MWBR20 01 Laif ahn Minischri Meetin Werkbuk Risaach Infamayshan

JANIWERI 6-12

CHREZHAZ FAHN DI WERD A GAAD | GENESIS 1-2

“Jehoava Kriyayt Laif Pahn di Ert”

(Genesis 1:3, 4) Ahn Gaad seh: “Mek lait apyaa.” Den lait mi apyaa. ⁴ Afta Gaad luk, ih si dat di lait mi gud, den Gaad gaan aan fi separayt di lait fahn di daaknis.

(Genesis 1:6) Den Gaad seh: “Mek wahn spays deh bitween di waata dehn, ahn mek di waata dehn separayt fahn eech ada.”

(Genesis 1:9) Den Gaad seh: “Mek aala di waata weh deh anda di hevnz kohn tugeda eena wan plays, soh dat di jrai lan ku apyaa.” Ahn da rait soh ih mi hapm.

(Genesis 1:11) Den Gaad seh: “Mek di ert projoos graas ahn plaants weh ga seed ahn chreez weh bayr froot, eech wan akaadn tu ih oan kain, ahn mek dehn projoos froots ahn seed pahn di ert.” Ahn da rait soh ih mi hapm.

it-1 527-528

Kriyayshan

Pahn Day Wan, Gaad seh “Mek lait apyaa” ahn lait mi spred ahn shain chroo di klowd dehn eevn doa, fahn di ert, yu kudn si wat mi-di projoos di lait. Ih seem dat dis da-mi wahn proases weh mi hapm lee bit bai lee bit. Wahn chranslayta weh naym J. W. Watts mi seh: “Oava taim lait mi kohn fi egzis, an ih mi geh braita.” (Ge 1:3, A Distinctive Translation of Genesis) Gaad mi bring wahn divizhan bitween di lait ahn di daaknis, ih kaal di lait Day ahn di daaknis Nait. Dis meenz dat di laa weh kip di ert di tern az ih goh rong di son sayhn taim, mek it pasabl fi di ees said ahn di wes said a di ert injai wahn peeryad a lait ahn wahn peeryad a daaknis.—Ge 1:3, 4.

Pahn Day Too, Gaad mi “mek wahn spays deh bitween di waata dehn” weh mi-di kova di ert. Sohn waata mi stil lef di kova di ert bot wahn gud amonk a it mi rayz op hai abov di ert. Ahn soh vers ayt kaal dis spays weh Gaad mi kriyayt bitween di too waata dehn, Hevn. Dis noh rifaa tu di ayrya weh deh way owt eena spays bot ih di rifaa tu weh wee kaal di skai, di ayrya rait rong di ert.—Ge 1:6-8; si SKAI.

Pahn Day Chree, Gaad yooz ih powa fi bring tugeda di waata weh mi stay oava di lan soh dat di jrai grong kuda mi apyaa. Gaad mi kaal dis jrai lan Ert. Aalso pahn da day Gaad mi yooz sohn fizikal mateeryal weh hihn mi mek fi kriyayt graas, plaants, ahn plenti a froot chree. Dis neva hapm bai chaans er bai evolooshan. Bikaaz eech wan a dehnya chree jenaral plaant groops mi ga di abiliti fi projoos moa plaants akaadn tu ih oan “kain.”—Ge 1:9-13.

(Genesis 1:14) Den Gaad seh: “Mek di son ahn moon shain eena di skai ahn mek wahn divizhan bitween day ahn nait, ahn dehn wahn serv fi shoa di seezn dehn, ahn fi di dayz ahn fi di yaaz.

(Genesis 1:20) Den Gaad seh: “Mek di waata geh ful op wid livin kreechaz, ahn mek di kreecha dehn weh flai, flai kraas di oapm skai.”

(Genesis 1:24) Den Gaad seh: “Mek di ert ga livin kreechaz akaadn tu fi dehn oan kain, di taym animal dehn ahn di animal dehn weh kreep bowt ahn di wail animal dehn, eech wan akaadn tu ih oan kain.” Ahn da rait soh ih mi hapm.

(Genesis 1:27) Ahn Gaad gaan aan fi kriyayt man laik ihself; eena Gaad imij ih kriyayt ahn, ih mi mek dehn mayl ahn feemayl.

it-1 528 ¶5-8

Kriyayshan

Ih aalso inchrestin fi noa dat da Genesis 1:16 dehn noh yooz di Heebroo verb ba·raʼʹ, weh meenz “kriyayt.” Insted, dehn yooz di Heebroo verb ʽa·sahʹ, weh meen “mek.” “Di hevnz” weh geh menshan eena Genesis 1:1 aalso inklood di son, moon ahn di staar dehn, weh geh kriyayt lang bifoa Day Foa. Soh pahn di foat day Gaad mi “mek” di son, moon, ahn staar dehn serv wahn nyoo perpos fi di ert. Wen ih seh dat “Gaad put dehn eena di hevnz soh dehn ku shain pahn di fays a di ert,” dis kuda mi meen dat peepl kuda mi si dehn fahn di ert, jos az if dehn mi deh rait deh eena di skai. Di son, moon, ahn staarz weh gi lait aalso “serv fi shoa di seezn dehn, ahn fi di dayz ahn fi di yaaz.” Ahn laytaraan, peepl mi yooz dehn az wahn gaid eena lata difrent wayz.—Ge 1:14.

Pahn Day Faiv Gaad mi kriyayt di fos livin kreechaz pahn di ert. Gaad neva jos kriyayt wan kreecha fi mek ih ivolv intu ada kaina animalz, bot Gaad mi yooz ih hoali spirit er enerji fi mek sohn swaam a livin kreecha. Ih seh dat “Gaad gaan aan fi mek di grayt see kreecha dehn, ahn evri livin kreecha weh di moov bowt pahn di ert an ih mek aal kaina kreecha swaam di waata dehn, ahn di kreecha dehn weh flai, akaadn tu fi dehn kain.” Afta dat, Gaad mi pleez wid evriting weh ih mi mek. Hihn mi bles dehn soh dat dehn kuda mi “ga plenti moa” animalz. Dis mi pasabl bikaaz Gaad mi kriyayt aala dehn difrent soh dat dehn ku gi bert tu plenti moa “akaadn tu dehn kain.”—Ge 1:20-23.

Pahn Day Siks “Gaad gaan aan fi mek di wail animalz akaadn tu fi dehn kain, ahn di taym animalz akaadn tu fi dehn kain ahn di animalz weh kreep bowt pahn di grong akaadn tu fi dehn kain.” Ahn Gaad mi si dat ih mi gud jos laik evriting weh ih mi mek bifoa.—Ge 1:24, 25.

