ATURIAHANI 38
UREMU 120 Áyeiha waméi lǘnabugun Kristu
Arufuda waméi lau wagaburi inebe hamá amu woun
“Buítimati lun ladimurehóun buidu luagu gürigia sügǘ lau gama lan saragu golu luma pülata” (ARI. 22:1).
LE LUNBEI WATURIAHANI
Warihaali ka lan uagu mosu lubéi warufudun inebesei houn amu luma ida luba lan wadügüni íbini hénrengu lan woun.
1. Ka uagu súdini lubéi lun wouserúniwa lau inebesei? (Ariñawagúni 22:1).
MA INARÜNI súngubei lan wagía hínsiñe lan woun lun wouserúniwa lau inebesei? Ítara liña. Ani súngubei wagía megei wamuti. Ligía tariñagunbei Lererun Bungiu buítimati lan “ladimurehóun buidu luagu gürigia sügǘ lau gama lan saragu golu luma pülata” (aliiha huméi Ariñawagúni 22:1).
2, 3. Ka uagu anihein lubéi dan hénrengu lan woun warufudun inebesei houn amu, ani kaba wariha lidan aturiahani le?
2 Lau sun lira, ñeinbei dan hénrengubei lan woun warufudun inebesei houn amu. Ka uagu? Luagu aban oubaü, ladüga chará wamá, ani luéigiñe le aban oubaü, ladüga wawinwanduña lidan aban ubóu le ñein lubéi marufudún lan inebesei houn gürigia. Ánheinti wagía, busentiwa warufudun inebesei houn gürigia ladüga ligía lamuriahanbei Heowá wámagiñe, lun “inebe hamá sun gürigia” woun (1 Fe. 2:17).
3 Lidan aturiahani le, warihibei ka lan mini lubéi larufudún inebesei houn amu ani warihibei giñe ida luba lan warufuduni lubuidun igaburi le 1) houn waduheñu, 2) houn wíbirigu lúmati 3) houn ha mámabaña Gefentiña. Wakutihaba giñe ida luba lan warufudun inebesei íbini dan le hénrengu lan woun lun wadügüni.
KA MINI LUBÉI LARUFUDÚN INEBESEI HOUN AMU?
4. Ka mini lubéi warufudun inebesei houn amu?
4 Ka mini lubéi larufudún inebesei houn amu? Tidan Bíbülia, dimurei inebesei layanuhaña luagu le wasaminarubei hawagu gürigia lúmati ida liña lan wóuseruniña. Dan le warihin buidu lan ligaburi aban gürigia o adüga lan gürigia ligía katei buiti o gabafu lan wawagu, ínchaha lumutiwa katei lira lun wóuseruni gürigia ligía lau inebesei. Lun warufudun inebesei inarüniti lun aban gürigia, mosu tídangiñeba lan wanigi láfuacha inebesei ligía (Mat. 15:8).
5. Ka ínchahabaliwa lun inebe hamá amu woun?
5 Busenti Heowá lun warufudun inebesei houn amu. Kei hénpulu, ínchaha lumutiwa lun warufudun inebesei houn “gumadimatiña” (Rom. 13:1, 7). Gama lumoun, gayaraati lariñagun somu gürigia: “Narufuduba inebesei lun gürigia le gadünabalin inebesei ligía”. Buiti funa san lun wasaminarun ítara? Uá. Kei lubúeingu lubéi Heowá wagía, gunfuranda wamuti lunti lan inebe hamá amu gürigia woun, mama luagu katei le hadügübei o le madügün habéi, inebe habéi woun ladüga hínsiñe lan Heowá woun saragu ani busentiwa wagundaaraguagüdüni (Hos. 4:14; 1 Fe. 3:15).
