Meyemé ya Bidima bi mame ya Kalate Zambe asu Kalate bisulan

NGON AWÔM A JIA 2-8

BIDIMA BI MAME YA KALATE ZAMBE | NKÔLAN 39-40

“Moïse a nga bo avale Yéhôva a nga jô”

(Nkôlan 39:32) Nalé ate ésaé ése ya tabernacle ya nda éndelé ya bisulan é nga man: ane bone be Israël be nga bo mam mese Yéhôva a nga tiñeti Moïse; aval ete be nga bo.

w11 15/9 af. 27 ab. 13

Ye Yéhôva a yeme fo’o wo?

¹³ Ve Moïse a mbe “étua [éjote nyul], a dañe bôte bese be nga to si nyô.” (Nb. 12:3) A nga liti na a ne éjote nyul éyoñ a nga bo avale Yéhôva a nga jô. (Nk. 7:6; 40:16) Teke jam éziñ da liti na Moïse a mbe a bili fulu ya sôan avale Yéhôva a wulu mam, nge wô’ô ôlune ya tôñe minjôane mié. Éve’an é ne na, Yéhôva a nga mane kate nye bone be mam bese a lat a nlôñane tabernacle. Asu nkômane beta bindelé awôm, Yéhôva a nga kate nye nyule minsinga, a abime mekôta a yiane belane de. (Nk. 26:1-6) Ékôane Yéhôva, é ne kui na be ve wo mebendé a lat a bone be mam béziñ ô ne yen ayaé ya tôñ. Ve Yéhôva a ne mbamba ntebe ôsu a yeme ve bebo bisaé bé mimbe’e, a tabe be ndi. Éyoñ Yéhôva a kate bia bone be mam bese a lat a jam éziñ, a ne asu mfi wongan. Te vuane na, Moïse a nji wô’ô ôlun amu Yéhôva a nga kate nye abui bone be mam a lat a ésaé a nga ve nye, a nji yene ve ane Yéhôva a biasé ésaé jé nge ke na a nji tabe nye ndi. Ve Moïse a nga kôme véé mise na bebo bisaé be bo ésaé jap avale Yéhôva a nga jô. Kalate Zambe a jô na: “Aval ete be nga bo.” (Nk. 39:32) Moïse a mbe fo’o éjote nyul! A mbe a yeme’ na a ne ésaé Yéhôva, a na, a ne ékpwelé Yéhôva a belane je mfa’a ya na ésaé éte é kôme boban.

(Nkôlan 39:43) Ane Moïse a nga fombô ésaé ése, a yene na, be maneya bo je; aval ane Yéhôva a nga tiñeti, aval ete nde be nga mane bo: ane Moïse a nga botane be.

(Nkôlan 40:1, 2) Ane Yéhôva a nga kobô Moïse a jô na: ² “Môs ngone ya ôsu j’aye taté, môs ôte w’aye telé tabernacle ya nda éndelé ya bisulan.

(Nkôlan 40:16) Aval ete nde Moïse a nga bo: aval ane mam mese Yéhôva a nga tiñeti nye me mbe, aval ete a nga bo.

w05 15/7 af. 27 ab. 3

Ye wo liti na wo kabetane Yéhôva e mam mese?

³ Behébreu 3:5 a jô na: “Moïse a mbe fo’o [môt be ne tabe nye ndi] nda ése éte ane mbo ésaé.” Aval avé a nga liti na a ne môt be ne tabe nye ndi? Éyoñ a nga lôñ a mane kôme biôm bise ya tabernacle, Kalate Zambe a jô bia na: “Aval ete nde Moïse a nga bo: aval ane mam mese Yéhôva a nga tiñeti nye me mbe, aval ete a nga bo.” (Nkôlan 40:16) Bia bebo bisaé be Yéhôva, bia liti na Yéhôva a ne tabe bia ndi éyoñe bia bo nye mewôk. Nalé a tinane na, bia yiane wulu ba’aba’a a nye to’o éyoñe bia tôbane beta minjuk. Ve e dañe beta minjuk a nji bo susu’a jam a liti na be ne tabe bia ndi. Yésus a nga jô na: “Môt a tu’a ba’ale biôm bi ne tyôtyoé, nnye fe a ye tu’a ba’ale biôm bi ne abui.” A nga beta jô na: “A môt a bo ékotekot mfa’a biôm bi ne tyôtyoé, a ye fe bo ékotekot mfa’a biôm bi ne abui.” (Luc 16:10) Bia yiane kabetane Yéhôva to’o bone be mam.

Enjeñané bidima bi mame ya Kalate Zambe

(Nkôlan 39:30) Ane be nga bo éfase ya nya or é bo couronne ya étyi, a tili je ntilan, aval ane bikanga bi ne nkpwelan élondo, na, ÉTYI BE YÉHÔVA.

w01 2/1 af. 14 ab. 3

Kalate Zambe a liti na, e ve biabebiene ngumba be Yéhôva a nji bo jame ya nyoñ éngbwemese. E bo de a tinane na bia kañese na bi nto bebo bisaé be Yéhôva a na, bia ye nyiñ ényiñ é ne mfuban. Nlômane Pierre a nga jô bia mejô ma me so’o be Yéhôva na: “Mi aye bo mfuban; amu me ne mfuban.” (1 Pierre 1:15, 16) Éyoñe bi veya biabebiene ngumba be Yéhôva, bi ne ntindane ya semé ntyi’ane bi nga nyoñe na, bia ye bo Yéhôva ésaé akekui memane. Ve ntyi’an ôte wo tinan aya?​—Lévitique 19:2; Matthieu 24:13.

(Nkôlan 40:34) Éyoñ éte nkut ô nga dip nda éndelé ya bisulane yôp, a étôto’o ya Yéhôva é nga jaé tabernacle ne lut.

w15 15/7 af. 21 ab. 1

Ye Yéhôva a yiane yen ésaé wo bo mvaé?

Éyoñ ésaé ya nlôñane tabernacle é nga man, nkut “ô nga dip nda éndelé ya bisulane yôp, a étôto’o ya Yéhôva é nga jaé tabernacle ne lut.” (Nk. 40:34) A mbe fo’o ndeme ja liti na, Yéhôva a nga wô’ ésaé éte mvaé! Wo simesane na Bezaleel ba Oholiab be nga wô’ôtan aya éyoñ éte? Akusa bo be nji tili biyôlé biap bisaé be nga bo, ve be nga wô’ô mvaé amu Yéhôva a nga botan ésaé jap. (Min. 10:22) Mimbu mi nga tôñe valé, be nga yiane bo meva’a ya yen ane bôte ba ke ôsu a belane biôm be nga kôm asu ékaña’a ba ve Yéhôva. Mfefé émo, Bezaleel ba Oholiab ba ye bo angôndô ya meva’a ya yeme na, be nga belane tabernacle tañe mimbu bebé 500 asu mfuban ékaña’a!

