AYÉ’É 37
JIA 114 “Bo’an mbane ya jibi”
Jé bi ne bo éyoñe biabebiene nge ke bôte bevo’o ba tôban ékotekot?
“A nga fombô na, a ye yene nya ntyi’ane mejôô, ve ô lô, ékpwe’ela’a.”—ÉSA. 5:7.
BETA BE MAME BIA ZU YEN
Bia zu yen aval avé éve’ela Yésus é ne bia volô éyoñe bia tôban ékotekot a jame bi ne bo asu na bi ve Yéhôva nlem avak.
1-2. Jé abui bôte da bo éyoñe da tôban ékotekot, a minsili mivé bi ne sili biabebien?
BIA nyiñ émo é ne njalan a ékotekot. Abui bôte da tôban ékotekote den amu nkôñ ényiñe wop, ayoñe dap, nyul ékôbe jap nge ke amu be ne minga nge fam. Bôte bevo’o ba tôbane fe minjuk amu bijôé nge ki bôte be ne minkukume ba jeñe ve na be jalé minkômbane miap. Minju’u ya mbia mimboone mite mi ne nambe môt ase ya be bia.
2 A nji bo jame ya kam éyoñe bia yene bôte be wô’ôk ôlun amu ba yen ékotekot é ne njalan émo den. Bia bese bia yi na bi nyiñ émo é ne zôsô a évôvoé. Ajô te bôte béziñe ba jeñe a ngul ése na be kôm ékotekot é ne émo nge ki si ba nyiñ. Ba wosane bijôé a metiñe nge su’u bôte be pôlitik ba ka’ale be na ba ye mane zu kôme minju’u mite mise. Ve bia bekristene bia yeme na bi nji yiane “nyoñe ngap a mame ya si nyu” amu bia yeme na Éjôé Zambe ja ye zu mane vaa ékotekot ése ya émo. (Jean 17:16) Ve akusa bo nalé, nlem ô wô’ô bia taé nge ke na bi wô’ô wôk ôlun éyoñe bia yen ane môt éziñ a tôban ékotekot. Bi ne ñhe sili biabebiene na: ‘Jé ma yiane bo éyoñe nalé a kui? Ye me ne bo jôm éziñ asu ékotekot éyoñe ji?’ Asu na bi bi biyalane ya minsili mite, bi tame taté zu yen avale Yéhôva ba Yésus ba yen ékotekot.
YÉHÔVA BA YÉSUS BA VINI ÉKOTEKOT
3. Amu jé é nji bo abé ya wôk ôlun éyoñe bia yen ékotekot? (Ésaïe 5:7)
3 Kalate Zambe a liti bia amu jé é nji bo abé ya wôk ôlun éyoñe bia yene bôte bevo’o be tôban ékotekot. A kate bia na Yéhôva a nga té bia éve’ela jé, “a nye’e zôsô a nya ntyi’ane mejôô.” (Bsa. 33:5; Mett. 1:26) A ne étyi teke bo ékotekot a a nji yi na môt éziñ a bo ékotekot! (Deut. 32:3, 4; Mich. 6:8; Zach. 7:9) Éve’an é ne na melu me nkulu mejô Ésaïe, Yéhôva a nga wô’ô “ñyôn” ya bone be Israël, bobenyañe bap be mbe be tibili’i. (Lañek Ésaïe 5:7.) Yéhôva a nga foñôsô ba bese be nji be be tôñe’e metiñe mé be bo’o na bôte bevo’o be tôban ékotekot.—Ésa. 5:5, 13.
