Amu jé bia yiane ve Yéhôva duma?

1-3. (a) Besam 147 a nga yiane tiliban éyoñ évé? (b) Ayé’é ya Besam 147 e ne soo bia jé?

BA YIANE se’e môt a te yeme bo ésaé éziñ, nge ke nyi a bili mbamba mefulu. Nge nalé a ne été asu môta binam, ke Yéhôva nnye a dañe yiane duma! Bia yiane ve nye duma amu a ne Zambe ya ngul ése, ngul éte ja yené bitétéa bié. Bia yiane ve nye duma, amu mbamba be mam a zuya a bo bone be bôt. Bia yiane fe ve nye duma amu a nga ve Mone wé ane ntañ.

² Môt a nga tili Besam 147 a mbe ntindane ya ve Yéhôva duma. A nga tindi fe bôte bevo’o na be bo avale da.​—Lañe’e Besam 147:1, 7, 12.

³ Bi nji yeme môt a nga tili sam ate, ve môt ate a nga yiane nyiñe bebé éyoñe Yéhôva a nga bo na, bone b’Israël be kôlô minkôme Babylone. (Bs. 147:2) A mbe ntindane ya ve Yéhôva duma, amu Yéhôva a nga bo na, ayoñe dé e bulane Jérusalem, a telé nya ékaña’a. Ntili besam ate a ve fe beamu befe ba yiane tindi bia na, bi ve Zambe duma. Beamu bete be ne bevé? Beamu bevé ba yiane tindi bia na bi jô na, “Alléluia!” ényiñe jangan ése?​—Bs. 147:1, Mfefé Nkôñelan.

YÉHÔVA A SAÉ BA BE NE NTYA’ANE MINLEM

4. Éyoñe njô bôte Cyrus a nga zu kôté bone b’Israël, be nga yiane wô’ôtan aya, amu jé?

⁴ Tame ve’ele simesan avale bone b’Israël be mbe be wô’ôtan éyoñe be mbe minkôme Babylone. Bôte be nga kee be minkôm, be nga jô be na: “Yi’ane bia jia jia ya bia ya Sion.” Tisone Jérusalem, beta jam a mbe a va’a bone b’Israël mevak a nga li’i bilik. (Bs. 137:1-3, 6) Bone b’Israël be nji fe be ngule ya yia bia. Minleme miap mi mbe ntya’an, e mbe e sili’i be mvolane minlem. Ve nkulan ajô ô mbe ô jô’ô na, Cyrus njô bôte ya Perse nnye a ye zu kôté be. A nga dañe Babylone, a yôtane na: “Yéhôva . . . a nga tiñeti me na, me lôñe nye nda Jérusalem . . . Môt ase ya bôte bé bese a ne be mia, Yéhôva Zambe wé a tabe’e be nye, a yiane bet a ke.” (2 Mka. 36:23) Ngo’o abime ngule nyul bone b’Israël be mbe minkôm be nga yiane bi, a zene ya mejô mete!

5. Ntili Besam a nga yene na, Yéhôva a bo aya éyoñe bi tele minjuk été?

⁵ Mvolane minleme Yéhôva a nga ve bone b’Israël, ô nji nambe ve ayoñ étam, ô nga nambe fe môt ase ya be be. Nne fe Yéhôva a bo nalé melu ma. Ntili Besam a nga jô na: “A saé ba be ne ntya’ane minlem, a tiñeti meveñe map.” (Bs. 147:3) Yaa, Yéhôva a nyoñe ngap a bôte be bili avale njuk ese. Den, Yéhôva a ne ôjeja’a ya volô bia minlem, a tiñeti meveñe mangan. (Bs. 34:18; És. 57:15) A ve bia fek, a ngule nyul asu ya na, bi jibi njuk ôse bi ne tôbane wô.​—Jc. 1:5.

