GONDO 20
NDANDO 7 Jehovha, mtamo wathu
Jehovha a na kuthavelela
“Txi na dhumiswe Txizimu, . . . Tate wa wumbilu, Txizimu txa kotshe kuthavelela.”—2 VAK. 1:3.
TXIKONGOMELO TXA GONDO
Ngu wona ti hi nga ti gondako ka nzila yi Jehovha a nga thavelela ngu yona Vajudha ava va nga ti zumba Bhabhilona.
1. Wu ti njani wutomi wa Vajudha khe Bhabhilona?
HI NGA pimisa nzila yi Vajudha ava va nga ti zumba Bhabhilona va nga txi tipfa ngu yona. Vona va woni ditiko dawe di txi hoxotwa. Kudingana malembe a mangi vona kha va engisa Jehovha, se kota wuyelo Jehovha a tumelete ti to ve tekwa ngu va Bhabhilona kasiku ve ya maha tikhumbi. Wu ti njani wutomi Bhabhilona? (2 Mak. 36:15, 16, 20, 21) Ditshuri ti to Vajudha va ti ni mkhululeko wo ti mahela mithumo ya ditshiku ni ditshiku khe Bhabhilona. (Jer. 29: 4-7) Hambiketo txa wutomi txi si va tsimbileli, kambe va si nga ni zila yo sawula amu va nga ti tsakela kuzumba kona. Se va txi tipfisa kutxani kuhanya ka txiemo txonetxo? Wona ti mmweyo wawe a nga ti womba: “Mabambe ka minambo ya Bhabhilona, hi khalahatshile hi dila ngu kualakanya Siyoni.” (Mas. 137:1) Vona va di godhote ni ku va txi lava kuthavelelwa, se va ndi na kumana hayi kuthavelelwa koneko?
2-3. a) Ngu tihi ti Jehovha a nga mahela Vajudha ava va nga txi zumba Bhabhilona? b) Hi na bhula ngu txani ka gondo yiya?
2 Jehovha Njizimu “txa kotshe kuthavelela.” (2 Vak. 1:3) Ene wa ma dhunda ngutu malanda akwe ni ku a lava ku ma thavelela. Jehovha atxi ti ziva ti to vamwani Vajudha ava va nga ti Bhabhilona va ndi na tumela kukawukwa ni kutshumela ve m’thumela ngu nzila ya yinene. (Isaya 59:20) Ku di ngadi sate 100 wa malembe ti to Vajudha ve yiswa Bhabhilona, Jehovha a gete mprofeti Isaya ti to e bhala dibhuku adi di dhanwako ngu ditina dakwe. I ti txihi txikongomelo txa dibhuku donedo? Isaya a txhamusela tiya: “‘Thavelelani, thavelelani vathu vangu,’ kuwomba Txizimu txanu.” (Isaya 40:1) Jehovha a thumisile wuprofeti wa dibhuku da Isaya kasi kuthavelela Vajudha ava va nga di godhote.
3 Kufana ni Vajudha vale, mbimo yimwani nathu ha ti lava kuthavelelwa. Ka gondo yiya, hi na wona tinzila tiraru ati Jehovha a nga thavelela ngu tona Vajudha: 1) Ene a thembisile ku va divalela ngako va txi ti sola, 2) a va ningile themba ni ku 3) a va vhuni ve xula kuthava. Mbimo yi hi bhulako ngu tinzila tiya ta tiraru, a hi woneni ti to mapswi a Isaya ma nga hi vhunisa kutxani nathu.
JEHOVHA WA HI DIVALELA
4. Jehovha a ti kombisisile kutxani ti to Txizimu txa wumbilu? (Isaya 55:7)
4 Jehovha i “Tate wa wumbilu.” (2 Vak. 1:3) Ene a kombisile wumbilu mbimo yi a nga thembisa kudivalela ava va ndi no tisola. (Lera Isaya 55:7.) Ene a wombile tiya: “Ngu wunene wa kwa mbi gwita ni na kupfela wusiwana.” (Isaya 54:8) Kambe, Jehovha a ti kombisisile kutxani ti to a ni wumbilu? Hambiku Vajudha ti nga txi lava ve wonisana ni wuyelo yo biha ngu mhaka ya simaho sawe, Jehovha a va thembisile ti to va si na kuzumba Bhabhilona ngu ha ku si gumiko. Msana ka mbimo yo kari va ndi na khululwa wukhumbini. (Isaya 40:2) Mapswi awa a Isaya, ma thavelete ngutu Vajudha ava va nga di tisote.
