Vhuna vamwani kuwonisana ni timbimo to karata

1. Jehovha a tolovela ku xamulisa kutxani mikombelo ya malanda yakwe?

INA u txi ti ziva to Jehovha a nga kuthumisa kasi kuxamula mkombelo wo hiseka wa mwanathu? Atiya ditshuri ti si nga ni mhaka ni to u didhota, dilanda da wuthumeli, nyaphandule mwendo muhuweleli dibanzani. Hambi u di m’dotho mwendo u di kute ngu tanga mwendo u di mwanathu wa txisikati mwendo wa txiwamna. Ngako m’thu wu a randako Jehovha e kombela txivhuno Txizimu ngu makhambi o tala Txi thumisa madhota ni malanda mamwani o thembeka kasi “ku thavelela” m’thu eneyo. (Vakl. 4:11) I lungelo ya hombe kuthumela Jehovha ni vanathu ngu nzila yoneyo. Hi nga sikota ku va vhuna ngako va txi manana ni malwati, tiphango ta mtumbuluko mwendo kuxaniswa.

VHUNA VAMWANI MBIMO YI VA WONISANAKO NI MALWATI

2. Ngu kutxani ti nga karatako kuvhuna vamwani ka timbimo ta mtungo?

² Ngako hi txi wonisana ni mtungu ti nga karata kuvhuna vamwani. Ngu txikombiso hi nga tsakela kupfuxela vangana vathu kambe toneto ti si koteki. Ni ku hi nga tsakela kuramba vale va pwatelako kasi ku hi ta susula navo, kambe eto ni tona ti si koteki. Hi nga tsakela kuvhuna vamwani kambe eto ti nga va txikarato ngako va ha mwayani kwathu ni vona va txi xaniseka. Hambi hi txi manana ni siemo siya hi nga vhuna vanathu ni ku Jehovha wa tsaka ngako hi txi maha totshe ti hi nga ti kotako kasi ku va vhuna. (Mav. 3:27; 19:17) Hi nga mahisa kutxani?

3. Hi gonda txani ka txikombiso txa madhota a dibanzani ka Desi? (Jeremiya 23:4)

³ Ati madhota ma nga ti mahako. Ngako u di didhota ziva kwati tinvuta. (Lera Jeremiya 23:4.) Desi, i ku mwanathu a nga wombwa ka gondo yi yi nga pinda a khene: “Madhota a mtxawa wathu wa mthumo wa thembwe ma txi patana ni nathu ko txhumayela ni kuhungala.”b A ku vadyisi vale va nga maha mizamo yoneyo ti va hehukete kuvhuna Desi msana ka kuva mtungo wa COVID-19 wu di hangalakile aha a nga luza maxaka akwe.

4. Nji txani txi nga maha ku ti ma hehukela madhota kuvhuna Desi, ni ku hi gonda txani?

⁴ Desi a womba tiya: “A ku madhota i ngadi vangana vangu ti ni hehukete ku va gela ati ni nga txi ti pfisa tona ni ti ti nga txi ni karata.” Madhota ma nga gonda txani? Khatalela mtxhambi ku si se humelela txikarato. Vana mngana wawe. Ngako ku txi humelela mtungu wu ku tsivelako ku va pfuxela womba-womba navo ngu tinzila timwani. Desi a tshumela e womba tiya: “Ngu ditshiku madhota o hambana-hambana ma txi ni fonela ni ku ni rumelela ma mensaji. Mibhalo yi va nga txi ni rumelela yi txi ni gwesa hambiku ni nga txi yi ziva ngu kale.”

5. Madhota ma nga ti zivisa kutxani ati vanathu va ti lavako, ni ku va nga va vhunisa kutxani?

⁵ Yimweyo ya tinzila yo ziva asi vanathu va si lavako ngu va maha siwotiso ngu nzila ya lirando. (Mav. 20:5) Va wotise to ina va ni sakudya so dingana, mirende mwendo simwani si si lavekako. Ina ti woneka nga va na luza mthumo mwendo ve pwata male yo hakela nyumba ayi va zumbako ka yona? Ngako wukoma wu txi ningela txivhuno ina hi nga va hehukisela ku ve txi mana txivhuno txonetxo? Desi a amukete txivhuno ngu didhawa da nyama ka vanathu. Kambe atxi txi nga m’vhuna kuwonisana ni sikarato sile txivhuno txa moya txi a nga ningwa ngu madhota. Ene a womba tiya: “Madhota ma mahile mkombelo ni nani. Hambiku ni si swi ni txi ti khumbula a ti ma nga womba na khumbula a ti ni nga ti pfisa tona. Ti txi fana ni ku Jehovha a txo ni gela ku khene: ‘Ani ni ni nawe.’”—Isaya 41:10, 13.

