Sixamatiso so tsakisa ni tigondo to thumela Jehovha

Vaveleki vangu va khukhile Estônia ka mbimo ya Yimbi ya Wumbidi ya Mafu ve ya Alemanha i ku ha ni nga velekelwa kona. Se mbimo ni nga velekwa, vona va ti ti emisete kurura veya zumba Canadá. Nyumba yathu yo khata i ve mndani ka txifi aha ku nga ti zumba tikhukhu hafuhi ni Ottawa, Canadá. Hi ti sisiwana ngutu ta tinene, kambe hi di ni lungelo yo dya manda ni mixo akule hi nga txi zumba ka txifi.

Ditshiku dimwani Tifakazi ta Jehovha ti lerile Mtuletelo 21:3, 4, se ndimana yiya yi gwesile mame wangu e khata kudila ngu ti a nga tipfa. Mbewu ya ditshuri yi kute aha koza mame ni tate ve bhabhatiswa ti sa teka mbimo yo lapha.

Vaveleki vangu va si txi zivi kwati txingiza hambi keto va tumete ditshuri ngu manza mambidi. Ti si nga ni mhaka ni ku tate wangu a nga txi thuma wusiku wotshe ka txikho txo nyivilikisa tisimbi khe Sudbury, Ontario, yotshe milongiso, a txi hi teka ani ni mnanda wangu Sylvia ti to hi pateka ka mthumo wa thembwe. Ni ku, otshe mavhiki hi txi gonda Muwoneleli kota mwaya. Mame ni Tate va ni gondisile kuranda Jehovha. Eto ti ni kuzetile ku ni ningetela wutomi wangu ka Jehovha ngu 1956 ni di ni 10 wa malembe. Lirando lawe lo tsana ngu Jehovha li ni tsanisile ka wutomi wangu wotshe.

Mbimo yi ni nga gwita Sekundaria, ni tsulupetilwe ta mbimonyana. Ni pimisile to ni txo thuma kota nyaphandule ni ndi na pwata male yo hetisisa minavelo yangu yo enda ngu avhiyawu ni ziva mafu otshe. Ni mani mthumo wu ni nga wu tsakela ngutu ka txi titxhi txa radhiyo a mu ni nga txi zumba kona, ni txi thuma kota mtxhayi wa madhixku. Kambe ni txi thuma ni wusiku, ngu toneto ni si maneki ka yotshe mitshangano ya dibanza ni ku ni txi sakana ni va va si dhundiko Jehovha. Ngu magwito, livhalo langu li ni kuzetile kutxitxa mahanyelo angu.

Ni rurete Oshawa, Ontario. Khe ni zivile Ray Norman, mnanda wakwe Lesli, ni vanyaphandule vamwani. Votshe va txi ni khatalela. Kuwona litsako lawe ti ni mahile ni tshukwatisa makungo angu. Vona va ni kuzetile kuthuma kota nyaphandule, se ni mahile toneto ngu Setembro wa 1966. Ni ti ni litsako ni ku wutomi wu txi nga wo tsimbila kwati. Kambe kutxita to xamalisa ti nga txitxa wutomi wangu.

NGAKO JEHOVHA A TXI KURAMBA KUMAHA TO KARI, DUKETA

Ni ti ningetile kuya thuma Bhetele ya Toronto, Canadá ni txi ngadi ni gonda sekundaria. Ku di pindile mbimonyana ni di nyaphandule ni rambilwe kasi kuya thuma Bhetele kudingana 4 wa malembe. Kambe ani ni txi dhunda ngutu Lesli, se ni txi thava ti to ni txo tumela txirambo txonetxo ni si na ku swa ni m’wona Lesli. Msana ko maha mikombelo yo lapha ni tumete txirambo txo ya thuma Bhetele, se ni satisile Lesli ni di pandisekile.

Ni thumile ko kuwula simaha Bethele, ngu kutsimbila ka mbimo ni thumile kota mvhuneteli. Ka mbimo yoneyo, Lesli a txi thuma kota nyaphandule wo sawuleka khe Gatineau, Quebec. Makhambi o tala ni ti xamala ngu ti ene a nga ti maha ni ku ni wotisile to ina ni ti mahile txisungo txa txinene. Sekoko ku mahekile mhaka yo xamalisa ngutu ka wutomi wangu. Ray mkoma wa Lesli a rambilwe kuya thuma Bhetele. Hi txi otela ka dikwarto dimwedo! Eto ti ni mahile ni wuseta wungana wangu ni Lesli. Ani ni Lesli hi txhadhile ka ditshiku do gwita da txiavelo txangu txa 4 wa malembe Bhetele—27 ka Fevereiro wa 1971.

