Mga Batan-on Nangutana . . .

‘Ang Pagtabakog Marijuana Makadaot ba sa Akong Panglawas?’

Ang tambal sa mata maorag nakatabang. Labing menos kadto nakahanaw sa pamula sa iyang mga mata mao nga ang iyang mga ginikanan wala makamatikod niana. Ug kon sila makamatikod, siya kanunay makasulti kanila nga gibutangan nilag daghan kaayong chlorine ang swimming pool sa eskuylahan. Bahin sa baho, ang pahumot ni Mama sa kuwarto makahanaw gayod niana. Tinuod, siya mabalaka usahay nga hikaplagan sa iyang mga ginikanan ang mga sigarilyo sa marijuana nga iyang gitipigan sa iyang kloset. Apan duna siyay tambal sa kabalaka: laing yupyop sa iyang sigarilyo sa marijuana.

ANG batan-ong tigtabakog marijuana makiling sa pag-isip sa iyang bisyo ingong dili-makadaot nga palabay sa panahon. Sa subsob siya labawng mabalaka sa pagtago sa iyang bisyo kay sa kon unsa tingali iyang ginabuhat ngadto sa iyang pangutok ug lawas.

Apan, ang usa ka surbi nga giesponsor sa National Institute of Drug Abuse sa Tinipong Bansa mipadayag nga ang paggamit ug marijuana mikunhod taliwala sa mga estudyante sa hayskul. Ang hinungdan? Lagmit ang kahadlok nga ang marijuana makadaot sa panglawas sa usa.

Hinuon, dili lamang mga tin-edyer ang nabalaka. Ang Siruhano Heneral sa U.S. Public Health Service nahipatik nga miingon: “Ginaawhag ko ang ubang doktor ug propesyonal sa pagtambag sa mga ginikanan ug mga pasyente mahitungod sa makadaot nga mga epekto sa paggamit ug marijuana ug sa pag-awhag nga dili ipadayon ang paggamit niana.” Apan may tinuod bang ebidensiya nga ang pagtabakog marijuana maoy “paghugaw sa unod”?—2 Corinto 7:1.

Mga Epekto Diha sa Imong Baga ug Tutunlan

Minutos lamang tapos sa pagsuyop niana, ang aso gikan sa sigarilyo sa marijuana mosugod sa pag-apektar sa tigtabako. Mokusog ang iyang pulso, mauga ang iyang baba ug tutunlan, mamula ang iyang mga mata—ug ang tigtabako sagad bation sa kalalim, bisan tuod temporaryo. Apan tapos sa pagtuon sa kaliboang papel sa panukiduki bahin sa ulohan, ang Institute of Medicine sa Tinipong Bansa mihinapos nga adunay hinungdan sa “seryosong nasodnong kabalaka” nga ang mga tigtabakog marijuana basin magbayad ug dakong bili sa kalingawan.

Palandonga ang imong baga. Bisan ang labing hugot nga mga tigpaluyo sa marijuana nagaangkong ang pagyupyop sa aso lagmit dili maayo alang kanimo. Ang aso sa marijuana, sama sa aso sa tabako, nalangkoban sa ubay-ubayng makahilo nga substansiya sama sa alkitran. Bisan pa niana, ang pipila moergo nga sanglit bisan ang kusog nga mga tiggamit ug marijuana nagatabakog menos kaayo kay sa mga tiggamit ug tabako, ang kapeligrohan labing diyutay ra.

Apan si David, nga kanhi tiggamit ug marijuana, miingon: “Ako nakatabakog sigarilyo ug marijuana, ug ako moingon nga ang marijuana labawng makadaot sa imong baga, bisan kon tungod lang sa paagi sa pagsuyop sa aso sa marijuana. Ang kadaghanang tigsigarilyo magsuyop sa aso sa ilang mga baba ug dayon suyopon kana kauban sa hangin, nga magasagol sa aso. Dili nila suyopon ang aso laktud gikan sa sigarilyo ngadto sa ilang baga, apan ang mga tigtabakog marijuana nagabuhat niana. Kami niadto tigyupyop sa sigarilyo sa marijuana alang sa minahal nga kinabuhi, ug dayon pugngan ang aso sa among baga kutob sa among maagwanta. Kon buot sabton, ang usa ka sigarilyong marijuana mahal kaayo, ug buot namong makuha ang tanang aso!”