6. Kalate Besam 147:4, ntili Besam a kobô ajô ateté. Sikôlô mbé bi ne nyoñ été? (Fombô’ô fôtô ya atata’a ya ayé’é di.)

⁶ Ntili Besam a bete mise yôp a jô’ô bia na, Yéhôva “a lañe tañ ateté” a na, “a loene de ese môé map.” (Bs. 147:4) Amu jé a kobô ajô ya ateté éyoñe ji? Tame fas: Ntili Besam a mbe ngule ya yen ateté a mise mé, ve a nji be ngule ya yem abim ateté e ne yôp. Nté mimbu mia lôt, beyeme mam ba yen ateté afe, a tañ éte é ne ve nenenen. Beyeme mam béziñ ba jô na, galaxie wongan ba loone na, la Voie lactée, a bili bemilliard b’ateté. Ve ba jô fe na, begalaxie be ne bizu’u bemillion! Bi vo’o ke lañ ateté! Ve Nté biôm a ve ôteté ôse éyôlé jé. Nalé a tinane na, ôteté ôse ô ne ngumba avale mise me Yéhôva. (1 Bec. 15:41) Bi ne jô aya a lat a môta binam? E Zambe a yem éyoñ ése vôm ôteté ôse ô né, a yeme môt ase ya be bia. A tu’a yeme vôm ô né, a tu’a fe yem avale wo wô’ôtan, jam da sili wo, a mbamba éyoñe wo yiane bi jam ete!

7, 8. (a) Jé Yéhôva a yem éyoñe bôte be tele minjuk été? (b) Va’ak éve’ane ja liti na Yéhôva a wô’ô bone be bôt, a volô fe be.

⁷ Teke bisô, Yéhôva a nyoñe wo ngap, ve a bili fe ngul, a nkômbane ya volô wo éyoñe wo tôbane minjuk. (Lañe’e Besam 147:5.) Ô ne simesane na, nju’u wo tôbane wô ô ne mbia adit, abim ô nji bo ngule ya be’e. Ve Zambe a tu’a yeme minné miôé, ‘a simesane na ô ne metek.’ (Bs. 103:14) Amu bi ne bebo mam abé, bi wô’ô bo ékobe jia abui biyoñ. Ngo’o abime bi wô’ô jôban, éyoñ ése bia kop a ôyeme wongan, éyoñ ése minkômbane ya minsôn mia tindi bia na, bi bo mbia jam éziñ, éyoñ ése bia nyamete jôme bôte bevo’o be bili! E ne été na, Yéhôva a vo’o ke bo bone bikobe bite; ve mbôl a kôme yeme bia, a ne ngule ya wô’ô bia!​—És. 40:28.

⁸ Éko éziñe na, Yéhôva a su’uya wo a éwôlô wo jé asu ya na, ô dañe minju’u miziñ. (És. 41:10,13) Bi tame nyoñ éve’ane Kyoko, sita a ne nkpwa’a mefan, a nga bili atek éyoñ a nga bi mfefé mbe’e. Aval avé Yéhôva a nga liti na, a wô’ô nju’u wé? Éyoñe Kyoko a nga tebe été éte, bôte be mbe ve wô’ô njuk a mbe a bili, be nga subu nye bebé. A nga wô’ôtane ve ane Yéhôva a jô nye na: “Ma nye’e wo, sa ke ve amu ô ne nkpwa’a mefan, ve amu ô ne ngone jam, a ô veya womiene ngumba be ma. Ma yi na, ô nyiñe mevak été, amu ô ne wua ya Bengaa bam!” Wo ki, aval avé Yéhôva a litiya wo na, “fe’e jé é ne te nné”?

YÉHÔVA A JALÉ MIÑYIANE MIANGAN

9, 10. Éyoñe Yéhôva a su’u bia, a taté ve bia jé? Va’ak éve’an.

⁹ Biyoñe biziñ, bi ne yi mame ya minsôn. Bi ne tyele nleme yôp amu bi nji bi jôme ya di. Ve, nga Yéhôva nnye a nga té mam ma bo na, bidi bi faa, nga nnye fe a nga té ja’a bone bingbwañe bia tate zaé? (Lañe’e Besam 147:8, 9.) Nge Yéhôva a toñe bingbwañ, wo yiane tabe ndi na, a ye jalé miñyiane miôé.​—Bs. 37:25.

