‘Moral nga Anomaliya Diha sa Unibersidad’

“SA MIAGING 6 ka bulan giutingkay sa usa ka tem sa mga awditor ang mga kuwenta sa 14 ka dagkong mga unibersidad sa nasod [T.B.A.], gisusi ang mga nagasto nga ‘wala tuyoa’ nga gisingil sa pundo sa gobyerno. ‘Nasusihan namo nga ang 14 ka eskuylahan nalakip sa mga $20.4 ka milyong dolyar sa wala-itugot nga mga gastos’” ang mga awditor gikutlo nga miingon diha sa usa ka taho nga gipatik sa Britanikong magasing New Scientist sa Enero 25, 1992.

Ang mga awditor sa gobyerno naniktik sa miaging tuig sa dihang nadiskobrehan nga gigamit sa Stanford University ang mga $25 ka milyong dolyar nga salapi sa mga magbabayad sa buhis. Gigamit ang salapi sa adlaw-adlaw nga preskong bulak sa balay sa presidente sa unibersidad, sa salosalo sa kasal, pag-ubos sa kantidad sa yate, mga pulta sa country club, ug sa pagpalakaw sa usa ka shopping center. Giatubang niining dili-maayong mga kamatuoran, ang presidente sa Stanford sa maong panahon, nga si Donald Kennedy, miingon nga iyang hunongon ang “mga gastos nga dili-masabtan sa publiko” ug sa ingon “malikayan ang bisan unsang kalibog nga moresulta.” Ang Boston Herald, sa Enero 1, 1992, mikomento sa iyang tubag, miingon: “Sa laing pagkasulti, ang bugtong suliran mao nga ang dakong bahin sa dili-edukadong publiko basig dili makasabot sa ginahimo sa dungganong mga magtutudlo.”

Human lamang niining mga kapadayagan labot sa Stanford nga ang mga awditor sa gobyerno sa T.B. gipadala sa ilang mas bag-o pa nga paglibot sa 14 ka unibersidad ug nakadiskobreg dugang $20.4 ka milyong dolyar nga giwaldas. Nalangkit mao ang iladong mga unibersidad sama sa University of Michigan, Johns Hopkins, Yale, ug Emory. Ang mga gastos nga gitunol sa 14 ka unibersidad naglakip sa mga butang sama sa “mga plete sa ayroplano sa mga asawa sa presidente; plete sa ayroplano sa pag-adto sa Grand Canyon sa pagtambong ug miting sa mga tigpamuhunan; mga pulta sa pagtan-awg mga dula sa potbol; bayad sa tawong gisuholan sa pag-asoy ug mga estorya diha sa parti sa Pasko; ug bayad sa pagpamembro sa mga asosasyon sa mga magdudula sa unibersidad ug sa nagkalainlaing mga sosyal klab lakip na ang klab sa yate.”

Sa dihang ang pederal nga mga imbestigador miingon nga sila usab moadto sa M.I.T. ug sa Harvard, dagkong pagkunhod ang gipahibalo niining mga institusyona. Ang M.I.T. mipakunhod ug $731,000 ka dolyar sa giangkon niining mga gastos sa panukiduki; ang Harvard mipakunhod ug $500,000 ka dolyar gikan sa mga galastohan niini. Nadiskobrehan sa Duke ang “wala-tuyoang mga sayop” sa gisingil niini. Ang Cal Tech mihukom nga dili na kini maningil sa gobyerno sa pagpamembro niini sa mga country-club. Ang University of Pittsburgh dili na mokuhag salapi sa mga magbubuhis aron ibayad sa mga tiket sa pasundayag sa entablado o opera o mga tiket sa ayroplano alang sa presidente niini ug sa iyang asawa sa pag-adto sa Grand Cayman Island.

“Ang moral nga anomaliya,” matud pa sa The Boston Herald, “mas grabe pa kay sa pinansiyal nga mga butang. Kana nahitabo lang kon may mobali sa bato ug ipatan-aw sa publiko kon unsay nagkamang sa ilalom. . . . Ang hinungdanon sa mga iskandalo sa paggasto sa Stanford ug sa ubang iladong mga institusyon dili ang kantidad sa kuwartang nalangkit kondili ang moral nga isyu nga nalangkit. Ang kalagot sa publiko ug mga kausaban sa institusyon mao lamang tingali ang makahunong sa kiling.”