6. Gayaraati san warufudun inebesei lun aban gürigia le minebenehabubei? (Ariha huméi giñe dibuhu).
6 Anihein dan wálügüdagun woungua: “Gayaraati san narufudun inebesei lun aban gürigia le óuserubalina lau minebenehabuni?”. Anha. Samina wamá luagun hénpulu burí le. Adeinhati urúei Saulu lun Yónatan le liráü hagibugiñe gürigia darí lun lasandirun Yónatan busiganu (1 Sam. 20:30-34). Íbini ítara, sigimémeti Yónatan arufuda inebesei lun lúguchi ani íderagua lumuti lidan awuribuhani darí lachülürün weyu lun lounwen (Afu. 20:12; 2 Sam. 1:23). Aba lariñagun Elí, fádiri le íñutimabei, bacharuañoun lan Ana (1 Sam. 1:12-14). Gama lumoun, aba tóunabuni Ana Elí lau inebesei íbini subudi hamani sun lílana Ísüraeli luagu magunfulirun lan Elí lau lidasin kei úguchili ni kei fádiri le íñutimati (1 Sam. 1:15-18; 2:22-24). Ani añahein meha fiu wügüriña atenasina ha anabubalin Pábulu lau hariñagun lun luagu gibe lan ladimurehan (Adü. 17:18). Íbini ítara, sigimémeti ayanuha hama lau inebesei (Adü. 17:22). Arufudati hénpulu burí le woun luagu línchahabadiwa lan lanarime ínsiñeni le wasandirubei luagu Heowá lun inebe hamá amu woun, íbini ñeinbei lan dan hénrengubei lan woun lun wadügüni. Ariha waméi guentó kaba lan un warufuda inebesei luma ka lan uagu.
Sigimémeti Yónatan íderaguei urúei Saulu le lúguchi lau sun marufudun lan inebesei lun. (Ariha huméi párafu 6).
INEBE HAMÁ WADUHEÑU WOUN
7. Ka katei gayaraabei ladügün lun hénrengu lan woun wóuseruniña waduheñu lau inebesei?
7 Le adügübei lun hénrengu lan. Kei le sügǘ wabéi saragu dan hama waduheñu, subudi wamuti ka lan hagaburibei. Lanwoun lira, másiñati anihein lan somu waduhe lau somu sandi le hénrenguti ani mosu wóunigiruni, o lauñein lan aban sandi le adügübei lun ladiheridun saragu. Añahein giñe hádangiñe iduheñu, ariñagatiña o adügatiña katei burí le gáribei woun. Añahein amu iduheñu, óusera hamutiña haduheñu lau minebenehabuni le adügübei lun úa lan darangilaü múnada. Adügati sun lira lun mabuidun lan léibugun katei hadan iduheñu. Samina wamá luagu katei le: ítara kei adüga lan ligariga abun lun hénrengu lan lun aban gürigia lun lamufurun, adügati giñe minebenehabuni hadan iduheñu lun hénrengu lan houn hawinwandun lidan darangilaü. Gama lumoun, lau sun máranina lan ligariga abun, gáraninati minebenehabuni.
8. Ka uagu lunti lubéi warufudun inebesei houn waduheñu? (1 Timotéu 5:4, 8).
8 Ka uagu lunti lubéi inebehabu wamá? (aliiha huméi 1 Timotéu 5:4, 8). Tidan furumiñetu gárada to labürühaboun Pábulu lun Timotéu, ariñagati ka lan lunbei hadügüni iduheñu lun hóunigiragun hámagua. Ariñagati giñe lunti lan inebe hamá waduheñu woun, lau sun lira, mafosuruntiwa lun warufuduni inebesei ligía ítaraguarügü, wadügünbalin ladüga ligía lan aban katei le aubei lagundaara Heowá. Ani lau lira warufuduñein luagu hínsiñe lan Heowá woun, lugundun Heowá adügübaliña iduheñu (Efe. 3:14, 15). Ligíati, dan le inebe hamá waduheñu woun, warufuduñein giñe inebe lan Heowá woun. Ítara liña, wéiriti lisudinin lun inebe hamá waduheñu woun!