Nlañane Kalate Zambe

(Nkôlan 39:1-21) Bindelé bi ne nyôle bleu, a pourpre, a évele, be nga bo bie mengômesan me ne atyeñ mboban, ma ya bôt b’abo ésaé vôme ya étyi, a bo fe Aaron mengômesane ya étyi; aval ane Yéhôva a nga tiñeti Moïse. ² Ane a nga bo éphod a or, a bindelé bi ne nyôle bleu, a pourpre, a évele, a nya ndomboo a to ntiñan a mvosane minsinga. ³ Ane be nga bibi or ate a bo akekep bibas, a tyi’i fe nye ngas, ane b’aye fulane nye a bindelé bi ne nyôle bleu, a pourpre, a évele, a nya ndomboo, mboane ya ntyetyeñ mbo ésaé. ⁴ Be nga bo éphod ate biwo’o ya bitu, bi to nlatan; nnye fe a to nlatane meku’u mebaé. ⁵ Ban é to ntiñan atyeñ, é mbe été, nje b’atiñeti nye, ba nye be nga bo jôme jia, a aval ntiñane bikanga da; é mbe mboan a or, a nyôle bleu, a pourpre, a évele, a nya ndomboo a to ntiñan a mvosane minsinga; aval ane Yéhôva a nga tiñeti Moïse. ⁶ Ane be nga kôm meko’o me onyx, a bômane me or, me to nkpwelan aval ane nkpwelan ya élondo, aval ane môé me bone be Israël me né. ⁷ Ane a nga futi me biwo’o ya éphod yôp, me bo meko’o ya ôsimesan mfa’a ya bone be Israël; aval ane Yéhôva a nga tiñeti Moïse. ⁸ Ane a nga bo ébuta’a tôé, mboane ya ntyetyeñ mbo ésaé, é to mboan aval ane éphod; a nga bo je a or, a bindelé bi ne nyôle bleu, a pourpre, a évele, a nya ndomboo a to ntiñan a mvosane minsinga. ⁹ E mbe mimfa’a minyin nté wua; be nga bo ébuta’a tôé éte nlatane bindelé bibaé: nté ô mbe nté akule wo, a ndame fe nté akule wo, é to fe nlatane bindelé bibaé. ¹⁰ Ane be nga bé mekok minnoñe minyin été. Nnoñe ya ôsu ô mbe meko’o me sardoine, a topaze, a escarboucle; ¹¹ a nnoñe baa meko’o me to na, émeraude, a saphir, a diamant; ¹² a nnoñe lale meko’o me to na, hyacinthe, a agate, a améthyste; ¹³ a nnoñe nyini meko’o me to na, béryl, a onyx, a jaspe: mimbeka’a ya été mi nga to mbôma’ane a bembôma’ane ya or. ¹⁴ Meko’o mete me mbe aval ane môé me bone be Israël, awôm a mebaé, aval ane môé map me né; me mbe aval ane minkpwelane ya élondo mi né, ako’ ese ane jôé e né, mfa’a ya meyoñ awôm a mebaé. ¹⁵ Ane be nga bo ébuta’a tôé éte bengôkop aval ane minko be to minlôñan a nya or. ¹⁶ Ane be nga bo fe mimbeka’a mi or mibaé, a mekôta me or mebaé, a futi mekôta mete mebaé meku’u mebaé ya ébuta’a tôé. ¹⁷ Ane be nga fete minlôñane bengôkope ya or mite mibaé mekôta mebaé été me ne meku’u mebaé ya ébuta’a tôé. ¹⁸ Ane be nga fete mesu mebaé mevo’o ya minlôñane bengôkop mite mibaé bembôma’ane bebaé, a late bengôkop bete biwo’o bitule ya éphod mfa’a ya ôsu. ¹⁹ Ane be nga bo fe mekôta me or mebaé, a futi me meku’u mebaé ya ébuta’a tôé, mfa’a ya nkoñ, ñwô w’ ake mfa’ éphod ya été. ²⁰ Ane be nga bo mekôta me or mebaé, a futi me biwo’o bitule bibaé ya éphod si, mfa’a ya ôsu, bebé nlatane ya été, ban é ne ntiñan atyeñ é to mfa’a ya si. ²¹ Ane be nga late mekôta ya ébuta’a tôé a mekôta ya éphod, a tiñeti bie a nkole bleu, nalé ate j’aye fe lateban a bane ya éphod é ne ntiñane atyeñ, nde te ébuta’a tôé j’aye bo te kulan éphod; aval ane Yéhôva a nge tiñeti Moïse.

NGON AWÔM A JIA 9-15

BIDIMA BI MAME YA KALATE ZAMBE | LÉVITIQUE 1-3

“Nsôñane ya metuna’a”

(Lévitique 1:3) “‘Nge jôme ya nkañan é ne mvean b’adi’i nduan w’aso mfa’a ya mbam binyaka, jôm a ye ve éte j’aye bo nnôm a to nyôl mvo’é ne selem! a ye ve je mbé si nda éndelé ya bisulan, nde te a ye nyoñ mme’etan asu Yéhôva.

(Lévitique 2:1) “‘Éyoñ môt éziñ a ve jôme ya nkañan be Yéhôva é to mvean avut, jôme ya nkañan a ve éte j’aye bo nte’an avut; a ye sôé je mbone yôp, a futi fe encens été yôp.

(Lévitique 2:12) “‘Mi aye ve bie be Yéhôva ane jôme ya nkañane ya mbômô bibuma: ve bi aye bo te kui autel yôp ane jôme ya mbamba menyum.

it-2 af. 846

Mimvean

Mvean ba di’i nduan. Be mbe be va’a Yéhôva metuna’a mete ngumba. Mvee metuna’a a nji be a yiane tyik éfuse tit éziñ. (Ve’e a Bm 11:30, 31, 39, 40.) A zen éte, be mbe be ye’elane Yéhôva na a kañese, nge ke na, a liti na a te kañese metuna’a be mbe fe be bo’o éyoñ éte jijia asu mam abé map. Yésus Krist a ne ane “mvean b’adi’i nduan” amu a nga ve ényiñe jé ése.

it-2 af. 849 ab. 7

Mimvean

Mvean avut. Be mbe be bo’o mvean avut éyoñ ba bo fe mvean ya bo mvo’é, mvean ba di’i nduan, mvean amu abé, a bembômô bibuma; ve e mbe fe e kui na be bo mvean ôse éyoñe jé. (Nk 29:40-42; Lv 23:10-13, 15-18; Nb 15:8, 9, 22-24; 28:9, 10, 20, 26-28; kab 29) Mimvean mite mise mi mbe mi liti’i na bone b’Israël ba ve Yéhôva akiba amu a nga nyii be a botane be. Mimvean mite mi mbe mi bili mbon a oliban. Mvean avut ô mbe ô veeban mevale meval: nte’an avut, ñyañane fôn, akekep biwôlé e ne te mvusan nge ke biwôlé ba te bube nduan, biwôlé ba te yañ ésua ba yañe je biôm, nge ke viek été. Be mbe be futi’i ngabe jia ya mvean avut autel ya mimvean ba di’i nduan, ngap évok é mbe asu beprêtre. Éyoñ a mbe mvean ya bo mvo’é, môt a mbe a so’o mvean a mbe fe ngule ya di ngap éte. (Lv 6:14-23; 7:11-13; Nb 18:8-11) Mimvean mi avut be mbe be bo’o autel mi nji be mi yiane bi mvusu nge ke “wôé,” (éfia ji ja yiane kobô ajô bizezek) amu nalé a mbe ve ndaman mvean.​—Lv 2:1-16.