5. Ngu kutxani hi di ni sivangelo so tala so bonga Jehovha kupinda Vajudha?
5 Ngu tihi ati hi ti gondako? Jehovha a tiemisete kudivalela malanda akwe da magwito. Nyamsi, hi ni sivangelo so tala so bonga Jehovha nguku a hi divalelako sionho sathu kupinda Vaisrayeli. Ngu kutxani? Nguku ha ti pfisisa totshe ati Jehovha a nga ti maha kasiku hi divalela. Msana ka malembe a mangi Isaya a di bhate wuprofeti wakwe, Jehovha a rumete mwanana wakwe wo randeka hamafuni kasi ku ta ningela wutomi wakwe kota mterulo ka votshe ava va ndi no tisola. Aku Jesu a nga hi fela, Jehovha wa “pfhuta sionho” sathu ngu kupelela. (Mith. 3:19; Isaya 1:18; Vaef. 1:7) Ti hakubasani ti to hi khozela Txizimu atxi txi nga tala ngu wumbilu!
6. Kudivalela ka Jehovha ku hi thavelela ngu nzila muni? (Wona ni mfota.)
6 Ngako mbimo yimwani u txi tipfa mnando ngu mhaka ya phazamo yo kari u nga yi maha mbimo yi yi nga pinda, mapswi a Jehovha aya ma ku ka Isaya 55:7 ma nga kuthavelela. Vamwani kwathu ha tipfa mnando ngu mhaka ya phazamu yo kari yi hi nga yi maha, hambi msana kova hi di ti sote ngutu-ngutu mbimo yi hi ku ngadi hi txi wonisana ni wuyelo ya phazamu yoneyo. Kambe ngaku u di wombile sionho sako ni kuleka kumaha ati i ku to biha, u nga tsaniseka ti to Jehovha a ku divalete. Se mbimo yi Jehovha a hi divalelako, ene a sawula kwa mbi khumbula kambe txionho txonetxo. (Wona ni Jeremiya 31:34.) Aku Jehovha a si khumbuliko sionho asi hi nga maha ka mbimo ayi yi nga pinda, se nathu kha ha fanela ku si khumbula. Ka Jehovha, txa lisima ngu ti hi ti mahako konku, i singa sionho asi hi nga si maha kale. (Eze. 33:14-16) I singa kale, Tate wathu wa wumbilu a na thavisa kotshe kukarateka ku hi kupfako ngu mhaka ya sionho sathu.
Txa lisima ngutu ka Jehovha ngu ti hi ti mahako konku i si nga tiphazamu ti hi nga ti maha mbimo yi yi nga pinda (Wona paragrafu 6)
7. Nji txani txi nga hi kuzetako ku hi ya lava txivhuno txa madhota ngaku hi di mahile txionho txa hombe?
7 Hi nga maha txani ngako hi txi tipfa mnando ngu txionho txi hi nga maha kambe hi zamako kusisela vamwani? Bhiblia yi womba ti to hi fanete kukombela txivhuno txa madhota. (Jak. 5:14, 15) Ditshuri ti to ti nga karata ku va gela ati hi nga maha. Kambe ngako hi di ti sote ni kukhumbula ti to Jehovha a thumisa vavamna vonevo kasi ku hi vhuna, eto ti na hi vhuna ku hi va tshuketela hi ya kombela txivhuno. Wona nzila yi Jehovha a nga thavelela ngu yona mwanathu Arthur,a awu a nga ti zumbela kutipfa mnando ngu mhaka ya txionho txi a nga ti mahile. Arthur a womba tiya: “Ni xalete pornografiya kudingana dilembe. Kambe msana ko engisela dhixkursu ayi yi nga ti womba-womba ngu livhalo, ni gete msikati wangu ni madhota totshe ati ni ngadi mahile. Msana keto ni to hefu, kambe ni txi ngadi ni txi tipfa mnandu. Madhota ma ni khumbutisile ti to Jehovha kha ni tsukula. Ene ani kawukile ngu ku a ni randako. Eto ti gwesile mbilu yangu ni ku ni vhuna kupfisisa ti to ngu ditshuri Jehovha a ni divalete.” Nyamsi, Arthur a thuma kota nyaphandule ni ku dilanda da wuthumeli. Ta thavelela kuziva ti to Jehovha mbimo yotshe a tiemisete ku hi divalela ngaku hi txi ti sola.
