Pag-ilogay sa Usa ka “Balaang” Dapit

NIADTONG Hulyo 15, 1099, ang Unang Krusada, nga giawtorisahan sa papa sa Roma, nakakab-ot sa tumong niini nga gamhan ang Jerusalem. Ang pagpamatay makalilisang! Ang bugtong nga mga molupyong naluwas mao ang gobernador ug ang iyang guwardiya, human makabayad ug dakong hiphip. Diha sa iyang librong The Crusades, ang klerigo nga si Antony Bridge nagtaho sa nahitabo sa nabiling Muslim ug Hudiyohanong mga molupyo: “Sa dihang ang mga Tigkrusada gihatagag kagawasan sa pagbuhat sa ilang gusto sa sulod sa siyudad, sila nagpadaog sa dako kaayo ug grabeng tinguha sa pag-ulag dugo. . . . Ilang gipamatay ang matag lalaki, babaye ug bata nga ilang makaplagan diha sa siyudad . . . Sa dihang wala nay laing mapatay, ang mga mananaog nagprosesyon latas sa kadalanan sa siyudad . . . paingon sa Simbahan sa Santo Sepulcro aron magpasalamat sa Diyos.”

Sukad sa kadaogan sa krusada, ang presensiya sa Kakristiyanohan diha sa Jerusalem gipaila pinaagi sa panagbingkil tali sa Romano Katoliko, sa Eastern Orthodox, ug sa ubang gitawag nga Kristohanong mga relihiyon. Sa 1850 ang panaglalis taliwala sa nagkadaiyang mga pangulo sa iglesya mahitungod sa balaang mga dapit sa Jerusalem ug sa mga palibot niini maoy usa ka dakong hinungdan nga mitultol sa Gubat sa Crimea. Ang Inglaterra, Pransiya, ug ang Ottoman nga Estado nakig-away batok sa Rusya nga mipildi ug tunga sa milyon ka kinabuhi.

Ang gubat wala makapatapos sa mga kasungian sa Kakristiyanohan maylabot sa Jerusalem ug sa balaang mga dapit niini. Ang mga Ottoman, kinsa nagkontrolar sa nasod niadtong higayona, misulay sa pagpalungtad sa kalinaw pinaagi sa pagbahin sa balaang mga dapit taliwala sa lainlaing mga tinuohan. “Kining prinsipyoha,” misaysay si Dr. Menashe Har-el diha sa iyang librong This Is Jerusalem, “gidawat . . . sa Hiniusang Kanasoran pinaagi sa Resolusyon sa Pagbahin sa Nobyembre 1947. Busa bahin kini sa internasyonal nga balaod.” Ingong resulta, gibahin ang pagpanag-iya sa Simbahan sa Santo Sepulcro taliwala sa mga Romano Katoliko, Gregong Ortodokso, Armeniano, Siryanhon, ug Copt. Sa kataposan, ang mga Etiopianhon miangkon sa ilang pagpanag-iya niini nga simbahan pinaagi sa pagpapuyo sa pipila ka sakop niini sa mga payag diha sa atop. Daghan ang naglantaw sa Simbahan sa Santo Sepulcro ingong labing balaang dapit sa Kakristiyanohan. Napuno kini sa mga ampoanan, mga imahen, ug mga larawan. Ang lain pang gitawag nga balaang dapit, ang Gordon’s Calvary, gipakabalaan sa ubang Protestante ingong ang gituohang lugar diin si Jesus gipatay ug gilubong.

Dugay na kanhi gisultihan ni Jesus ang usa ka babayeng nagtuo sa balaang mga dapit: “Ang takna nagasingabot sa dihang dili dinhi niining bukira ni sa Jerusalem nga kamo mosimba sa Amahan. . . . Ang matuod nga mga magsisimba mosimba sa Amahan pinaagi sa espiritu ug kamatuoran.” (Juan 4:21-24) Busa, ang matuod nga mga Kristohanon wala magsimba ug balaang mga dapit. Ang kalaglagan sa di-matinumanong Jerusalem pinaagi sa Romanong kasundalohan niadtong 70 K.P. nagsilbing pasidaan sa Kakristiyanohan. Ang iyang idolatriya, panagkabahin, ug pagkasad-an sa dugo nagpanghimakak sa iyang pangangkon ingong Kristohanon. Busa, makaagom siya sa dulnganan nga gitagna sa Diyos alang sa tanang relihiyon nga naglangkob sa Dakong Babilonya.​—Pinadayag 18:2-8.