afe Satan a yi na bi simesan?

⁶ Satan a yi na bi simesane na Yéhôva a vo’o bia beta nye’e fo’o ve amu bi bili mbia minkômban. Évemba jam afe é ne na, mbôle Satan a ne teke ndi nlem amu a yeme na Yéhôva a maneya tyi’i nye ajô na, a vo’o bi ényiñe ya nnôm éto. (Mett. 3:15; Nlitan 20:10) Jôm éte nje a yi na bi wô’ôtan ane nye, e dañedañ amu a yeme na, bi bi bili fane a ndi nleme ya nyiñe nnôm éto, beta mvom a nga jañele. Bi nji ve’ele bo ane nye. Kalate Zambe a bôé bia nleme si na, Yéhôva a nye’e bia a a yi na a volô bia. Amu “a nji yi na môte wua a jañ, ve a yi na bôte bese be kôñelane minlem.”—2 P. 3:9.

⁷ Nde ñhe, nge bia simesane na bi nji bi ngule ya juan a mbia minkômban, bi nga simesan avale Satan a yi. E yemelan avale Satan a simesan, a ne volô bia na bi tu’a yemete ntyi’ane wongane ya tebe nye ôyap.—1 P. 5:8, 9.

AVALE BI NE TATÉ NA BIA SIMESAN AMU BI BE’E METYI YA ABÉ

8. Ane ô vaa mbia mimboone, nseme wo beta tinane jé? (Besam 51:5) (Fombô’ô fe “Asu na bi tu’a wôk.”)

⁸ Ane ô vaa Satan, jam afe é ne bo na bi simesane na bi nji bi ngule ya juan a mbia minkômban. Jam éte é ne avé? É ne abé é ne bia metyi bebiaé bangane be ôsu be nga kôé bia.a—Job 14:4; lañe’e Besam 51:5.

9-10. (a) Aval avé Adam ba Ève be nga wô’ôtan éyoñe be nga sem? (Fombô’ô fe fôtô.) (b) Aval avé nsem ôte wo nambe bia den?

⁹ Bi tame yen aval Adam ba Ève be nga wô’ôtan éyoñe be boya nsem. Éyoñe be boya Yéhôva melo, be nga jeñe na be buti nyule jap a ke sobô. Kalate Étude Perspicace, a kobô jam éte a jô’ô na: “Nsem ô nga bo be na, be tyelé minleme yôp, be ve bebiene bijô, be ko woñ a wôk ôson.” A mbe ve ane Adam ba Ève be mbe mfetane nda é bili ve bitune binyin. Be mbe ve kôlô étune jia a ke ji vo’o ve be nji be ngule ya kui nseñ. Be nji be ve tube nseme wop.

¹⁰ É ne été na, été jangane ja kôme selane a ji Adam ba Ève, amu ntañe wo ve bia fane ya bu’ubane njamane ya mam abé mangan a bi mone môte ya nlem a ne mfuban, ve be’e ki be vo’o bu’ubane wô. (1 Cor. 6:11) Mbôle bi ngenane bi be’e metyi ya abé, a nji bo jame ya kame nge biyoñe biziñe bia ve biabebiene bijô, bia tyelé minleme yôp, bia ko woñ, nge wôk ôson. Amu Kalate Zambe a jô na nseme wo ke ôsu a jôé bia, wo jôé “to’o be ba be nji bo avale nsem Adam a nga tyame metiñ.” (Rom. 5:14) To’o jam éte da te’elane nyul, bi nji yiane sulu mo si. Bi ne ngule ya titane mbia minkômbane mite. Aval avé?

11. Nge biyoñe biziñe bia yene ve ane bi nji bi ngule ya juan a mbia minkômban, avale kalate Beromain 6:12 a liti, jé bi ne ngule ya bo?

¹¹ Amu bi be’e metyi ya abé, biyoñe biziñe bi wô’ô yene ve ane bi vo’o juan a mbia minkômban. A ne ve ane mone tyiñ a jô bia na, ‘ô nji bi ngule ya juan a mbia minkômbane miôé.’ Ve bi nji yiane vô’ôlô tyiñ éte, amu jé? Amu Kalate Zambe a ye’ele bia na, bi nji yiane jô’é na nsem ô ke ôsu a jôé bia ane “njô bôt”. (Lañe’e Beromain 6:12.) Nalé a tinane na, bi bili ngule ya bene bo avale mbia minkômbane miangane mi ne. (Gal. 5:16) Mbôle Yéhôva a yeme na bi ne ngule ya dañe meve’ele mete jôm éte nje a jô bia na bi bo de. (Deut. 30:11-14; Rom. 6:6; 1 Thes. 4:3) Nya ajôô a ne na bi bili ngule ya juan a mbia minkômban a dañe mie.

