Tani Watchtower LÍBURU-AGEI LIDAN INTERNET
Watchtower
LÍBURU-AGEI LIDAN INTERNET
Garifuna
Ǘ
  • á
  • Á
  • é
  • É
  • í
  • Í
  • ó
  • Ó
  • ú
  • Ú
  • ü
  • Ü
  • ǘ
  • Ǘ
  • Ñ
  • ñ
  • BÍBÜLIA
  • AGUMEIRAGUAGÜDÜNI
  • ADAMURIDAGUNI
  • lv kapítulu 13 páh. 144-159
  • Fedu burí le aubei magundan lan Bungiu

Úati bidéu lidan fánreinti le.

Sarí wamuti, anihein mégeiti, siñati larihíniwa bidéu.

  • Fedu burí le aubei magundan lan Bungiu
  • “Redei humá lidan línsiñehabu Bungiu”
  • Arütíkulu burí
  • Dugumedu to genegeguatu
  • FEDU, O KULTU LUN WEYU LAU AMU IRI
  • KA TARIÑAGUBEI BÍBÜLIA LUAGU LAGUNFULIRÚNIWA IRUMU?
  • SEMANA SANTA
  • HAWEYURI HILAAÑA
  • MARÍEI HARUMATI LIGIBUGIÑE BUNGIU
  • BRINDIS, WURIBATI SAN?
  • ‘IYEREEGULÁ WURIBANI HUN!’
  • RU WAMÁ UÉIRIGUNI LUN BUNGIU LAU LE WARIÑAGUBEI LUMA LE WADÜGÜBEI
  • Luéigiñe humá lóubadina áhuduraguni le inarüniti
    Kátima san tarufudahabei Bíbülia?
  • Ánhati san Bungiu lun sun luwuyeri fedu?
    Winwan humá lau ugundani lun súnwandan! Lau haturiahanu Lererun Bungiu
  • Ka uagu mefeduhan habéi gefentiña luagu Heowá lagunfulirun gürigia irumu?
    Álügüdahani le gabügürüguati ladügǘn hawagu gefentiña luagu Heowá
  • Lunti san hefeduhani kristiánugu Fedu le lánina duusu-hati?
    Garüdia Awisahatu Tasubudiragüdüñein Larúeihan Heowá (houn sun gürigia) 2017
“Redei humá lidan línsiñehabu Bungiu”
lv kapítulu 13 páh. 144-159
Aban irahü adaarei idewesei le leresibirubei hámagiñe lagübürigu sin lagurabuni

KAPÍTULU 13

Fedu burí le aubei magundan lan Bungiu

“Houcha humá hafurendeiruni ka lan hínsiñebei lun Wabureme.” (ÉFESUNA 5:10.)

1. Kátaña san lachawahabaña Heowá luouguoun, ani ka uagu mosu lubéi hasubudiruni le hínsiñebei lun?

ARIÑAGATI Hesusu, ha lan lubueingu Bungiu ha inarünitiña háhuduraguba lan lun “lau sífiri luma inarüni, ladüga ítara liña labusenrun Úguchili lun láhudurawagun lun” (Huan 4:23). Darí lumutiña Heowá gürigia ha hínsiñehabubaña lun inarüni ani achawaha lumutiña lun hayarafadun lun luma lun Liráü (Huan 6:44). Ma lubuidun chansi! Gama lumoun, peligurutiwa luéi wéiguadun tidoun lisadaran Satanási, le sásaamu lidan iyeeni. Lun méiguadun wamá mosu wachoururuni “ka lan hínsiñebei lun Wabureme” (Éfesuna 5:10; Arufudúni 12:9).

2. Afuranguagüda huméi ida liña lan larihini Heowá lamigisirúniwa relihión le inarüniti luma le mamabei inarüniti.

2 Haritagua wamá luagu le meha suserebei yarafa lun wübü Sinaí dan le hamuriahanbei ísüraelina luma Aarón lun ladügün aban bungiu houn. Adüga lumuti le hamuriahabei luma, aba ladügün aban bágasu lauti golu. Ani, ariñagati aban lan sínbolu lani Heowá bágasu ligía dan le lariñagun: “Haruga wefeduhan lidan liri Wabureme!”. Meberesegunti funa san Heowá lau lamigisirúniwa relihión inarüniti luma le mama inarüniti? Uá bereseti. Lugundun adügati lun háfarawagun kéiburi ǘrüwa milu gürigia ha áhuduragubaña lun bágasu ligía (Áfuriduni 32:1-6, 10, 28). Arufudahati le woun, anhein lan busén wabéi werederun lidan línsiñehabu Bungiu moun lumuti ‘waguurun ni kata wíyeti’ ani mosu lúnrügüba lan Heowá wáhuduragua, áfaagua wagíame lun mamigisirun wamani inarüni luma iyeeni (Isaíasi 52:11; Esekiéli 44:23; Galasiana 5:9).

