Paryente Siya ni Caifas

Usahay ang madiskobrehan sa mga arkeologo direkta o dili direktang magpamatuod nga naglungtad ang usa ka karakter sa Bibliya. Pananglitan sa 2011, ang mga eskolar sa Israel nagpatik ug impormasyon bahin sa ilang nadiskobrehang 2,000 ka tuig na nga ossuary​—baol nga gama sa limestone ug may kinulit nga mga dekorasyon. Kini maoy sudlanag mga bukog sa patay human madugta ang lawas.

Kini ang mabasa nga inskripsiyon sa ossuary: “Si Miriam nga anak ni Yesua nga anak nga lalaki ni Caifas, saserdote sa dibisyon ni Maazias nga gikan sa Beth ʹImri.” Si Caifas mao ang Hudiyong hataas nga saserdote nga nalangkit sa paghusay ug pagpatay kang Jesus. (Juan 11:48-50) Ang historyanong si Flavius Josephus nagtawag kaniyang “Jose, nga ginganlag Caifas.” Dayag nga ossuary kini sa usa sa iyang mga paryente. Sanglit ang inskripsiyon sa laing ossuary nga nadiskobrehan kaniadto gituohan man nga iya sa hataas nga saserdote nga gitawag ug Yehosef bar Caiapha (Jose, anak ni Caifas),a si Miriam paryente ni Caifas.

Sa impormasyon nga gihatag sa Israel Antiquities Authority (IAA), ang ossuary ni Miriam gikompiskar gikan sa mga kawatan nga nanglungkab sa usa ka karaang lubnganan. Base sa pag-analisar ug sa inskripsiyon niini, ang ossuary napamatud-ang tinuod.

Ang ossuary naghatag usab ug bag-ong impormasyon. Gihisgotan niini ang “Maazias,” ang kataposan sa 24 ka dibisyon sa mga saserdote, nga relibong nag-alagad sa templo sa Jerusalem. (1 Cron. 24:18) Ang inskripsiyon sa ossuary nagpadayag nga “ang pamilya ni Caifas naggikan sa dibisyon ni Maazias,” nag-ingon ang IAA.

Gihisgotan usab sa inskripsiyon ang Beth ʹImri. Dunay duha ka posibleng interpretasyon niini. “Ang unang posibilidad mao nga ang Beth ʹImri ngalan sa usa ka banay sa mga saserdote​—mga anak ni Imer (Esdras 2:36, 37; Nehemias 7:39-42) kansang mga kaliwat naglakip sa mga membro sa dibisyon ni Maazias,” matod sa IAA. “Ang ikaduhang posibilidad mao nga kini [Beth ʹImri] dapit sa namatay o sa iyang tibuok pamilya.” Bisan hain niini, ang ossuary ni Miriam nagpamatuod nga ang Bibliya naghisgot ug tinuod nga mga tawo nga naggikan sa tinuod nga mga pamilya.