(Lévitique 3:1) “‘Nge jôme jé ya nkañan é ne ntyi’ane mimveane ya bo mvo’é; nge a ye ve jôme ya mbam binyaka, to nnôm to nga, a ye ve je asu Yéhôva é to nyôl mvo’é ne selem.

it-2 af. 847 ab. 5

Mimvean

Mvean ya bo mvo’é. Mimvean ya bo mvo’é Yéhôva a mbe a kañese’e mi mbe mi liti’i na mvo’é é ne zañe Yéhôva a môt a soo nye mvean. Môt a soo mvean a nda bôte jé be mbe be nyoñe ngabe mvean ôte (jam ete e mbe e boba’an nseñe zañe ya tabernacle; avale metume me mbe me liti’i, bone menda me mbe nlôñane fefele éndelé é mbe é bôma’ane nseñ tabernacle; menda ya di bidi me mbe temple été). Prêtre a mbe a va’a metuna’a a mbe a bili ngabe jé, a beprêtre bevok be mbe fe be bili ngabe jap. A mbe ve ane Yéhôva a wô’ô mbamba ényum a mbe a so’o avoñ be mbe be di’i. Be mbe be va’a Yéhôva metyi, mme mete me mbe ndeme ya ényiñ. A mbe ane beprêtre, bôt ba soo mvean, a Yéhôva ba di fufulu, nalé a mbe a liti’i mvo’é é mbe zañe jap. Môt a mbe a ja’a mvean ôte a to mvit (avale mvit ese Atiñ e mbe e liti’i) nge ke môt a mbe a ja’a mvean ôte teke semé éyoñ é nga veeban asu jam ete (nge ayôñ é mbe, mvean ô nga ye mane ndaman) a mbe a yian awu. Avale môt ete e nji be e semé’e mboan ôte, amu émien a nji be mfuban mise me Yéhôva, nge ke amu a mbe a ja’a jôm é ne mvit mise me Yéhôva.​—Lv 7:16-21; 19:5-8.

Enjeñané bidima bi mame ya Kalate Zambe

(Lévitique 2:13) “‘Jôme ya nkañan ése é to mveane wôé ya avut, w’aye ve nje nku; nalé fe w’aye bo te kañese na, nku ya élate ya Zambe wôé w’aye jemban mfa’a ya mvean avute wôé: biôm biôé ya nkañan bise, w’aye fe ve nku.

(Ézéchiel 43:24) Nde w’aye zu bie bebé asu Yéhôva, a beprêtre b’aye miame bie nku, a b’aye tyi’i bie bi bo mvean b’adi’i nduan be Yéhôva.

w04 15/5 af. 22 ab. 1

Miñye’elane ya kalate Lévitique

2:13 Amu jé bone b’Israël be mbe be yiane futi nku mvean ôse be mbe be bo’ok? A nji be asu ya na be tyiti’i mvean. E si ése, ba belane nku mfa’a ya ba’ale bidi na bi bo teke ndaman. Ajô te, be mbe be yiane futi nku mimvean mfa’a ya liti na mimvean mite mi nji bo ndaman.

(Lévitique 3:17) “‘Jame dina d’aye bo atiñe ya nnôm éto miaé mienan mise mfa’a ya menda menan mese, na, mi bo te di to avoñ to metyi.’”

w04 15/5 af. 22 ab. 2

Miñye’elane ya kalate Lévitique

3:17. Mbôl avoñ e mbe mbamba ngabe ya tit, e tyili bone b’Israël na be di de a mbe a ye’ele’e be na, mbamba ngap a yiane bo asu Yéhôva. (Metata’a 45:18) Nalé a ye’ele bia na, bia yiane ve Yéhôva jôm é ne dia.​—Minkana 3:9, 10; Becolossien 3:23, 24.

Nlañane Kalate Zambe

(Lévitique 1:1-17) Ane Yéhôva a nga loene Moïse, a kobô nye mfa’a nda éndelé ya bisulan, na: ² “Kobô’ô bone be Israël, a jô be na, éyoñ môt éziñe ya be mia a ve Yéhôva jôme ya nkañan, mi aye ve jôme jenane ya nkañan éte é so’o biyem, mfa’a ya mbam binyaka a mfa’a ya mbam mintômba. ³ “‘Nge jôme jé ya nkañan é ne mvean b’adi’i nduan w’aso mfa’a ya mbam binyaka, jôm a ye ve éte j’aye bo nnôm a to nyôl mvo’é ne selem! a ye ve je mbé si nda éndelé ya bisulan, nde te a ye nyoñ mme’etan asu Yéhôva. ⁴ Nde a ye beté wo wé nlô tite ya mvean b’adi’i nduan ôte; nalé ate j’aye nyoñeban ajô dé é bo metuna’a ajô dé. ⁵ “‘Wôna a ye wôé nnôm ényaka ate asu Yéhôva: a bone be Aaron, beprêtre, b’aye liti metyi, a miam metyi mete mbôma’ane autel yôp a ne mbé si nda éndelé ya bisulan. ⁶ Wôna a ye tun ékôp tite ya mvean b’adi’i nduan éte, a ba je afuse dé. ⁷ Nde bone be Aaron prêtre b’aye futi nduan autel yôp, a ta’a nja’a nduane yôp; ⁸ a bone be Aaron, beprêtre, b’aye ta’ afus, a nlô, a avoñ, nja’a yôp é bô nduan é ne autel yôp: ⁹ ve a ye sôpe miñya ba binam a mendim. Wôna prêtre a ye di’i je ése autel yôp, é bo mvean b’adi’i nduan, mvean b’abo a nduan, ô to mbamba menyum be Yéhôva. ¹⁰ “‘Nge jôme jé ya nkañan j’aso mbam, mfa’a ya mintômba, nge mfa’a ya bikela, mfa’a ya bo mvean b’adi’i nduan; jôm a ye ve éte j’aye bo nnôm a to nyôle mvo’é ne selem! ¹¹ A ye wôé je mfa’a autel ya nord asu Yéhôva: a bone be Aaron, beprêtre, b’aye miam metyi ya été mbôma’ane autel yôp. ¹² Wôna a ye ba je afuse dé, a nlô a avoñe ya été; a prêtre a ye ta’a bie nja’a yôp é bo nduan é ne autel yôp: ¹³ ve a ye sope miñya ba binam a mendim. Wôna prêtre a ye ve je ése, a di’i je autel yôp: é ne mvean b’adi’i nduan, mvean b’abo a nduan, ô to mbamba menyum be Yéhôva. ¹⁴ “‘Nge jôme jé ya nkañane Yéhôva é ne mvean ya anon b’adi’i nduan, éyoñ éte jôm a ve j’aye so mfa’a ya bezum, nge mfa’a ya biyele bi ôbeñ. ¹⁵ Nde prêtre a ye ke je autel, a bo’o je nlô a té wô, a di’i je autel yôp; a metyi me ya été m’aye leneban mfa’a autel wua;¹⁶ wôna a ye vaa émandak a mvine ya été, a wua je mfôm autel mfa’a jôp d’atôô, vôme ya asup e né: ¹⁷ nde a ye nyap a bili je mefap, ve a ye bo te mane kandé je ne wôk! Wôna prêtre a ye di’i je autel yôp, mfa’a ya nja’a é bô nduane yôp: é ne mveane b’adi’i nduan, mvean b’abo a nduan, ô to mbamba menyum be Yéhôva.

