Katingalahang Agianan sa Tubig sa Segovia

KITA kalagmitan mahingangha sa mga nahimo sa modernong tawo. Ang siyensiya ug teknolohiya nakamugnag mga katingalahan sa biyahe sa kawanangan ug nakapadayag sa mga sekreto sa atomo. Apan kon buot nimong paubson, duawa ang karaang siyudad sa Segovia sa Espanya. Samtang ikaw magdrayb paingon sa daang dapit sa siyudad, ikaw matingala sa karaang arkitektura ug inhenyeria—ang agianan sa tubig o aqueduct sa Segovia. Sukad sa karaang panahon kini nagdalag tubig gikan sa duol nga kabukirang Sierra Fuenfria ngadto sa Segovia.

Sa Plaza del Azoguejo, ang mga arko sa agianan sa tubig mopataas ngadto sa gihabogong mga 28 metros ibabaw sa plasa sa daang merkado. Sanglit ang agianan sa tubig nagakobreg kapin sa 900 ka metros latas sa Segovia, ang 166 ka arko niini napormang nindot duhag-lut-od nga desinyo, samag kortina nga nagadapit kanimo sa pag-agi paingon sa daang Segovia ug pagtan-aw sa pagkabuklad sa kasaysayan sa imong atubangan. Ug ang agianan sa tubig maoy kasaysayan—nga tinukod sa mga Romano, nga sumala sa pipila ubos ni Emperador Agosto (27 W.K.P.-14 K.P.), ug sa uban ubos ni Emperador Trajan (98-117 K.P.).

Ang modernong mga arkitekto makadayeg niining gambalaya ug ilabina na kon ilang mahinumdoman nga gitukod kana sa mga Romano nga walay semento o apog. Ang mga bato gidesinyo, gitabas, ug gipahimutang sa tukma kaayo nga sila wala madaot bisan pag kini gigamit sa halos 2,000 ka tuig, ug ang gagmayong mga haligi nagabarog gihapon nga magarbohon. Ang mga arko gigama ibabaw sa tablang suportar, ug dayon ang kinatung-ang bato gipahimutang aron ang ubang bahin sa arko masirado. Dayon gikuha ang tablang suportar.

Sa ika-17ng siglo ang agianan sa tubig gihatagan sa ngalang El Puente del Diablo (Ang Taytayan sa Yawa). Unsay nakapasugod niana? Ang usa ka leyenda nagaingon nga ang Yawa maoy nagtukod sa taytayan ug iyang libogon si bisan kinsang mosulay sa pag-ihap sa mga arko. Bisan karong adlawa may lantugi bahin sa eksaktong gidaghanon sa mga arko, sanglit ang pipila tingali natago. Ang ihap sa pagkakaron maoy 166.

Ang mga Romano mahunahunaon kaayo sa bili sa hinlong suplay sa tubig alang sa ilang mga siyudad. Pananglitan, ang karaang Roma gialagaran sa 11 ka dagkong agianan sa tubig nga nagatagana sa matag adlaw sa mga 318,000,000 ka litrong tubig, sumala sa usa ka tinubdan. Ang dakong bahin sa giagian sa maong mga agianan sa tubig dili sa dagway sa taytayan kondili ingong mga tunil nga gipaagi sa mga bungtod ug mga bukid. Ang mga Romano hanas kaayo sa paglinya sa maong mga tunil nga may igong kiling aron moagos ang tubig. Gitukod usab nila ang mga tubo sa panghaw sa pagsanta sa pagkatanggong sa hangin ug aron masusi ug mamentenar.

Bisan karong adlawa, nga nakatag sa tibuok Uropa, “lagmit nga ang salin sa kapin sa 200 niining daang Romanhong mga agianan sa tubig—nga daghan sa mga arko labi pang matahom kay niadtong anaa sa Roma—nagalungtad pa.” (The New Encyclopædia Britannica) Ug usa kanila mao ang katingalahang agianan sa tubig sa Segovia.

[Mga Letrato sa panid 23]

Kini gitukod sa mga Romano sa halos 2,000 ka tuig kanhi

Bahin nga hulagway gikan sa sulod sa siyudad

Ang agianan sa tubig, nga gitukod nga walay semento ug apog, dunay 166 ka arko