4. Aval avé nkañete bia koone wô bekalate ba kañete ényiñe Yésus wo liti aval a yen ékotekot? (Fombô’ô fe fôtô.)
4 Aval ane Yéhôva, Yésus fe a nye’e zôsô a vini fe ékotekot. Môs éziñe Yésus a nga yene môt a mbe éyeme wo. Yésus a nga wô’ô môt ate éngôngol ane a nga saé nye, ve éyoñe betebe ôsu ya miñyebe be nga yene jam a nga bo, ane be nga wôk angôndô ya ôlun. Be nga jô na Yésus a biasé môse Sabbat, be nji bisi nju’u môt ate a mbe a tôba’ane wô. Mboone wop ô nga bo na Yésus a wô’ôtan aya? “Nlem ô nga bo nye mintaé, amu a nga yen ayete minleme dap.”—Marc 3:1-6.
Éyoñe Yésus a mbe si va, betebe ôsu ya miñyebe be mbe be tibili’i bôt, ve Yésus nnye a mbe a nye’e bôt a volô fe be. (Fombô’ô abeñe 4)
5. Jé bi nji yiane vuane éyoñe bia wôk ôlun amu ékotekot?
5 Yéhôva ba Yésus ba vini ékotekot ajô te é nji bo abé nge bia fe bia wô’ôtan avale da. (Éphé. 4:26) Ve, bi nji yiane vuane na to’o bi bili beamu ya wôk ôlun, ôlune wongan ô vo’o tyendé jôm éziñ. Nya ajôô a ne na nge bi wôk ôlun a lôte nné, nalé a ne so bia akon. (Bsa. 37:1, 8; Jacq. 1: 20) Nde jé bia yiane ñhe bo éyoñe bia tôban ékotekot? Éve’ela Yésus é ne ye’ele bia abui mam.
MAME YÉSUS A NGA BO ÉYOÑ A NGA YEN ÉKOTEKOT
6. Bikotekote bi mame bivé bi mbe bi boba’an éyoñe Yésus a mbe si va? (Fombô’ô fe fôtô.)
6 Yésus a nga yen abui bôt é tôba’an ékotekot. Émien a nga kôme yen ane betebe ôsu ya miñyebe ba tibili bôt. (Matt. 23:2-4) A mbe a kôme yem aval ényiñ é mbe ayet éjôé beromain si. Abui bejuif é mbe é kômbô’ô kôlô éjôé te si. Bevo’o be mbe nkômesane ya bo mewosan. Ve, Yésus a nji ke su’u nge té ngam éziñ asu na a tyendé mam. Éyoñ a nga yeme na bôte ba kômbô telé nye njôô, Yésus a nga tup été été.—Jean 6:15.
Yésus a nga kôlô éyoñe be nga kômbô telé nye njô bôt (Fombô’ô abeñe 6)
7-8. Amu jé Yésus a nji jeñe na a mane vaa ékotekot éyoñ a mbe si va? (Jean 18:36)
7 Éyoñ a mbe si va, Yésus a nji jeñe na a ke lat a bijôé bi pôlitik ya éyoñ éte asu na be mane vaa ékotekot. Amu jé? Amu a mbe a yeme’e na môta binam a nji yiane nge bi ngule ya wulu émien. (Bsa. 146:3; Jér. 10:23) Be nji bi ngule ya vaa tin ébiene ya ékotekot. Mbia éngele ba loone na Satan Diable, nnye a jôé émo ji a belane ngule jé asu na a tindi bôte na be bo mame me ne ékotekot. (Jean 8:44; Éphé. 2:2) Abé é ne bia metyi da bo fe na to’o môt a bili mbamba nkômban aya a vo’o kui na a bo mame me ne zôsô éyoñ ése.—Eccl. 7:20.
8 Yésus a mbe a yeme’e na Éjôé Zambe étame nje ja ye kui na é zu vaa tine ya ékotekot. Jôm éte nje a nga ve ngule jé, a lôt éyoñe jé ése na a ‘kañete, mbamba foé ya Éjôé Zambe.’ (Luc 8:1) A nga bôé “bôte ba wô’ô zôsô zaé a évé” minleme si a jô’ô be na ébotezel a ékotekot bi mbeme man. (Matt. 5:6; Luc 18:7, 8) Jam éte da ye ke boban a zene ya mengame me pôlitik ve a zene ya Éjôé Zambe é ne yôp nje éte “é nji nyoñe ngap a mame ya si nyu.”—Lañe’e Jean 18:36.