NGON AWÔM A JIA 16-22

BIDIMA BI MAME YA KALATE ZAMBE | LÉVITIQUE 4-5

“Va’a Yéhôva jôm é ne dia”

(Lévitique 5:5, 6) “‘A ye bo na, éyoñ a ye nyoñe mekua ya jame da ya mam mete, a ye meme jam ete vôm a nga bo abé; ⁶ wôna a ye zu mveane wé amu nkoban be Yéhôva mfa’a ya abé dé a nga bo, ô to na, ngale kabat a so mbam, mon ntômba nge ékela, a bo mvean amu abé; nalé prêtre a ye bo metuna’a ajô dé mfa’a ya abé dé.

it-2 af. 848 ab. 11

Mimvean

Mvean amu nkoban. Be mbe fe be bo’o mvean ôte amu abé, amu nkoban ôse ô ne abé. Mimvean mite mi mbe asu mam abé me ne ngum aval, mam abé me mbe me bo’o na môt a ve émiene mekua. Mimvean mite mi mbe mi sela’ane mone jôm a mimvean mivo’o be mbe be bo’o amu abé, mmie mite nsôñan ô mbe na be kôm étom éziñ. Abé éte e mbe e yiane bo abé ba te bo Yéhôva nge ke ayoñe dé. Nsôñane ya mvean amu nkoban ô mbe na be kôm étom é mbe zañe môte ba Yéhôva a na, môt a te bo abé a beta bi ngule ya bu’ubane bibotane ya élat, a na, fonos é bo te beta bi nye.​—Ve’e a És 53:10.

(Lévitique 5:7) “‘Nge akume dé d’abo te yian mfa’a ya mon ntômba, éyoñ éte a ye zu ve Yéhôva mveane wé amu nkoban mfa’a ya jam vôm a nga bo abé, bezum bebaé, nge biyele bi ôbeñ bibaé; jia mfa’a ya mvean amu abé, a ji vok mfa’a ya mvean b’adi’i nduan.

w09 1/6 af. 26 ab. 3

Yéhôva a yeme minné miangan

Atiñ e mbe e liti’i na Yéhôva a nyoñe bebo bisaé bé ngap. E mbe e jô’ô na: “Nge akume dé d’abo te yian mfa’a ya mon ntômba, éyoñ éte a ye zu ve Yéhôva mveane wé amu nkoban mfa’a ya jam vôm a nga bo abé, bezum bebaé, nge biyele bi ôbeñ bibaé.” (Éfuse 7) Nnoñe bifia “nge akume dé d’abo te yian” ô ne tinane na, “nge a nji bo ngule ya ve.” Nge mon Israëlite a mbe aval azoé e ne na, a se ngule ya ve mone ntômba, Yéhôva a mbe a kañese’e jôm ése a mbe ngule ya ve, bezum bebaé, nge biyele bi ôbeñ bibaé.

(Lévitique 5:11) “‘Ve nge akume dé d’abo te yian mfa’a ya bezum bebaé, nge biyele bi ôbeñ bibaé, éyoñ éte a ye zu jôme ya nkañan mfa’a ya jam vôm a nga bo abé, mengap awômô ya nkoé nte’an avut, a ye ve ngape jia é bo mvean amu abé: a ye bo te ve je mbon, nge futi encens été yôp; amu jôm éte é ne mvean amu abé.

w09 1/6 af. 26 ab. 4

Yéhôva a yeme minné miangan

Ve éyoñ a nji be a too ngule ya ve bone babeñ bebaé? Atiñ e mbe e jô’ô na: “Éyoñ éte a ye zu jôme ya nkañan mfa’a ya jam vôm a nga bo abé, mengap awômô ya nkoé nte’an avut, a ye ve ngape jia é bo mvean amu abé.” (Éfus 11) To’o môt a mbe mbia azoé, Yéhôva a mbe a kañese’e na a ne ve nye metuna’a me nji bo étyi’a asu abé dé. Ayoñ Israël, e bo azoé a nji be a kama’ane môte na a bi bibotane bia so amu njaman abé nge ke mvome ya bo mvo’é a Zambe.

Enjeñané bidima bi mame ya Kalate Zambe

(Lévitique 5:1) “‘Nge môt éziñ a bo abé, vôm a wô’ô tyiñ j’ave atiñe ya kuli mam, a to fe ngaa, ja’an a nga yen nge yem, nge a bo te kuli jam ete, wôna a ye be’e étome jé.

w16.02 af. 30 ab. 14

Mvuané bebo bisaé be Yéhôva be nga wulu ba’aba’a a nye

¹⁴ Wo fe ô ne taté wulu ba’aba’a a Yéhôva, a su’ulane nyoñe bôte bevok a mbamba nlem. Éve’an é ne na, ô ne yeme mam ma liti na, mojañe ya mbunan a te bo mbia jam. Ô ne kômbô solé abé te, e dañe dañe nge a ne nyo mvôé, nge ke môte ya nda bôte jôé. Ve wo yeme fe na, wo yiane dañe wulu ba’aba’a a Yéhôva. Nde, aval ane Nathan, wo yiane bo Yéhôva mewôk, wo yiane fe nyoñe monyoñ a mbamba nlem. Kate nye na, a yiane ji’a ke yene bemvemdé asu na, be volô nye. Nge a bo teke ke, éyoñe te ñhe womiene wo ke yene bemvendé. Éyoñe wo bo nalé, wo wulu ba’aba’a a Yéhôva. Wo liti fe na, wo nye’e monyoñ, amu bemvendé be ne volô nye a mbamba nleme na, a beta bo mvôé Yéhôva.​—Lañe’e Lévitique 5:1; Begalate 6:1.

(Lévitique 5:15, 16) “Nge môt éziñ a kop, a bo abé amu ndiman, mfa’a ya biôm bi Yéhôva bi ne étyi; éyoñ éte a ye zu mveane wé amu nkoban be Yéhôva, ô to na, nnôm ntômba a so mbam a to nyôle mvo’é ne selem! aval ane w’ave’e tañ argent besicle, aval ane sicle ya nda Zambe a né, mfa’a ya bo mvean amu nkoban: ¹⁶ wôna a ye ya’ane jam a nga kop mfa’a ya jôm é ne étyi, a kô’ôlane ja ngape jia ya mengap metane ya été, a ve je prêtre; nalé prêtre a ye bo metuna’a ajô dé a nnôm ntômba ya mvean amu nkoban, wôna a ye jamban.

it-1 af. 861 ab. 8

Étyi

Betit a bidi ya mefub. Mintôle beyôm binyaka, mintômba a bikela bi mbe biôm bi ne étyi asu Yéhôva. Be nji be be yiane beta kuane bie. Be mbe be yiane ve ngabe jia ya betit bete metuna’a, ngap évo’o ki é mbe asu beprêtre. (Nb 18:17-19) Bembômô bibuma a ngap awômô bi mbe biôm bi ne étyi, to’o biôm bise be mbe be va’a metuna’a a biôm be mbe be bela’ane bie nda Yéhôva. (Nk 28:38) Biôm bise be mbe be bela’ane bie asu ékaña’a ba ve Yéhôva bi mbe étyi, a be nji be be yiane nyoñe bie éngbwemese nge belane bie asu mam mefe. Atiñe ya ngap awômô da kôme yemete jam ete. Éyoñe môt a mbe a naaneya jôm asu Yéhôva, mvuse ya valé émien nge ébu’a éziñe ya nda bôte jé é nyoñe je teke vañ na a yam nge bo jôm éfe, nalé a mbe abé a ébiasé asu jôm é ne étyi. A mbe a yiane ke bulane jôm a te nyoñe nda Zambe a beta beté 20 ntet, a mbe fe a yiane ve nnôm ényaka metuna’a. Jam ete da liti fo’o na biôm bi ne étyi asu Yéhôva bia yiane beta ésemé.​—Lv 5:14-16.

