Ina u ti ti ziva?

Mibhalo ya txikale ya seketela Bhiblia

KU NI dirigwi da txikale adi di nga bhalwa ko na mu ka 2600 wa malembe ya ma nga pinda dona di lumba Muzewu ayi yi veketako silo asi si womba-wombako ngu makhalo a timbimo ta Bhiblia, Muzewu yoneyo yi maneka Jerusalema. Dirigwi diya di tekilwe ka dithitha adi di manekako Hebroni khe Israyeli. Dona dibhatwe mibhalo yiya: “A na ruketelwe Hagafe mwana Hagave ngu Yahweh Sabhayota.” Mibhalo yiya yi seketelisa kutxani Bhiblia? Yi kombisa ti to ditina da Txizimu Jehovha a di nga txi bhalwa ngu YHWH ngu maletera ya Txihebheru di txi ziwa ni kuthumiswa ka timbimo ta kubhalwa ka Bhiblia. Adiya dimwani ka marigwi aya ma nga ti manwa ka mathitha a txikale amu vathu va nga ti manana kona ni ku barama, ma kombisako ti to vathu va txi bhala matina a Txizimu kumweko ni matina awe. Va txi pata ni kubhala matina awe aya ku nga txi pateka ditina da Txizimu.

Dr. Rachel Nabulsi wa Universidhadhe ya Georgia a womba tiya mayelano ni mibhalo yiya ya txikale: “Kuwuyeletelwa ka ditina YHWH nga lisima. . . . Mibhalo yiya ni mabhuku mamwani a txikale ma kombisa ti to ditina diya da YHWH i ti da lisima ka vathu va Israyeli ni Judha.” Atiya ta seketela Bhiblia, nguko ditina da Txizimu da YHWH da maneka makhambi o tala amu ka mibhalo ya Txihebheru. Makhambi o tala matina a vathu va txi pata ni ditina da Txizimu.

Mapswi ya ma ku: “Yahweh Sabhayota” ma womba ku “Jehovha wa tiyimbi.” Atiya ti kombisa ti to vathu kale i nga va txo ziva ditina da Txizimu dwe, kambe va txi ziva ni mapswi ya ma ku: “Jehovha wa tiyimbi.” Atiya ta tsimbitisana ni mapswi ya ma ku ka Bhiblia aya ma ku “Jehovha wa tiyimbi” aya ma manekako 283 wa makhambi ka Mibhalo ya Txihebheru, ngutu-ngutu ka mibhalo ya Isaya, Jeremiya ni Zakariya.