3, 4. Ka uagu megei wabéi wakutihani échuni luma fedu burí le komunbei según inarüni méiniti le tídanbei Bíbülia?

3 Lidan hadaani furumiñetiña kristiánugu, híruti añahein lan meha gürigia hóuchatiña hebelaagüdün arufudahani mama inarüniti lidoun damuriguaü. Furumiñe eredeha hamutiña apostolugu, gama lumoun, lárigiñebei hounwen apostolugu, aba hagumeserun kristiánugu mama inarünitiña, ha mínsiñeti inarüni houn áyeiha échuni, fedu luma burí weyu le harihibei kamá “sagüráuti”, ani busentiña larihín kamá kristiánu (2 Tesalónikana 2:7, 10). Lidan kapítulu le, warihibei marihín lan igaburi le lúmagiñeti Bungiu lidan fedu burí le, ligaburi ubóu arihíbei ñein, ani ligíameme asuseredubei lidan súngubei: adügati lun luágunrügü lan layumahan ǘgürügü hasaminara gürigia, lun lawanserun relihión mama inarüniti, luma abiñarahani, igaburi le uágubei tasubudirua “Babilónia to wéiriboun” (Arufudúni 18:2-4, 23).a Mabulieida waméi subudi lani Heowá sun burí liwiye échuni le lídanbei relihión le ñéingiñe lubéi liabin saragu échuni komunti uguñe weyu, ligíati iyereegu lubéi lun dandu guentó kei meha lidan dan ligira. Ma ligaburi larihini Heowá fedu burí le súdinitimabei woun? (2 Huan 6, 7.)

4 Kei kristiánugu inarünitiña, subuditi woun anihein lan saragu efeduhani le mínsiñeti lun Heowá. Ligía lunti lubéi desidírü wamá tídangiñe sun wanigi lun madan lániwa. Akutihaya waméi ka lan uagu mínsiñe lubéi lun Bungiu. Ítarati, dan le gunfuranda wamani adarasaha lániwa luéi werederun lidan línsiñehabu Bungiu, desidírütimabadiwa wadisedun luéi.

FEDU, O KULTU LUN WEYU LAU AMU IRI

5. Ka uagu wachoururei mama lan 25 lidan duusu-hati nasirua lan Hesusu?

5 Mayanuhantu Bíbülia luagu lefeduhóun nasirua lan Hesusu. Le linarün katei, masubudirun wamuti lau ichouruni ídabuga lan lasusereda. Le wachoururubei mama lan 25 lidan duusu-hati.b Furumiñe, lugundun weiri lan lidiliga Ísüraeli lidan dan ligía, ani ariñagati Lúkasi 2:8-11, weyu lan le nasirua lubéi Hesusu “ñéinñanu hóuniri mudún, bou larugan hau óunigiraña halügüniña mudún”. (Furanguti merederun hamá bóugudi sun irumu, lugundun lun hamuga ítara liña, mama hamuga mosu liridún ya.) Ani Belén hanarimeti láhuyun huya, diligati ani ábürühatu niewe lidan duusu-hati, ligía merederun habéi hóuniri mudún bóugudi “bou larugan” óunigiraña halügüniña mudún, súnwandanha hebelaagüdüniña luéi lidiliga. Moun lumuti giñe wabulieiduni lébuna lidin Hosé tuma María Belén: lun habahüdǘn según lúrudu le líchugubei Augustu (Lúkasi 2:1-7). Subudiñuléi mabuidun lan hanaagun huríu houngua hama rómana, míchugun lubéi yebe gumadi houn lun haweiyasuhan hageiroun hagüchagu lidan dan húyougati.

6, 7. a) Halíagiñe san liábin saragu échuni le adügǘbei fédurugu? b) Ka uagu amu lubéi idewesei le híchugubei kristiánugu tídangiñe sun hanigi luéi idewesei le híchugubei gürigia fédurugu?

6 Mama Bíbülia lébunaboun Fedu, lídangiñe binadu efeduhani le mama kristiánu liabin. Aban lídangiñe fedu ligía saturnales meha liri ani efeduha hamuti lun Saturno, bungiu rómana le lánina lábunawagun nadü. Efeduha hamuti giñe “luéyuri lagunfulirun ‘Weyu magañeiruwaditi’ irumu” según tariñaguni Enciclopedia de la Religión Católica, susereti 25 lidan duusu-hati, weyu sagüráuti houn ha áhuduragubaña lun lubungiute Weyu Mitra. “Gumesetu Ligilisi efeduhei nasirua lan Kristu” 25 lidan duusu-hati, “lun hayabingua gürigia lidoun fedu mama kristiánu le hadügübei lun Weyu (Mitra)”. Susereti le kéiburi ǘrüwa san irumu lárigiñe lounwen Hesusu.