Nlañane Kalate Zambe

(Lévitique 4:27–5:4) “‘Nge môt éziñ ya zesé bôt a bo abé amu ndiman, vôm a bo jam éziñe ya mam Yéhôva a nga tiñeti na, m’aye ke boban, a bi étom; ²⁸ nge b’aye liti nya abé dé, di a nga bo, wôna a ye zu a ékela mfa’a ya jôme jé ya nkañan, é to ngal a ne nyôle mvo’é ne selem, mfa’a ya abé dé a nga bo. ²⁹ Wôna a ye beté wo wé nlô mvean amu abé ôte, a wôé mvean amu abé ôte vôm be wô’ô tyi’i mvean b’adi’i nduan. ³⁰ Nde prêtre a ye nyoñe metyi ya été ônyu, a futi me minla’a mi autel mimvean b’adi’i nduan; wôna a ye sôé metyi mese ya été tin autel. ³¹ A ye vaa avoñ ese ya été, avale fe ane b’avaa avoñe ya ntyi’ane mimveane ya bo mvo’é; a prêtre a ye di’i de autel yôp é bo mbamba menyum be Yéhôva; nalé prêtre a ye bo metuna’a ajô dé, wôna aye jamban. ³² “‘Nge a zu mon ntômba a bo jôme jé a nkañan mfa’a mvean amu abé, a ye zu nye a to ngal ane nyôle mvo’é ne selem! ³³ Wôna a ye beté wo wé nlô mvean amu abé ôte, a wôé nye a bo mvean amu abé vôm be wô’ô tyi’i mvean b’adi’i nduan. ³⁴ Nde prêtre a ye nyoñe metyi ya mvean amu abé ôte ônyu, a futi me minla’a mi autel mimvean b’adi’i nduan; wôna a ye sôé metyi mese ya été tin autel. ³⁵ A ye vaa avoñ ese ya été, avale fe ane b’ava’a avoñe ya mone ntômba mfa’a ya ntyi’ane mimveane ya bo mvo’é; a prêtre a ye di’i bie autel yôp, bi bete mimveane ya Yéhôva b’abo a nduane yôp; nalé prêtre a ye bo metuna’a ajô dé mfa’a ya abé dé a nga bo, wôna a ye jamban.

5 “‘Nge môt éziñ a bo abé, vôm a wô’ô tyiñ j’ave atiñe ya kuli mam, a to fe ngaa, ja’an a nga yen nge yem, nge a bo te kuli jam ete, wôna a ye be’e étome jé. ² “‘Nge na, nge môt éziñ a nambe jôm éziñ é ne te mfuban, ja’ane jôm éte é ne mbim ntit é ne te mfuban, nge mbim éyem é ne te mfuban, nge mbim ya biôm bi anyi’itan bi ne te mfuban, a jam ete e solô be nye, nnye fe a bo te mfuban, wôna a ye bo mekua. ³ Nge na, nge a nambe jôm ya be môt é ne te mfuban, zen ése é ne te mfuban môt a ne te mfuban a bili, a jam ete e solô be nye; éyoñ a yemeya de, éyoñ éte a ye bo mekua. ⁴ “‘Nge na, nge môt éziñ a kobô njem, a kane ngana a biyaé bié mfa’a ya bo abé, nge mfa’a ya bo mvaé, éfia ése môt a ye kobô njem, a kane je ngana, a jam ete e solô be nye; éyoñ a yemeya de, éyoñ éte a ye bo mekua jame da ya mam mete.

NGON AWÔM A JIA 23-29

BIDIMA BI MAME YA KALATE ZAMBE | LÉVITIQUE 6-7

“Avale bi ne ve Yéhôva akiba”

(Lévitique 7:11, 12) “‘Dina nde e ne atiñe ya ntyi’ane mimveane ya bo mvo’é, ñwô môt a ye ve Yéhôva. ¹² Nge a ve wô mfa’a ya ve akéva, wôna a ye ve ntyi’ane ya mvean akéva, a fulane fe biwôlé bi ne te mvusan bi to mbunda’ane a mbon, a akekep biwôlé e ne te mvusan e to ñwo’an mbon, a benya biwôlé be ne mbunda’ane a mbon, mboane ya nte’an avut, mbon ô maneya nyin été.

w19.11 af. 22 ab. 9

Miñye’elane ya kalate Lévitique

⁹ Ñye’elane baa: Bia bo Yéhôva ésaé amu bia kômbô ve nye akéva. Asu na bi tu’a wô’ô de, bia zu kobô ajô mimveane miziñ bone b’Israël be mbe be bo’o melu mvus. Kalate Lévitique a liti na bone b’Israël be mbe be bo’o mimveane mite asu “mvean akéva.” (Lv. 7:11-13, 16-18) Atiñ e nji be e yemete’e be na be bo mie, jam ete e mbe e so’o be nlem. Nye’ane ñwô ô mbe ô tindi’i môte na a ve Yéhôva avale metuna’a ete. A mbe a ja’a tit a te ve metuna’a a bibu’a ya nda bôte jé a beprêtre. Ve mingume bifuse bi mbe fo’o ve asu Yéhôva. Bifuse bivé?

(Lévitique 7:13-15) Biwôlé bi fembé é ne mvusan bi aye bo été éyoñ a ye ve jôme jé, a fulane fe ntyi’ane mimveane ya bo mvo’é mfa’a ya ve akéva. ¹⁴ Jôme ya nkañan ése, a ye ve éwôlé jia ya été é bo mvean ya mbetan be Yéhôva; nje j’aye bo jôm prêtre a miam metyi ya mimveane ya bo mvo’é. ¹⁵ Minsône ya ntyi’ane mimveane ya bo mvo’é mfa’a ya ve akéva mi aye diban môs a ve jôme jé ya nkañan; a ye bo te bu’u jôm ya été akekui mam me tyé.

w00 15/8 af. 15 ab. 15

Metuna’a ma ve Zambe nlem avak

¹⁵ Lévitique kabetôlô 3 a kobô ajô mvean ôfe: mvean ya bo mvo’é. Nkobô Hébreu éfia “mvo’é” é nji tinane ve na teke bita nge zô’é. Études des institutions mosaïques nkobô Énglis a jô na: “E Kalate Zambe, éfia éte ja liti élat é ne zañe môte ba Zambe a mvo’é, mevak a bibotan a bi amu élat éte.” Be nji be be bo’o Zambe mimvean ya bo mvo’é asu na be bo mvo’é a nye, ane nge ba kômbô bôé nye nleme si, ve a mbe asu na be ve nye akiba, a asu na be wumulu mvome be bili na be ne mvo’é a Zambe amu a nye’e be. Beprêtre a môt a mbe a so’o mvean be mbe be ja’a metuna’a éyoñe be maneya vaa avoñ a metyi asu Yéhôva. (Lévitique 3:17; 7:16-21; 19:5-8) A mbe ve ane beprêtre ba môt a te soo mvean a Yéhôva ba di vôma wua. Nalé a mbe a kômbô’ô liti mbamba élat a mbe zañe jap.