6. Nji txani txi vo tala dibanzani va nga mahako kasi kuvhuna vamwani? (Wona mfota.)

⁶ Ati vamwani va nga ti mahako. Ditshuri to hi emete ku madhota me va txikombiso ko thavelela vanathu. Kambe Jehovha a ramba hotshethu to hi tsanisa ni kuvhuna vamwani. (Vag. 6:10) Hambi hi txo maha to kari ta ti dotho kasi kuvhuna mwanathu wu a lwalako eto ti nga m’tsanisa ngutu. Mwanana a nga rumela m’dhezenyo kasi kutsanisa mwanathu. Mphya wo kari a nga vhuna mwanathu wu a lwalako kumaha mithumo yo kari ha m’tini mwendo ku mu yela bhazara. U ti wonisa kutxani ku mu bhikela sakudya u m’yisela m’tini kwakwe? Ditshuri ngu di do ngako hi di ka mtungu hotshethu ha tilava kutsaniswa. Ti nga tshura ku msana ka mtshangano hi emanyana kasi kupfuxela vanathu khohe ngu khohe mwendo ngu vídeo chamada. Khumbula to madhota ni ona ma ti lava kutsaniswa. Vanathu vamwani va rumela mapasi o bonga madhota ya ma zumbako ma di ñolekile mndani ka mtungu. Ta tsakisa nguto ngaku hi txi maha ti hi nga ti kotako kasi “ku thavelelana ni ku akisana.”—1 Vat. 5:11.

VHUNA VAMWANI KUWONISANA NI TIPHANGO

7. Tiphango ta mtumbuluko ti nga txitxisa kutxani wutomi wathu?

⁷ Tiphango ti nga txitxa wutomi wa m’thu ngu mbimo nyana ya yidotho. Tiphango ta mtumbuluko ti nga maha to m’thu e luzekelwa ngu silo sakwe, nyumba, hambi kuluza maxaka. Tiphango toneto ti nga humelela hambi ka vanathu. Hi nga maha txani kasi ku va vhuna?

8. Madhota ni misungo ya timwaya va nga maha txani ku si se humelela phango?

⁸ Ati madhota ma nga ti mahako. Madhota ma vhuna vanathu kasi ku va zumba va di lungekile ku si se humelela phango. Tsaniseka to votshe dibanzani va ti ziva to va nga maha txani kasi ku ve zumba va di vhikelekile ni ku va nga fonelisa kutxani madhota. Margaret a nga wombwa ka gondo yi nga pinda a khene: “Ka m’wombawombo wa silaveko sa dibanza madhota ma hi khumbutisile to ti nga maha ku maneka wumwani wuhya. Va hi gete to ngako wukoma wu txi womba to hi di fanete kukhukha ngu mhaka ya phango hi di fanete kukhukha ngu txikuluveta.” Etxo txi vile txiziviso txi nga hoka ngu mbimo nguko msana ka 5 wa mavhiki ku humelete wuhya wa hombe wu nga veka wutomi wa vathu haphangoni. Se ka gondo ya mwaya misungo ya timwaya yi fanete kukhumbutisa ati mmweyo ni mmweyo a fanelako kumaha ngako ku txi humelela phango. I di to awe ni vanana vako mi lungekile ti na mi hehukela kusimama mi di thuthile ngako ku txi humelela phango.

9. Madhota ma nga ti lulamiselisa kutxani yi si se humelela phango ni msana kova yi di humelete?

⁹ Ngako u di muwoneleli wa mtxawa u nga verele to ku humelela phango kasi kutsaniseka to u ni ti numeru ta votshe va lumbako mtxawa wako wa mthumo wa thembwe. Maha lista se ku di pindile nyana mbimo tshumela u wona to votshe va nga txi thumisa tinumero tile kani. Se ngako ku txi humelela phango u nava u di lungekile kufonela muhuweleli mmwani ni mmwani kasi kuziva silaveko sakwe. Msana keto rumela madungula a silaveko soneso ka mtshanganisi wa mmidi wa madhota se ene a na womba-womba ni muwoneleli wa txigava. Ngako vanathu va txi thumisana va nga vhuna mmwani ni mmwani ngu kuya ngu silaveko sakwe. Msana ka wuhya muwoneleli wa txigava txa dibanza da Margaret a zumbile ditshiku ni hafu a si oteli a txi vhuna madhota to me fonela ni ku khatalela 450 wa vanathu ava va nga di luzile tinyumba tawe. (2 Vak. 11:27) Se votshe va va nga ti ni txilaveko va mani wukhalo wo zumba ka wona.