¹⁰ Jam da dañe mfi e ne na, Yéhôva a jalé miñyiane miangan ya nsisim, a ve bia “mvo’é Zambe, nje éte je adañe fe’ ése.” (Beph. 4:6, 7) Entamané nyoñ éve’ela Mutsuo ba minga wé. Be nga yene ngule Yéhôva éyoñe tsunami a nga nambe Japon mbu 2011. Mbôle be mbe be bili nda yôp, be nga bet andile yôp, a fam awu. Ve môs ôte, be nga mane jañele biôm bise be mbe be bili. Alu ete, be nga bômbô avep été, a dibi si, étune nda jia ya nda jap. Mame tyé, be nga jeñe jôm é ne be ve ngule nsisim. Susu’a kalate be mbe be bili, a mbe Annuaire 2006 des Témoins de Jéhovah. Été été, Mutsuo a nga yene nlô ajô éziñ été, ô mbe ô kobô’ô ajô mfô’ôsane si ô nga bobane Sumatra mbu 2004. Nlô ajô ô mbe na, “Le tsunami le plus meurtrier jamais recensé.” Mili’i me mbe me kui Mutsuo ba minga wé mis, nté be mbe be lañe’e nlô ajô ôte. Be nga wô’ôtan ve ane éwôlô wo, a nye’ane Yéhôva bia ve be ngule nsisim, fo’o ve éyoñe ja yian. Yéhôva a nga toñe fe be a zene ya bobenyañe bap ya nsisim. A nga lôme be biôm bi mo. Ve, jam e nga dañe ve be ngule nyul e ne nlôman ô nga so Tin Ékôan. Mutsuo a jô na: “Me nga wô’ôtane ve ane Yéhôva a tele môt ase ya be bia fefel; a nyoñe bia ngap. Nalé a nga ve ma ngule nyul!” Zambe a nga taté su’u be mfa’a ya nsisim, mvuse ya valé nde a nga ve be biôm bi mo.

YENE’E MFI YA NGULE ZAMBE A BELANE JE NA, A NYII WO

11. Nge bia kômbô yene mfi ya ngule Zambe a belane je na, a nyii bia, fulu fé bia yiane bi?

¹¹ Yéhôva a ne nkômesane ya “volô bôte be ne nje’ebane nlem si.” (Bs. 147:6a, Mfefé Nkôñelan) Nde, aval avé bi ne yene mfi ya ngule Zambe a belane je na, a nyii bia? Bia yiane bi mbamba élat a nye. Ajô te, bia yiane bi fulu éjote nyul. (Soph. 2:3) Bôte ba sili bebiene si, ba yange na, Yéhôva a vaa mbia jam ase ba tôbane nye, a bikotekote bi mam bise. Yéhôva a wô’ô mvaé éyoñe môt a yange nye nalé.

12, 13. (a) Asu ya na Yéhôva a ke ôsu a liti bia nye’an ô ne mban, a na, a bo teke yaa a bia, jé bia yiane vini? (b) Avale môt avé Yéhôva a nye’e?

¹² Jam afe e ne na, Zambe “a sili mbia be bôt [si] a kui tyia.” (Bs. 147:6b, Mfefé Nkôñelan) Bifia bite bi ne édok! Asu ya na, Yéhôva a ke ôsu a liti bia nye’an ô ne mban, a na, a bo teke yaa a bia, bia yiane vini mam a vini. (Bs. 97:10) A ne bo mame ya bisôk. Nalé a tinane na, bia yiane sa’ale mam mese me ne tindi bia na, bi bo avale mbia be mam ete, ane mam ma fombô ñyenane bôte ba bo mam bisôk bingengeñ. (Bs. 119:37; Mt. 5:28) Nalé a sili na, bi juane nya njuane. Ve, nga ndum éte ja yian mfa’a ya na, bi bi bibotane bi Yéhôva?

¹³ Nté bia juan, bia yiane futi ndi nleme jangan be Yéhôva, sa ke ngule jangan biabebien. Ye Yéhôva a ye wô’ô mvaé nge bia jeñe na, bi kôté biabebien a “ngule ya ékabela,” ngule mona môt a too je mebun? Momo! Bi nji fe yiane tabe mebun a “mebo me môt,” bi bo’o ve ane biabebien, nge môta binam éziñ a ne kôté bia. (Bs. 147:10) Jam bia yiane bo e ne na, bi subu Yéhôva bebé, bi ye’elane nye na, a volô bia. A nji bo ane bevee melebe ya si nyi, a vo’o ke wô’ô bia njuk éyoñe bia ye’elane nye, ja’a éyoñe bia sili nye mvolan abui biyoñ. “Yéhôva a yene mvaé mfa’a ya ba b’ako nye woñ, mfa’a ya ba b’atabe mvam jé ndi nlem.” (Bs. 147:11) Bi ne tabe ndi na, mbôle nye’ane wé ô ne mban, a ye ke ôsu a kabetane bia, a ye fe ke ôsu a volô bia na, bi dañe mbia b’asimesane bangan.