Rútiña kristiánugu inarünitiña idewesei ladüga hínsiñehabu hamá

7 Lidan burí meha fedu ligía, rútiña meha ha mámabaña kristiánugu idewesei hóuniwagua adüga hagía bürübünu éigini, ani uguñe weyu adügameme hamagili gürigia katei le fédurugu. Ani igaburi le aubei hadügei, múaranti luma le lariñagubei 2 Korintuna 9:7: “Lunti líchugun kada aban hídangiñe, keisi lasandiruni tidan lanigi; mama lau magundani ni ladüga lariñawagún hun lun híchugun, lugundun hínsiñehabuti Bungiu lun le íchugubei lau ugundani”. Anheinti kristiánugu inarünitiña, rútiwa idewesei ladüga hínsiñehabu wamá, magurabahantiwa afayeiruahaü luagu le wíchugubei ani mama ladüga mosu lan wíchuguni lidan somu fedu (Lúkasi 14:12-14; aliiha huméi Adügaü 20:35). Ani gúndaatiwa giñe, lugundun séfutiwa luéi idiheri luma dúeiti le ídounbei hebelura gürigia fédurugu (Matéu 11:28-30; Huan 8:32).

8. Barütiña san aturiahatiña waruguma idewesei lun Hesusu weyu le nasirua lubéi? Afuranguagüda huméi.

8 Gayarati lariñagun somubadi: “Manügüntiña funagia aturiahatiña waruguma idewesei lun Hesusu lun hefeduhani luéyuri nasirua lan?”. Uá, rútiña meha gürigia hagía idewesei lun, ladüga aban lan meha échuni komunti lidan tidaani Bíbülia lichugún idewesei houn gürigia wéirigutiña (1 Urúeigu 10:1, 2, 10, 13; Matéu 2:2, 11). Le linarün katei, mídintiña arihei weyu le nasirua lubéi, lúbiñe houdin arihei fiú hati lárigiñe.

LUNTI FUNA SAN GADAN LÁNINA FEDU LE?

Aban kristiána amahada tídehan lidan lewendedagüdüniwa fulasu le ñein lubéi tawadigimarida lubá aban fedu

Inarüni méiniti: “Furí huma lubeiti haganaguagiñe ha mafiñenbaña; dise humá hawéi, liña Habureme: Maguura humá ni kata wíyeti. Ábame neresibirunün” (2 Korintuna 6:17).

Álügüdahani lun wasaminarun

  • Dan le wakutihan libügürü aban fedu o échuni, arihúati san furangu lídangiñe lan arufudahani mama kristiánu liabin o lídangiñeti lan échuni le hámagiñeti máfianu? (Isaíasi 52:11; 1 Korintuna 4:6; 2 Korintuna 6:14-18; Arufudúni 18:4.)

  • Ruti san lanarime uéiriguni lun aban gürigia, óundaruni o lun aban sínbolu lánina ageiraü? (Heremíasi 17:5-7; Adügaü 10:25, 26; 1 Huan 5:21.)

  • Adügati san lun wéirigu lan hasandiragun lílana aban ageiraü houngua hawéi amu o lílana aban néchani hawéi ha híbiri? (Adügaü 10:34, 35; 17:26.)

  • Arufuda lumuti san fedu o échuni ligía “sífiri lánina ubóu”, le kóntürabei luagu lani Bungiu sífiri? (1 Korintuna 2:12; Éfesuna 2:2.)

  • Gayarabei san nachugeraguagüdün amu ánhana ñüdün? (Rómana 14:21.)

  • Ánhana desidírü madan lánina, ida luba nafuranguagüdüni lau inebesei ka lan uagu midin nubéi? (Rómana 12:1, 2; Kolosana 4:6.)

Líderagubadün bérusu burí le óunaba fiú álügüdahani libügürü somu fedu le komunti:

  • “Ábarüga hádaragun [ísüraelina ha múaranbaña] houngua hadoun ha gíbebaña ubungiute aba hafurendeiruni hagaburi” (Sálumu 106:35).

  • “Le gúnfulibei lidan le míbebei, gúnfulibei giñe lidan le gíbebei; le maricharagunbei lidan le míbebei, maricharagunbei giñe lidan le gíbebei.” (Lúkasi 16:10.)

  • “Mámaadün [...] uboaguna.” (Huan 15:19.)

  • “Siñati héigin lídangiñe ‘lidabulan Heowá’ ǘnhame eiga lídangiñe hadabulan máfianu.” (1 Korintuna 10:21, TNM.)

  • “Buídurügaali dan le abagarida humaalibei adaaguei meha luriban burí katei le hínsiñebei houn ha ibidiñehabúbaña lun Bungiu. Lidan meha dan le sügühalibei, haganóunña meha lidan ibagari nibusigarídünati, falá humuti meha luriban haritagun, abacharuada, adaagua fedu, átagua, luma áhuduragua houn guáriua.” (1 Féduru 4:3.)

KA TARIÑAGUBEI BÍBÜLIA LUAGU LAGUNFULIRÚNIWA IRUMU?

