Ang Prostate ug mga Suliran Niini

IKAW ba may mga suliran sa prostate? Kon ikaw lalaki ug kapin sa 40 ang edad, mahimong nagsugod ka na sa pagkasinati niini. Gibanabana nga kapig katunga sa kalalakin-an sa Amerika del Norte nga kapig 60 anyos sa edad ang may naghubag nga prostate ug mga 95 porsiento niadtong mahidangat sa ilang 80 anyos makaagom sa maong suliran. Apan unsa ba kining glandula nga gitawag prostate? Hain ba kini, ug unsay ginahimo niini?

Ang prostate, nga ang porma samag nabalit-ad nga piramide, nahimutang sa ubos nga tiyan ilalom sa pantog. Kini iyaha ra sa lalaki apan kaamgid sa matang sa tisyu sa suso sa babaye. Sa pagkatawo, kini ingon ka dako sa almond. Hinuon, sa pagsugod sa paghingulitawo, kini motubo ingon ka dako sa chestnut.

Ang prostate gilangkoban sa daghag unod-sa-kusog nga kapsula nga sa sulod hikaplagan ang 30 ngadto 50 daw-puntil nga mga glandula. Ang maong mga glandula nagagama sa prostatic nga pluwido, nga kon wala kana ang usa ka lalaki halos tino nga dili makaanak. Ang tisyu sulod sa mga glandula napilo, nga motugot sa pagdako ug pondohanan sa dihang magama ang pluwido. Sa pagdangat sa usa ka lalaki sa pagkatin-edyer, ang mga puntil mosugod sa paggamag tinagdiyutayng pluwido kada adlaw, nga kasagarang ipagawas kauban sa ihi kon siya walay pakigsekso.

Wala hisayri ang tanang obra sa prostate, apan ang pangunang tuyo niini daw mao ang paggama sa pluwido nga mosustento sa milyonmilyong selulang sperm ug motagana kanilag luna nga kalangoyan. Busa, kini hinungdanon alang sa pagkamakaanak sa usa ka lalaki. Hinuon, kini makahatag usab niyag mga suliran inigkatigulang niya. Unsa ang mga ilhanan sa sakit sa prostate, ug may mahimo ba ang mga masakiton niini?

Mga Pasidaan

Nagaagi sa prostate mao ang urethra, ang tubo nga gawasan sa ihi sa pantog, ug dinha nahiluna ang suliran. Kon ang mga puntil sulod sa glandulang prostate maimpektar, maghubag, manghuboy, o mapunog pluwido, kana mopiit sa urethra ug makapugong sa paggawas sa ihi. Matuod usab kana kon ang glandula mohubag.

Ang unang mga simtoma sa maong suliran kasagaran nga dili himatikdan ug susama kaayo bisan unsa ang paninugdang hinungdan. Mahimong mobangon ang may suliran kas-a o kaduha sa magabii sa pag-adto sa kasilyas, butang nga wala niya buhata sa nangagi. Sa inanay, kinahanglan nga siya mobangon nga mas subsob. Bisan pag mobating kaihion na kaayo, ang agas hinay ug putolputol. Mobati siya sa kapuno sa tiyan bisan pag siya naggikan pa sa kasilyas. Sa maong panahon ang prostate nagapahibalo sa paglungtad sa masakit, makapapikal, ug usahay makauulaw nga paagi. Ang pagsabot sa hinungdan motabang sa mga lalaki, ingon man sa ilang mga asawa, sa pag-atubang sa suliran.

Mga Suliran sa Prostate

Daghang lainlaing butang ang makapahinabog mga suliran sa prostate, ug daklit natong hisgotan sila nga tinagsatagsa:

Prostatitis: Kini paghubag sa prostate nga glandula ug mahimong naimpeksiyon o nasampongan. Ang bakterya, sama sa gumikan sa sakit venereal sama sa gonorrhea o gumikan sa impeksiyon sa laing bahin sa lawas, makaamot sa paghubag sa glandula. Ang maong mga impeksiyon mahitabo sa bisan unsang pangedaron tapos ang prostate nga glandula mahidangat sa hamtong nga gidak-on niini.

