Ang Hunahuna sa Bibliya

Kon Unsay Angay Mong Hisayran Bahin sa mga Manulonda

“Mga 3,000 ka relihiyosong eskolar ang nagtigom sa upat ka adlaw sa New York sa miaging semana aron mamati sa kapin sa 500 ka taho bahin sa mga ulohan nga gikan sa papel sa pasiaw diha sa mga wali ngadto sa kahinungdanon sa rituwal alang sa mga Pentekostal. Walay mausang naghisgot sa mga manulonda.”​—Daily News, Disyembre 26, 1982.

KARONG adlawa, walo ka tuig sa ulahi, ang klero gamay ra gihapog ginasulti bahin sa mga manulonda. Ngano? Mahimo kahang kining langitnong mga mensahero giisip lang nga bahin sa usa ka karaang sugilambong? O tinuod ba silang nagalungtad? Kon mao, unsay angay mong hisayran bahin kanila?

Nagalungtad ba Sila?

Ang mga manulonda dili lang “mga gahom” o “mga kalihokan sa uniberso,” sumala sa giangkon sa pila ka pilosopo. Sila tinuod gayod nga gihisgotan sa ginatos ka beses diha sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya. Sa orihinal nga mga pinulongan sa Bibliya, ang mga pulong nga gihubad “manulonda” (Hebreohanon, mal·’akhʹ; Grego, agʹge·los) literal nagkahulogang “usa nga nagadalag mensahe” o yanong “mensahero.” Kining mga pulonga makita duolag 400 ka beses sa tibuok nga Bibliya, nga usahay nagatumong sa tawo, apan kasagaran sa espirituhanong mga mensahero.

Ang manulonda nga mipakita sa wala-manganak nga asawa ni Manoa nga nagpahibalo sa pagsamkon sa iyang anak, si Samson, tinuod alang kaniya. Mao usab ang tulo ka manulonda nga mipakita kang Abraham ug ang iyang asawa si Sara, ug ang duha nga nangita kang Lot, ug ang usang milingkod sa silong sa usa ka dakong kahoy ug nakigsulti kang Gideon. (Genesis 18:1-15; 19:1-5; Maghuhukom 6:11-22; 13:3-21) Sa panahon sa pagkatawo ni Jesus, ang usa ka manulonda kalit mipakita ngadto sa usa ka grupo sa mga magbalantay taliwala sa sulaw, masanagong kahayag.​—Lucas 2:8, 9.

Kadtong mga manulondaa tinuod. Sila dili handurawan o dili-personal nga puwersa. Gituman nila ang usa ka gihatag nga katuyoan ingong mga mensahero sa Diyos, ug ang mga talaan haom nga gisulat sa Bibliya sa atong kaayohan karong adlawa. (2 Timoteo 3:16) Sa ingon ang Bibliya nagapadayag sa hinungdanong mga detalye bahin sa mga manulonda nga kinahanglan mong hisayran, nga ang pipila niana nahasupak sa naandang mga ideya.

Unsay Ilang Dagway?

Tingali handurawon nimo ang mga manulonda ingong maanyag nga mga babaye o ingong lamorok-ug-aping, samag bata nga mga linalang nga may mga pako, nga tam-is ug pahiyom nga nagsul-ob ug puti, nga nangablit sa gagmay kaayong mga alpa, ug nagalupadlupad sa kahanginan. Kon mao, angay mong hisayran nga kini sayop nga mga ideya nga gikan sa paganong mga ideya, sama sa Gregong mitolohiya. O ang mga ideya gisagop tapos sa pagkahuman sa pagsulat sa Bibliya. Sa simbolikong mga panan-awon sa Bibliya, ang mga espiritung linalang sama sa mga serapin ug mga kerubin may mga pako.​—Isaias 6:2; Ezekiel 10:5; Pinadayag 14:6.

Ang Pulong sa Diyos nagabatbat sa mga manulonda ingong gamhanan kaayong mga espiritu, ug ang espiritu dili makita. (1 Hari 22:21; Salmo 34:7; 91:11) Usa ka “manulonda ni Jehova” ang milaglag sa 185,000 ka Asiryano sa kampo sa kaaway sa Israel sa usa ra ka gabii! (Isaias 37:36) Sa dihang nagpakita ang mga manulonda ngadto sa mga tawo, sila kanunayng mipakita ingong mga lalaking sinapotan sa bug-os, dili ingong mga babaye o mga bata ug dili gayod diha sa ubos-tawhanong dagway.