JEÑE’E NA Ô VU ÉVE’ELA YÉSUS ÉYOÑE WO TÔBAN ÉKOTEKOT
9. Amu jé bia buni na Éjôé Zambe étame nje ja ye zu mane vaa ékotekot?
9 Ékotekot é ne melu ma ja lôte ji Yésus a nga yen éyoñ a mbe si va. Amu “melu ma su’ulane” ma, Satan a ke ôsu a tindi bôte be ne éjôé jé si na be tu’a bo mame me ne ékotekot. (2 Tim. 3:1-5, 13; Nlitan 12:12) Aval ane Yésus, bia yeme na Éjôé Zambe étame nje ja ye zu mane tyame tine ya ékotekot. Mbôle bia suk Éjôé Zambe bia bene nyoñe ngap a mame me pôlitik nge su’u mengule mese bôte ba ve asu na ékotekot é man. Bi tame kobô ajô sita Stacy.a Ôsusua na a yeme benya mejôô, Stacy a nga nyiine nsamba bôte ô mbe ô yi’i na mame me tyendé. Ve a nga taté na a simesane na mame mete ma volô ki jôm. A jô na: “Éyoñe bi mbe bi kele’e bia bo zô’é ñjôñe me mbe me sili’i mamiene na: Ye ma su’u fo’o nya ngame? Ve éyoñe me nga taté na ma suk Éjôé Zambe, me nga kôme yeme na me ne nya zene. Ma kôme yeme na Yéhôva a ne juan asu ba bese ba tôban ékotekot a lôt abime me mbe ve bo.”—Bsa. 72:1, 4.
10. Avale Matthieu 5:43-48 a liti, amu jé bi nji yiane jeñe na bi tyendé metiñe nge bijôé? (Fombô’ô fe fôtô.)
10 Abui bôte ya melu ma da jeñe na é nyiine mengame me bôte ma jeñe na me tyendé bijôé. Éngôngole jam é ne na abui ya be be é wô’ô wô’ô mbia ôlun, be teke fe beta semene metiñ a bo bôte bevo’o mbia be mam, ve sa ke nne Yésus a nga ye’ele bia nalé. (Éphé. 4:31) Monjañ éziñ a too jôé na Jeffrey a jô na: “Ma yeme na zezé dulu bôte be ne wulu asu na mame me kômban é ne soo mômane nge ke mewôé me bôt ane nkabeke dis.” Ve Yésus a nga ye’ele na bia yiane nye’e bôte bese to’o ba bia be be bi nji bo tyiñe nge ke ba ba tibili bia. (Lañe’e Matthieu 5:43-48.) Ane benya bekristene, bia jeñe na bi vu mbamba éve’ela Yésus.
Da sili bia ayo’o nlem asu na bi bo teke nyoñe ngap a mame ya émo ji (Fombô’ô abeñ 10)
11. Amu jé é ne bo ayaé biyoñe biziñe na bi vu éve’ela Yésus?
11 Akusa bo bia yeme na Éjôé Zambe ja ye zu mane vaa ékotekot éyoñe jia ya biyoñe bise, é ne bia kui biyoñe biziñe na bi yen ayaé ya ke ôsu a tôñ éve’ela Yésus éyoñe bia tôban ékotekot. Bi tame yene jam é nga kui kale jangane Janiya, nnye ate a nga tôban ékotekot amu nyul ékôbe jé. A meme na: “Me nga wôk angôndô ya ôlun. Jam éte é nga taé ma nlem angôndô a me nga yi na me kune mamien. Me nga simesane na me ne ke nyiine ngame bôte ja wosan ôbangam. Me nga wô’ôtane ve ane a ne mbamba zene ya liti abim avé ma wôk ôlun.” Ane éyoñ é nga lôt, Janiya a nga yemelane na a yiane tyendé ôsimesane wé. A jô na: “Me mbe me jô’é na bôte befe mbe be jôé ôsimesane wom, be mbe be tindi ma na me futi ndi jame be môta binam a lôte na me futi je be Yéhôva. Ane me nga tyi’i minkañ a bikôane bite.” Bia yiane tabe ntyele ya jô’é na ôlune bia wôk amu ékotekot ô tindi bia na bi nyoñe ngap a mame me pôlitik.—Jean 15:19.