Ang nasampongan nga prostatitis mas makalibog. Kining kondisyona gilangkit sa pila ka doktor ngadto sa seksuwal nga kalihokan ug erotikong hunahuna. Si Dr. Stanley Brosman sa University of California School of Medicine nagsugyot ug duha ka hinungdan sa maong suliran: “pagkadili-regular sa seksuwal nga kalihokan” ug “pagkawalay-katakos sa prostate nga mabasiyo panahon sa paggawas sa binhi.” Hinuon, kon nganong ang prostate nga glandula dili mabasiyo nagapabiling misteryo.

Pagdako: Katingad-an, inigkatigulang sa usa ka lalaki, ang prostate nga glandula mahimong mosugod sa pagdako. Bisan pag gihimo ang ubay-ubayng pagtuon, ang mga doktor nalibog pa kon nganong kini mahitabo. Gisugyot sa pipila nga kini tungod sa kausaban sa mga hormone sa lawas. Ang pagdako tingali dili makahatag ug suliran sa pila ka lalaki. Ugaling, sa pagdaghan sa mga tigulang nga lalaki, modaghan usab ang kaso sa prostate nga pagdako nga mosangpot sa mga suliran sa ihi.

Cancer: Ang prostate cancer nahiapil sa labing komung mga kanser sa mga lalaki. Ang suliran dinhi mao nga kini talagsa rang matiktikang sayo. Ang kanser kasagarang motubo nga hinay, ug kadaghanang lalaki mangamatay sa ubang mga hinungdan sa dili pa ang prostatic kanser mahimong makapatay. Kinahanglanon sa pagkaplag nga sayo sa prostate cancer mao ang regular, tinuig nga pagpahiling sa usa ka doktor, apil ang pagsusi sa lubot. Pinaagi sa tudlong may guwantis nga goma, ang doktor makahikap sa bahin sa glandula ug makatino kon adunay gahi, samag-butones nga mga butoybutoy, nga mahimong magpasabot sa kanser. Kon may makaplagang mga lama, himoon ang dugang pagsusi, apil ang biopsy, sa pagtino kon anaa bay mga selula sa kanser.

Pagtambal

Maingon nga may ubay-ubayng hinungdan sa mga suliran sa prostate, may ubay-ubayng mga paagi sa pagtambal.

Medisina: Kon ang prostatitis gipahinabo sa impeksiyon, ang pagtambal pinaagig antibiotik kasagarang gamiton. Ang doktor tingali morekomendar usab sa gipiotan nga diyeta. Si Dr. Harvey Gordon misulat: “Ako nagtuo nga ang mga simtoma sa paghubag sa posterior urethritis mograbe gayod sa pag-inom ug alkohol ug pagkaon sa linamasang mga pagkaon. Dugang pa, natahap ako nga ang kape tingali susamang mapasanginlan.”

Siruhiya: Ang paghiwa sa bahin sa prostate nga glandula makahupay sa urethra. Ang lainlaing paagi sa siruhiya gamiton alang niini. Basta ang mga nerbiyos sa likod sa prostate dili madaot, ang usa ka lalaki magpabiling baskog sa sekso. Bisan pa niana, siya tingali mahimong dili na makaanak. Ngano man? Ang siruhiya sa prostate basin makadaot sa sphincter nga unod nga kasagarang nagasira sa liog sa pantog. Ingong resulta, ang semen o binhi sa lalaki sa maong panahon daling maanod paingon sa pantog, diin kini igawas uban sa ihi.

Pagtambal sa kanser: Inigkadiskobre sa kanser, mabatonan ang lainlaing mga matang sa pagtambal, depende sa kahimtang sa tinuboan. Walay usa ka pagtambal ang napamatud-ang labing maayo, apan apil niadtong mabatonan mao ang pagtambal pinaagig hormone, radyasyon, ug siruhiya pinaagig laser o naandang paagi. Pinaagi sa siruhiya ang glandula makuha, nga mosangpot sa halos tino sa kaluya sa sekso.