9. Ka meha asuseredubei lidan bián fedu lánina lagunfulirúniwa irumu le uágubei tayanuha Bíbülia?

9 Íbini barüti lan nasirua lan aban irahü saragu ugundani, mariñaguntu Bíbülia efeduha hamani lubueingu Bungiu lagunfulirúniwa irumu (Sálumu 127:3). Bulíeirügü hamuti funa san habürüdüni? Uá, lugundun ayanuhatu Bíbülia luagu biama fedu lánina lagunfulirúniwa irumu: lani aban urúei ehiptuna luma lani Erodesi (aliiha huméi Agumesehani 40:20-22; Márükosu 6:21-29). Ani lidan biángubei susereti katei wuribati, lídantima lagumuhóun, lugundun aba hadürüragüdüni lichügü Huan le Abadiseihabei.

10, 11. Ida liña meha harihini furumiñetiña kristiánugu fedu lánina lagunfulirúniwa irumu, ani ka uagu?

10 Según The World Book Encyclopedia, “Ariha hamuti meha furumiñetiña kristiánugu lefeduhóun lagunfulirun furumiñeguarügü gürigia irumu kei aban échuni le mama kristiánu.” Kéiburi binadu güriegu, afiñetiña meha gani lan kada gürigia aban sífiri le óunigirubalin o aban lan “bungiu le adundehabalin dan le nasirua lan luma lidan sun libagari” ani “efeduha hamá lun sagü lefeduhani kada gürigia lagunfulirun irumu” (Gran Enciclopedia Rialp). Wéiriti liyarafagun lagunfulirúniwa irumu luma egesihani o lariñawagún le lunbei lasuseredun lau taturiahoun waruguma luma ligaburi tesetirun lidan oura le nasirua lubéi aban gürigia (horóscopo).

LAGUNFULIRÚNIWA IRUMU, LUMA ÁHUDURAGUNI LUN SATANÁSI

Súdiniti lafuranguagüdüniwa lagunfulirun lan gürigia irumu ligía weyu le súdinitimabei lidan áhuduraguni lun Satanási, lugundun arufudahati relihión ligía gayara lan haríagun sun gürigia houngua kei aban bungiu ánhaña busén. Ariñagatiña giñe dan le lan lefeduhóun luéyuri nasirua lan aban gürigia lefeduhañein giñe luéyuri nasirua lan aban bungiu. Furanguti masaminarun hamá hibe-agei gürigia ítara. Gama lumoun, ariñagatu líburu The Lore of Birthdays: “Adügati amu luwuyeri fedu lun tagundaarun hanigi gürigia, ánheinti fedu lánina lagunfulirúniwa irumu adügati lun íñugu lan hasandiragun gürigia houngua”.

Ámuya weyu “sagüráuti” le hefeduhabei ha áhuduragubaña lun Satanási, “guñoun le lubaragiñebei [1 lidan seingü-hati] subudiwati kei noche de Walpurgis ani arihúati kei haweyuri burú, efeduhóuati lau aban óunwenbu damuriguaü houn sun burú”, según tariñaguni Gran Enciclopedia Universal. Lárigiñe, aba liabin Guñoun hani Burú (o Halloween).

11 Máhatiña kristiánugu lun lefeduhóun lagunfulirúniwa irumu mámarügü ladüga lídangiñe lan échuni mama kristiánu liabin o ladüga gani lan hama máfianu. Madügün hamuti ladüga ǘnabugu hamá. Masaminaruntiña weiri lan lisudini nasirua hamá lun mosu lan hefeduhani (Mikeasi 6:8; Lúkasi 9:48).c Ru hamuti sun uéiriguni lun Heowá, lun heteingiruni luagu líchuguni ibagari houn keisi aban lubuidun idewesei (Sálumu 8:3, 4; 36:9; Arufudúni 4:11).d

12. Ida liña buídutima lan luéyuri óunweni sügǘ lau luéyuri nasirua lan gürigia?

12 Dan le lounwen aban hádangiñe lubueingu Bungiu lidan úaraguni, rédeiti lidan lisaminan Heowá, ani chóuruti labagaridayaba lan (Hobu 14:14, 15). Ligía lariñagunbei Apurichihati 7:1: “Buítimati buidu lan ladimurehóuniwa luagu gürigia sügǘ lau ibiñein buiti. Buítimati luéyuri óunweni sügǘ lau luéyuri águrahouni”. Dan le lariñagun bérusu le “buidu lan ladimurehóuniwa luagu gürigia”, mini lan lubuidun iri le wibihibei luma Bungiu ladüga weseriwidun lun lau úaraguni. Súdiniti wasubudiruni ábanrügüñein lan katei ariñawagúti houn kristiánugu lun haritaguni ani mama luéyuri nasirua lan aban gürigia, luéyuri lounwen Hesusu, iri íñugutimati le adügübei lun gayara lan wasalbarun (Ebüréu 1:3, 4; Lúkasi 22:17-20).

SEMANA SANTA

13, 14. Ka burí lébunabei saragu échuni luáguti Semana Santa?

