Weh Wi Laan Fahn di Baibl?

Di yoonivers mi aalwayz egzis?

Genesis 1:1 seh: “Eena di biginin Gaad mek di hevnz ahn di ert.”

Bifoa di yaa 1950, wahn lata impoatant saiyentis mi bileev dat di yoonivers mi aalwayz egzis. Bot bays pahn weh dehn fain owt laytli, moas a di saiyentis tudeh bileev er aksep di fak dat di yoonivers mi did ga wahn biginin.

Weh di ert mi luk laik eena di biginin?

Genesis 1:2, 9 seh dat wen di ert mi geh kriyaytid, ih mi “emti; notn mi deh pan it,” an ih mi kova wid waata.

Saiyentis gree wid how di Baibl diskraib di ert wen ih mi jos geh mek. Wahn saiyentis weh naym Patrick Shih seh dat wen di ert mi kohn fi egzis, “ih neva ga no aksijin fi breed . . . an ih neva luk laik notn weh wi si tudeh.” Astronomy magazeen seh: “Nyoo risaach shoa dat eena di biginin di Ert mi kova wid waata an ih mi bayli ga jrai lan.”

How di ayaa eena di ert mi chaynj afta sohn taim mi paas?

Genesis 1:3-5 shoa dat di ayaa pahn ert mi soh tik dat onli dim lait kuda mi paas chroo fi reech di ert. Da mi onli til laytaraan, ih wuda mi bee pasabl fi si di son ahn di moon fahn ert.—Genesis 1:14-18.

The Smithsonian Environmental Research Center seh dat di ayaa weh mi deh pahn di ert mi fers alow onli dim lait fi reech di ert. Ih seh: “Dehn mi ga wahn tik fag a methane weh mi kova di hoal Ert.” An afta dat, “di methane fag mi klayr op ahn di skai mi ton bloo.”

Eena weh aada laif mi kohn fi egzis pahn ert?

Genesis 1:20-27 seh dat fish, den berd, den animal weh liv pahn lan, ahn den hyoomanz mi geh kriyaytid. Saiyentis bileev dat di fers fish mi kohn fi egzis lang bifoa eni mamal, ahn dehn bileev dat hyoomanz mi kohn fi egzis til laytaraan.

Weh di Baibl Noh Seh?

Sohn peepl klaym seh dat weh di Baibl seh difrent fahn weh saiyentis fain owt. Bot lata peepl kanfyooz bowt weh di Baibl reeli seh, ahn dat da di reezn wai dehn seh weh dehn seh.

Di Baibl noh seh dat di yoonivers er di ert onli 6,000 yaaz oal. Rada, aal weh di Baibl seh da dat di ert ahn di yoonivers mi geh mek “eena di biginin.” (Genesis 1:1) Di Baibl noh seh egzakli wen dat mi hapm.

Di Baibl noh seh dat aal laif pahn ert mi geh mek eena siks dayz weh ga 24 owaz pahn eech day. Rada, ih yooz di werd “day” fi rifaa tu sohn peeryad a taim. Fi egzampl, ih seh dat wen di ert an evri livin ting eena di ert mi geh mek, ih mi hapm eena di peeryad a taim weh di Baibl kaal “di day wen Jehoavaa Gaad mi mek di ert ahn di hevnz.” (Genesis 2:4) Di “day” weh Genesis 2:4 taak bowt aalso inklood di siks peeryadz a taim er “dayz” weh Genesis chapta 1 menshan. Soh joorin eech wan a di siks “dayz” weh Gaad mi pripyaa di ert fi laif ahn wen ih mi kriyayt laif pahn ert, ku reprizent sohn veri lang peeryadz a taim.

Di Baibl noh seh dat livin tingz kyaahn chaynj az taim paas. Di buk a Genesis seh dat animalz mi geh mek “akaadn tu fi dehn oan kain.” (Genesis 1:24, 25) Wen di Baibl yooz di werd “kain,” ih rifaa tu aala di animal er plaant eena wahn sertn groop. Soh wan singl “kain” ku inklood lata difrent animal er plaant eena da sayhn groop. Di way how di Baibl yooz dis werd, ih mek it pasabl fi tink dat evri “kaina” animal er plaant eena di saym groop ku goh chroo sohn chaynjiz az taim paas, bot dat noh meenz dat ih wahn ton intu wahn nyoo “kaina” animal er plaant.

Weh yoo tink?

Laik weh wi don diskos, di Baibl eksplayn eena wahn klyaa ahn karek way how di yoonivers mi kohn fi egzis, weh di ert mi luk laik eena di biginin, ahn how laif mi kohn fi bee. If dat da di kays, yoo tink dat di Baibl mi aalso aidentifai di Wan weh mek aala dehndeh tingz? Di Encyclopædia Britannica seh dat di aidyaa dat laif mi kohn fahn sohnting weh moa powaful dan weh hyoomanz ku imajin gree wid weh saiyens fain owt laytli.b