Kon sa Unsang Paagi Makatabang ang Uban

“KON may ikatabang ako, pahibaloa lang ko,” tingali maoy atong isulti sa bag-ong namatyang higala o paryente. Oh, kinasingkasing kanang atong gisulti. Buhaton nato ang bisan unsa aron makatabang.

Apan may namatyan bang mitawag kanato ug miingon, “May nahunahunaan akong imong mahimo nga makatabang kanako”? Dili sa kanunay. Sa matin-aw, kinahanglang manguna kita kon tinuod nga nagtinguha kitang motabang ug sa paglipay sa usa nga nasubo sa kamatayon sa usa nga minahal.

Ang sanglitanan sa Bibliya nag-ingon: “Ang pulong nga tukma sa panahong pagkasulti sama sa mansanas nga linilok sa salapi.” (Proverbio 25:​11; 15:​23) Adunay kaalam ang pagkasayod kon unsay isulti ug unsay dili angayng isulti, kon unsay buhaton ug dili buhaton. Aniay pipila ka makatabang nga mga sugyot nga gibase sa

gipamulong sa pipila ka namatyan diha sa Pagmata!

Unsay Buhaton . . .

Pamati: Ang usa sa labing makatabang nga butang nga imong mahimo mao ang pakigbahin sa kasakit sa namatyan pinaagi sa pagpamati. Busa pangutana, “Gusto ba nimong makig-estorya bahin niana?” Padesidera siya. Nakahinumdom si Talmadge sa namatay ang iyang amahan: “Nakatabang ug dako kanako kon mangutana ang uban kon unsay nahitabo ug mamati gayod.” Busa pamati nga mapailobon ug sa maluluton. “Panghilak kamo duyog sa nagapanghilak,” mitambag ang Bibliya.​—Roma 12:​15; Santiago 1:19.

Paghatag pasalig: Pasaligi sila nga ilang nahimo ang tanang butang (o bisan unsang butang nga imong nahibaloang tinuod ug positibo). Pasaligi sila pag-usab nga komun ang ilang gibati. Suginli sila sa uban nga imong nailhang malamposong naulian sa samang kapildihan.​—Proverbio 16:​24; 1 Tesalonica 5:​11, 14.

Itanyag ang kaugalingon: Itanyag ang imong kaugalingon, dili lamang sa unang mga adlawng presente ang mga higala ug mga paryente, kondili sa mga bulang molabay sa dihang ang uban mobalik na sa ilang naandang buluhaton. “Gitino sa among mga higala nga okupado ang among mga magabii aron dili kami makapalabay ug taas nga panahon sa balay nga kami-kami ra,” miasoy si Teresea, nga namatyag bata sa aksidente sa sakyanan. “Nakatabang kana kanamo sa pagsagubang sa kahaw-ang nga among gibati.”​—Itandi sa Buhat 28:15.

Ikaw ang manguna: “Wala na mangutana ang uban ug mibuhat sa mga butang alang kanako,” nakahinumdom si Cindy. “Dili na sila mangutana pa, ‘Unsay akong mahimo?’” Busa ikaw ang manguna. Imbes sa imbitasyong “hapit lang sa amo sa tanang oras,” itino ang petsa ug panahon. Kon mobalidad ang namatyan sa sinugdan, ayaw dayon ug surender. Sundoga ang maabiabihong babayeng si Lydia nga gihisgotan sa Bibliya. Human nga gidapit sa iyang balay, si Lucas miingon, “Siya dili gayod pabalibad kanamo.”​—Buhat 16:15.

Dahoma ang negatibong mga pagbati: Ayaw kaayo katingala kon unsay isulti sa sinugdan sa mga namatyan. Hinumdomi, tingali gibati nila ang kasuko o pagkasad-an. Kon diha itumong kanimo ang kasuko, pagpakitag pagsabot ug kalulot sa dili pagtubag nga masuk-anon.​—Colosas 3:​12, 13.