12. Amu jé bia yiane fiale mefoé bia wô’ô nge yen?
12 Jé é ne volô bia na bi yeme jôé ôlune wongan éyoñe bia yen ékotekot? Abui bôt é nga yene mfi ya fiale mefoé ba lañ, ba wô’ô nge yene bingeñgeñ. Mefoé méziñe bia wô’ô ma dañe ngôné ékotekot, a tindi bôte na be té mengam asu na be tyendé mam. Biyoñe biziñ, menjeñe mefoé méziñe me wô’ô ki kate mame zôsô été. Nge bia wô’ô foé éziñ é ngôné’é ajô ékotekot, éyoñ éte bia taté na bia wôk ôlun, ye jam éte é ne volô bia mfak éziñ? Nge bia lôt éyoñe jangan ése na bia wôk a yen avale mefoé éte, bia ye wôk ôlun a lôte nné nge bili atek e zezé. (Mink. 24:10) Jame da dañ é ne na bi ne vuane na Éjôé Zambe étame nje ja ye mane zu vaa ékotekot.
13. Aval avé mbamba fulu ya lañe Kalate Zambe môs ôse a ne volô bia na bi ba’ale mbamba ñyenane mam a lat a ékotekot?
13 Éyoñe bi bili mbamba fulu ya lañe Kalate Zambe môs ôse a bindi mame bia lañ, nalé a ne volô bia na bi jibi ékotekot. Nlem ô nga taé kale jangan Alia éyoñ a mbe a yene’e ane ba tibili bôte ya ayoñe dé. A nga wô’ô mbia ôlun éyoñ a nga yene na be nji be be foñôsô’ô bôte be mbe be bo’o ésaé éte. A jô na: “Me nga tabe si a sili mamiene na, ‘ye me too fo’o ndi na Yéhôva a ye kôm ékotekot éte?’ Éyoñ éte me nga lañe kalate Job 34:22-29. Bifuse bite bi nga bo na me simesane na môt éziñ a vo’o sobô mise me Yéhôva. Nnye étam a ne ngule ya tyi’i mejô nya zosôô été, a nnye étam a ne ngule ya kôme mejô mete nya nkômane.” Nté bia yange na Éjôé Zambe é zu nya zôsôô, bia yiane ke ôsu a jibi ékotekot. Aval avé?
MBAMBA BE MAME BI NE BO ÉYOÑE JI
14. Jé bi ne bo asu na bi bo teke nyoñe ngap a ékotekot ja boban émo? (Becolossien 3:10, 11)
14 Nya ajôô a ne na bi vo’o yemete môt éziñe na a yeme nyoñe bôte bevok, ve bi ne ngule ya tyi’i na mfa’a wongane bia zu bo mbamba nlem a bôte bese. Avale bia te yene mvus, bia liti na bia vu Yésus éyoñe bia liti bôte bevo’o na bia nye’e be. Avale mboon éte da ye tindi bia na bi yeme nyoñe bôte bevok a ésemé ése, ja’a ba be nga bo na bôte bevo’o be tôban ékotekot. (Matt. 7:12; Rom. 12:17) Yéhôva a ne mevak éyoñ a yen ane bia nyoñe bôte bese a mbamba nlem a zôsô.—Lañe’e Becolossien 3:10, 11.