Ani ni Lesli hi avetwe ku ya thuma ka dibanza da lidimi la txifransa khe Quebec. Ku di pindile malembenyana ni amukete txirambo txo ni sa txiemela txo ni ya thuma kota muwoneleli wa txigava ni di ni 28 wa malembe. Ni txi tipfa ni di mphya ngutu ni kwa mbi na wusikoti, kambe mapswi ya Jeremiya 1:7, 8 ma ni tsanisile. Lesli a ti mananile ni phango ya mmovha se ati ni txikarato txo pwata wukohe. Se hi ndi na mahisa kutxani ti to mthumo wa txigava wu tsimbila? Kambe Lesli a ni gete tiya: “Ngako Jehovha a txo hi ramba kumaha to kari, ina kha ha fanela kuduketa kani?” Hi tumete txiavelo, ni ku hi ti dite ka mthumo wa txigava kudingana 17 wa malembe.

Ni ti zumba ni di ñolekile ka mthumo wa txigava aha koza ni pwata ni mbimo yo khatalela Lesli. Taho timwani ni nga ti gonda. Ka mvhulo wumwani ni mixo ni peketwe ditimba. Kambe ku ti singa ni m’thu, ku ti kova ni txirema txi nga ti ni panu ya meza, mihando, keijo, mapawa, dibhojela da vhinya, tikopo ni txiphephana txi nga di bhatwe tiya: “Teka msikati wako mi tsimbila mi sakana.” I ti ditshiku do tshura da lisani. Hambi keto ni txhamusete Lesli ti to na mbi tsula nguko ni ti fanete kulungisela madhixkursu. Ene a ti pfisisile, kambe a pandisekile ngutu. Mbimo yi ni nga khalahatsha ha mezani, livhalo langu li khatile ku ni karata. Ni alakanyisisile ngu Vaefesu 5:25, 28. Mapswi yawa ya Jehovha ma ni kuzeta ku ni thangetisa silaveko ni matipfelo a msikati wangu. Msana ko maha mkombelo ni gete Lesli ti to: “He tsimbile,” se eto ti mu tsakisile ngutu. Hi tsuti ngu mmovha ka wukhalo wo tshura hafuhi ni mnambo, se ka mbimo yo susula hi to ateta panu ya meza hi dya wukhalo wumwewo. I ve ditshiku do tsakisa ngutu ka wutomi wathu. Ni tshumete ni mana mbimo yo lungisela madixkursu.

Hi mani siavelo sa singi so tsakisa kukhukhela Colômbia khe Britânia kala Terra Nova. Kunavela kwangu ko enda ku txo hetiseka. Ani ni ti alakanyisisile ngu txikolwa txa Giliyadhi, kambe ni si ti naveli ku va murumiwa ka ditiko da vamwani. Ti txi woneka nga varumiwa i ti vathu vo sawuleka, se ani ni si tipfi ni di ni wusikoti wonewo. I si ngeto dwe, ani ni txi thava kurumelwa ka ditiko do kari da África di ku ni malwati ni tiyimbi. Ani ni ti tsakile ngutu ngu mu ni nga txi thuma kona.

TXIRAMBO TXO XAMATISA TXO YA KHE ESTÔNIA NI BÁLTICOS

Ngu 1992 mbimo yi mthumo wathu wu nga txi khata ka matiko aya ma nga di humile ka União Soviética, va hi wotisile to ha ti tsakela kutsula Estônia kota varumiwa. Hi xamate ngutu ni ku hi mahile mkombelo wo tsimbitisana ni mhaka yiya. Hi tshumete hi alakanya ngu tiya: ‘Ngako Jehovha a txo hi ramba kumaha txo kari, ina kha ha fanela kuduketa kani?’ Hi tumete, ni ku ni alakanyile to: ‘Txo tsakisa ngu ti to kha hi njo rumelwa África.’

Ngu txikuluveta hi khatile kugonda lidimi la Estônia. Msana ka mitximanyana khe Estônia ni rambilwe kuya thuma kota muwoneleli wa txigava. Ti txi lava hi endela 46 wa mabanza ni mitxawa ka matiko mararu ya Bálticos, kupata ni Kaliningrado, Rússia. Eto ti txi womba kuduketa kugonda tidotho ta lidimi la txiletawu, txilituano ni txiruso. Ti karatilenyana. Hambi keto vangana vathu va gwesilwe ngutu ngu mizamo yathu, se ve hi vhuna. Ngu 1999, ku tutwe Bhetele khe Estônia, ni avetwe kuthuma kona kumweko ni Toomas Edur, Lembit Reile, ni Tommi Kauko.