10. Ngu kutxani madhota ma txi teka mthumo wo dyisa tinvuta i di wa lisima? (Johani 21:15)

¹⁰ Kuningela txivhuno ngu didhawa da moya ni da matipfelo yimwani ya mithumo ya madhota. (1 Pedro 5:2) Se ngako ku txi humelela phango vona va fanete kutsaniseka to votshe vanathu va ka wukhalo wo vhikeleka, va ni sakudya ni wukhalo wo zumba ka wona. Kambe hambi ku di pindike mitxima vanathu vonevo va na lava txivhuno ngu didhawa moya ni da matipfelo. (Lera Johani 21:15.) Harold a wu a nga tshangana ni vanathu ava va nga manana ni tiphango a womba tiya: “Ti teka mbimo kasi kudivala ati ti nga maheka.” A tshumela a txi khene: “Ti nga maha ve divala asi va nga si luza, kambe ti nga va karatela kudivala maxaka awe ya ma nga fa ni nzila yi vanga huluka ngu yona ka phango yoneyo. Kukhumbula toneto ti nga va wusela kupanda. Kambe kutipfa ngu nzila yoneyo hi nga kupwata likholo. Ta maheka kwathu vathu.”

11. Ngu sihi silaveko asi timwaya ti nga vako naso?

¹¹ Madhota ma txi tekela hamsungo txialakanyiso txa ti to va fanete “ku dila ni va va dilako.” (Var. 12:15) Madhota ma fanete kutsanisekisa vale va nga manana ni tiphango to Jehovha kumweko ni vanathu va ngadi ve va randa. Madhota ma nga vhuna timwaya to ti simama ni txiemiso txa txinene txa didhawa da moya ti patako kumaha mkombelo, gondo ya m’thu apune, kumaneka mitshanganoni ni kupateka ka mthumo wo txhumayela. Madhota ma nga tshumela me kuzeta vaveleki ku ve vhuna vanana vawe ku veka mapimo ka sile si si onhwiko ngu tiphango. Anu vaveleki khumbutisani vanana vanu to Jehovha Mngana wawe ni ku mbimo yotshe a na va hafuhi kwawe. Mi nga divaleni ku va khumbutisa to vona va nga sikota kusimama ve lumba mwaya wa ha mafuni kotshe wa vanathu ava va nga ti emisela ku va vhuna.—1 Pedro 2:17.

12. Ngu tihi ti vamwani va nga mahako kasi kuvhuneta amu ku nga humelela tiphango? (Wona mfota.)

¹² Ati vamwani va nga ti mahako. Ngako ku di humelete phango ya mtumbuluko hafuhi ni mtini kwako wotisa madhota to u nga vhunisa kutxani. Kutilava u nga ningela wukhalo wo zumba ka wona ka vale va nga manwa ngu tiphango mwendo ka vale va vhunetako ku aka. Mwendo u nga va ninga sakudya ni simwani si si lavekako. Hambi ngako ku di humelete phango wukhalo wa kule u nga sikota ku vhuneta. Ngu nzila muni? Ngu kupata vale va nga humelelwa ngu tiphango ka mikombelo yako. (2 Vak. 1:8-11) U nga sikota kuvhuneta a mu ku nga humelela tiphango ngu kumaha miningelo yo vhuneta mthumo wa hamafuni kotshe. (2 Vak. 8:2-5) Ngako txiemo txako txi txi ku tumelela kuenda u ya ha yi nga humelela phango kasi ku ya vhuneta, bhula ni madhota. Ngako u txi rambwa ti nga maha u ya amukela trenamento kasi ku u kota kumaha mthumo wako khakwati ni ngu mbimo yi lavekako.

VHUNA VANATHU KUTSANISELA MBIMO YI VA XANISWAKO

13. Ngu sihi sikarato asi vanathu va mananako naso ka matiko ya mthumo wathu wu nga emiswa?

¹³ Ka matiko ya mthumo wathu wo txhumayela wu nga emiswa wutomi wa karata. Vanathu ka matiko oneyo va tshumela ve wonisana ni sikarato sa timale, kulwala ni kuluzekelwa ngu maxaka awe. Kambe ngu mhaka ya kuva mthumo wathu wu di tsimbisilwe ti nga maha madhota ma si tikoti kupfuxela mwendo kuwomba-womba ni vanathu ava va lavako txivhuno. Eto ti humelete Andrei a wu a nga wombwa ka gondo yi nga pinda. Mwanathu mwani wa txisikati wa mtxawa wakwe wa mthumo wa thembwe a txi wonisana ni txikarato txa timale. Msana keto mwanathu wule wa txisikati a dhibhile ngu mmovha. Ti txi lava e maha ma operasawu a mangi kambe asi thumi. Hambiku va nga txi wonisana ni txikarato txonetxo txo tsimbiswa kumweko ni mtungu vanathu va mahile totshe va nga tikota kasi ku m’vhuna ni ku Jehovha a txi ti wona.