Tuwaadz di en a day siks, Gaad mi kriyayt wahn nyoo kaina kreecha, wan weh mi way moa difrent ahn grayta dan di animalz, bot weh mi loawa dan di aynjelz. Dat da-mi man, weh Gaad mi kriyayt eena fi hihn imij ahn wid kwalitiz laik hihn. Wail Genesis 1:27 jos menshan dat Gaad mi kriyayt dehn “mayl ahn feemayl,” eena Genesis 2:7-9 ih seh sohnting simila, bot ih eksplayn dat Jehoava mi mek man fahn di dos a di grong ahn mi bloa di bret a laif eena ih noaz ahn di man mi kohn tu laif; wahn livin soal. Gaad mi provaid wahn Paradais fi mek di man an ih waif liv eena, ahn dehn mi ga plenti a food fi eet. Eena dis kays, Jehoava mi yooz di mateeryal fahn di ert fi faam di man. Afta ih mi don mek di man, ih tek wan a di man rib ahn den yooz dat fi faam wahn uman. Soh wen Gaad kriyayt uman az wahn paadna fi man, di hyooman kriyayshan mi kompleet az ih oan “kain.”—Ge 5:1, 2.

Saach fi Spirichwal Chrezhaz

(Genesis 1:1) Eena di biginin Gaad mi kriyayt di hevnz ahn di ert.

w15 6/1 5

How Saiyens Afek fi Yoo Laif

Di Ayj a di Ert ahn di Yoonivers

Saiyentis figa dat di ert bowt 4 bilyan yaaz oal ahn dat di yoonivers bowt 13 tu 14 bilyan yaaz oal. Di Baibl noh gi no dayt az tu wen Gaad mi kriyayt di yoonivers. Ahn no way eena di Baibl seh dat di ert onli wahn kopl towzn yaaz oal. Di fers vers eena di Baibl seh: “Eena di biginin Gaad mi kriyayt di hevnz ahn di ert.” (Genesis 1:1) Dis jenaral staytment alow saiyentis fi figa owt wat da di ayj a di fizikal werl bays pahn faks ahn prinsiplz fahn saiyens.

(Genesis 1:26) Den Gaad seh: “Mek wi mek man eena fi wee imij ahn mek ih bee laik wee. Ahn mek dehn ga kanchroal oava aala di fish eena di see an aala di kreecha dehn weh flai eena di skai, an aala di taym animal dehn ahn di hoal ert ahn evri animal weh di kreep bowt pahn di ert.”

it-2 52

Jeezas Krais

Jeezas da noh wahn Kriyayta. Noh bikaaz Jehoava mi yooz Jeezas fi kriyayt evriting, meen dat hihn da wahn Kriyayta laik Gaad tu. Bikaaz di powa fi kriyayt tingz kohn fahn Jehoava chroo ih hoali spirit er enerji. Ahn dis da weh separayt Jehoava fahn aal ada kriyayshan inkloodin Jeezas. (Ge 1:2; Ps 33:6) Ahn sins Jehoava da di wan weh aal laif kohn fram, aal livin kriyayshan, di tingz weh yu ku si, ahn di tingz weh yu kyaahn si, kohn fahn hihn. (Ps 36:9) Soh ih klyaa dat eevn doa Jehoava mi yooz Jeezas fi mek aal ada kriyayshan, stil hihn da noh di Kriyayta laik ih Pa, Jehoava. Jeezas mi eevn seh dat Jehoava da di wan weh ga di powa fi kriyayt, jos laik weh di Skripchaz seh.—Mach 19:4-6; si KRIYAYSHAN.

Baibl Reedin

(Genesis 1:1-19) Eena di biginin Gaad mi kriyayt di hevnz ahn di ert. ² Now da taim deh, di ert neva ga wahn shayp, ih mi emti; notn mi deh pahn it. Ahn loan daaknis mi deh oava di deep waata. Ahn Gaad spirit, er enerji, mi-di moov kraas di waata. ³ Ahn Gaad seh: “Mek lait apyaa.” Den lait mi apyaa. ⁴ Afta Gaad luk, ih si dat di lait mi gud, den Gaad gaan aan fi separayt di lait fahn di daaknis. ⁵ Gaad mi kaal di lait Day, bot di daaknis ih mi kaal Nait. Ahn den dehn mi ga eevnin ahn maanin, di fos day. ⁶ Den Gaad seh: “Mek wahn spays deh bitween di waata weh deh pahn di ert, ahn di waata weh deh op eena di skai.” ⁷ Den Gaad gaahn hed ahn mek wahn oapm spays; wahn skai. Soh wen ih mi separayt di waata fahn eech ada, sohn waata mi deh andaneeta di skai ahn som mi deh hai op abov di skai. Ahn da rait soh ih mi hapm. ⁸ Soh Gaad kaal di skai Hevn. Den dehn mi ga eevnin ahn den maanin. Dis da-mi di sekant day. ⁹ Den Gaad seh: “Mek aala di waata weh deh anda di hevnz kohn tugeda eena wan plays, soh dat di jrai lan ku apyaa.” Ahn da rait soh ih mi hapm. ¹⁰ Gaad mi kaal di jrai lan Ert, bot di waata weh mi kohn tugeda, ih mi kaal di See. Ahn Gaad mi si dat ih mi gud. ¹¹ Den Gaad seh: “Mek di ert projoos graas ahn plaants weh ga seed ahn chreez weh bayr froot, eech wan akaadn tu ih oan kain, ahn mek dehn projoos froots ahn seed pahn di ert.” Ahn da rait soh ih mi hapm. ¹² Ahn di ert mi staat tu groa graas an aal difrent kaina plaants weh bayr seed ahn chreez weh bayr froots lang wid di seed, eech wan akaadn tu ih oan kain. Den Gaad mi si dat ih mi gud. ¹³ Ahn den dehn mi ga eevnin ahn den maanin, di terd day. ¹⁴ Den Gaad seh: “Mek di son ahn moon shain eena di skai ahn mek wahn divizhan bitween day ahn nait, ahn dehn wahn serv fi shoa di seezn dehn, ahn fi di dayz ahn fi di yaaz. ¹⁵ Dehn wahn serv az lait eena di skai weh shain dong pahn di ert.” Ahn da rait soh ih mi hapm. ¹⁶ Ahn Gaad gaahn hed ahn mek di son ahn di moon weh gi lait. Di bigis wan, weh da di son, apyaa joorin di day ahn di smaala wan, weh da di moon, apyaa joorin di nait, lang wid di staar dehn. ¹⁷ Soh Gaad put dehnya eena di skai, soh dat dehn shain dong pahn di ert, ¹⁸ ahn wan fi tek oava joorin di day ahn wan fi tek oava joorin di nait. Dis da-mi fi mek wahn divizhan bitween di lait ahn di daaknis. Den Gaad mi si dat ih mi gud. ¹⁹ Ahn dehn mi ga eevnin ahn den maanin, dis da-mi di foat day.