Hi zivile Tifakazi ta Jehovha ta tingi ti nga ti tshumetilwe khe Sibéria. Hambiku ti nga ti xuphilwe jele, ni ku hambaniswa ni mwaya ti si na livengo. Tona ti simamile ti va ni litsako ni ku ti ningetela ka mthumo wa thembwe. Eto ti ti vhuni kuwona to ti nga timisela ni ku va ni litsako hambi ka siemo so karata.

Ngu kutsimbila ka malembe, akule hi ngadi ni masiku a madotho o humula, Lesli a khatile kukarala ngutu. Ti tekile mbimo ti to hi pfisisa to kukarala kwakwe i ti malwati ma dhanwako ku fibromialgia, i ku malwati o guma mtamo ka siro. Ti txi sunga kutshumela Canadá. Mbimo yi hi nga rambwa kuya ka txikolwa khe Patterson, Nova York, EUA, ni kana-kananile to hi ndi na tikota kutsula. Kambe msana ko maha mikombelo, hi tumete. Jehovha a katekisile txisungo txonetxo. Ive ka txikolwa txonetxo aha ngu magwito Lesli a nga mana dhokodhela awu a nga txi ma ziva kwati malwati akwe. Ngu toneto hi ti kotile kusimama hi thuma ka siavelo sathu.

TXIXAMATISO TXIMWANI, DITIKONI KUMWANI

Ka wusiku wo kari ngu 2008, ni txi tshumela Estônia, ni amukete xamadha ya mzinda wa ha mafuni kotshe ve ni wotisa to mwendo ha tumela txiavelo txo ya thuma Congo. Ni xamate, ngutu-ngutu a ku ni nga di fanete ku xamula mangwanani ka kona. Kha na mu gela Lesli nguko ni txi tiziva to a si na kuhumula wusiku wule. Kambe awu a nga mbi humula ngani, ni txi maha mikombelo ngu kukarateka aku hi ndi no ya África.

Mangwanani ka kona ni mtxhamusete Lesli, se hi alakanyisisile kumweko: “Jehovha a hi ramba kuya África. Hi na ti zivisa kutxani to hi nambi sikota hi sa duketa?” Se ku di pindile 16 wa malembe hi txi thumela Estônia, hi tsute ngu avhiyawu khe Kinshasa, Congo. Bhetele yi di ni jaradhi yo tshura ni ku ku di ni wukhalo wa kurula ka hombe. Txo khata txi Lesli a nga txi veka ka kwarto yathu i vite dikartawu a nga di di vekisile kukhukhela Canadá. Ka dona ku di bhatwe to: “Kula aha u nga phaywa kona.” Msana ko ziva vanathu, hi tsimbitisa sigondo ni ku ti dila ngu kuva varumiwa, litsako lathu ka mthumo wa Jehovha li kute. Ku di pindile mbimo hi vite ni lungelo yo maha maendo a Bhetele ka 13 wa matiko mamwani ya África. Eto ti hi mahile hi wona kutshura ni kuhambana-hambana ka vathu. Atile ni nga txi ti thava makhatoni ti pindile se hi m’bongile Jehovha ngu ku hi rumela hi ya thuma África.

Khe Congo, va hi kombile mixowo yimwani ya sakudya yi patako sibhebhenene, ani ni txi alakanya to hi si na ku si duketa. Kambe aku hi nga wona vanathu va txi si dya ngu ku si dhunda, nanathu hi duketile ni ku hi si tsakete.

Hi ti koti kuvhuna vanathu ngu didhawa da moya ni da nyama khe wutonga ka ditiko, i ku ha mitxawa ya masotxhwa yi nga txi wukela sidhoropana ni ku dayisa vavasikati ni vanana. Wungi wa vanathu va si nga ni so tala ngu didhawa da nyama. Hambi keto, themba yawe yo tsana mayelano ni ku wuswa ka vafi, lirando lawe ngu Jehovha ni kuthembeka kwawe ka sengeletano, ti gwesile timbilu tathu. Eto ti hi mahile hi alakanyisisa ti to ngu kutxani hi txi khozela Jehovha, ni kutshumela hi tsanisa likholo lathu. Ni xamatisilwe ngu nzila yi silo sa nyama si nga mwalalisako tona ngu txikuluveta, ni nzila yi tithomba ta moya i ku ta lisima ngu yona. Hambi kule va nga di hagari ka sikarato sa hombe va si ngungurukeli. Nzila yi va nga txi timisela ngu yona yi hi vhuni kuwonisana ni sikarato sathu so fana ni sa dihanyo ngu txibindi.