Diin ba gikan ang maong gamhanang espiritung mga linalang? Ang Bibliya nagaingon nga “pinaagi kaniya [Jesus] ang tanang ubang butang gilalang sa mga langit ug sa yuta, ang mga butang makita ug ang mga butang dili makita.” (Colosas 1:16) Si Jehova nga Diyos, pinaagi sa maong panganay nga Anak, dili lang naglalang sa mga manulonda dugay na una sa tawo kondili nagbuhat usab kanilang mas taas nga matang sa kinabuhi kay sa tawo.​—Job 38:4, 7; 2 Pedro 2:11.

Sila ba May mga Personalidad?

Ang mga manulonda, sama sa mga tawo, may mga pagbati. Tapos makakita sa paglalang sa yuta, kita giingnan nga ang mga manulonda “mihugyaw nga malipayon,” nga “misinggit sa kalipay.” (Job 38:7) Ang Bibliya nagapadayag usab nga “ang kalipay mobutho taliwala sa mga manulonda sa Diyos tungod sa usa ka makasasala nga magahinulsol.” (Lucas 15:10) Sa pagkamatuod, walay dili-personal nga “gahom” ang makasinati sa dakong kalipay nga gibatbat sa maong mga bersikulo.

Ang mga manulonda may mga limitasyon usab. Ang pila ka kasayoran bahin kang Kristo ug sa umaabot gipadayag ngadto sa tawhanong mga manalagna apan dili ngadto sa mga manulonda. Ang Pulong sa Diyos nagatug-an kanato nga “niining mga butanga mismo ang mga manulonda matinguhaon nga motan-aw.” (1 Pedro 1:10-12) Bahin sa eksaktong petsa nga gipili sa Diyos alang sa pag-abot sa Ginoo, si Jesus miingon: “Mahitungod nianang adlawa ug taknaa walay nahibalo, ni ang mga manulonda sa mga langit ni ang Anak, apan ang Amahan lamang.”​—Mateo 24:36.

Unya, usab, ang mga ngalan sa duha ka manulonda, si Michael ug Gabriel, makita sa Bibliya. (Daniel 12:1; Lucas 1:26) Dili ba kini modugang sa ebidensiya sa ilang indibiduwalidad? Ingong mga indibiduwal, sila wala maprograma, samag kompiyutir o robot, sa paglihok sa usa ka paagi. Hinunoa, ang mga manulonda gigasahan sa gahom sa pangatarongan ug may kagawasan sa paghimog personal nga mga desisyong moral. Busa, ingong may-kagawasan moral nga mga ahente, gipili sa pila ka manulonda ang pagrebelde batok sa Diyos ug nahimong Satanas ug iyang mga demonyo.​—Genesis 6:1-4; Judas 6; Pinadayag 12:7-9.

Angay ba Silang Simbahon?

Bisan pag giila nato tingali ang paglungtad sa mga manulonda ingong kamatuoran, dili sugilambong, kinahanglang likayan nato ang mga hinobra. Ang pila ka relihiyosong organisasyon nagahatag ug hinobrang pag-ila sa mga manulonda, bisan pag ang pagsimba sa manulonda ginasaway sa Bibliya. (Colosas 2:18; Pinadayag 22:8, 9) Gihimo sa Iglesya Katolika si Miguel ug si Gabriel nga mga tumong sa debosyon. Ug sa mga iglesya sa Eastern Orthodox, ang mga manulonda hinungdanon kaayo sa litaniya. Pagkasukwahi sa pasidaang gihatag sa manulonda ni Jehova sa dihang si apostol Juan mihapa sa iyang tiilan: “Pagbantay! Ayaw kanag buhata! Ako usa lamang ka masigkaulipon.”​—Pinadayag 19:10.

Nganong may dako kaayong kalibog bahin sa mga manulonda? Si Satanas, nga nagatakoban sa iyang kaugalingon ingong “usa ka manulonda sa kahayag,” “nagbuta sa mga hunahuna sa mga dili-magtutuo.” (2 Corinto 4:4; 11:14) Busa, dili ba makataronganon ang pagdahom nga daghan karong adlawa ang mangupot sa ilang mga opinyon bahin sa paglungtad ug kinaiyahan sa mga manulonda inay dawaton ang ginaingon sa Pulong sa Diyos? Oo, bisan pag ang mga klerigo karong adlawa gamay rag ginasulti bahin sa mga manulonda, nabatonan nato ang garantiya sa Diyos pinaagi sa rekord sa Bibliya nga sila tinuod nagalungtad ug nagabuhat sa madungganong pag-alagad ingong mga mensahero ni Jehova.​—Hebreohanon 1:7, 14; 6:18.

[Hulagway sa panid 20]

Ang mga manulonda nga gihulagway ingong samag mga bata nga mga linalang nga may mga pako naggikan sa paganong mga ideya

[Credit Line]

Kupidong Binihag ni François Boucher, c. 1754