Makaiikag, si Dr. Forest S. Tennant, Jr., nagsurbi sa 492 ka sundalo sa U.S. Army nga tiggamit ug marijuana. Halos 25 porsiento kanila “nakaagom sa sakit sa tutunlan gumikan sa pagtabakog cannabis, ug mga 6 porsiento mitahong sila nabrongkitis.” Sa laing pagtuon, si Tennant ug mga kauban nagsusi sa 30 ka tiggamit ug marijuana. Niana kanila, 24 nakaplagang may “mga samadsamad sa tutunlan nga kinaiyanhon sa unang mga ang-ang sa kanser.” Matuod, walay makagarantiya nga kana sila sa aktuwal magsakit ug kanser sa kaulahian. Apan kinsay gustong mahimong guinea pig alang sa panukiduki sa kanser?

Ginapakita sa Bibliya nga ang Diyos “nagahatag sa tanang tawo sa kinabuhi ug sa gininhawa.” (Buhat 17:25) Magpakita bag pagtahod sa Maghahatag sa kinabuhi ang pagyupyop sa butang makadaot sa baga ug tutunlan?

Marijuana ug Imong Utok

Sa Ecclesiastes 12:6 ang utok sa tawo balaknong gitawag “ang bulawan nga panaksan.” Ang utok, nga dako lag diyutay sa imong komo ug motimbang sa tulo ra ka libra (1.4 kg) maoy dili lamang bililhong sudlanan sa imong mga memorya kondili mao usab ang sentro sa mando sa imong tibuok sistema nerbiyos. Bisan pa niana, nagapasidaan ang Institute of Medicine: “Kami makasulting masaligon nga ang marijuana mopatunghag daotang mga epekto diha sa utok apil ang kemikal ug elektropisikal nga kausaban.”—Italiko amoa.

Kon sa unsang paagi ang droga sa tukma nagahimo sa makapausab-sa-hunahuna malalangong mga paagi wala pa hisayri. Ni adunay mahukmanong pamatuod nga ang marijuana makadaot nga permanente sa utok. Si Dr. Robert Heath nakahimog pila ka eksperimento nga niana ang mga unggoy naladlad sa dagkong mga dosis sa marijuana. Ang pagsusi sa mga utok sa mga unggoy nagpadayag sa kadaot sa selula sa utok. Hinuon, ang mga pagtuon ni Heath gisaway tungod kay limitado (gikatahong upat ra ka unggoy ang gisusi) ug kulang sa siyentipikanhong mga pagkontrol. Bisan pa niana, sumala sa giila sa Institute of Medicine, ang posibilidad nga ang marijuana basin makadaot sa “bulawan nga panaksan” dili kay dili ra tagdon.

Mga Depekto sa Pagkatawo?

Ang pagkaginikanan tingali mopatim-awng halayo pa kaayo sa pagkakaron. Apan lagmit nakahunahuna ka sa kalaomang maminyo ug magbatog mga anak. Ang pagtabakog marijuana mahimo bang peligroso sa imong wala-pa-matawo nga mga anak? Nahadlok ang mga tigdukiduki nga basin kini peligroso.

Ang basahong Marijuana Effects on the Endocrine and Reproductive Systems nagtaho nga mipatim-awng ang marijuana nagdasig sa kinaiyanhong mga aborsiyon diha sa bayeng mga ilaga. Mipatim-aw usab nga ang droga nagpukgo sa produksiyon sa pila ka hormone diha sa laking mga hayop. Matuod, ang tawo dili usa ka ilaga. Bisan pa niana, nag-ingon ang mga tigdukiduki: “Ang klinikal [marijuana] nga mga pagtuon diha sa mga tawong gieksperimentohan malangkobong nagauyon sa mga kaplag diha sa mga hayop.” Kon unsa ka dako o peligroso sa tukma ang epekto diha sa sistema sa pagsanay wala pa hisayri. Bisan pa niana, ang mga tigdukiduki nagpasidaan nga ang marijuana mopatim-awng kinadak-ang kapeligrohan sa mga tin-edyer sanglit nagkaugmad pa ang ilang mga sistema sa pagsanay.

Ang Institute of Medicine dugang mitaho nga ang marijuana nailhang “nagpahinabog mga depekto sa pagkatawo sa gidapat sa dagkong mga dosis ngadto sa mga gieksperimentohang hayop.” Matuod, “walay gihimong igong klinikal nga pagtuon sa pagtino kon ang paggamit ug marijuana makadaot ba sa bata sa tiyan.” Bisan pa niana, “ang inanay nagkaugmad o diyutay nga epekto [sa marijuana diha sa tawhanong mga liwat] basin wala matiktiki sa mga pagtuon nga nahimo na.” (Italiko amoa.) Kini tungod kay ang mga depekto sa pagkatawo dili madayag dayon sa kanunay.