14. Ndi nleme fé é nga ve ntili Besam ngule nyul?

¹⁴ Yéhôva a ve bia ndi nleme na, a ye ke ôsu a su’u bebo bisaé bé éyoñe minjuk. Ntili besam a mbe a simesa’an avale Jérusalem a nga beta lôñeban, jam ete e nga tindi nye na, a yia Yéhôva jia ji: “A yemete [mimfeta’a] ya mimbé miôé, a botane bone bôé ézezañe jôé. A ve wo ényiñe mvo’é e si jôé ô nga bialé été.” (Bs. 147:13, 14, Mfefé Nkôñelan) Ngo’o avale meva’a ntili Besam a nga wôk, éyoñ a nga yeme na, Zambe a zu beta yemete mimbé ya tison, mfa’a ya kamane bebo bisaé bé!

15-17. (a) Jé bi wô’ô wô’ôtan éyoñe bia tôbane minjuk, ve aval avé Yéhôva a belane Mejô mé na a volô bia? (b) Bela’an éve’ane na, ô liti aval avé ‘ajô Zambe d’adañe wulu avô.’

¹⁵ Ô ne tôbane minju’u mi ne bo na, nlem ô tyebe wo yôp. Yéhôva a ne ve wo fek ja ye bo na, ô dañe mie. Ntili Besam a nga jô na, Zambe “a lôm abendé dé si nyô; ajô dé d’adañe wulu avô.” A nga jô na, Yéhôva a ‘ve neige, a miase gelée, a wua glace si.’ A nga sili fe na: “Za a ne ngule ya tebe vôm avepe dé e né?” Ane a nga jô na, Yéhôva “a lôm ajô dé, a nyemele bie.” (Bs. 147:15-18) Zambe wongan, Zambe a ne njalan a fek, a ngul ése, Zambe a ve neige a glace, a ne volô wo na, ô dañe njuk ôse ô ne tôbane wô.

¹⁶ Den, Yéhôva a wulu bia a zene ya Kalate Zambe. “Ajô dé d’adañe wulu avô,” nalé a tinane na, a ne avôle ya liti bia zene ya tôñ, éyoñe ja sili. Tame simesane mfi wo bi éyoñe wo lañe Kalate Zambe, a bekalate ‘ôlo ô ne mewôk a fek’ wo kuli. Tame fe simesane mfi wo bi, éyoñe wo yene Télé Bengaa be Yéhôva, éyoñe wo ke anjeñe mefoé jw.org, éyoñe wo laan a bemvendé, a éyoñe wo yeñ a bobenyañe bôé ya nsisim. (Mt. 24:45) Ye ô nji yene na, Yéhôva a ne ôjeja’a ya lebe wo?

¹⁷ Simone a nga yene ngule Kalate Zambe a bili. A mbe a yene’e émiene zezé, teke yem nge a ne avale môte Zambe a nye’e. Ve nté ôse a nga bili atek, a nga be mban meye’elan, a sili’i Yéhôva mvolan. A mbe fe mban ya bo ayé’é étame dé. A jô na, “Teke môs éziñ me nga bo teke wô’ôtane ngule Yéhôva, a bi melebe mé.” Nalé a nga volô nye na, a ba’ale mbamba b’asimesan.

18. Amu jé wo wô’ôtane na, Yéhôva a nye’e wo, a beamu bevé ba bo na, ô ‘kañe Yéhôva!’?

¹⁸ Ntili Besam a mbe a yeme abim avé Yéhôva a mbe a nye’e bebo bisaé ya melu mvus. Mbe étame Yéhôva a nga ve “ajô dé, . . . memvinda mé a minjôane mié.” (Lañe’e Besam 147:19, 20.) Den, bi bili abui bibotan amu Yéhôva a nye’e bia, nde fe bia étam bi be’e éyôlé jé si va. Éyoñe bia yeme Yéhôva, a jô’é na Mejô mé me tyendé binyiñe biangan, bi bili mvome ya bo bemvôé bé. Avale ntili Besam 147 a nga bo, ye wo fe ô nji bi abui beamu ya bete tyiñe yôp, a jô na, ‘kañe Yéhôva!’ a tindi fe bôte bevo’o na be bo de?