JEHOVHA WA HI NINGA THEMBA
8. a) Ngu yihi themba ayi Jehovha a nga ninga Vajudha? b) Ngu kuya ngu Isaya 40:29-31, themba yi va vhunisile kutxani Vajudha?
8 Ti nga maha Vajudha va di pimisile ti to ku si nga ngadi ni nzila yo ve tshumelela ditikoni kwawe. Bhabhilona a ti ni nduma yo mbi khulula tikhumbi takwe. (Isaya 14:17) Kambe Jehovha a thembisile vathu vakwe ti to a ndi na va khulula wukhumbini ni ku kha txi ngaho atxi txi ndi no mtsivela kumaha toneto. (Isaya 44:26; 55:12) Ka Jehovha, Bhabhilona a txi fana ni lithulu. (Isaya 40:15) Ngu kufutetanyana dwe, lo wavalaka. Themba yiya yi va vhunisile kutxani Vajudha? Va ti pfite va di thaveletwe. I singeto dwe, themba yoneyo yi va tisete wuyelo yimwani ya yinene. Isaya a bhate tiya: “Avale va emako ka MKOMA, va na wuseta mitamo yawe.” (Lera Isaya 40:29-31.) Themba yi va vhuni ti to ve wuseta mtamo. Va txi tipfa nga vo ‘[puruma] kufana ni magama.’
9. Ngu sihi sivangelo asi Vajudha va ngadi naso so ve themba sithembiso sa Jehovha?
9 Jehovha a tshumete e ninga Vajudha sivangelo simwani so ve kholwa ka sithembiso sakwe. Ngu nzila muni? Pimisa ngu wuprofeti awu Vajudha va nga wu wona wu txi hetiseka. Vona va woni Asiriya a txi dhumela ditiko da Israyeli ni kuteka vathu ve ya wukhumbini. (Isaya 8:4) Va tshumete ve wona Bhabhilona a txi hoxota Jerusalema ni kuteka vathu ve va yisa wukhumbini. (Isaya 39:5-7) Vona va tshumete ve wona mkoma wa Bhabhilona atxi dola maso mkoma Zedhekiya ni ku m’yisa wukhumbini. (Jer. 39:7; Eze. 12:12, 13) Totshe ti mahekile nga ti Jehovha a nga di wombisile tona. (Isaya 42:9; 46:10) Kualakanyisisa ngu totshe tiya, ti nga maha ti di tsanisile likholo la Vajudha ka ti to txithembiso atxi Jehovha a nga di va mahete ni txona txi di na hetiseka.
10. Nji txani txi no hi vhuna kutsanisa themba yathu ka masiku awa o gwita?
10 Ngu tihi ati hi ti gondako? Ngako hi txi tipfa hi di godhote, themba yi nga hi thavelela ni ku hi vhuna kuwuseta mtamo. Hi hanya ka timbimo to karata ni ku ha wonisana ni valala va mtamo ngutu. Kambe kha ha fanela kukarateka. Jehovha a hi thembisa ti to hi na hanya ngu ha ku si gumiko ka Paradhise, a ha hi nova hi di vhikelekile ni kuhanya ngu kurula. Hi fanete kusimama hi tsanisa themba yoneyo ka mialakanyo ni ka mbilu yathu. Ngako hi si mahi toneto, themba yathu yi nga fana ni jaradhi yo tshura ayi yi si wonekiko kwati u txi yi wona ngu ka dijanela adi di ku ni nzambwa. Hi ngadi basisa ngu nzila muni “dijanela donedo” ni kusimama hi tsanisa themba yathu? Hi nga tiha mbimo yo alakanyisisa ngu ti wutomi wathu wu no ta va ngu tona ka mafu a maphya. Hi nga lera tigondo, hi xalela mavhidhiyo ni kuengisela wutxenje awu wu wombawombako ngu themba yoneyo. Hi nga bhula ni Jehovha ngu mkombelo mayelano ni sithembiso asi hi tsakelako ku ta si wona si txi hetiseka.