(Lévitique 7:20) “‘Ve nleme w’adi minsône ya ntyi’ane mimveane ya bo mvo’é, mmie mi ne jôme Yéhôva, môt ate a bili fe mvin mfa’a wé, nlem ôte w’aye tyi’iban zañe ya be bôte bé.

w00 15/8 af. 19 ab. 8

Metuna’a ya ékaña’a ma ve Zambe nlem avak

⁸ Jé bi ne jô a lat a môt a mbe a so’o mvean? Atiñ e mbe e jô’ô na, môt ate a yiane bo mfuban éyoñ a zu tebe mise me Yéhôva. Asu na Yéhôva a kañese mvean ya bo mvo’é wé, a mbe a yiane taté bo mvean amu abé nge ke mvean amu nkoban asu na a bo mfuban mise me Yéhôva, ndemben Yéhôva a ye kañese mvean ba di’i nduan wé nge ke mvean ya bo mvo’é wé. (Lévitique 5:1-6, 15, 17) Ye bia fe bia yene mfi ya bo mfuban éyoñe bia zu tebe mise me Yéhôva nga? Nge bia yi na Zambe a kañese ékaña’a bia ve nye, bia yiane ji’a kôme mon ékop ase a nambe metiñ mé. Ajô te, bia yiane tôñe mezene Yéhôva a liti bia asu na bi bi mvolan: ‘bemvendé ya akônda,’ a Yésus Krist, nnye ate a ne “metuna’a ya mam abé mangan.”​—Jacques 5:14; 1 Jean 2:1, 2.

Enjeñané bidima bi mame ya Kalate Zambe

(Lévitique 6:13) B’aye ba’ale nduan é yôñ autel yôp melu mese; j’aye bo te dim.

it-1 af. 889 ab. 2

Nduan

Nduan ya tabernacle a nyi ya temple. Be mbe be bela’ane nduan e tabernacle a temple asu ékaña’a. Tyé ése a zañe ngô’é ébaé, beta prêtre a mbe a yiane di’i encens autel ya encens. (Nk 30:7, 8) Atiñ e mbe e jô’ô na, nduan ya autel é mbe é yiane yôñ éyoñ ése. (Lv 6:12, 13) Metume Bejuif me mbe me jô’ô na, nduan ya autel é mbe asimba Yéhôva, ve Kalate Zambe a nji ye’ele nalé. Avale Yéhôva a nga kate Moïse, bone be Aaron be mbe be yiane “futi nduan autel yôp, a ta’a nja’a nduane yôp” ôsusua na ba zu beté metuna’a autel yôp. (Lv 1:7, 8) Nduan é nga so yôp éyoñe be nga mane telé Aaron prêtre a ve metuna’a, é nga so be Yéhôva, éko éziñ é mbe é so’o nkut ô mbe tabernacle yôp a é nga mane di’i mebuka’a ya metuna’a me mbe me bete autel yôp. Nduan éte é nji di’i nja’a ve é nga viane “di’i mvean b’adi’i nduan a avoñ autel yôp.” É nga ke ôsu a yôñ autel yôp. Menduan mebaé me nga fulan: nduan é mbe é so’o be Yéhôva a nyi é mbe é nga yôñ autel yôp. (Lv 8:14–9:24) Aval ete dada, éyoñe Salomon a nga mane ye’elane Yéhôva na a ve nye akiba amu nlôñane temple ô maneya, été été, nduan é nga so be Yéhôva a mane di’i metuna’a.​—2Mka 7:1; yene’e fe Bm 6:21; 1Bb 18:21-39; 1Mka 21:26 asu na ô yene bive’an bife bia liti na nduan é nga so be Yéhôva éyoñ a mbe a kañese’e metuna’a bebo bisaé bé.

(Lévitique 6:25) “Kobô’ Aaron ba be bone bé na, ‘Dina nde e ne atiñe ya mvean amu abé, e ne na, vôm b’awôé mvean b’adi’i nduan, vôm ate fe b’aye wôé mvean amu abé asu Yéhôva: w’adañ étyi.

si af. 27 ab. 15

Miñye’elane ya kalate Nlañane bôt 3​—Lévitique

¹⁵ (3) Mvean amu abé ô mbe ô yiane boban asu minsem môt a nji vañe bo, nge ke asu bikop. Fatane tite be mbe be tobe’ é mbe é lu’an a môt a te bo ékop. Ye a mbe asu prêtre, ye a mbe asu ayoñ, ye a mbe asu ntebe ôsu nge ke môte mfe? Bone b’Israël be nji be ntindane ya bo mvean ba di’i nduan nge mvean ya bo mvo’é. Ve be mbe ntindane ya bo mvean amu abé.​—4:1-35; 6:24-30.

Nlañane Kalate Zambe

(Lévitique 6:1-18) Ane Yéhôva a nga kobô Moïse, a jô na, ² “Nge môt éziñ a bo abé, a kop mfa’a ya Yéhôva, a bo môt ba nye be to medu’an jam ya tañ a naane be nye, nge jam ya nkuan, nge jam ya ñwôlan akum, nge jam ya a nga kpwe’ele môt ba nye be to, ³ nge some jôm é nga dimi, a bo medu’an été, a kan ngana ya yemete éfia ya minsos; zen éziñ ya mam mete mese môt a wô’ô bo, a bo abé été; ⁴ wôna a ye bo na, nge a boya abé, a nyoñe mekua, a ye bulan jôm a nga wôlé a ngu, nge jôm a nga nyoñ a ékpwe’ele, nge tañ be nga naane be nye, nge jôm é mbe ndiman a nga som, ⁵ nge jam ese a nga kane de ngana ya medu’an; a ye bulane jôm éte ése, a beté fe abet ngape tañe ya été yôp: a ye ve jôm éte be môt a ne je, môse ya b’ayene nye mekua. ⁶ Nde a ye zu mveane wé amu nkoban be Yéhôva, ô to na, nnôm ntômba a so mbam a to nyôle mvo’é ne selem, aval ane w’ave nye tañ, a bo mvean amu nkoban, a zu nye be prêtre: ⁷ nalé prêtre a ye bo metuna’a ajô dé asu Yéhôva; wôna a ye jamban mfa’a ya jam ese a bo vôm a nyoñe mekua.” ⁸ Ane Yéhôva a nga kobô Moïse, a jô na: ⁹ “Jô’ô Aaron ba be bone bé na: ‘Dina nde e ne atiñe ya mvean b’adi’i nduan, e ne na: mvean b’adi’i nduan w’aye bômbô di autel yôp ngum alu akekui mam me tyé; a b’aye ba’ale nduane ya autel é yôñ été yôp. ¹⁰ Wôna prêtre a ye jaé ngômesane jé é ne ndombo, a jaé fe bikuba bi ndombo bié bi latane nyô; wôna a ye biet asup, di nduan e maneya di’i mvean b’adi’i nduan autel yôp, a futi de fefel autel. ¹¹ Nde a ye vaa mengômesane mé, a jaé mengômesane mefe, a be’e asup ete, a kôlô minkan, a ke atan vôm a ne mfuban. ¹² B’aye ba’ale nduan é ne autel yôp é yôñôk, é bo te dim; a prêtre a ye di’i nja’a été yôp metyé mese: a ye ta’a mvean b’adi’i nduan été yôp, a di’i avoñe mimveane ya bo mvo’é été yôp. ¹³ B’aye ba’ale nduan é yôñ autel yôp melu mese; j’aye bo te dim. ¹⁴ “‘Dina fe e ne atiñe ya mvean avut, e ne na: bone be Aaron b’aye ve wô asu Yéhôva, asu autel. ¹⁵ Nde a ye nyoñe doé dé été, mfa’a ya nte’an avute ya mvean avut ôte, a mfa’a ya mbone ya été, a encens ase a ne mvean avut été yôp, a di’i de autel yôp be Yéhôva e bo jôme ya mbamba menyum, é to jôme ya ôsimesane ya été. ¹⁶ Nde Aaron ba be bo befam bé b’aye di jôm j’abu’ été: j’aye diban vôm a ne étyi, te fulan a jôm j’avusu fembé; b’aye di je nseñ nda éndelé ya bisulan. ¹⁷ B’aye bo te bupe je fufulu a jôm j’avusu fembé. Me veya je é bo ngape jape ya mimveane miam b’abo a nduan; j’adañ étyi, aval ane mvean amu abé, avale fe ane mvean amu nkoban. ¹⁸ Fam ése é ne mfa’a ya bone be Aaron j’aye di je, é bo ngape jé nnôm éto miaé mienan mise, é so’o mimveane ya Yéhôva b’abo a nduan: môt ase a nambe bie a ye bo étyi.’”