Pagsulat: Ang kasagarang malimtan mao ang bili sa sulat sa pahasubo. Ang kapuslanan niini? Mitubag si Cindy: “Gisulatan akog maanindot nga sulat sa usa ka higala. Tinuod nga nakatabang kana kanako tungod kay mabalikbalik ko kini sa pagbasa.” Dili kinahanglang tas-on kining mga sulata, apan kinahanglang gikan gayod kini sa imong kasingkasing.

Pag-ampo uban kanila: Ayaw ipakamenos ang bili sa imong mga pag-ampo kauban sa o alang sa mga namatyan. Ang Bibliya nag-ingon: “Ang pag-ampo sa tawong matarong . . . dakog kahimoan.” (Santiago 5:​16) Pananglitan, ang pagkadungog kanimong mag-ampo alang kanila makatabang kanila sa pagbuntog sa negatibong mga pagbati sama sa pagkasad-an.—Itandi sa Santiago 5:13-15.

Butang nga Dili Buhaton . . .

Ayaw pugsa sila sa paghunong sa pagkaguol: “Husto na, husto na, ayaw nag hilak,” tingali maoy atong isulti. Apan mas maayong ipatulo ang mga luha. “Nagtuo akong hinungdanon ang pagtugot sa mga namatyan sa pagpagawas sa ilang gibati aron mahupayan,” miingon si Katherine, sa nagpanumdom sa pagkamatay sa iyang bana.​—Roma 12:15.

Ayaw pag-ingon, ‘Makaanak ka pa’: “Nasuko ako sa mga tawong moingon nga makaanak pa ako,” nanumdom si Teresea. Tingali maayo silag tuyo, apan alang sa nasubong mga ginikanan ang mga pulong nga mapulihan ang namatayng bata ‘molagbas sama sa espada.’ (Proverbio 12:​18) Dili gayod kapulihan ug lain ang usa ka bata.

Ayaw paglikay sa paghisgot sa namatay: “Ang kadaghanan dili mohisgot sa ngalan sa akong anak si Jimmy o makig-estorya bahin kaniya,” nanumdom si Geneal. “Dawaton kong masakitan ako kon buhaton kana sa uban.” Busa ayawg balhina sa laing ulohan ang kolokabildo. Pangutan-a siya kon gusto ba niyang makig-estorya sa iyang minahal. Ang ubang mga namatyan malipayng mamati sa mga higalang maghisgot sa tagsaong mga hiyas nga nakapamahal kanila sa usa nga namatay.

Ayaw dayon pag-ingon, ‘Kadto maoy alang sa kaayohan sa tanan’: Ang pagsulay sa pagpangitag positibong butang bahin sa kamatayon dili usahay mohatag kalipay. Si Cindy nanumdom: “Ang uban moingon, ‘Wala siya mag-antos’ o, ‘Nakapahulay na siya.’ Apan dili ako gustong mamati niana.”

Mas maayong dili mosulting, ‘Nasayod ako sa imong gibati’: Tinuod ba gayod nga nasayod ka? Pananglitan, nahibalo ka ba kon unsay bation sa ginikanan kon ikaw mismo wala pa makaagi niini? Ug bisag nakaagi kag sama nga kapildihan, sayri nga ang uban tingali dili mobatig sama sa imong gibati.​—Itandi sa Lamentaciones 1:12.

Sa pagtabang sa tawong namatyan kinahanglang magpakita kag kaluoy, pagsabot, ug dakong gugma. Ayaw paghulat nga duolon ka sa namatyan. Ayaw pag-ingon, “Kon may ikatabang ako . . . ” Ikaw ang manguna sa pagbuhat ug butang nga makatabang.

Usa ka pangutana ang nagpabilin: Unsay mahimo sa mga namatyan sa pagsugakod sa ilang mga pagbati, sa pag-atubang sa maayong paagi sa ilang kapildihan?