JANIWERI 13-19

CHREZHAZ FAHN DI WERD A GAAD | GENESIS 3-5

“Di Terabl Ifek a di Fos Lai”

(Genesis 3:1-5) Now di snayk mi chrikiya dan aala di ada animal dehn weh Jehoava Gaad mi mek. Soh ih seh tu di uman: “Da chroo Gaad seh yu noh fi eet fahn aala di chree eena di gyaadn?” ² Den di uman tel di snayk: “Wi ku eet di froot dehn fahn di chree dehn eena di gyaadn. ³ Bot Gaad mi seh dis bowt di froot fahn di chree weh deh eena di midl a di gyaadn: ‘Yu noh fi eet di froot, yu noh fi toch it; bikaaz di day yu eet it yu wahn ded.ʼ” ⁴ Den di snayk tel di uman: “Ah di tel yu, yu noh wahn ded. ⁵ Bikaaz Gaad noa dat di day yu eet di froot, yu aiy dehn wahn oapm, yu wahn bee laik Gaad, ahn yu wahn noa weh gud ahn bad.”

w17.02 5 ¶9

Jehoava Perpos Wahn Geh Fulfil!

⁹ Saytan di Devl, mi yooz wahn snayk fi fool op Eev soh dat shee disobay Jehoava. (Reed Genesis 3:1-5; Rev. 12:9) Saytan mi mek wahn big ishu dat Gaad neva alow fi Hihn hyooman pikni dehn fi eet “fahn aala di chree a di gyaadn.” Da laik ih mi-di seh: ‘Yu meen yu kyaahn du weh yu waahn?ʼ Den Saytan mi tel Eev wahn owt rait lai: “Yu noh wahn ded.” Den ih mi chrai fi kanvins Eev dat shee noh need fi lisn tu Gaad, ih tel ahn seh: “Bikaaz Gaad noa dat di day eet di froot, yu aiy dehn wahn oapm.” Saytan mi seh dat Gaad noh waahn dehn eet di froot bikaaz Hihn noa dat dis wuda mi mek dehn noa rait fahn rang. Den Saytan mi pramis Eev sohnting weh neva chroo: “Yu wahn bee laik Gaad, ahn yu wahn noa weh gud ahn bad.”

(Genesis 3:6) Soh den, di uman mi si dat di froot pahn di chree mi gud fi eet ahn dat da mi sohnting weh ih aiy mi-di lang fa; da mi reeli sohnting fi krayv. Den ih pul di froot ahn staat tu eet it. Afta dat, wen ih hozban mi deh wid ahn, shee gi ahn som ahn hihn mi staat tu eet it tu.

w00 11/15 25-26

Weh Wi Ku Laan Fahn di Fos Hyooman Kopl

Yu tink Eev sin da-mi sohnting weh mi wahn hapm eniway? Non ataal! Put yuself eena fi shee shooz. Saytan mi kompleetli twis op weh Gaad an Adam mi seh. How yu wuda feel if wahn kompleet schraynja klaym dat sombadi weh yu lov ahn chros noh aanis? Eev shuda mi rijek Saytan rait away. Shee shudn a mi eevn bada lisn tu weh hihn mi ga fi seh. Shee shuda mi geh beks dat Saytan mi-di insolt Gaad. Aftaraal, da-mi hoo Saytan soh fi kweschan Gaad raichos standadz ahn fi kweschan weh Eev hozban mi seh? Owta rispek fi di hedship araynjment, Eev shuda mi gaahn tu Adam fi advais bifoa shee mi mek eni disizhan. Sayhn way soh wid wee tudeh, if sombadi wuda prizent infamayshan tu wi weh goh gens Gaad koman dehn, wi fi aalwayz geh advais fahn Gaad Werd fos. Stilyet, Eev mi chros weh di Devl mi tel ahn, eena fi shee haat, shee mi waahn bee di wan weh ron tingz ahn weh kuda mi joj fi ihself weh gud er bad. Di moa shee mi tink bowt dis, di moa ih mi laik di aidyaa. Da mi wahn big mistayk fi eevn entatayn da aidyaa. Raada dan dat, shee shuda mi bee kwik fi rijek dehndeh taats fahn owta ih main er shee shuda mi gaahn diskos it wid Adam, hoo da-mi di famili hed!—1 Korintyanz 11:3; Jaymz 1:14, 15.

Adam Lisn tu Ih Waif Vais

Noh tu lang afta, Eev get Adam fi sin gens Jehoava tu. Wai Adam mi jos gaahn lang wid weh ih waif seh? (Genesis 3:6, 17) Adam mi fays wahn tof sichuwayshan, wan weh ih mi haftu disaid wich owta di too hihn wuda bee laayal tu. Da hoo Adam wuda chooz fi lisn tu? Yu tink hihn wuda lisn tu Jehoava, ih Kriyayta, weh giv ahn evriting ih gat, inkloodin ih waif Eev weh ih lov soh moch? Yu tink Adam mi wahn aks Gaad weh fi du neks? Er hihn jos mi wahn tek ih waif said? Adam mi wel ahn noa dat weh Saytan mi tel Eev ih mi wahn get afta shee mi eet di froot da-mi wahn lai. Gaad mi inkorij Paal fi rait: “Ahn di devl neva fool Adam. Eev da di wan weh ih fool. Ahn Eev da di wan weh faal eena sin gens Gaad.” (1 Timoti 2:14) Soh Adam mi owt rait chooz fi disobay Jehoava. Hihn mi frayd fi looz ih waif ahn dis fyaa mi grayta dan di wan weh ih mi ga fi Jehoava, eevn doa hihn mi noa dat Gaad ga di powa fi fiks dis sichuwayshan.

(Genesis 3:15-19) Ah wahn mek yoo ahn di uman hayt eech ada, ahn fi yoo pikni dehn ahn fi shee pikni dehn wahn hayt eech ada tu. Hihn wahn krosh yu hed ahn yoo wahn brooz ahn pan ih heel.” ¹⁶ Den ih tel di uman: “Ah wahn mek yu ga lat moa payn wail yu pregnant; eena payn yu wahn baan yu pikni dehn, ahn yu wahn aalwayz waahn deh wid yu hozban, ahn hihn wahn ga kanchroal oava yu.” ¹⁷ Ahn den ih tel Adam: “Sayka weh yu lisn tu weh yu waif tel yu, ahn yu eet di froot fahn di chree weh Ah mi giv unu di koman, ‘Yu mosn eet fram it,ʼ now Ah di kers di grong sayka yoo. Eena payn yu wahn eet weh di grong projoos fi di res a yu laif. ¹⁸ Lata prikl wahn groa, ahn yu wahn haftu eet di plaants weh di groa eena yu feel. ¹⁹ Fahn di swet a yu fays yu wahn eet bred til yu goh bak tu di grong weh yu kohn fram. Bikaaz da fahn dos yu kohn, ahn da dos yu gwehn bak tu.”

w12 9/1 4 ¶2

Yu Tink Gaad Reeli Kay Bowt di Uman Dehn?