14. Madhota ma nga veka txikombiso txo themba Jehovha ngu nzila muni?

¹⁴ Ati madhota ma nga ti mahako. Andrei a khongete ni kumaha totshe ti a nga ti kota. Jehovha a m’xamulisile kutxani? A gwesile timbilu ta vanathu dibanzani kasi ku ve m’vhuna. Vanathu vamwani va txi mninga bholeya kasi ku e tsula sibhejela. Vamwani va m’vhuni ngu male. Jehovha a va thumisile kasi ku ve m’vhuna ni ku a katekisile mizamo yi va nga yi maha ngu wumwewo ni txibindi. (Vaheb. 13:16) Anu madhota ngako mthumo wathu wu txi tsimbiswa kombelani txivhuno ka vanathu. (Jer. 36:5, 6) Txitimwi ka totshe themba Jehovha. Ene a nga kuvhuna kukhatalela silaveko sa vanathu.

15. I ngu nzila muni hi nga simamako hi va ni wumwewo ni vanathu hambi hi txi xaniswa?

¹⁵ Ati vamwani va nga ti mahako. Mbimo yi mthumo wathu wu tsimbiswako ti nga lava ku hi ñola mitshangano ngu mitxawa ya yidotho. Ngu toneto ti ni lisima nguto kusimama hi hanya ngu kudikha. Lwisana ni Sathani i si nga ni vanathu. U nga veki mapimo ka tiphazamo ta vanathu ni ku zama kululamisa txikarato tximwani ni tximwani u nga vako natxo ngu txikuluveta. (Mav. 19:11; Vaef. 4:26) Teka dizambo do vhuna vamwani. (Tit. 3:14) Txivhuno txi vanathu va nga ninga mwanathu wule a ngadi ka txikarato txi ve ni wuyelo ya hombe ka mtxawa wa mthumo wa thembwe. Va wumbanile kota mwaya.—Mas. 133:1.

16. Ngu kuya ngu Vakolosa 4:3, 18, hi nga vhunisa kutxani vanathu va va ku ti jele?

¹⁶ Timiliyoni ta vanathu va simama ve thumela Jehovha hambi va txi tsimbiswa ngu wukoma. Vamwani va betilwe jele ngu mhaka ya likholo lawe. Hi nga khongelela vanathu vava ni timwaya tawe ni kutshumela hi khongelela vanathu vale va kombisako txibindi kasi kutsanisa vanathu va va ku jele va si thavi to ni vona va nga ñolwa. Vona va tsanisa vanathu ku ve simama ve themba Jehovha, ve enelisa silaveko sawe ve tshumela ve va emela ma tribhunali.c (Lera Vakolosa 4:3, 18.) U nga thuki u wu tekela hahatshi mtamo wu mkombelo wu ku nawo.—2 Vat. 3:1, 2; 1 Tim. 2:1, 2.

17. U nga ti lulamiselisa kutxani ku ta wonisana ni xanisa?

¹⁷ Awe ni mwaya wako mi nga ti lulamisela ku ta wonisana ni xanisa. (Mith. 14:22) U nga zami kupimisa wubihi wu wu no ta maheka ka mbimo yoneyo. Hahanze keto tsanisa wungana wako ni Jehovha u tshumela u vhuna vanana vako ve maha ti ti fanako. Ngako u txi tipfa u di karatekile gela Jehovha ta mbiluni kwako. (Mas. 62:7, 8) Kota mwaya, bhulani ngu totshe ti ti mi mahako mi themba Jehovha.d Kufana ni ka mbimo ya tiphango kutilulamisela ni kuthemba Jehovha ti na vhuna vanana vako to ve va ni txibindi ni kusimama va di thuthile.

18. Ngu tihi ati Jehovha a nga hi lumisela kukhela kale?

¹⁸ Kudikha ka Txizimu ku hi maha hi tipfa hi di vhikelekile. (Vaf. 4:6, 7) Kudikha ka Txizimu ku na thuthisa timbilu tathu hambi hi txi wonisana ni malwati, tiphango ni kuxaniswa aku hi nga ku manako. Ene a thumisa madhota o hiseka kasi ku hi kongomisa. Ni ku a tshumela e hi ninga lungelo yo hi tsanisela ni vamwani. Kudikha ku hi ku nako ku na hi vhuna ku ta wonisana ni siduko si si tako kupata ni “xanisa ya hombe.” (Mat. 24:21) Ka mbimo yoneyo ti na ta lava ku hi va ni kudikha hi tshumela hi vhuna vamwani ku ve va nako ni vona. Kambe msana ka tiya hi na mbi ta swa hi manana ni sikarato si no hi maha hi vilela. Se i nava i di mbimo yo tidila ngu kudikha ka ditshuri aku Jehovha a nga hi lulamisela kukhukhela kale.—Isaya 26:3, 4.