Ida liña lañawarihaniña teknolohía hisaanigu
Sumaditiña irahüñü dan hayusurun sun luwuyeri teknolohía, ligía anihein dan laguarún houn agüriahóutiña lidan lidaani teknolohía, ánheinti gürigia wéinamuhaña ha méchuntiña ayusurei teknolohía aba laguarún houn terencha lidan teknolohía.
Arihaaña gürigia luagu nibureintiña lan ha ásügürübaña saragu dan lidan Internet gayara lan gaturobulin hamá kei burí:
Aba hárügüdün bisiu luagu hagagamurun o konputadora.
Óuseratiña ani ouserúa hagía wuriba lidan Internet.
Ménrengunti lun harihin pornografía, busén hagía yebe o mabusenrun hamá.
LE LUNBEI HASUBUDIRUNI
HÁRÜGÜDÜN BISIU
Saragu katei le lídanbei Internet adügǘwati lun lárügüdün gürigia bisiu luagu, huraraü aban lídangiñe. Ani mama ítaraguarügüti. Ariñagatu líburu En defensa de la conversación: “Adügǘwati programa burí tidan konputadora, lun hénrengu lan houn gürigia lun hígiruni”. Gáñeitu kónpeni saragu seinsu dan wásügürün saragu dan lidan burí programa le ñein lubéi harufudahéi katei le halugurahabei.
SAMINA HUMÁ LUAGU LE: Maguchatiña san hisaanigu luéi hagagamurun o tuéi hani konputadora? Ida luba híderaguniña lúntima hayusuruni hadaani buidu? (ÉFESUNA 5:15, 16).
HOUSERÚN GÜRIGIA WURIBA LUÉGIÑE INTERNET
Añahein gürigia óuseratiña lau anarimeni, minebenehabuni luma meberesehabuni dan hayusurun Internet. Adügati le lun ladügǘn bullying o houseruniña amu wuriba lidan Internet lau lumenrengun.
Añahein gürigia óuseratiña ítara ladüga lueirin habusenrun lun letenirúniwa houn ani lun laganbahóun hawagu. Añahein giñe ha asaminarubaña houserúña lan wuriba ánhaña mamisurahóun lidoun aban fedu, o amu aransehani.
SAMINA HUMÁ LUAGU LE: Inebehabutiña san hisaanigu dan hayusurun Internet? (Éfesuna 4:31). Ida liña hasandiragun houngua dan le mamisurahóun hamá lidoun somu aransehani?
PORNOGRAFÍA
Uguñe weyu, adügaali Internet lun ménrenguntima lun ladarirúniwa páhina le arufudubei agamariduni. Ani íbini anihein lan programa lun hasubudiruni agübürigu le harihubei hasaanigu, anihein dan mawadigimaridunti.
Sexteo, mini lan, tounahóun iyawaü lánina agamariduni luéigiñe gágamuru. Siadi hamuti gumadimatiña katei le. Lidan somu kesi, según lilurudun ageiraü luma harumudiri ha óunahabalin, gayaraati hiridahóun luagu haburuchaguagüdüña lan iyawaü lánina agamariduni hau irahüñü.
SAMINA HUMÁ LUAGU LE: Ida luba híderaguni hisaani lun mábürühan lan lidoun óuchawaguni lánina taríawagun luma tounahóun iyawaü lánina agamariduni luéigiñe Internet? (ÉFESUNA 5:3, 4).
LE GAYARAABEI HADÜGÜNI
ARUFUDAHA HUMÁ HOUN HISAANIGU
Íbini ménrengu lan houn “agüriahóutiña lidan lidaani teknolohía” lun hayusuruni, mégeitiña lun hadundehóuniwa. Ariñagatu líburu Indistractable (Indistraíble) dan lan tichugún aban konputadora lun aban irahü lubaragiñe lafurendeirun ayusuroun buidu, larufudúña lan meberesehabuni, ani ítara liña lan kéigubeirügü ligirún liráü lun lachubarun lau lichügü dúnarugun lubaragiñe lafurendeirun áfuliha.
ADUNDEHANI MÉINITI: “Arufudahabá buiti lun irahü dan le ñǘraügili, íbini danme wéiyaali mabulieidun lubéi” (ARIÑAWAGÚNI 22:6).
Anúadira huméi adundehani le habuserunbei hadügün o bürǘ huméi le hasaminarubei:
Hadimureha hama hisaanigu lun buidu lan hóuserun lidan Internet.
Íderagua huméi lun masandiragun lan lungua wuriba dan le mamisurahóun lan lidoun somu aransehani.
Adüga huméi sun hiyaraati lun maríagun hamá hisaanigu le moun lubéi haríaguni lidan Internet.
Chekü huméi ligagamurun hisaani sagü átiri dan.
Ariñaga huméi átiribei lan dan hígiruni hisaani lun layusuruni ligagamurun.
Mígira humá lun lakipurun hisaani konputadora lisounburugu.
Mígira humá lun layusurun gágamuru lidan lóurate leigin úara.