NGON AWÔM A JIA 30–NGON AWÔM A BAA 6

BIDIMA BI MAME YA KALATE ZAMBE | LÉVITIQUE 8-9

“Mam ma liti na Yéhôva a botane bia”

(Lévitique 8:6-9) Ane Moïse a nga zu Aaron ba be bone bé, a wo’o be mendim. ⁷ Ane a nga jale nye éwoman, a tiñeti nye ases angeteñ, a jalé fe nye ézingi, a jalé fe nye éphod, a tiñeti fe nye ban ya éphod, é ne ntiñan atyeñ, a yemete nye nye a je. ⁸ Ane a nga jalé nye ébuta’a tôé: a futi Urim ba Thummim ébuta’a tôé éte été. ⁹ Ane a nga beté nye ôzomezom ntôm nlô; a beme éfase ya or, nje é ne couronne ya étyi, ôzomezom ntôm ôte, mfa’a ya ôsu; aval ane Yéhôva a nga tiñeti Moïse.

(Lévitique 8:12) Ane a nga sôé mbon b’awo’o nlô Aaron, a wo’o nye mfa’a ya tune nye.

it-1 af. 1188

Ntelan

Moïse a nga sôbe mebo me Aaron ba be bone bé, Nadab, Abihu, Éléazar a Ithamar (nge ke na, a nga jô na bebiene be sôbe me) ésua mvot é mbe nseñe zañ, a jalé Aaron mengômesane me beta prêtre. (Nb 3:2, 3) Aaron a mbe a be’e mbamba mengômesan. Mengômesane be nga jalé nye me mbe ndeme ya mefulu a mbe a yiane bi a mimbe’e mié a lat a ésaé prêtre. Mvuse ya valé, Moïse a nga wo’o tabernacle mbon a biôm bise ya été, autel ya mimvean ba di’i nduan, bisua a biôm bise be mbe be bela’ane bie asu metuna’a. Nalé a mbe a va’a biôm bite étyi, a bo na be belane bie fo’o ve asu ésaé Yéhôva. Moïse a nga su’ulane sôé Aaron mbon nlô.​—Lv 8:6-12; Nk 30:22-33; Bs 133:2.

(Lévitique 9:1-5) A nga bo na, môse mwomô, Moïse a nga loen Aaron ba be bone bé, a bemvendé ya Israël; ² ane a nga jô Aaron na: “Nyoñe’ mon ényaka ya mbam mfa’a ya mvean amu abé, a nyoñe fe nnôm ntômba mfa’a mvean b’adi’i nduan, bi to menyôle mvo’é ne selem, a ve asu Yéhôva. ³ Ô kobô’ô fe bone be Israël, a jô na, ‘Nyoñan nnôm ékela mfa’a ya mvean amu abé, mi nyoñe fe mon ényaka a mon ntômba, bibaane bi to mbu wua, a menyôl mvo’é ne selem, mfa’a mvean b’adi’i nduan; ⁴ nyoñane fe nnôm ényaka a nnôm ntômba mfa’a ya mimveane ya bo mvo’é, ane b’aye tyi’i bie asu Yéhôva; nalé fe mvean avut mbunda’ane a mbon: amu den Yéhôva a ye yené be mia.’” ⁵ Ane be nga zu biôm Moïse a nga tiñeti asu nda éndelé ya bisulan: a ngum nsamba ôse ô nga zu bebé, a tebe asu Yéhôva.

it-1 af. 1190 ab. 3

Ntelan

Môse mwomô, beprêtre be mbe be nto nkômesane ya bo ésaé jap (teke mvolane Moïse). A mbe éyoñ ôsu ba ve metuna’a asu ayoñ Israël; nde ete e mbe e yiane bo mfuban mise me Yéhôva sa ke ve amu be mbe be be’e metyi ya abé, ve a mbe fe amu be nga bo melo éyoñe be nga kañ mon ényaka or. Jam ete e nga soo be ayaa Yéhôva. (Lv 9:1-7; Nk 32:1-10) Éyoñe beprêtre be nga mane bo ésaé jap, Yéhôva a nga liti na a yebe ésaé be nga bo a na, a kañese be ane beprêtre éyoñ a nga lôme nduan é nga yiane so nkut ô mbe ô buti’i tabernacle. Nduan éte é nga mane di’i mebuka’a metuna’a me mbe me bete autel yôp.​—Lv 9:23, 24.

(Lévitique 9:23, 24) Ane Moïse ba Aaron be nga nyin nda éndelé ya bisulan été, a beta kui atan, a botane bôt: ane étôto’o Yéhôva é nga yené be bôte bese. ²⁴ Ane nduan é nga kui, é so’ asu be Yéhôva, a di’i mvean b’adi’i nduan a avoñ autel yôp: éyoñ bôte bese be nga yene jam ete, be nga bete metyiñe yôp a ku si bebubutu.

w19.11 af. 23 ab. 13

Miñye’elane ya kalate Lévitique

¹³ Ñye’elane nyini: Yéhôva a botan ékôane jé ya si va. Tame yene jam é nga kui mbu 1512 Ô.É.J. éyoñe be nga telé tabernacle ôsu Nkôle Sinaï. (Nk. 40:17) Moïse nnye a nga wulu mam éyoñe be nga telé Aaron ba be bon beprêtre. Bone b’Israël be nga sulane vôme wua na ba yen ane beprêtre bete ba ve betit asu metuna’a éyoñ ôsu. (Lv. 9:1-5) Aval avé Yéhôva a nga liti na a kañese Aaron ba be bon ane beprêtre bé? Nté Moïse ba Aaron be mbe be bota’ane bone b’Israël, nduan é nga so yôp é mane di’i mebuka’a ya metuna’a me mbe me bete autel yôp.​—Lañe’e Lévitique 9:23, 24.