9. Ida luba harufudun maríeitiña inebesei hámagua? (Ariha humóun giñe iyawaü).
9 Ida luba warufudun inebesei? Dan le inebe tan lani wügüri weiriou lun, arufuda lumuti gebegi tan lun dandu múnada kei hagibugiñe gürigia (Ari. 31:28; 1 Fe. 3:7). Maweiyasunbei agayuaha tuagu, maguagüdün lubóun giñe busiganu, madügün ligíame lun tasandiragun tungua mebegi tan. Ariñagati aban íbiri arühentínana gíriti Ariel:a “Ladüga tisandi nani weiriou, anihein dan ariñagatu dimurei le gáriti nun. Le nadügübei, aba nasaminarun mámatima lan ligía tabusenrubei tariñagun. Dan le lénrengudun katei, aba nasaminarun luagu le lariñagubei 1 Korintuna 13:5, ani íderagua lumutina bérusu le lun nayanuhan tun lau inebesei luma lau darangilaü” (Ari. 19:11). Luagu amu oubaü, würi to inebebei tani weiriei tun adimurehatu buidu luagu houn amu (Efe. 5:33). Madügüntu bula lau, manabun tumuti, míchuguntu giñe luriban iri luagu, lugundun subuditi tun adüga lan katei le lun lagadeirun habagari keisi maríeitiña (Ari. 14:1). Ariñagatu aban íbiri italiana to aniheinbei aban sandi luagu tani weiriei le adügübei lun ladiheridun saragu: “Anihein dan sanditina weiri lan láhüchürün luagu saragu katei. Luagu aban dan, arihúati luagu nigibu luma lau le nariñagubei lun nani weiriei mineben lan nun. Guenlé, íderagua láadina nóundaragun hama gürigia ha inebetiña amu houn lun giñe inebe lan nani weiriei nun”.
Dan le inebe hamá waduheñu woun, warufuduña giñe inebesei lun Heowá, le adügübaliña iduheñu. (Ariha huméi párafu 9).
10. Ida luba harufuduni nibureintiña inebe hamá hagübürigu houn?
10 Nibureintiña, gaganbadi humá houn hagübürigu, ani ayanuha humá houn lau inebesei (Afu. 21:17; Efe. 6:1-3). Eibu aweiyadeina hamá hagübürigu, másiñati mégeibaña lan lun letenirúniwa houn. Ligíati, adüga huméi sun hiyaraati lun hóunigiruniña buidu. Ayanuha wamá luagu tikesin aban íbiri gíritu María. Dan le lasandirubei túguchi, aban wügüri le mama gefenti luagu Heowá, aba tagumeserun óunigirei, lau sun lira güreweigüda lumuti meha túguchi katei tun. Ariñagatu María: “Amuriahatina meha luma Heowá lun líderagunina lun inebe lan núguchi nun luma lun narufuduni inebesei ligía lun. Aba meha nariñagun núniwagua, anhein busén lubéi Heowá lun inebe hamá nagübürigu nun, líchuguba giñe erei nun lun gayaraabei lan nadügüni. Lau lásügürün dan, aba gunfuranda nani lunti lan inebe lan núguchi nun lau sun masansirun lan ligaburi lóuserunina”. Dan le warufudun inebe hamá waduheñu woun lau sun wuriba lan hóuseruniwa, warufuduña inebe lan Heowá woun, Bungiu le adügübaliña iduheñu.
INEBE HAMÁ WÁBIRIGU WOUN
11. Ka uagu anihein lubéi dan hénrengu lan lun inebe hamá wábirigu woun?
11 Le adügübei lun hénrengu lan. Inarüni áfaagua hamá wíbirigu lun hafalaruni le tariñagubei Lererun Bungiu. Gama lumoun, másiñati anihein lan burí dan le ídanbei móuserun hamaniwa buidu, safaguagüda hamawa, sǘgüda haméi wachügü. Másiñati hénrengubei lan woun warufudun inebesei houn amu dan le warihini gébuna lan wasafaragun hama luagu le hadügübei woun (Kol. 3:13). Ka katei gayaraabei líderaguniwa?