Pananglitan, katuigan kanhi ang mga doktor nagpadapat sa hormone nga DES sa pagsumpo sa mga pagkanakuhaan. Ang mga anak nga natawo sa mga inahang migamit sa maong droga mipatim-awng hingpit mahimsog. Ugaling, katuigan sa ulahi, samtang nangadagko ang maong mga bata, pipila sa mga babaye natakboyan sa kanser. Sa susama dangtag katuigan ang pagpamatuod nga ang marijuana mopahinabog mga depekto sa pagkatawo. Apan ang Institute of Medicine miila nga “ang mga pagkaabnormal sa sistema nerbiyos, ug mga pagkunhod sa timbang ug gitas-on sa pagkatawo mahimong nagalungtad gayod” kay ang pipila ka ginikanan migamit man ug marijuana.

Sa ingon si Dr. Gabriel Nahas miingong ang pagtabakog marijuana mamahimong “genetikanhong dula sa roulette.” May si bisan kinsa ba nga nagaisip nga ang mga anak “panulondon gikan kang Jehova” makabaton nianang mga riyesgoha?—Salmo 127:3.

“Walay Sama Niana”

Busa adunay igong hinungdan sa paglikay sa pagtabakog marijuana. Nagaingon ang Bibliya, “Ang katahom sa batan-ong mga lalaki mao ang ilang kusog.” (Proverbio 20:29) Nganong ipameligro man nga isalikway ang kabaskog tungod sa kalipayan sa makapausab-sa-hunahuna nga droga?

Ang librong Self-Destructive Behavior in Children and Adolescents miingong ang paggamit sa mga droga “nagapabiling usa sa pipila ka makapahimuot nga kapilian alang sa daghang batan-on; kini mamahimong matagna, kasaligang paagi sa pagpasiugda sa dili unta mapuslanong kinabuhi.” Hinuon, adunay dili kaayo peligrosong mga paagi sa pagdugang ug kahulogan sa kinabuhi. Ang usa ka kanhi tiggamit ug marijuana miingon: “Dili na kinahanglang bation ko ang kalalim. Nasayran ko na ang kamatuoran ug ako may relasyon uban kang Jehova nga Diyos—ug wala gayoy sama niana.”

Busa inay hugawan ang imong lawas, singkamoti ang pag-ugmad niining relasyona uban sa Diyos! Kini dili lisod kaayo. Ngani, ang Diyos nagasaad niadtong binuotang ‘magahinlo sa ilang kaugalingon sa tanang kahugawan sa unod ug espiritu’: “‘Pasudlon ko ikaw.’ ‘Ug ako mahimong imong amahan.’” (2 Corinto 6:17–7:1) Ikaw, usab, makadiskobre nga dihang matagamtam nimo ang pakighigala sa Diyos, walay sama niana!

[Kahon sa panid 16]

Marijuana—Usa ka Bag-ong Kahibulongang Droga?

Gikagubtan ang mga pangangkong ang marijuana tingali dunay medisinal nga bili sa pagtambal sa glaucoma, hubak, ug paghupay sa pagkakasukaon nga masinati sa mga pasyente sa kanser panahon sa chemotherapy. Ang usa ka taho sa Institute of Medicine miila nga may diyutayng kamatuoran ang maong mga pangangkon. Apan nagkahulogan ba kini nga sa dili madugay ireseta sa mga doktor ang mga sigarilyo sa marijuana?

Kalagmitan dili. Kay bisan pag ang pipila sa kapin sa 400 ka kemikal compound sa marijuana tingali mapuslanon, ang pagtabakog marijuana dili mao ang makataronganong paagi sa pagtomar sa maong mga medisina. “Ang paggamit ug marijuana,” matud sa iladong awtoridad si Dr. Carlton Turner, “mahisama sa paghatag sa mga tawo sa gibulak nga tinapay aron kan-on aron makuha ang penicillin.” Busa kon may kemikal nga compound sa marijuana mahimong mga medisina, kini mao unyay “mga deribatibo o kaamgid” sa marijuana nga ireseta sa mga doktor. Nan, dili katingalahang ang Sekretaryo sa Kahimsog ug Tawhanong mga Serbisyo sa T.B. misulat: “Igapasiugda nga ang posibleng medisinal nga mga kaayohan dili gayod magbag-o sa kahulogan sa negatibong mga epekto sa marijuana sa panglawas.”

[Letrato sa panid 15]

Ang pagtabakog marijuana takos ba sa riyesgo?

NADAOT SISTEMA SA PAGSANAY

KANSER SA BAGA

Kadaot sa Utok