13 Efeduhóuati Semana Santa lun nege haritaguni gürigia lounwen luma láguyugun Kristu. Lídangiñe relihión mama inarüniti liabin Semana Santa ani efeduhóuati lau asariñagüdǘni. Lidan weyu burí ligía méigintiña gürigia hágürügü animaalu kéiburi bágasu luma buíruhu. Halíagiñe san liabin sun burí échuni le? Íbini ariñaga tan Bíbülia houn kristiánugu lun haritaguni lóunwen Hesusu, mariñaguntu lunti lan lefeduhóun “Semana Santa”. Le linarün katei, sun burí échuni le kóntürati luagu le tarufudahabei Bíbülia.

14 Lánharuña hamuga san Heowá lun laritawagún láguyugun Liráü lau somu fedu le ñübuinti lídangiñe relihión mama inarüniti? Uá (2 Korintuna 6:17, 18). Mariñaguntu Bíbülia lun ladügǘn aritaguagülei luagu láguyugun Kristu. Ani lidan besafu ageiraü rútiña aban iri mama kristiánu luagu, lanwounme hachara.

HAWEYURI HILAAÑA

15. Ka lébunabei lefeduhóun “Haweyuri Hilaaña”?

15 Ariñagatu The Encyclopædia Britannica to lánina irumu 1910: “Haweyuri Hilaaña [...] weyu le anuadirúabei tidan Ligilisi Katolika Rómana lun laritawagún hawagun hilaaña ha úaraguatiña. [...] Anihein burí afiñeni komunti le luáguti Haweyuri Hilaaña mama kristiánu ani lǘhali darí lun maritawagúnhali lan ídabuga lan lagumesera. Lidan ageiraü katoliku afiñetiña giribu hamá hilaaña tidoun muna to meha ñein lubéi heredera lun héigin guñoun ligía” (Tomo 1, páhina 709).

MARÍEI HARUMATI LIGIBUGIÑE BUNGIU

16, 17. a) Ka uagu súdiniti lubéi hakutihani gürigia ha lunbaña hamarieidun ka lan tariñagubei Bíbülia luagu burí échuni le adügǘbei lidan maríei? b) Ka lunbei gabaroun hamani Kristiánugu dan le hakutihani échuni kéiburi tachüürüni adari tufulurin lidan maríei luma afiñeni luagu to lan akatouruti tuguyaba lan furumiñetu amarieida tárigiñe adari?

16 Fiú dan lárigiñe le, “maganbúnwadigiaalime areinchuni le lánina maríei” tidan Babilónia to Wéiriboun, lugundun tagumuchaguba (Arufudúni 18:23). Ka uagu? Ladüga gadan lumutu échuni burí le hámagiñeti máfianu le gayarabei ladügün dañu lun maríei lúmagiñe luéyuri maríei (Márükosu 10:6-9).

17 Échuni burí le, ámuñegueinarügüti lidan kada ageiraü, ani gayarati genege lan mariban lan, gama lumoun lídangiñe relihión mama inarüniti liabin. Anihein burí hadügün somu katei lun nege lanügün ubunuruni houn amarieidutiña luma houn ha amisurahóubaña lidoun maríei (Isaíasi 65:11). Aban échuni komunti uguñe weyu lidan maríei, tachüürüni adari tufulurin. Afiñetiña gürigia to lan akatouruti fuluri ligía, tuguyaba lan furumiñetu amarieida tárigiñe adari tuguya. Échuni burí le, lídangiñe relihión mama inarüniti liabin, furanguti le lan busenti lerederun lidan línsiñehabu Bungiu ladiseduba luéi échuni le (aliiha huméi 2 Korintuna 6:14-18).

18. Ka burí inarüni méiniti tídangiñeti Bíbülia lunbei ladundehaniña gürigia ha lunbaña hamarieidun, hama ha amisurahóubaña?

18 Máhatiña giñe lubueingu Heowá lun burí échuni le marufudunbei inebesei luagu maríei o luagu fedu lánina maríei o le gayarati ladügün lun hasandiragun amu gürigia houngua wuriba. Madügüntiña bula mayanuhan hagía katei le adügüti lun hasandirun maríeitiña busiganu (Ariñawagúni 26:18, 19; Lúkasi 6:31; 10:27). Madügüntiña giñe aban fedu le hanarimeguti lúnrügü ‘hapantahan luagu harisin’ (1 Huan 2:16). Busenti Heowá lun haritaguni maríeitiña weyu ligía lau ínsiñeni mama lau íruni.e

BRINDIS, WURIBATI SAN?

19, 20. Ka tariñagubei aban líburu luagu lekeinchawagun kopu luougua, ani ka uagu moun lumuti lubéi hadügüni kristiánugu?

19 Súnwandan hakeinchaguni gürigia hakopun luougua lidan maríei o lidan furumiñeguarügü fedu. Lidan irumu 1995 ariñagatu International Handbook on Alcohol and Culture: “Ñübuinti échuni le lúmagiñe binadu dan, dan le meha háwiyurun gürigia somu katei sagüráuti keisi sákürifisiu houn búngiugu [...] lun híchuguni le habusenrubei houn, aba hebegirun houn lau dimurei ‘ibagari migifeti!’ o ‘lubuidun atuadi!’”.