15. Aval avé bia volô bôt éyoñe bia kate be mame Kalate Zambe a ye’ele?
15 Mbamba zene ya volô bôte bevok a ne éyoñe bia ye’ele be benya mejôô be ne Kalate Zambe. Amu jé bia jô nalé? Amu “ñyemane Yéhôva” ô ne tyéndé môt a mbe évô a njet na a bo avale môte da nye’e mvo’é a avale môt é ne mbamba nlem. (Ésa. 11:6, 7, 9) Ôsusua na a yé’é benya mejôô, môt a too jôé na Jemal a nga ke nyiine nsamba bôt ô mbe ô juan a éjôé pôlitik é mbe é tele si jap éyoñ éte, amu a mbe a simesa’ane na ja tibili bôt. A jô na: “Be vo’o yemete môte na a tyendé. Sa ke môt éziñ nnye a nga yemete ma na me tyendé, benya mejôô me nga yé’é Kalate Zambe mme me nga tyendé ma.” Benya mejôô Jemal a nga yé’é me nga bo na a telé mewosan a mbe a bo’o. Éyoñe bia ye’ele bôte benya mejôô be ne Kalate Zambe, bi ne volô be na be telé mame me ne bo na be kolé bôte bevok ôbak.
16. Amu jé bia yi na bi kate bôte bevo’o mam Éjôé Zambe ja ye bo?
16 Aval ane Yésus, bi ne ôjeja’a ya kate bôte na Éjôé Zambe étame nje ja ye mane vaa ékotekot é ne si va. Ndi nlem éte é ne ve ba bese be nga tôban ékotekote ngule nyul. (Jér. 29:11) Stacy bia te jôô nye yôp, a jô na: “Éyoñe me nga yé’é benya mejôô, nalé a nga volô ma na me jibi bikotekote me mbe me yene’e bôte be tôbane bie a bi me nga tôbane bie ényiñe jam. Yéhôva a belane mejô me ne Kalate wé na a bôé bia minleme si.” Bia yiane bo nkômesane ya volô bôte minlem éyoñ ése a mbamba bengaka’a bia koone be Kalate Zambe. Nge bia kôme yé’é na bi yeme jame Kalate Zambe a jô a lat a minjuk, bi ne tabe ndi a miñye’elane mite. Nalé a ne volô bia nge bi ne sikôlô nge ke nda bisaé na bi kate bôte bevok amu jé bia tôbane minjuk a aval avé Yéhôva a ye mane vaa minju’u mite mise.b
17. Aval avé Yéhôva a volô bia na bi jibi ékotekote bia tôbane je melu ma?
17 Bia yeme na bia ye ke ôsu a tôban ékotekote nté ôse Satan a ye ke ôsu a bo “njôô ya si nyu.” Ve bi nji bo étame nge ke teke ndi nlem, nté bia yange na Satan a “wuaban atan.” (Jean 12:31) A zene ya Kalate Zambe, Yéhôva a nji su’u ve na a kate bia amu jé bia tôban ékotekot, ve a kate fe bia aval a wô’ôtan éyoñe bia tôban ékotekot. (Bsa. 34:17-19) A zene ya Mone wé, Yéhôva a ye’ele bia jame bi ne ngule ya bo asu na bi yalan ékotekot bia tôbane je melu ma. A aval Éjôé jé ja ye mane zu vaa ékotekot éyoñe jia ya biyoñe bise. (2 P. 3:13) Ngo’o nge bia ke ôsu a kañete mbamba foé ya Éjôé a évak ése, nté bia yange a ôjeja’a ôse éyoñe si ja ye bo njalan “a nya ntyi’ane mejôô a zôsô.”—Ésa. 9:7.
JIA 158 “Môse wôé Wo ye ke so mvus!”
a Bi nga tyendé biyôlé biziñ.
b Fombô’ô appendice 1 minlô mejô 24-27 ya nsoé kalate Nye’e bôt, bo’o bôte beyé’é.