Patol

Usa ka madugay nga sakit sa sentral nerbiyos nga sistema nga mapadayag diha sa mga pagkirig o pagkadaot o pagkawala sa panimuot, ug tingali sa duruha. Kining sakita gilangkit sa dili-kasagarang kalihokan sa utok. Ang grabe nga pag-atake sa patol nga inubanan sa pagkawala sa panimuot gitawag grand mal, samtang ang dili grabeng matang, nga ang mga atake niana kadiyut ra kaayo, ginganlang petit mal, nga kini mao ang duha ka pangunang matang sa patol. Ang usa ka patolon mao ang tawo nga gitakboyan sa patol.

Sa adlaw pagkatapos sa transpigurasyon o pagkabalhin sa dagway, giayo ni Jesu-Kristo ang usa ka patolon nga wala mamaayo sa iyang mga tinun-an. (Mateo 17:14-20) Sukad sa iyang pagkabata kadtong bataa may “amang ug bungol nga espiritu” nga, apil sa ubang mga butang, panapanahon nagpakirigkirig kaniya; kini giubanan sa pagbulabula sa baba. Gibadlong ni Jesus ang demonyo, kini migula, ug ang batang lalaki sa ingon naayo.​—Marcos 9:14-29; Lucas 9:37-43.

Bisan tuod ang kalihokan sa demonyo nalangkit sa mga simtoma sa patol niining linaing kaso, ang patol kasagarang may kinaiyanhong mga hinungdan, ug ang Kasulatan wala magpasabot nga kini sa malangkobon ipahinabo sa pagkagidemonyohan. Hinunoa, si Mateo (4:24) nagtaho nga gidala sa mga tawo kang Jesus ang mga masakiton apil ang mga tawong “gidemonyohan ug patolon,” nga nagpalahi niining duha ka matang sa mga tawo nga giayo ni Kristo.

Ang Iningles nga pulong “epilepsy” naggikan sa Gregong pulong nga e·pi·le·psiʹa, nga nagkahulogan sa literal nga “pagkirig.” Bisan pa niana, ang e·pi·le·psiʹa wala gamita diha sa Bibliya. Sa kapulihay, alang sa maong sakit si Mateo (4:24; 17:15) migamit sa mga porma sa Gregong pulong se·le·ni·aʹzo·mai, nga nagkahulogan, sa literal nga “bulanon.” Samtang ang King James Version nagagamit sa “lunatick,” ang pila ka hubad nga moderno nagagamit sa “epileptic(s)” sa Mateo 4:24; 17:15.​—AS; NW; RS.

Makaiikag, ang The International Standard Bible Encyclopaedia nagaingon: “Ang orihinal nga kahulogan sa pulong seleniazomai, ‘bulanon,’ konektado sa popular nga pagtuo, nga kaylap ug katingad-an nga malahutayon, nga ang bulan, diha sa pila ka ang-ang niini, makadaot sa mga tawo, ilabina sa kaso sa mga sakit nga may kinaiya nga moatake nga pinanahon o moarang-arang ug mograbe na usab. Walay mga kasayoran sa pagtino kon kaha, sa panahon sa B[ag-ong] T[estamento], kining linaing pulong naghawas sa buhi ug aktibong pagtuo o nakaabot sa kahimtang sa paggamit diin ang orihinal nga pasumbingay nahanaw, ug ang pulong yanong nagkahulogan sa hitabong gipasabot nga wala magtumong sa ideya nga naunod sa kasaysayan sa pulong. Gigamit gihapon nato ang pulong ‘lunatic’ o bulanon sa pagpasabot sa usa ka tawong may sakit sa utok, bisan pag dugay nang kita wala magtuo sa impluwensiya sa bulan sa maong mga kaso.”​—Giedit ni J. Orr, 1960, Tomo III, p. 1941.

Ang paggamit ni Mateo sa mga porma sa se·le·ni·aʹzo·mai wala magkahulogan nga siya nagtuo sa mga patuotuo nga naglangkit sa maong sakit sa pila ka ang-ang sa bulan. Lagmit, siya migamit lang sa Gregong pulong nga kasagarang gigamit niadto sa pagpasabot sa usa ka patolon. Gawas pa, ang mga simtoma nga gibati ni Mateo, Marcos, ug Lucas nga presente sa kaso sa batang lalaki tinong mao kadtong nalangkit sa patol.