20 Inarüni marihin hamani saragu gürigia échuni le keisi aban katei lánina relihión, o aban échuni le siñati lafuranguagüdüniwa lau resun. Gama lumoun, gayarati larihín liñurúniwa kopu iñun keisi aban ayumuraguni “siélun”, o lun aban erei le mama hámagiñeti gürigia, lun hamuriahan somu fulesei. Múaranti ligaburi hamuriahan abiniruni luma le tarufudahabei Bíbülia (Huan 14:6; 16:23).f

‘IYEREEGULÁ WURIBANI HUN!’

21. Ka burí luwuyeri fedu lunbei ladisedun kristiánu luéi, dandu anhein gagana lubéi échuni lánina relihión o magana lan, ani ka uagu?

21 Gíbetimarügaali wuribani hadaagun gürigia uguñe weyu, ani Babilónia to Wéiriboun lanagangiñeboun. Lidan saragu ageiraü adügüwati fedu irumu-auti, le gaganati lanarime burí abinahani ani ru hagía uéiriguni lun magíaguni, lagamaridun wügüri wügüri líledi o würi tuma würi. Buiti hamuga san houdin o haríaguni ha hínsiñehabubaña lun Heowá katei burí le? Harufuduña hamuga san ítara hanarün lan iyereegu lan wuribati houn? (Sálumu 1:1, 2; 97:10.) Chóuruti buidu lan wáyeihani ligaburi abürühati Sálumu le ariñagubei: “Míchugun nubéi narihin luagun katei le mabuidunti” (Sálumu 101:3).

22. Ka burí ókaasion mosu lan desidírü lan aban kristiánu anhein lidinba lubéi o midinbei lan lidan somu fedu?

22 Dan le anihein lan somu fedu le moun lumuti gadan lániña kristiánugu, mosu tóunigi wamá luéi hasaminarun gürigia wídehaña lan lidan. Ariñagati Pábulu: “Anhaün lubeiti eiga o ata o hadügün furumiñeguarügü katei, adüga huméi súngubei lun híchugun uéiriguni lun Bungiu” (1 Korintuna 10:31; ariha huméi kuaduru “Ídemuei lun desidírü wamá buidu”). Kaba wariñaga luagu échuni luma efeduhani le mama lánina relihión, polítika, mama lunti ageiraü ani madüraagun lumuti inarüni méiniti le tídanbei Bíbülia? Kada kristiánu lun desidírü lan anhein lídiba lubéi o midinbei lan. Gama lumoun, lunti gabaroun lani le hasaminarubei amu luéi lachugeraguagüdüniña.

RU WAMÁ UÉIRIGUNI LUN BUNGIU LAU LE WARIÑAGUBEI LUMA LE WADÜGÜBEI

23, 24. Kaba wadüga lun buidu lan hayanuhan gürigia luagu liricha lilurudun Heowá?

23 Uguñe weyu, ariha hamuti saragu gürigia somu efeduhani le komunti keisi aban chansi lun hóundaragun hama hafamilia hama hamadagu. Ligíati, gayara lubéi hasaminarun mínsiñe lan woun wóundarun hama gürigia o mínsiñe hamá gürigia woun. Anhein asusereda ítara, gayarati wariñagun houn hínsiñe lan woun wadamuridagun hama waduheñu lidan amu burí ókaasion (Ariñawagúni 11:25; Apurichihati 3:12, 13; 2 Korintuna 9:7). Gama lumoun, busentiwa gunfuranda hamani gürigia masandirunbadiwa lan ugundani anhein wagadeira adamurini ligía lau échuni le mínsiñeti lun Wabungiute ani dürügua lumuti lilurudun le richabei (ariha huméi kuaduru “Moubati ugundani le líchugubei relihión inarüniti”).

MOUBATI UGUNDANI LE LÍCHUGUBEI RELIHIÓN INARÜNITI

Heowá, ligía “Bungiu le gúndaabei” (1 Timotéu 1:11, TNM). Ani busenti lun gunda hamá lubueingu, kei larufuduni bérusu burí le:

  • “Gürigia ha [...] gúndaabaña, sun weyu houn kei fedu le súnwandanti.” (Ariñawagúni 15:15.)

  • “Subudi numuti luagu lubuidun-agei lan katei le lunbei ladügüni gürigia lun lefeduhani libagari ani wínwanleime, lugundun ánhawa eiga, gurá wagía, aríagua wameime buiti le líchugubei wawadigimari, rúrügü liñalin Bungiu woun.” (Apurichihati 3:12, 13.)

  • Ariñagati Hesusu: “Higougu numoun, sun huguya ha buchaañabaña uagu lárigi huádigimari luma lihürü hanügün, emeraaguagüda náamugaün. [Lugundun] ménrengunti lun heseriwidun nun, huáliti giñe anügüni le níchugubei hun lun hanügüni” (Matéu 11:28, 30).