12. Jé bi ne bo nge biyebe bia bi bia, a amu jé?

¹² Éyoñe bi bili biyebe nlem, a ne fe ve ane nge mone tyiñ a beta bia jô na, Yéhôva a nye’e ke fe bia fo’o ve amu bi bili mbia minkômban. Bi nji yiane vô’ôlô tyiñ éte, amu jé? Amu Kalate Zambe a ye’ele na, Yéhôva a yeme na bi be’e metyi ya abé. (Bsa. 103:13, 14) A “yeme mame mese” ma fombô bia, to’o avale metyi ya abé ma tindi bia na bi bo mbia be mam. (1 Jean 3:19, 20) Nté ôse bia ve mengule na bi juan a mbia minkômban, bi ne tabe ndi na bia ye ke ôsu a bi mbamba élat a Yéhôva. Amu jé bia jô nalé?

13-14. Ye fo’o ve amu bi bili mbia minkômbane nde nalé a tinane na Yéhôva a nye’e ke fe bia? Timi’in.

¹³ Kalate Zambe a kôme liti nsela’ane a ne zañ e bi mbia fulu ya bo mbia jam (jame bi ne sa’ale) a e bi nkômbane ya bo mbia jam (jame bi vo’o sa’ale). Éve’an é ne na, bekristene béziñe ya Corinthe ya ntete mimbu ôsu be mbe be bo’o nyé mame ya bisôk aval é ne na, befame be mbe be jô’ôbô a befame bevok ôsusua na ba bo bekristen. Jôm éte nje Paul a nga tili na: “nne bôte béziñe ya be mia be mbe nalé.” Ye nalé a tinane na be nji beta bi avale minkômban éte môs éziñ? É nji bo zôsô ya simesane nalé amu avale minkômban éte é ne ayaé ya titan. Ve, bekristene be nga ve ngule ya jôé bebiene na be bo teke beta bo aval ane mbia minkômbane miap mi ne, Yéhôva a nga kañese be. Yéhôva a nga yene be ane ba be nga “mane bo mfuban.” (1 Cor. 6:9-11) Yéhôva a ne fe bia yene nalé.

¹⁴ To’o wo juan a avale mbia minkômban avé, ô ne kui na ô dañe mie. Akusa bo ô vo’o vaa minkômbane mite, ve ô ne jôé womien a bo te bo “minkômbane ya minsône [miôé] a nkômbane ya asimesane [dôé]” (Éphé. 2:3) Aval avé ô ne bo jam éte a kui na ô dañe mbia minkômban?

AVALE BI NE DAÑE MBIA MINKÔMBAN

15. Nge wo yi na ô dañe mbia minkômban, amu jé wo yiane bo zôsô a womien?

¹⁵ Asu na ô dañe mbia minkômban, wo yiane fase womiene zôsô été a kañese na ô bili bisek. Wo yiane tabe ntyele ya du’u womien a “bivuse mimfasan.” (Jacq. 1:22) Môt a ne biasé mbia minkômbane mié a taté na a fase na, ‘nga bôte bevo’o ba nyu meyok a dañe ma,’ nge ke a ne taté na a ve bôte bevo’o bijô a jô’ô na, ‘nge minga wom a mbe a liti’i ma nye’an avale da yian, me nji ke ye bi nkômbane ya yene pornographie.’ Avale mfasan éte é ne tindi wo na ô ku meve’ele, te du’u womien a jeñe beamu ya bo mbia jam. Be’e mbe’e ya mimboone miôé.—Gal. 6:7.

16. Aval avé ô ne ke ôsu a yemete ntyi’ane wôé ya bo mame me ne zôsô?

¹⁶ Ane ô vaa na wo yiane fase womien zôsô été a meme na ô bili bisek, wo yiane fe ke ôsu a yemete ntyi’ane wôé ya juan a mbia minkômban. (1 Cor. 9:26, 27; 1 Thes. 4:4; 1 P. 1:15, 16) Yemela’ane jam é ne telé wo meve’ele a éyoñ évé. A ne bo jam éziñe nge ke ngumba éyoñ éziñe ya môse ñwô ô ne bo na ô ku meve’ele. Ye a ne éyoñ ô ne nte’ane nge ke éyoñ alu é ntoo abui nje ô ne ji’a ku meve’ele? Kômesa’an a fase’e jam ô ne ngule ya bo nge jô éyoñe wo ye tebe meve’ele été. Mbamba éyoñe ya bo jam éte a ne ôsusua na wo tebe meve’ele.—Mink. 22:3.

