PARTIANHON

[Taga- (Iya sa) Partia].

Ang mga Hudiyo ug mga kinabig gikan sa Partia maoy unang gitala taliwala sa mga bisita nga nanambong sa Pista sa Pentekostes niadtong 33 K.P. didto sa Jerusalem. Ang pagbubo sa balaang espiritu sa Diyos ngadto sa pundok sa mga 120 ka Kristohanong mga tinun-an nagpaarang kanila sa pagmantala sa maayong balita diha sa pinulongan o diyalekto sa mga Partianhon, nga sa walay duhaduha ang pipila niadtong misanong nga may pag-uyon nahimong mga Kristohanon, ug lagmit nagpakaylap sa mensahe taliwala sa ilang kaugalingong katawhan sa dihang mibalik sila sa Partia. (Buh 1:15; 2:​1, 4-12, 37-47) Ang kinaiyanhong mga Hudiyo gikan sa Partia maoy lakip sa Natibulaag; ang “mga kinabig” (Buh 2:10) maoy dili mga Hudiyo nga nakombertir sa Judaismo.

Ang Imperyo sa Partia nagsukad sa HS sa Dagat Caspian apan sa ulahi mikaylap gikan sa Euprates hangtod sa India. Ang mga Partianhon nasakop sa mga Persianhon sukad sa panahon ni Haring Ciro. Sa ulahi, sila nailalom sa paggahom sa mga Grego apan mirebelde batok sa mga manununod ni Alejandrong Bantogan ug nagmalamposon sa paghupot sa ilang independensiya sulod sa daghang siglo, bisan batok sa Roma. Ilang gigamhan ang Judea sulod sa ubay-ubayng katuigan sa wala pa kini mailog sa mga Romano. Ang mga Partianhon nagpabiling independente nga nasod sa unang siglo, ug bisan tuod gisunod nila ang dominanteng relihiyon sa Persia, ang mga relihiyon sa mga Hudiyo ug sa uban gitugotan.