12. Ka uagu súdini lubéi lun inebe hamá wábirigu woun? (2 Féduru 2:9-12).
12 Ka uagu lunti lubéi inebehabu wamá? (aliiha huméi 2 Féduru 2:9-12). Tidan tibiaman ligaradan Féduru, ayanuhati hawagu fiu kristiánugu ha lánina furumiñeti sígulu ha ayanuhabaña lau minebenehabuni hawagu wéiyaaña lidan afiñeni. Ida liña meha hóunabun ánheligu dan le harihinbalin sügǘ le? Ariñagati Féduru mariñagun hamá ánheligu ni kata wuribati hawagu wügüriña barügua tungua ha ani minebenehabu hagía. Ka uagu? Ladüga inebesei le hasandirubei luagu Heowá. Wéirigüda lumutu katei le wanigi lau warihin íbini lan ánheligu, lau sun mafigoun hamá, mariñaguntiña ni kata wuribati hawagu gürigia wuribatiña hagía. Lubaragiñe lira, aba hígirun lun Heowaba lan aguseragüdaña luma erereha houn wügüriña hagía (Rom. 14:10-12; ariha huméi giñe Húdasi 9). Gayaraati wafurendeirun saragu katei hámagiñe ánheligu. Anhein arufuda wabéi inebesei houn gürigia ha éibaahabaliwa, lúntimati inebe hamá wábirigu woun. Ítara liña, lunti wáfaagun lun inebegua wamá wámagua (Rom. 12:10). Lau wadügüni lira, warufuduña inebe lan Heowá woun.
13, 14. Ida liña warufuduni inebe hamá íbirigu woun? (Ariha humóun giñe iyawaü).
13 Ida luba warufudun inebesei? Wéiyaaña lidan afiñeni, arufudaha humá lau ínsiñehabuni súnwandan (Fil. 8, 9). Anhein lunti lubéi hererehan lun aban íbiri, mígiraguagüda humá hungua lun igañi, lubaragiñe lira, erereha humá lau darangilaü. Íbirigu würiña, áfaagua humá lun merederun humá achuraha, míchugun huguyame hadurun amu. Ítara, hídehaba lun ñein lan darangilaü luma inebesei lidan damuriguaü (Titu 2:3-5). Súngubei wagía gayaraati warufudun luagu inebe hamá wéiyaaña lidan afiñeni woun. Ida luba wadügüni? Lau wídehan hama ariñaga wagía houn teinki wamaniña luagu sun le hadügübei lau hadundehani adamuridaguni, lau hadügün aransehani lun woudin apurichiha luma lau híderaguniña ha ábürühabaña “lidoun figóu” (Gal. 6:1; 1 Tim. 5:17).
14 Hénrenguti meha tun aban íbiri gíritu Rocío tarufudun inebesei lun aban wéiyaali lidan afiñeni le ererehabei tun. Ariñagatu: “Sanditina meha móuserun lánina íbiri ligía lau ínsiñehabuni. Ayanuhatina meha wuriba luagu múnada. Ani lau sun áfaagua nan lun naramuduni le nasandirubei, garimémegili meha nun dan le naritaguni le lariñagubei nun. Adügati lira lun mafalarun nani ladundehan”. Ka íderagubarun íbiri to? Ariñagatu: “Aba naliihani 1 Tesalónikana 5:12, 13 ani aba níchugun fe mama lan narufuduña inebesei lun íbiri ligía. Adügati katei le lun wuriba lan nasandiragun nungua. Ábati nafurieidun lun Heowá, áluaha nuguya ariñahani tidan wani agumeiraguagüdüni le íderagubalina asansirei nigaburi. Lau lásügürün dan, aba gunfuranda nani mama lan íbiri gadurunbei, nuguya lan gadurunbei ladüga marufudun nan ǘnabuguni. Guenlé, gunfuranda naali anhein lan busén nubéi narufudun inebesei, lunti ǘnabugu nan. Subuditi nun mosu lan nasigirun áfaagua lun nasansiruni nigaburi, lau sun lira, gúndaati nasandiragun nungua lau nasubudiruni ariha lani Heowá luagu náfaaguña lan”.
Súngubei wagía gayaraati warufudun luagu inebe hamá wéiyaaña lidan afiñeni woun dan le wíderaguniña ani ariñaga wagía houn luagu seremei wamaniña luagu sun le hadügübei. (Ariha huméi párafu 13 luma 14).
INEBE HAMÁ HA MÁMABAÑA GEFENTIÑA WOUN
15. Ka uagu anihein lubéi dan hénrengu lan woun warufudun inebesei houn ha mámabaña Gefentiña?
15 Le adügübei lun hénrengu lan. Anihein dan, dan le wapurichihan dúnguatiwa hama gürigia ha minebenbei Bungiu houn mineben tuguya Bíbülia houn (Efe. 4:18). Añahein máhatiña haganbuni uganu le wanügübei ladüga le arufudahóubei houn lúmagiñe hañüraü. Lanwoun lira, másiñati giñe mosu lan wawanduni hagaburi wayubudirigu, wamaisturungu, wapanaagu lidan wadagimanu o leskuelarugu ha íchugubaña lidere dan houn gürigia. Ani gayaraati giñe ladügün lira lun eferidireina wamani inebesei le wasandirubei hawagu luma lun hénrengu lan woun lun wóuseruniña kei hamuga línsiñe woun lun wouserúniwa.