TXIAVELO TXA TXIPHYA KHE ÁSIA

Se txi hokile txixamatiso tximwani. Hi kombetwe kururela Bhetele ya Hong Kong. Hi si khali kualakanya ngu kuya zumba Ásia! Kambe a kule hi nga ti duketile lirando la Jehovha ka sotshe siavelo simwani sathu, hi tumete txirambo. Ngu 2013, hi txi humisa mirongo, hi lekile vangana vathu vo dhundeka ni kutshura khe África hi si ti zivi ati ti ndi no ta masoni.

Hong Kong didhoropa da hombe adi di ngati tate ngu vathu va makhalo o hambana-hambana, eko i ve kutxitxa ka hombe ngutu. Lidimi la txikantoni li txi karata. Hambi keto vanathu va hi amukete ngu lirando ni ku hi txi si dhunda sakudya sa wukhalo wule. Mthumo wu txi kula ngutu, kambe timale ta tinyumba ti kwete. Se Mmidi wu wu Fumako ngu wutxhari wu sungile kuxavisa tinyumba ta tingi ta Bhetele. Ku di pindile mbimonyana, ngu 2015, hi rurete Coreia do Sul aha hi nga simama hi thumela kona. Hi tshumete hi manana ni txikarato txa lidimi, kambe hi si karateki nguko vanathu va txi hi kuzeta ngu ku hi gela to va tsaka ngu mizamo yi hi yi mahako yo womba-womba txikoreyano.

ATI HI NGA TI GONDA

Kumaha wungana wa wuphya kha ti hehuki, kambe hi txi palisana ngu ku amukelana, hi nga kuluveta hi zivana. Hi woni to vanathu va fana ngutu, ni ku Jehovha a hi mahile ngu nzila yo xamatisa ti to hi tikota kudhunda ni kutula timbilu kha kwati ka vangana vo tala.—2 Vak. 6:11.

Hi woni txilaveko txo amukela vathu nga ti Jehovha a va amukelisako tona, ni ku wonisisa tinzila ti Jehovha a hi randako ni ku hi kongomisa ngu tona ka wutomi wathu. Mbimo yi hi nga txi tipfa hi txi godhola mwendo ku ti wotisa to ina vanathu va txi hi dhunda, hi txi tshumela hi lera makartawu ni makarta aya vangana vathu va nga di hi bhalete.

Ngu kutsimbila ka malembe, ani ni Lesli hi gondile lisima lo tivekela mbimo yathu, hambi hi di ñolekile ngu mthumo wa Mfumo. Ni ku, hi pfisisile to hi fanete ku ti seka hipune, ngutu-ngutu hi txi gonda lidimi la liphya. Ka wusiku wumwani ni wumwani hi fanete kuxola timhaka ta tinene ati hi no bonga ngu tona Jehovha.

Hi woni tinzila ati Jehovha a nga xamula ngu tona mikombelo yathu ngu ku hi ninga kuvhikeleka ni mtamo. Ku womba ditshuri, ni ti pimisa to ni nge thuki ni va murumiwa mwendo kuzumba ka matiko mamwani. Kambe ni duketile litsako lo gonda to totshe ti nga koteka ni txi seketelwa ngu Jehovha. Ni khumbute mapswi a mprofeti Jeremiya: “Awe MKOMA, u ni xengile.” (Jer. 20:7) Ina, ene a hi katekisile ngu sixamatiso so tala so tsakisa asi hi nga mbi si rinzela, hambi kunavela kwangu ko enda ngu avhiyawu ku mahekile. Athu hi endile ngu mavhiyawu hi txi ya ka Mabhetele a mtxhanu wa matiko, eto ti pinda ati ni nga txi ti navela ni di mfana. Ka sotshe siavelo ni bongile ngutu ta tinene moya wo ni seketela ni kutiningetela ka Lesli.

Ha simama hi khumbula to hi mahela mani tiya ni ku ngu kutxani. Makatekwa ya hi ti dilako ngu ona konku njikombiso txa txidotho txa ti Jehovha a no ta hi mahela kala kupinduka mbimo yi a no “tula manza e ninga si si lavekako ka votshe va va hanyako.”—Mas. 145:16.