Gaad mi put wahn kers pahn di uman dehn?

No. Gaad mi put wahn “kers” pahn di “oal snayk, weh dehn kaal di devl.” (Revilayshan 12:9; Genesis 3:14) Wen Gaad mi seh dat Adam mi wahn ga “kanchroal” oava ih waif, dis neva meen dat Gaad mi pleez wid wahn man di ga kanchroal oava wahn uman laik wahn maasta oava wahn slayv. (Genesis 3:16) Insteda dat, Jehoava jos mi-di tel dehn weh mi wahn hapm bikaaz a weh dehn mi sin.

w04 1/1 29 ¶2

Sohn Mayn Points Fahn di Buk a Genesis—I

3:17—Da eena weh way di grong mi kers, ahn fi how lang? Di kers weh Gaad mi put pahn di grong mi meen dat now ih mi wahn tek lata werk fi groa food. Di bad ifek a di kers, lang wid di lata prikl weh mi staat groa mi afek Adam pikni dehn. Noawa pa, Laymek, mi taak bowt ‘di payn a ih han dehn da sayka di grong weh Jehoava kers.ʼ (Genesis 5:29) Afta di Flod, Jehoava mi bles Noawa an ih son dehn ahn tel dehn fi Hihn perpos, dat dehn fi mi ful op di ert wid peepl. (Genesis 9:1) Bai da taim, Gaad mi praabli don tek bak di kers weh ih mi put pahn di grong.—Genesis 13:10.

it-2 186

Layba Payn

Di terabl payn weh wahn uman goh chroo fi baan wahn baybi. Afta Eev mi sin, Gaad mi tel ahn weh di rizolt mi wahn bee wen di taim kohn fi ih baan ih pikni dehn. If shee mi lisn tu Jehoava ahn obay ahn, den Gaad wuda mi kantinyu fi bles Eev. Ahn wen da taim fi gi bert tu wahn baybi kohn, ih wuda mi bee pyoar jai, bikaaz, “da blesin fahn Jehoava da weh mek wi praspa ahn hihn noh wahn ad no saro [payn] lang wid it.” (Pr 10:22) Bot now bikaaz wi badi noh perfek, aal hyoomanz geh aal kaina payn. Soh Gaad seh (aafn taimz wen di Baibl seh Gaad du sohnting ih jos meen dat hihn alow it fi hapm): “Ah wahn mek yu ga lat moa payn wail yu pregnant; eena payn yu wahn baan yu pikni dehn, ahn yu wahn aalwayz waahn deh wid yu hozban, ahn hihn wahn ga kanchroal oava yu.”—Ge 3:16.

Saach fi Spirichwal Chrezhaz

(Genesis 4:23, 24) Den Laymek mi rait dehnya werdz fi ih waif dehn, Ayda ahn Zila: “Hyaa mai vais unu waif a Laymek; lisn tu weh Ah ga fi seh: wahn man mi hert mi soh Ah mi kil ahn, yes, Ah kil di yong man bikaaz ih mi hert mi. ²⁴ If dehn fi tek rivenj 7 taimz pahn sombadi weh kil Kayn, den dehn fi tek rivenj 77 taimz pahn sombadi weh kil Laymek.”

it-2 192 ¶5

Laymek

Di poawem Laymek mi rait fi ih waif dehn (Ge 4:23, 24) shoa di vailent atichood weh peepl mi ga joorin da taim. Laymek poawem seh: “Hyaa mai vais unu waif a Laymek; lisn tu weh Ah ga fi seh: Wahn man mi hert mi soh Ah mi kil ahn, yes, Ah kil di yong man bikaaz ih mi hert mi. If dehn fi tek rivenj 7 taimz pahn sombadi weh kil Kayn, den dehn fi tek rivenj 77 taimz pahn sombadi weh kil Laymek.” Ih seem laik Laymek mi-di seh dat hihn mi kil wahn man bikaaz ih mi-di chrai protek ihself. Laymek neva jos merda di yong man laik weh Kayn mi du. Laymek mi klaym seh dat ih mi-di chrai difen ihself an ih mi en op di kil di man hoo mi-di atak ahn. Soh den, eena dis poawem, ih luk laik hihn mi-di chrai bayg fi mek nobadi hert an er tek rivenj pan ahn sayka weh ih mi kil di man weh mi atak ahn.

(Genesis 4:26) Aalso, Set mi ga wahn son weh mi naym Eenosh. Rong da taim, peepl mi staat tu kaal pahn di naym a Jehoava.

it-1 338 ¶2

Insolt Gaad

Peepl mi staat tu “kaal pahn di naym a Jehoava” joorin Eenosh taim, bifoa di grayt Flod. Joorin da taim peeryad, peepl mosi mi-di du aal kaina bad tingz bikaaz eevn lang bifoa dat, Aybl mi-di yooz Gaad naym wen ih mi-di pray tu ahn. (Ge 4:26; Heeb 11:4) Sohn raita bileev dat peepl mi-di kaal pahn Gaad naym eena wahn wotlis way ahn mi-di yooz Jehoava naym fi rifaa tu hyoomanz er fi wership faals gaadz. An if dis da-mi reeli soh, den dat wuda mi bee wahn insolt tu Gaad.—Si EENOSH, EENOS.

Baibl Reedin

(Genesis 4:17–5:8) Aftawodz Kayn mi ga sekshwal rilayshanz wid ih waif, ahn shee mi geh pregnant ahn baan wahn baybi weh mi naym Eenak. Den Kayn mi bil wahn siti, an ih mi naym it afta ih son Eenak. ¹⁸ Layta Eenak mi ga wahn son, Airad. Ahn Airad mi ga wahn son weh mi naym Mehoojayel, ahn Mehoojayel mi ga wahn son weh mi naym Metooshayel, ahn Metooshayel mi ga wahn son weh mi naym Laymek. ¹⁹ Laymek mi tek too waif fi ihself. Di fos wan mi naym Ayda ahn di sekant wan mi naym Zila. ²⁰ Ayda mi baan wahn baybi weh ih mi naym Jaybal. Jaybal ahn fi hihn peepl da-mi di fos set a peepl weh doz liv eena tent ahn weh rayz animal, laik kyatl ahn sheep. ²¹ Ih breda naym da-mi Joobal. Hihn ahn fi hihn pikni dehn da-mi di fos set a peepl fi play di haap ahn di paip. ²² Aalso, Zila mi giv bert tu Toobalkayn. Hihn mi mek aal kaina toolz fahn owta kapa an aiyan. Ahn fi hihn sista mi naym Nayama. ²³ Den Laymek mi rait dehnya werdz fi ih waif dehn Ayda ahn Zila: “Hyaa mai vais unu waif a Laymek; lisn tu weh Ah ga fi seh: wahn man mi hert mi soh Ah mi kil ahn, yes, Ah kil di yong man bikaaz ih mi hert mi. ²⁴ If dehn fi tek rivenj 7 taimz pahn sombadi weh kil Kayn, den dehn fi tek rivenj 77 taimz pahn sombadi weh kil Laymek.” ²⁵ Afta Adam mi ga sekshwal rilayshanz wid ih waif agen, shee mi geh pregnant an ih mi ga wahn son. Shee mi naym ahn Set, bikaaz shee mi seh, “Gaad mi gi mi wahn nada chail weh tek Aybl plays, bikaaz Kayn mi kil ahn.” ²⁶ Aalso, Set mi ga wahn son weh mi naym Eenosh. Rong da taim, peepl mi staat kaal pahn di naym a Jehoava.