16. Ka uagu lunti lubéi warufudun inebesei houn ha meseriwidungiñabaña lun Heowá? (1 Féduru 2:12; 3:15).
16 Ka uagu lunti lubéi inebehabu wamá? Mabulieida waméi ariha lani Heowá ida liña lan wóuseruniña ha mámabaña Gefentiña. Haritaguagüda lumutiña apostolu Féduru kristiánugu gayara lan ladügün lubuidun hagaburi lun híchugun amu gürigia uéiriguni lun Bungiu. Ligía lariñagunbei houn lun aranseñu hamá lun hayanuhan luagu hafiñen lau darangilaü luma lau saragu inebesei (aliiha huméi 1 Féduru 2:12; 3:15). Ani danme lan buga hayanuhan luagu hafiñen ligibugiñe aban aguseragüdüti o hagibugiñe amu gürigia, lunti lan meha hadügüni lau inebesei kamá hamuga anihein Bungiu ñein hama. Le linarün katei, aganbagu liña Heowá lun sun le wariñagubei ani arihaléi sun le wadügübei. Anihán aban lídangiñe lébuna le uágubei mosu lan warufudun inebesei houn ha mámabaña Gefentiña.
17. Ida luba warufuduni inebe hamá gürigia ha mámabaña Gefentiña woun?
17 Ida luba warufudun inebesei? Dan le wapurichihan, moun lumuti warufuduni subuditima wamá tuagu Bíbülia hawéi ha lóuguabaña hasubudirun tuagu. Lubaragiñe lira, haritagua waméi gebegi hamá sun gürigia lun Bungiu, ani ariha wamutiña kei gürigia súdinitiña (Ahéu 2:7; Fili. 2:3). Dan le lanabuniwa aban gürigia luagu wafiñen, áfaaguatiwa lun wárügüdagun woungua lun móuserun wamani kei ligaburi lóuseruniwa. Mariñagunbadiwa giñe ni kata le adügati lun lasandiragun gürigia ligía lungua kamá le ibidiouguati lau (1 Fe. 2:23). Ani ánhawa ariñaga aban katei le moun lumuti hamuga wariñaguni, aba wamuriahan ferudun lau lóufudagun. Ida luba warufudun inebesei lidan wadagimanu? Lau wawadigimaridun lau benefaü ani áfaagua wagía lun wetenirun lun katei buiti le hadügübei wapanaagu hama wayubudirigu (Titu 2:9, 10). Súdiniti giñe lun wóuserun lau arumani luma lun wawadigimaridun tau sun wanigi. Lau sun siñabei lan wagundaaragüdüniña sun gürigia, wagundaaragüdübei Heowá súnwandan (Kol. 3:22, 23).
18. Ka uagu buidu lubéi lun inebe hamá amu woun?
18 Kei le aubei warihei, ibihatiwa saragu buiti dan le inebe hamá amu woun. Ánhawa arufuda inebesei houn waduheñu, wíchuguba uéiriguni lun Heowá, le adügübaliña iduheñu. Ítarameme ánhawa arufuda inebesei houn wábirigu, ha ítarabaña woun keisi iduheñu, wíchuguba uéiriguni lun Wáguchi le siélubei. Ani ánhawa giñe arufuda inebesei houn ha mámabaña Gefentiña, wídehaña lau lira lun gayaraabei lan híchugun uéiriguni lun Wabungiute. Íbini anhein móuserun habaliwa amu lau inebesei, buídubei lun amu lan wagaburi hawéi lugundun labinirubadiwa Heowá ánhawa asigira arufuda inebesei houn gürigia. Ariñagati: “Níchuguba uéiriguni houn ha íchugutiña uéiriguni nun” (1 Sam. 2:30).
UREMU 129 Seriwi wamá lau awanduni
a Sánsiwaali fiu iri.