  • “Ábame hasubudiruni inarüni, ábame lesefurunün inarüni.” (Huan 8:32.)

  • “[Danme le híchugun] lunti líchugun kada aban hídangiñe, keisi lasandiruni tidan lanigi; mama lau magundani ni ladüga lariñawagún hun lun híchugun, lugundun hínsiñehabuti Bungiu lun le íchugubei lau ugundani.” (2 Korintuna 9:7.)

  • “Ánheinti igaburi le líchugubei [s]ífiri: Ínsiñehabuni, ugundani, darangilaü, [...] areiduni, lubuidun igaburi.” (Galasiana 5:22.)

  • “Gürigia ha éibugubaña lidan larugounga [...] areidatiña, suruti habagari, hínsiñeti inarüni houn.” (Éfesuna 5:8, 9.)

24 Dan le inarüni lan busen hamá gürigia hasubudiruni óunabagülei lun somu álügüdahani, yusu hamuti Gefentiña kapítulu 16 tídangiñe líburu Kátima san tarufudahabei Bíbülia?g lun hóunabuniña. Lunti waritaguni mama lan wáluahaña wagañeirun sigenei, busentiwa wadundehaniña lidoun áhuduraguni le inarüniti. Ligía lunti lubéi wayanuhan súnwandan lau inebesei, darangilaü, lun ‘gúndaawa lan lau wayanun’ ani ‘semé ligíame’ (Kolosana 4:6).

25, 26. Ida luba gayara lan wíderaguniña wasaanigu lun lederebugudun hafiñen luma lun línsiñeduntima Heowá houn?

25 Gíbeti katei hasubudirun gefentiña luagu Heowá. Subudi wamuti ka lan uagu wánhara o maha wamá lun somu échuni o afiñeni (Ebüréu 5:14). Gama lumoun, mosu giñe hasubudiruni wasaanigu. Dan le wáfaagun lun gunfuranda hamani inarüni méiniti le lébunabei wafiñen, ídehatiwa lun derebugu lan hafiñen, ani waranseruñanu lun hóunabun tau Bíbülia houn ha álügüdütiña luagu hafiñen ani wíderaguñanu giñe eredera lidan línsiñehabu Bungiu (Isaíasi 48:17, 18; 1 Féduru 3:15).

26 Gama lumoun, lun wáhuduragun lun Bungiu lau ‘sífiri luma inarüni’ mámarügübei lau wadisedun luéi sun burí efeduhani le kóntürati luagu inarüni tídangiñeti Bíbülia (Huan 4:23). Lidan le aban kapítulu wayanuhaba luagu gumadi le ariñagubei lun úaragua wamá lidan sun le wadügübei. Warihibei íbini lan mabuidun lan harihini saragu gürigia, súnwandan buídutima lan gaganbadi lun Bungiu.

a Ariha huméi kuaduru “Lunti funa san gadan lánina fedu le?”. Ani dariwati giñe saragu weyu “sagüráuti” luma burí fedu tidan líburu Índice de las publicaciones Watch Tower, hadügün gefentiña luagu Heowá.

b Según tabahüdaguni Bíbülia lidaani lasuseredun katei, másiñati nasirua lan Hesusu lidan irumu 2 lubaragiñe wadaani, lidan hahatira huríu le gíribei Etanímü, héiguati lidan nefu-hati luma diisi-hati (ariha humoun líburu Perspicacia para comprender las Escrituras, vol. 2, páhina 84, 85, hadügün gefentiña luagu Heowá).

c Ariha huméi kuaduru “Lagunfulirúniwa irumu, luma áhuduraguni lun Satanási”.

d Lábugiñe Lúrudu mosu meha tíchugun würi aban adagaragüdüni sagü tágurahan, aban meha aritaguagülei lira luagu sügügüda hamani agübürigu figóu hawagun hasaanigu (Fádirigu 12:1-8). Íderagua lumutiña meha le ísüraelina lun marihin hamani nasirua lan aban gürigia keisi aban katei wéiriti lisudini, luma lun máyeihan hamá échuni hámagiñe gürigia ubouaguna (Sálumu 51:5).

e Aríaaha huméi ǘrüwa tema luáguti maríei luma amu luwuyeri fedu tidan La Atalaya to lánina 15 lidan diisi-hati irumu 2006, páhina 18-31.

f Ariha humoun La Atalaya to lánina 15 lidan bián-hati irumu 2007, páhina 30, 31.

g Hadügün gefentiña luagu Heowá.