11. Nji txani txi vhunako Joy ku e mana mtamo?
11 Wona nzila yi themba yi nga thavelela ni kutsanisa ngu yona mwanathu Joy awu a ku ni sikarato sa malwati. Ene a womba tiya: “Mbimo yi ni txi txikwako ngu sikarato na womba-womba ni Jehovha ni m’gela totshe ati ni ti pfisako tona, nguku na ti ziva ti to wa ni pfisisa. Ka timbimo toneto, na tipfa ti to Jehovha wa ni ninga ‘mtamo wa hombe.’” (2 Vak. 4:7) Joy a zama kualakanyisisa ngu ti wutomi wu no ta va ngu tona ka mafu a maphya, mbimo yi “ni muaki ni wamweyo a no mbi khene: ‘Na lwala.’” (Isaya 33:24) Nathu, hi nga wuseta mtamo ngu kutula mbilu yathu ka Jehovha ni kuveka mapimo ka themba yi hi ku nayo.
12. Ngu sihi sivangelo asi hi ku naso so themba sithembiso sa Jehovha? (Wona ni mfota.)
12 Ngaha a nga maha ngu kona ka Vajudha, Jehovha wa hi ninga sivangelo sa singi so hi themba sithembiso sakwe. Pimisa ngu wuprofeti wu hi wu wonako wu txi hetiseka nyamsi. Ngu txikombiso, ha wona mfumo wa hombe wa mafu wa ‘didhawa do tsana ni da kwa mbi tsana.’ (Dhan. 2:42, 43) Ha tshumela hi pfa mahungu a “kuzinginikela ka mafu makhalo o tala” ni ku ha pateka ka mthumo wo txhumayela “hamafuni kotshe.” (Mat. 24:7, 14) Wuprofeti wuwa ni wumwani wa tsanisa likholo lathu ka ti to sithembiso sa Jehovha si na hetiseka.
Wuprofeti awu wu hetisekako nyamsi wu hi ninga sivangelo sasingi so themba sithembiso sa Jehovha (Wona paragrafu 12)
JEHOVHA WA HI VHUNA KU HI SI VILELI MWENDO KUTHAVA
13. a) Ngu sihi sikarato asi Vajudha va ndi no wonisana naso va si se khululwa wukhumbini? b) Ngu kuya ngu Isaya 41:10-13, Jehovha a va thavelete ngu nzila muni?
13 Hambiku Jehovha a ngadi thavelete Vajudha ngu themba yo tsakisa, ene a txi ti ziva ti to va ndi na wonisana ni sikarato mbimo yi va ndi no khululwa Bhabhilona. Jehovha a di wombile ti to mbimo yi Vajudha va ndi no va hafuhi ni kukhululwa, Mkoma mmwani a ndi na dhumela matiko a hafuhi ni Bhabhilona, se ngu msana e dhumela Bhabhilona. (Isaya 41:2-5) Ina Vajudha va di fanete kukarateka? Nadha, nguku Jehovha se a ti va thavelete atxi: “U nga thave, nguko ani ni ni nawe u nga gume mtamo, nguko ani ni Txizimu txako.” (Lera Isaya 41:10-13.) Jehovha a txi lava kuwomba txani mbimo yi a nga khene “Ani ni Txizimu txako”? Ene a si ngo khumbutisa Vajudha ti to va ti fanete ku mkhozela, nguku vona se va txi ti ziva eto. Se, Jehovha a txo va khumbutisa ti to ene a simama e va vhuna.—Mas. 118:6.
14. Nji txani atxi Jehovha a nga txi maha kasi kuvhuna Vajudha ku va si thavi?
14 Jehovha a tshumete e thavelela Vajudha ava va nga txi thava ngu ku va khumbutisa mtamo ni wutxhari awu a ku nawo. A gete Vajudha ti to ve wona tinyeleti nzumani. A tshumete e va gela ti to hahanze kova a di vangile tinyeleti, ene a tshumela e ziva ni matina a tona. (Isaya 40:25-28) Aku Jehovha a zivako matina a totshe tinyeleti, ti hakubasani ti to wa ma ziva matina otshe malanda akwe. Aku Jehovha a nga sikota kuvanga tinyeleti, a nge xuleki kuvhuna vathu vakwe. Ngu toneto, Vajudha vale va si nga ni txivangelo txo vilela mwendo kuthava.
