Lidan san weyu 25 lidan duusu-hati nasirua lan Hesusu?
Óunabagülei le tíchugubei Bíbülia
Mariñagun tumuti Bíbülia kátima lan weyu nasirua lan Hesusu, kei lariñaguni ariñahani le:
“Ibidiñewati kátima lan dan nasirua lan Hesusu.” (Comentario Bíblico Moody.)
“Úati ni kata arufuduti lau ichouruni ka lan weyu o hati nasirua lan Kristu.” (Diccionario de historia de la Iglesia.)
Ligíati, ka san weyu nasirua lan Hesusu? Lau sun míchugun tani Bíbülia óunabagülei, ariñagatu bián katei le asuseredubei lidan meha dan ligía le adügati lun hasaminarun saragu, luagu mama lan lidan weyu 25 lidan duusu-hati nasirua lan Hesusu.
Mama lidan lidaani lidiliga nasirua lan Hesusu
Habahüdǘn gürigia. Murusun dan lubaragiñe nasirua lan Hesusu, ruti Sésarü Augustu lúrudu “lun habahüdǘn sun gürigia ha lábugiñebaña lagumadihan”. “Sunti gürigia mosu houdin hageira lun ñein lan habahüdǘwa”, mini lan le mosu meha laweiyasuhan Hosé tuma María aban dimaasu o lóugiñe (Lúkasi 2:1-3). Mínsiñebei meha houn gürigia, meberesenga ka lan dan lidan irumu, hagunfulirun lau lúrudu le, ladüga másiñati lun lafayeirún liseinsuna gumadi luma lun hanuadirún wügüriña lun hasudarahan lébunabei lúrudu le. Gama lumoun, mabusenrunti meha Augustu lafosuruniña ísüraelina lun hadügün aban wéiyaasu migifeti ani hénrenguti lidan lidaani lidiliga.
Halügüniña mudún. Ariñagatu Bíbülia “ñéinñanu hóuniri mudún, bou larugan hau óunigiraña halügüniña mudún” (Lúkasi 2:8). Afuranguagüdatu líburu La vida cotidiana en Palestina en tiempo de Jesús, redei hamá halügüniña mudún bóugudin lúmagiñe “aban dimaasu lubaragiñe Luéyuri Esefuruni [lagumuhóun burí weyu lidan ǘrüwa-hati] darí labadinagua unsu-hati [...]. Lidan lidaani lidiliga, aba meha hebelaagüdüniña luéi lidiliga. Arufuda lumuti katei le múaranti lan weyu le anuadirúbei lun lefeduhóuniwa nasirua lan Hesusu luma le tariñagubei Bíbülia, ladüga ariñagati Ewanhéliu, bóugudiñanu lan meha hóuniri mudún óunigiraña halügüniña mudún”.
Lagumeseha dan le ídanbei tachagarei tiibe-agei tídibu wewe tubana
Gayaraati wasubudiruni dan le ídanbei nasirua lan Hesusu ánhawa abahüda lúmagiñe weyu le lóunwenbei, lidan lidaani lubachouga irumu 33 lidan Luéyuri Esefuruni: 14 lidan Nisán (Huan 19:14-16). Darandi meha irumu lau Hesusu dan le lagumeserunbalin lani ministeriu, ani durati kéiburi ǘrüwa irumu dimí. Mini lan lira nasiruati lan Hesusu lidan lagumeseha dan le ídanbei tachagarei tiibe-agei tídibu wewe tubana, lidan irumu 2 lubaragiñe wadaani (Lúkasi 3:23).
Ka san uagu lefeduhóua 25 lidan duusu-hati kei weyu le ídanbei nasirua lan Hesusu ?
Kei ua lubéi ni kata le achoururagüdübalin nasirua lan Hesusu 25 lidan duusu-hati, ka uagu lefeduhóua lidan weyu le? Ariñagatu Enciclopedia de la Religión Católica le meha habusenrunbei tábutigu relihión lun “úaragua lan efeduhani le luma hefeduhan kristiánugu. [...] Adüga hamuti ha mámabaña kristiánu lidan uburugu Roma weyu 25 lidan duusu-hati lun hefeduhani luéyuri nasirua lan ‘Weyu magañeirúati’, lidan weyu létima migifebei lidan irumu”. Según The Encyclopedia Americana, afiñetiña saragu sásaamu le lébunabei ladügǘniwa katei le lun lan hésebedun gürigia ha meha adügagubaña houngua kristiánugume.