ÍDEMUEI LUN DESIDÍRÜ WAMÁ BUIDU

Anihein burí sügǘ le óuchagubalin ínsiñeni le wasandirubei luagu Heowá luma anhein gunfuranda wabalin inarüni méiniti le tídanbei Bíbülia. Ítara liña lasuseredun dan le meseriwidun lan gürigia le úmabei lamarieida o tamarieida aban íbiri lun Heowá, ábati lamisurahanu o tamisurahani eiga luma o tuma hábiñe liduheñu o tiduheñu lidan luéyuri somu fedu ubouaguna. Añahein hagía ígira lumutiña hasaminan lun houdin, añahein amu máhatiña houdin. Anhaña ñüdün arufuda hamuti furangu lau hóuserun mama lan hóudiña efeduha, hóudinrügüña lan éiga hama iduheñu.

Gama lumoun, lubaragiñe desidírü tan anhein tídiba lubéi o mídinboun lan mosu tafuranguagüdüni lun tani weiriei lau inebesei gayarabei lan tasandiragun tungua wuriba anhaña adüga iduheñu somu katei le moun lumuti gadan lanu kei gefentu luagu Heowá. Háfuga desidírü lan hígiruni bisida ligía lubá amu weyu (1 Féduru 3:15).

Kábati asusereda anhein tafuranguagüda aban kristiána sun katei le lun tani weiriei ani íbini ítara afuudagili tun lun tidin luma? Gayarabei tasaminarun luagu ligía lan lichügüdinabei familia ani lani lan buligasion léigagüdüniña lufamilia (Kolosana 3:18). Gayarati tasaminarun lagunfuliruña lan lau buligasion ligía hábiñe liduheñu; ani gayara lan tayusuruni dan ligía lun tayanuhan luagu tafiñen. Mawiyedunti éigini ladügarügü lidan lan aban fedu ubouaguna leseriwidua (1 Korintuna 8:8). Háfuga tarihini kei furumiñeguarügü éigini, lau sun luwuyeri madan lumutu abusuraguni le lánina ókaasion ligía ni uremu, lekeinchawagun kopu luougua ni amu luwuyeri échuni.

Mosu giñe tasaminarun kaba lan lani efekütu hawagu amu danme le harihinu lidan éigini ligía. Gayarati san tachugeraguagüdün amu danme le híchugun fe ñüdün tan bisidaña tufamilia ha mama gefentiña luagu Heowá lidan somu fedu? (1 Korintuna 8:9; 10:23, 24.)

Hadügüba san tufamilia erei tuagu lun tadüraaguni tafiñen? Mabulieida waméi úati lan gürigia busenti lásügürün busiganu. Ligía lunti lubéi tasaminaruni katei buidu lubaragiñe desidírü tan. Lunti gabaroun tani sun le uágubei wayanuha lidan fánreinti le, ani lunti giñe taganbuni tisaminan (Adügaü 24:16).

Gayarati san neresibirun idewesei lánina Fedu?

Lidan lidaani Fedu, añahein iyubudirigu íchugutiña somu idewesei houn ha nadagimeinbaña hama. Siñati san leresibiruni aban kristiánu? Mama mosu. Háfuga ni iyubudiri masaminarunti lefeduhaña lan anhein leresibira. Gayarati líchuguñein lan houn lun hibihin murusun lídangiñe le tagañeirubei kónpeni, lun leteingiruniña luagu wadagimanu le hadügübei lidan sun irumu o lun hasigirun áfaagua lidan hawadigimari. Gayarati adüga lani ligíameme houn sun ha nadagimeinbaña luma huríu yebe, musulman o lílana amu relihión, efeduha hamá yebe lidan duusu-hati o mefeduhan hamá. Ligíati, mama mosu lamahadun aban kristiánu leresibirun aban idewesei ladügarügü fédurugu lan líchugua o ladüga barǘ lani liri fedu.

Añahein hagía rutiña idewesei ladüga somu fedu le lánina relihión ani magurabuntiña lun ligíameme lan hafiñen ha árügüdüti idewesei ligía. Gayarati lariñagun aban hani paaná lidan wadagimanu o aban hiduhe: “Subuditi nun mefeduhan hamani gefentiña luagu Heowá weyu le, gama lumoun busentina lun beresibiruni idewesei le”. Anhein ligira lisaminan, gayarati leresibiruni ru ligía seremei luagu sin layanuhan luagu fedu ligía (Adügaü 23:1). Lau sun luwuyeri, anihein dan gayara lan wafuranguagüdüni wafiñen lau inebesei amu weyu, danme le subudi wamani masandiragunbei lan gürigia ligía lungua wuriba.

Kábati asusereda anhein ichugúa aban idewesei woun lúnrügü larufudún luagu dürügua wamani wafiñen lúnrügü wibihin somu umegeguni o seinsu? Furanguti, buídutimabei lan meresibirun wamani. Chóuruti lúnrügüñein lan Heowá wabusenra wáhuduragun (Matéu 4:8-10).

    Garifuna | Biblioteca en Línea (2009-2025)
    Áfurida lídangiñe sesióun
    Agumesera sesióun
    • Garifuna
    • afanreinha huméi
    • Ligaburi larihín
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ida luba layusurún
    • Wani polítika
    • Laranserawagún dátosu
    • JW.ORG
    • Agumesera sesióun
    afanreinha huméi