15. Jehovha a lulamisete ngu nzila muni Vajudha ka ti ti ndi no maheka?
15 Jehovha a tshumete e gela vathu vakwe a ti va nga ti fanete kumaha ngako yi txi hoka mbimo yo ve khululwa. Ka makapitulo mamwani a dibhuku da Isaya, Txizimu txi ti gete tiya vathu va txona: “Wulelani tinyumbani kwanu mi ti sekela matimba, baramani ngu mbimoanyana, kala kuza kuboxa kuhenya.” (Isaya 26:20) Ti nga maha mapswi awa ma di hetisekile ngu dikhambi do khata mbimo yi Bhabhilona a nga dhumelwa ngu Mkoma wa Siro. M’bhali mmwani wa matimu wa Txigriki a wombile ti to mbimo yi Siro a nga bela Bhabhilona, “a rumisile ti to masotxwa akwe me daya votshe ava va ndi no va mana hahanze ka tinyumba tawe.” Hi nga pimisa nzila yi vathu va va nga txi zumba Bhabhilona ti nga mahako va di thavile ngu yona. Kambe Vajudha va hulukile nguku va nga engisa sileletelo sa Jehovha.
16. Ngu kutxani hi sa fanela kukarateka ngu ti ti no maheka mbimo ayi yi tako? (Wona ni mfota.)
16 Ngu tihi ati hi ti gondako? I singa kale, hi na wonisana ni xanisa ya hombe ayi yi si khali kumaheka. Mbimo yi yi no khata, vathu vo tala va na thava ni kujujeka msungo. Kambe athu kha hi na mbi karateka nguku ha ti ziva ti to Jehovha Txizimu txathu. Athu hi na simama hi di tsani hi txi ziva ti to ‘kuponiswa kwathu ku hafuhi.’ (Luka 21:28) Hambi mbimo yi mtshangano wa matiko wu no hi xasela, athu hi na simama hi di tsani. Jehovha a na thumisa tingilozi kasi ku hi vhikela ni kutshumela e hi ninga sialakanyiso asi si no hulukisa wutomi wathu. Hi na si amukelelisa kutxani sileletelo soneso? Kha hi se ti ziva. Ti nga maha hi si amukela mabanzani. Ngu nzila yo kari mabanza ma nava “tinyumba” ati hi no vhikeleka ka tona. Se hi nga ti lulamisela ngu nzila muni ka ti ti no maheka mbimo ayi yi tako? Ti lava hi simama hi va hafuhi ni vanathu, hi engisa sileletelo asi sengeletano yi hi ningako ni kuthemba ti to Jehovha ngene a kongomisako sengeletano yakwe.—Vaheb. 10:24, 25; 13:17.
Kualakanyisisa ngu mtamo wa Jehovha ni wusikoti awu a ku nawo wo hi hulukisa ti na hi vhuna kwa mbi karateka ngutu ngu mbimo ya xanisa ya hombe (Wona paragrafu 16)b
17. U nga tshuketisa kutxani ka Jehovha kasiku e kuthavelela?
17 Hambiku wutomi wu nga txi karata ka Vajudha khe Bhabhilona, Jehovha a va ningile thavelelo ayi va nga txi yi lava. A na maha ati ti fanako ni kwathu. Se ku singa ni mhaka ni ti ti no humelela mbimo yi yi tako, simama u tshuketa ka Jehovha kasiku e kuthavelela. Themba Jehovha. Simama u tsanisa themba yako ni ku khumbula tiya: Aku Jehovha i ku Txizimu txako kha ku na txivangelo txo u thava.
NDANDO 3 Mtamo wathu, ni themba yathu
a Matina mamwani ma txitxilwe.
b TXHAMUSELO YA MFOTA: Mtxawanyana wa vanathu wu di sengeletanile. Vona va themba ti to Jehovha a ni mtamo ni wusikoti wo va vhikela ti singa ni mhaka ni mu va ku kona.