5 Dis da di buk weh gat een Adam hischri. Di day wen Gaad mi mek Adam, Jehoava mi mek ahn eena fi Hihn imij. ² Gaad mi kriyayt wan mayl ahn wan feemayl. Pahn di day weh hihn mi kriyayt dehn, ih mi bles dehn ahn kaal dehn Hyoomanz. ³ Adam mi liv fi 130 yaaz. Ahn hihn mi ga wahn son weh ih mi naym Set. Set da-mi di splitin imij a ih pa, an ih mi ga di sayhn wayz laik Adam. ⁴ Afta Set mi baan, Adam mi liv fi 800 yaaz an ih mi ga sohn moa son ahn daata. ⁵ Soh in aal, Adam mi liv fi 930 yaaz, den ih mi ded. ⁶ Set mi liv fi 105 yaaz bifoa ih mi ga ih son Eenosh. ⁷ Afta Eenosh baan, Set mi liv fi 807 yaaz. Den Eenosh mi ga sohn moa son ahn daata. ⁸ Soh in aal, Set mi liv fi 912 yaaz, den ih mi ded.

JANIWERI 20-26

CHREZHAZ FAHN DI WERD A GAAD | GENESIS 6-8

“Ih Mi Du Egzakli Weh Ih Mi fi Du”

(Genesis 6:9) Dis da di hischri a Noawa. Hihn da-mi wahn raichos man. Hihn da-mi wahn man widowt faalt monks aala fi hihn jenarayshan. Noawa mi waak wid di chroo Gaad.

(Genesis 6:13) Afta dat, Gaad mi tel Noawa: “Ah si dat di taim don kohn fi bring wahn en tu aal livin tingz, bikaaz di ert ful a vailens sayka man. Soh Ah wahn dischrai man lang wid di ert.

w18.02 3 ¶4

Bee Faytful an Obeedyant Laik Noawa, Danyel, ahn Joab

⁴ Som a di chalenjiz weh Noawa mi fays. Joorin di taim a Noawa grayt-granfaada Eenak, peepl mi wikid peepl mi geh eevn moa wikid. Dehn eevn mi-di seh sohn ‘terabl tingzʼ gens Jehoava. (Jood 14, 15) Bak den, di werl mi-di geh moa ahn moa vailent. In fak, eena Noawa taim, “di werl mi ful op a vailens.” Sohn wikid aynjel chaynj dehn badi intu hyooman badi ahn marid di uman dehn. Fi dehn chiljren da-mi sohn kruwil jaiyant. (Gen. 6:2-4, 11, 12) Bot Noawa mi difrent. “Jehoava mi lov Noawa. . . . Hihn mi inosent monks aala fi hihn jenarayshan. Noawa mi waak wid di chroo Gaad.”—Gen. 6:8, 9.

(Genesis 6:14-16) Mek wahn aak fi yuself owta gud wud weh ga lata sap. Paat aaf di aak eensaid wid sohn room, ahn kova di wud eensaid ahn owtsaid wid taar. ¹⁵ Dis da how yu wahn mek it: Di aak wahn bee 450 feet lang, 75 feet waid, ahn 45 feet hai. ¹⁶ Yu wahn mek wahn windo soh dat lait ku kom eena di aak. Dis wahn bee 1.5 feet fahn di tap. Yu fi put di doa weh da fi enta di aak pahn di said, ahn mek shoar ih ga wahn fers floa, wahn sekant floa, ahn wahn terd floa.

w13 4/1 14 ¶1

Noawa “Mi Waak Wid di Chroo Gaad”

Ih mi tek Noawa bowt 40 tu 50 yaaz fi bil di aak. Ih mi haftu fain di wud, kot dong di chree dehn, ahn haal dehn tu wehpaat ih mi wahn yooz dehn. Ih mi haftu shayp dehn ahn jain dehn soh dat dehn kuda mi fit eena plays. Noawa mi fi bil di aak chree stoariz hai. Den, ih mi fi bil sohn room eensaida di aak. Plos ih mi haftu put een sohn windo lang said a di tap a di aak. An ih mi fi bil di roof wid wahn rij weh kom op da di midl soh dat waata kuda mi ron aafa it.—Genesis 6:14-16.

(Genesis 6:22) Ahn Noawa mi du egzakli akaadn tu aal weh Gaad mi koman ahn fi du. Ih mi du egzakli weh ih mi fi du.

w11 9/15 18 ¶13

Ron di Rays ahn Noh Giv Op

¹³ Weh mi alow dehnya servants a Jehoava fi noh giv op ahn ron di rays a laif ahn ga sokses? Noatis weh Paal mi seh bowt Noawa. (Reed Heebrooz 11:7.) “Di grayt Flod a waata [weh wuda] dischrai evri livin kreecha” da-mi sohnting Noawa mi “neva si yet eena ih laif”. (Gen. 6:17) Dat da-mi sohnting weh mi neva hapm bifoa; notn kuda mi eva kompyaa tu dat. Stilyet, Noawa neva tink dat da mi sohnting weh noh mi wahn hapm. Wai? Bikaaz hihn mi ga schrang fayt eena wateva Jehoava seh. Noawa neva feel dat weh Jehoava mi aks ahn da-mi sohnting weh mi tu haad fi du. Raada, ‘ih mi du egzakli weh Gaad aks ahn fi du.ʼ (Gen. 6:22) Wen yu tink bowt it, Noawa mi haftu bil wahn aak, gyada op aala di animalz weh Gaad mi tel ahn fi get, pak op di aak wid food fi hihn an ih famili, plos food fi di animalz tu. Ahn stilyet, ih mi haftu goh rong fi waan di peepl bowt di Flod weh mi fi kohn. Dis neva eezi, bikaaz pahn tap a dat, hihn mi haftu help kip ih famili spirichwali schrang. Bot Noawa mi du evriting “egzakli” di way how Jehoava mi tel ahn fi du it. Stilyet, Noawa mi ga fayt ahn mi bayr op chroo aala dat. Dis da weh mi sayv ih laif an ih famili wan tu.