Enjeñané bidima bi mame ya Kalate Zambe

(Lévitique 8:6) Ane Moïse a nga zu Aaron ba be bone bé, a wo’o be mendim.

w14 15/11 af. 9 ab. 6

Amu jé bia yiane bo mfuban?

⁶ Beprêtre ya ayoñ Israël be mbe be yiane bo mfuban mfa’a ya minsôn, nalé a ye’ele bebo bisaé be Yéhôva beta jam melu ma. Bôte bia be be bia yé’é Kalate Zambe be wô’ô yen ane meba m’Éjôé mangan me ne mfuban. Ba yene fe ane bia jaé mbamba biyé bi nto mfuban. Mfuban beprêtre wo bo na bi yeme na, môt ase a kômbô bete nkôle Yéhôva a yiane bi “nlem ô ne mfuban.” (Lañe’e Besam 24:3, 4; És. 2:2, 3.) Ékaña’a bia ve Yéhôva ja yiane tindi bia na bi bo mfuban mfa’a ya asimesan, minlem miangan a menyule mangan. Ajô te, bia yiane nyoñ éyoñe ya fase biabebien a tyendé mam ma sili mfa’a ya na bi bo mfuban mise me Yéhôva. (2 Bec. 13:5) Éve’an é ne na, môt a dubaneya a vañe yene befam a binga minsoé a ne sili émiene na, ‘Ye ma liti fo’o na me ne mfuban?’ Mvuse ya valé a yiane jeñe mvolan mfa’a ya telé mbia mboan ate.​—Jc. 5:14.

(Lévitique 8:14-17) Ane a nga zu nnôm ényaka ya mvean amu abé: ane Aaron ba be bone bé be nga beté mo map nlô nnôm ényaka ya mvean amu abé ate. ¹⁵ Ane a nga wôé nye; nde Moïse a nga nyoñe metyi, a kañe me minla’a mi autel mbôma’ane yôp a ônyu, a bo autel mfuban, a sôé fe metyi mete tin autel, a tune nye, mfa’a ya bo nye metuna’a. ¹⁶ Ane a nga nyoñ avoñ ese e nga yale miñya, a ndalebôbô ya ések, a mimbañe mi ôtam mibaé, a avoñe ya été; ane Moïse a nga di’i bie autel yôp. ¹⁷ Ve nnôm ényaka, a ékôp, a minsôn, a mebi ya été, mbie a nga vaa minkan, a di’i bie atan a nduan; aval ane Yéhôva a nga tiñeti Moïse.

it-2 af. 310 ab. 5

Moïse

Moïse a mbe ntebe zañe ya élate Yéhôva a nga bo a bone b’Israël. Mbe’e ôte ô mbe ô liti’i na Moïse ba Yéhôva be mbe ngbwa, teke môte mfe a nga beta bi aval élat éte a Yéhôva nge ô vaa ve Yésus nnye ate a mbe ntebe zañ ya mfefé élat. Moïse a nga miame metyi ya metuna’a betit e kalate ya élat a mbe ndeme Yéhôva, wôna a nga miame fe ayoñ Israël (bemvendé) metyi ya élat, amu élat éte é mbe zañe “mfa’a” wu Yéhôva, “mfa’a” ôvok ayoñ Israël. A nga lañ ayoñ Israël kalate ya élat, ane be nga yalane na: “Mejô mese Yéhôva a maneya jô, bi aye bo me.” (Nk 24:3-8; Beh 9:19) Été ntebe zañe jé é nga volô Moïse na a tebele ésaé ya tabernacle a nkômane biôm bise ya été avale Yéhôva a nga kate nye na a bo. A nga bi mvome ya telé beprêtre ésaé jap, a wo’o tabernacle mbon, a nga wo’o fe Aaron mbon ô mbe nkôman ngum aval, mfa’a ya telé nye beta prêtre. A nga wulu bisaé bi ôsu beprêtre be nga bo.​—Nk kab 25-29; Lv kab 8, 9.

Nlañane Kalate Zambe

(Lévitique 8:31–9:7) Ane Moïse a nga jô Aaron ba be bone bé na: “Yamane minsôn mbé si nda éndelé ya bisulan: mi di mie vôm ate, a fembé fe é ne ékôkô b’atelé étyi be Zambe été, aval ane me nga tiñeti, na, ‘Aaron ba be bo be fam bé b’aye di bie.’ ³² Wôna jôme ya minsôn j’abuk, a ji ya fembé, nje w’aye di’i nduan. ³³ Nde mi aye bo te kôlô mbé nda éndelé ya bisulan tañe melu zañbwa, akekui melu ya mi ateléban étyi be Zambe m’aye mane bôman: amu a ye telé mia étyi be Zambe tañe melu zañbwa. ³⁴ Aval ane b’ate bo môse wu, nalé Yéhôva a maneya tiñeti mboan mi aye bo, a bo metuna’a ajô denan. ³⁵ Mi aye tabe mbé si nda éndelé ya bisulan môs ba alu tañe melu zañbwa, ve ba’ale mam Yéhôva a ve na, mi bo, ane mi aye bo te wu: amu nalé me nga nyoñ atiñ.” ³⁶ Ane Aaron ba be bone bé be nga bo mam mese Yéhôva a nga tiñeti a Moïse.

9 A nga bo na, môse mwomô, Moïse a nga loen Aaron ba be bone bé, a bemvendé ya Israël; ² ane a nga jô Aaron na, Nyoñe’ mon ényaka ya mbam mfa’a ya mvean amu abé, a nyoñe fe nnôm ntômba mfa’a mvean b’adi’i nduan, bi to menyôle mvo’é ne selem, a ve bie asu Yéhôva. ³ Ô kobô’ô fe bone be Israël, a jô na, ‘Nyoñan nnôm ékela mfa’a ya mvean amu abé, mi nyoñe fe mon ényaka a mon ntômba, bibaane bi to mbu wua, a menyôl mvo’é ne selem, mfa’a mvean b’adi’i nduan; ⁴ nyoñane fe nnôm ényaka a nnôm ntômba mfa’a ya mimveane ya bo mvo’é, ane b’aye tyi’i bie asu Yéhôva; nalé fe mvean avut mbunda’ane a mbon: amu den Yéhôva a ye yené be mia.’” ⁵ Ane be nga zu biôm Moïse a nga tiñeti asu nda éndelé ya bisulan: a ngum nsamba ôse ô nga zu bebé, a tebe asu Yéhôva. ⁶ Ane Moïse a nga jô na, “jam Yéhôva a nga tiñeti na, mi ayiane bo, nde di: a étôto’o Yéhôva j’aye yené be mia.” ⁷ Ane Moïse a nga jô Aaron na: “Za’a autel bebé, a ve mveane wôé amu abé, a mveane wôé b’adi’i nduan, a bo metuna’a ajô dôé, a ajô bôt; ô ve fe jôme ya nkañan bôt b’ave, a bo metuna’a ajô dap; aval ane Yéhôva a nga tiñeti.”