17. Jé éve’ela Joseph é ne ye’ele bia? (Metata’a 39:7-9) (Fombô’ô fe befôtô.)

¹⁷ Joseph a nga bo aya éyoñe minga Potiphar a nga bo nye ayas? A nga bene jam éte a tup été été. (Lañe’e Metata’a 39:7-9.) Ñye’elan ôvé bia nyoñe valé? Joseph a mbe a kôme yeme na, e nyoñ éza minga a ne jam é ne abé ôsusua na minga Potiphar a zu nye bo ayas. Aval éte da da, wo fe wo yiane bo nkômesane ya bo jam é ne zôsô ôsusua na wo tebe meve’ele. Nalé a ye bo na, éyoñe wo ye tebe meve’ele da ye bo tyi’ibi na ô tôñe ntyi’an ô mbe ô maneya nyoñ.

KELE ÔSU A FASE WOMIEN

18. Jam avé afe ô ne bo asu na ô dañe mbia minkômban? (2 Becorinthien 13:5)

¹⁸ Asu na ô dañe mbia minkômban, wo yiane ke ôsu a ‘fase womien’ asu na ô yeme nge mbia minkômbane mi nyiineya wo nleme nge momo. (Lañe’e 2 Becorinthien 13:5.) Bo’o ô fase’e asimesane dôé a mimboone miôé kom ése a yene bone be mam ô ne sôane nge nalé a sili. Nge wo te kui na wo dañe meve’ele méziñ, nyoñe’e éyoñe ya fas a sili womiene na: ‘Abim éyoñ évé ma te nyoñ asu na me jô na, ma ben?’ Nge wo yemelane na wo te nyoñ abui éyoñ, te ve womiene bijô. A lôte na ô bo nalé, nyoñe ntyi’ane ya yeme aval ô ne bo éyoñ éfe asu na ô ji’a sa’ale meve’ele mete. Ô ne sili womiene minsili ane: ‘Éyoñe mbia be asimesane ba so ma nlô, ye ma jeñe na me titane be été été? Ye fatane mimvômane jame ja bo na, me yen ayaé ya dañe meve’ele? Ye ma ji’a vaa mise mam éyoñe ma yene bingengeñe bia liti mvite mame ya bisôk? Ye ma kôme fo’o wôk amu jé memvinda me Yéhôva me ne asu mfi wom, to’o éyoñe da sili na me jôé mamien?’—Bsa. 101:3.

19. Aval avé abé bone mintyi’ane wo nyoñe mi ne bo na ô yen ayaé ya juan a mbia minkômban? Aval avé abé mintyi’ane wo nyoñe mi ne bo na ô yen ayaé ya juan a mbia minkômban, to’o a ne bone mintyi’an ?

¹⁹ Sa’ale fulu ya nyoñe mam éngbwemese. Kalate Zambe a jô na: “Nlem ô ne medu’an w’adañedañ, a ô ne étua ébo.” (Jér. 17:9) Yésus a nga jô na nleme wo soo “mbia be asimesane.” (Matt. 15:19) Éve’an é ne na, môt a nga telé ñyenane pornographie a ne simesane na a ne yene befôtô be bôte ba kôme ki buti menyule map, jôm é teke nye bo. Nge ki a ne fase na, ‘é nji bo abé ya ba’ale mbia be asimesan a lat a mvite mame ya bisô’ô nlem été, da sili ve na, me bo te bo mame mete.’ Bi ne ñhe jô na, nleme môt a fase nalé wo du’u nye a wo ‘bôndé fe’e ya jalé minkômbane ya minsôn.’ (Rom. 13:14) Aval avé ô ne sa’ale avale jam éte? Tabe’e ntyele ya nyoñ abé mintyi’an é ne bo na ô su’ulane bo mbia jam, to’o a ne bone mintyi’an.b Tita’ane mimfasane mise nge ke “mbia be asimesane” be ne bo na ô biasé mbia mboon.

20. Ndi nleme fé bi bili asu melu ma zu, a mvolan ôvé bi bili melu ma?

²⁰ Avale bia te yen ayé’é di, Yéhôva a ne bia ve ngule ya dañe meve’ele. Amu beta mvame wé, bi bili ndi nleme ya bi ényiñe ya melu mese mféfé émo. Avale mbamba jam éte, bia bese bia ye kañe Yéhôva a nleme wua a mbamba be asimesan! Nté bia yange éyoñ éte, bi ne tabe ndi na, bi nji bo étame ndum éte. Yéhôva a ye botane mengule bia ve a bia ye dañe ndum éte!