Saach fi Spirichwal Chrezhaz

(Genesis 7:2) Yu mos kehr lang wid yu evri kaina animal weh kleen bai sebm, di mayl an ih mayt; ahn kehr too a evri animal weh noh kleen, di mayl an ih mayt;

w04 1/1 29 ¶7

Sohn Mayn Points Fahn di Buk a Genesis—I

7:2—Weh mi help di peepl fi noa wich animalz mi kleen ahn wich animalz neva kleen? Ih seemz laik di reezn wai dehn mi kaal som a di animalz kleen ahn kansida som a dehn az noh kleen, da bikaaz dehn onli kuda mi yooz sertn animalz wen dehn mi-di aafa op sakrifais tu Jehoava. Ih neva ga notn fi du wid weda dehn kuda mi eet di animal flesh er nat bikaaz peepl neva mi-di eet animal flesh bifoa di taim a di Flod. Ahn da mi onli wen Gaad mi gi ih Laa tu Moaziz, dat peepl mi noa weh kaina animalz mi “kleen” er “no kleen” eena Gaad sait. Bot dis mi en wen wahn nyoo agreement mi tek ifek. (Aks 10:9-16; Ifeezhanz 2:15) Moa dan laikli Noawa mi noa weh kaina animalz fi yooz eena sakrifais tu Jehoava. Az soon az hihn mi lef di aak, ih “mi saat tu bil wahn alta an ih tek di animalz weh mi kleen ahn di berd dehn weh flai eena di skai ahn yooz dehn fi mek wahn sakrifais tu Jehoava pahn di alta weh ih bil.”—Genesis 8:20.

(Genesis 7:11) Wen Noawa mi don 600 yaaz oal, eena di sekant mont, pahn di 17th day a di mont, pahn da veri day di waata fahn op eena di hevnz bos oapm ahn di flod gayt oapm op ahn poar dong rayn.

w04 1/1 30 ¶1

Sohn Mayn Points Fahn di Buk a Genesis—I

7:11—Wehpaat di waata weh mi kaaz di Flod mi kohn fram? Joorin di sekant taim peeryad, er “day,” a kriyayshan, wen Gaad mi mek di “skai,” waata mi deh “andaneeta” di skai ahn “som mi deh hai op abov di skai.” (Genesis 1:6, 7) Di waata weh mi deh “andaneeta” di skai da weh mi-di kova di grong. Di waata “abov,” weh mi deh op eena di klowd da-mi lata waata vaypa hai abov di ert. Dis mi faam wahn maas a waata vaypa. Dis waata fahn di klowd mi rayn dong pahn di ert eena Noawa day.

Baibl Reedin

(Genesis 6:1-16) Now wen moa ahn moa peepl mi-di liv pahn di ert, ahn di uman dehn mi baan moa ahn moa daata, ² di sonz a di chroo Gaad staat tu noatis dat di gyal dehn mi byootiful. Soh dehn staat tu tek hooeva dehn mi waahn az dehn waif. ³ Den Jehoava seh: “Ah kyaahn tek dehnya peepl nohmoh, bikaaz dehn haat wikid. Soh Ah wahn onli alow peepl fi liv pahn di ert fi 120 yaaz moa.” ⁴ Di Nefilim mi deh pahn di ert rong dehn taim deh ahn eevn afta dat. Joorin da taim di sonz a di chroo Gaad mi-di kantinyu fi ga sekshwal rilayshanz wid di gyal dehn pahn di ert. Den dehnya uman mi baan sohn son weh da-mi sohn big breed a peepl weh mi veri schrang, ahn dehn mi faymos bak den, ahn peepl mi luk op tu dehn. ⁵ Bikaaz a dat, Jehoava si dat di wikidnis a man mi-di tek oava di ert, ahn dat ih mi deh eena dehn fi du badnis aal di taim. ⁶ Jehoava mi feel sari dat hihn mi mek man pahn di ert, an ih haat mi geh sad. ⁷ Soh Jehoava seh: “Ah wahn geh rid a aal hoo Ah mi kriyayt ahn waip dehn fahn aafa di fays a di ert—lak, stak, ahn baril—man lang wid taym animalz, animalz weh kreep bowt, ahn di berd dehn weh flai eena di skai, bikaaz Ah onli sari Ah mek dehn.” ⁸ Bot Jehoava mi lov Noawa. ⁹ Dis da di hischri a Noawa. Hihn da-mi wahn raichos man. Hihn da-mi wahn man widowt faalt monks aala fi hihn jenarayshan. Noawa mi waak wid di chroo Gaad. ¹⁰ Laytaraan, Noawa mi ga chree son, Shem, Ham, ahn Jayfet. ¹¹ Bot Gaad mi si dat di ert mi ful op a loan wikid peepl ahn ful a loan vailens. ¹² Yes, Gaad mi luk pahn di ert ahn si how peepl haat mi wikid. Peepl jos mi-di rooin dehnself pahn di ert. ¹³ Afta dat Gaad tel Noawa: “Ah si dat di taim don kohn fi bring wahn en tu aal livin tingz, bikaaz di ert ful a vailens sayka man. Soh Ah wahn dischrai dehn lang wid di ert. ¹⁴ Mek wahn aak fi yuself owta gud wud fahn wahn chree weh ga lata sap. Paat aaf di aak eensaid wid sohn room, ahn kova di wud eensaid ahn owtsaid wid taar. ¹⁵ Dis da how yu wahn mek it: Di aak wahn bee 450 feet lang, 75 feet waid, ahn 45 feet hai. ¹⁶ Yu wahn mek wahn windo soh dat lait ku kom eena di aak. Dis wahn bee 1.5 feet fahn di tap. Yu fi put di doa weh da fi enta di aak pahn di said, ahn mek shoar ih ga wahn fers floa, wahn sekant floa, ahn wahn terd floa.

JANIWERI 27–FEBRIWERI 2

CHREZHAZ FAHN DI WERD A GAAD | GENESIS 9-11

“Aala di Peepl Weh Mi Liv Pahn di Ert Mi-Di Taak Wan Langwij”

(Genesis 11:1-4) Now aala di ert mi kantinyu fi bee wan langwij ahn wan set werdz. ² Az dehn mi-di chravl tuwaadz di ees, dehn mi fain di loa paat a wahn vali eena di lan a Shainaar, ahn dehn mi staat tu liv deh. ³ Den dehn seh tu eech ada: “Kohn! Mek wi mek sohn brik ahn bayk dehn wid faiya.” Soh dehn mi yooz di brik dehn insteda stoan, ahn dehn mi yooz taar fi stik di brik dehn tugeda. ⁴ Den dehn mi seh: “Kohn! Mek wi bil wahn siti fi wiself ahn wahn towa weh goh hai op eena di hevnz, ahn mek wi mek fi wee naym bee wan weh evribadi wahn noa, soh wi noh en op di skyata aal oava di ert.”

it-1 239

Babilan di Grayt

How fi Aidentifai di Aynshent Siti a Babilan. Peepl mi moov tu Shainaar ahn mi staat tu bil op di Towa a Baybl ahn sayhn taim dehn bil wahn siti ahn naym it Babilan. (Ge 11:2-9) Di mayn reezn wai dehn mi staat fi bil di towa ahn di siti, da neva fi selibrayt Gaad naym, bot fi “bring prayz ahn gloari” fi dehnself. Eevn doa dehn mi bil dehn eena difrent stail ahn shayp, di kaina towa weh dehn mi fain da di rooinz a aynshent Babilan an eena Mesopotaymya sojes dat dehn mi geh bil fi rilijos wership. Wen Jehoava mi tek akshan fi stap di kanschrokshan a dis templ, dis mi shoa playn-wan dat hihn mi-di kandem it jos laik if da-mi wahn templ fi faals wership, noh fi chroo wership. Di Heebroo naym fi di siti, Baybl, meen “kanfyoozhan.” Di Sumerian naym (Ka-dingir-ra) ahn di Akkadian naym (Bab-ilu) meen “Gayt a Gaad.” Soh di res a di peepl weh mi liv eena di siti mi chaynj op di orijinal naym soh dat dehn kuda mi get weh fahn di naym weh rimain dehn dat Gaad mi kandem dehn. Bot stilyet, di nyoo naym mi stil aidentifai di siti az sohnting weh ga fi du wid faals rilijan.

it-2 202 ¶2

Langwij

Eena di buk a Genesis, di akonk diskraib how peepl mi kohn tugeda afta di Flod fi werk pahn wahn proajek. Dis proajek da-mi sohnting weh mi gaahn gens Gaad perpos fi hyoomanz weh Ih mi eksplayn tu Noawa an ih son dehn. (Ge 9:1) Insteda di spred owt oava di ert ahn ful it wid peepl, dehn peepl mi chrai dehn bes fi kip eena wan ayrya ahn fi liv eena wan plays. Da plays da-mi Shainaar weh deh eena Mesopotaymya. Dis mi wahn ton owt fi bee wahn plays weh senta rong faals wership wid wahn rilijos towa.—Ge 11:2-4.

(Genesis 11:6-8) Den Jehoava mi seh: “Luk! Dehn da wan peepl wid wan langwij ahn dis da weh dehn pik fi du. Now eniting weh dehn put dehn main fi waahn du, dehn wahn du; notn wuda bee impasabl fi dehn. ⁷ Kohn! Ahn mek wi goh dong deh ahn kanfyooz fi dehn langwij, soh dat dehn wahn kyaahn andastan wan anada nohmoh.” ⁸ Soh Jehoava mi kaaz dehn fi skyata fahn dehsoh soh dat dehn spred aal oava di ert, ahn den lee-bit bai lee-bit, dehn mi stap bil dehn siti.

it-2 202 ¶3

Langwij

Gaad Almaiti mi du sohnting weh mi sloa dong di bildin proajek. Gaad mi du dis bai di kanfyooz op dehn langwij weh dehn mi-di taak. Dis mi stap di werk kompleetli bikaaz dehn kudn andastan weh eech aada mi-di seh. Soh bikaaz a dis wahn lata divizhan mi deh monks dehn, ahn soh di peepl mi staat tu skyata aal oava di ert. Ahn dis kanfyoozhan mi kaaz di bildin proajek fi sloa dong lang wid eni fyoocha planz weh dehn mi gat. Insteda dehn mi-di goh faawod; dehn mi-di goh bakway eena di rang dairekshan. Dis mi stap di peepl fahn bee yoonaitid ahn limit dehn abiliti fi put dehn schrent ahn aidyaaz tugeda fi kehr owt eni plan a akshan. An ih mi haad fi mek dehn laan fahn wan anada ahn fahn di nalij weh eech a dehn mi geh chroo dehn oan ekspeeryens ahn risaach. (Kompyaa Ec 7:29; De 32:5.) Soh, eevn doa dis kanfyoozhan mi mek peepl kyaahn andastan eech ada, ih mi akchwali werk owt fi di beta bikaaz ih mi hoal dehn bak fahn reech daynjaros ahn hertful goalz. (Ge 11:5-9; kompyaa Isa 8:9, 10.) Wi ku jos imajin weh aal wuda mi hapm eena fi wee taim, ahn wat wuda divelop if Gaad mi lef hyoomanz fi gyada op nalij fahn di werl. Dehn wuda mi abyooz dehn powa. Dat help wi fi si wat mi wahn hapm if Gaad mi alow di peepl fahn way bak fi kantinyu du di werk da Baybl.

(Genesis 11:9) Dat da wai dehn kaal di plays Baybl. Bikaaz da rait deh Gaad mi kanfyooz di langwij a di peepl weh mi liv pahn di ert. Ahn Jehoava mi skyata dehn aal oava di ert afta dat.

it-2 472

Nayshanz

Bikaaz a di difrent langwij dehn, ih neva eezi fi mek di difrent langwij groop kamyoonikayt wid wan anada. Eech wan a dehn mi divelop dehn oan kolcha, art, kostom, bihayvya ahn rilijan—eech wan mi ga dehn oan way how dehn mi du tingz. (Le 18:3) Di peepl neva wership Gaad, dehn mi mek dehn oan aidol fi yooz eena faals wership.—De 12:30; 2Ki 17:29, 33.

Saach fi Spirichwal Chrezhaz

(Genesis 9:20-22) Noawa mi staat aaf az wahn faama, ahn hihn mi plaant wahn grayp plantayshan. ²¹ Wen ih mi don jrink di wain, ih mi geh jronk ahn mi tek aaf ih kloaz ahn ekspoaz ihself eena ih tent. ²² Ham, hoo da-mi Kaynan pa, mi si Noawa naykid, ahn gaan gaahn tel ih ada too breda weh mi deh owtsaid di tent.

(Genesis 9:24, 25) Wen Noawa mi wayk op fahn ih jronkinis an ih mi fahn owt weh ih yongis son mi du tu ahn, ²⁵ ih seh: “Kaynan wahn bee kers an ih wahn bee di loawis kaina slayv tu ih breda dehn.”

it-1 1023 ¶4

Ham

Ih pasabl dat Kaynan mi dairekli involv eena da sichuwayshan ahn dat ih pa, Ham, neva du notn fi karek ih son bihayvya. Er Noawa, eena sohn way, mi geh wahn mesij fahn Gaad kansaanin dis weh mi shoa hihn dat Ham mi ga sohn bad wayz weh mi aredi rob aaf pahn ih son Kaynan, ahn dat di Kaynanait dehn wuda inherit dehnya bad wayz tu. Eena wahn way, di kers weh mi geh put pahn Kaynan mi geh fulfil wen di Jooish peepl mi mek di Kaynanait peepl dehn slayv. Fi dehn wan weh neva geh dischrai (fi egzampl, di Gibiyanaits [Jos 9]) mi en op di bee slayv tu Izrel. Honjridz a yaaz layta, di kers mi geh fulfil eena wahn grayta way, wen di disendant a Ham son Kaynan mi ton slayv tu di peepl fahn di chraib a Jayfet, weh da-mi di Werl Powa dehn a Meedo-Perzha, Grees, ahn Roam.

(Genesis 10:9, 10) Hihn da-mi wahn maiti honta weh mi deh gens Jehoava. Dat da wai di peepl mi-di seh: “Jos laik Nimrad, wahn maiti honta weh deh gens Jehoava.” ¹⁰ Dis fos siti dehn eena fi hihn kingdom da-mi Baybl, Eerek, Akyad, ahn Kalne eena di lan a Shainaar.

it-2 503

Nimrad

Wen Nimrad kingdom mi staat aaf ih mi inklood Baybl, Eerek, Akyad, ahn Kelne, aala weh da-mi paat a di lan a Shainar. (Ge 10:10) Soh moa dan laikli hihn da-mi di wan weh mi dairek di kanschrokshan a Baybl an ih towa. Ahn di Jooz mi kohn tu di sayhn kankloozhan. Joseefos mi rait: “lee-bit bai lee-bit [Nimrad] mi yooz ih powa fi tek moa ahn moa kanchroal oava di peepl, tu di point dat dehn mi frayd fi hihn. Hihn mi waahn dehn ton dehn bak pahn Gaad, ahn hihn mi bileev dat di onli way fi du dat da-mi fi foas dehn fi dipen pahn hihn. Nimrad mi eevn gaan az faar az fi chretn dat hihn wuda mi tek rivenj pahn Gaad if Hihn wuda eva wish fi Flod di ert agen. Ahn dat hihn wuda bil wahn hai hai towa soh dat di waata kyaahn kova it. Nimrad mi aalso klaym dat hihn wuda tek rivenj fi ih ansesta dehn weh mi geh dischrai eena di Flod. Di peepl mi feel laik fi obay Gaad da-mi wahn faam a slayvri. Bot dehn mi onli tu wilin fi fala Nimrad advais; soh dehn mi gaahn hed ahn staat bil di towa . . . ahn dehn mi bil it faasa dan weh enibadi mi ekspek.”—Jewish Antiquities, I, 114, 115 (iv, 2, 3).

Baibl Reedin

(Genesis 10:6-32) Ham son dehn da-mi Kush, Mizrayim, Pot, ahn Kaynan. ⁷ Ahn Kush son dehn da-mi Seeba, Havila, Sabta, Rayama, ahn Sabteka. Rayama son dehn da-mi Sheeba ahn Deedan. ⁸ Kush da-mi Nimrad pa. Nimrad da-mi di fers persn fi bee wahn maiti man pahn di ert. ⁹ Hihn da-mi wahn maiti honta weh mi deh gens Jehoava. Dat da wai di peepl mi-di seh: “Jos laik Nimrad, wahn maiti honta weh deh gens Jehoava.” ¹⁰ Di fos siti dehn eena fi hihn kingdom dehn da-mi Baybl, Eerek, Akyad, ahn Kalne eena di lan a Shainaar. ¹¹ Fahn deh, Nimrad mi gaahn da Asiriya an ih mi bil Niniveh, Rehoaboteer, Kayla, ¹² ahn Reesn, weh mi deh bitween Niniveh ahn Kayla: Dis da di grayt siti. ¹³ Mizrayim da-mi pa tu Loodim, Anamim, Lehaybim, Naftoohim, ¹⁴ Pachroosim, Kasloohim (weh di Filisteen dehn mi kohn fram), ahn Kaftoarim. ¹⁵ Kaynan da-mi di pa tu Saidon, weh da-mi ih fos baan, ahn Het, ¹⁶ ahn di Jebyoosaits, di Amoraits, di Gergashaits, ¹⁷ di Haivaits, di Arkaits, di Sainaits, ¹⁸ di Arvadaits, di Zemaraits, ahn di Haymataits. Afta dat, di Kaynanait famili dehn mi geh skyata bowt. ¹⁹ Soh di lan weh di Kaynanait dehn mi-di liv da-mi fahn Saidon aal di way tu Jeerar, weh deh kloas tu Gaaza, az faar az Sadam, Gomora, Adma, ahn Zeboyim, weh deh kloas tu Laysha. ²⁰ Dehnya da-mi di son a Ham akaadn tu dehn famili lain, dehn langwij, dehn lan, ahn dehn nayshanz. ²¹ Shem, mi aalso ga sohn pikni, hihn da-mi di ansesta tu aala Eeber son dehn, an ih da-mi di breda a Jayfet, hoo da-mi di oaldis wan. ²² Shem son dehn da-mi Eelam, Asher, Arpakshad, Lod, an Ayram. ²³ Ayram son dehn da-mi Oz, Hol, Geeter, ahn Mash. ²⁴ Arpakshad da-mi Sheela pa, ahn Sheela da-mi Eeber pa. ²⁵ Eeber mi ga too son. Wan mi naym Peeleg, bikaaz eena fi hihn taim di ert mi divaid op. Di naym a Peeleg breda da-mi Joktan. ²⁶ Joktan da-mi di pa a Almoadad, Sheelef, Hazaarmayvet, Jeera, ²⁷ Hadoaram, Oozal, Dikla, ²⁸ Oobal, Abimayel, Sheeba, ²⁹ Oafir, Havila, ahn Joabab; aala dehn da-mi Joktan son. ³⁰ Di plays wehpaat dehn mi liv mi staat fahn Meesha az faar az wehpaat Seefar deh, di plays eena di Ees weh ga lata mongtin. ³¹ Dehnya da-mi Shem son dehn akaadn tu dehn famili-lain, dehn langwij, dehn lan, ahn dehn nayshanz. ³² Dis da di lis a aala Noawa famili weh kohn chroo fi hihn son dehn, akaadn tu dehn famili-lain ahn dehn nayshanz. Da fahn dehnya famili di peepl mi kohn fram weh mi spred aal oava di ert afta di Flod.