Diyeta: Makaikag, gihimo ang mga pagtuon nga nagapakitang ang prostate maoy usa ka dakong sentro sa pagtigom sa zinc diha sa lawas. Kon ang diyeta sa usa ka lalaki kulang sa zinc, ang prostate nga glandula magsugod nga mawad-an sa maong trace nga elemento, ug gilangkit sa pila ka tigdukiduki kini sa nagkadaiyang suliran sa prostate. Daghang lalaki ang miangkong nahupayan sa ilang mga suliran sa tabang sa suplemento sa zinc diha sa diyeta.

Sa paghisgot niining matanga sa pagtambal, si Dr. Monroe Greenberger, usa ka urologist sa New York, nagahatag ug maayong tambag: “Alang sa lalaking nagasingabot sa edad diin lagmit siyang sakiton sa mga suliran sa prostate, kinahanglanon ang maayong diyeta . . . Bisan pag kadaghanan sa bili sa zinc, mga bitamina, ug diyeta sa kahimsog sa prostate ginasusi pa ug ang mga estadistika dili pa mahukmanon, ang ebidensiya igong makapakombinsir aron ako motesar sa paglingkod ug mamatig maayo, ug sa akong hunahuna ang uban angay mohimo niana. Bisan pa niana​—ug kini hinungdanon sa tanang pag-atiman sa lawas​—ayaw gayod pagsalig lamang sa diyeta, mga bitamina, o minerales alang sa maayong panglawas. Pakigkitang regular sa inyong doktor.”​—What Every Man Should Know About His Prostate.

Moral nga Sukdanan sa Bibliya Usa ka Panalipod

Ang maayong kahimtang sa prostate maorag nalangkit usab sa hataas moral nga sukdanan sa Bibliya. Ang tanang lalaki maayong magmatikod ilabina sa duha ka prinsipyo:

Maunongon sa asawa: Ang Hebreohanon 13:4 nagatambag: “Himoa nga madungganon ang kaminyoon sa tanan, ug ang higdaanan sa kaminyoon nga walay kahugawan.” Sanglit ang impeksiyon sa glandulang prostate mamahimong mao ang resulta sa sakit venereal, ang waypiling seksuwal nga buhat basin mosangpot sa suliran sa prostate ingon man sa ubang mga suliran.

Pagbantay sa mga hunahuna: Sa Mateo 5:28 si Jesu-Kristo nagatambag: “Apan ako magaingon kaninyo nga ang matag usa nga nagapadayon sa pagtan-aw sa usa ka babaye nga tugkan sa kaibog kaniya nakapanapaw na diha sa iyang kasingkasing.” Ang pagsunod sa tambag ni Jesus makaamot sa maayong kahimtang sa prostate. Sa unsang paagi? Inigkapukaw sa kaibog diha sa usa ka lalaki, ang prostate nga glandula mangandam sa seksuwal nga buhat. Si Dr. Brosman misulat nga ang balikbalik nga mga hitabo sa pagkapukaw nga dili duyogan sa paggawas sa binhi makapatigom sa pluwido diha sa prostate ug sa mga bayag ug mahimong mosangpot sa suliran sa prostate.

Karong adlawa, daghang lalaki ang nagatinguhag kahinam sa sekso pinaagi sa pagbasag pornograpiko o makapagimok-sa-seksong mga basahon o pinaagi sa pagtan-awg imoral nga mga pelikula o mga programa sa telebisyon. Pagkalabi pang maayo ang pagsunod sa tambag ni apostol Pablo: “Pasagdi nga ang pakighilawas ug tanang matang sa kahugawan o kadalo dili pagahisgotan sa inyong taliwala, ingon nga angay sa balaang katawhan.”​—Efeso 5:3; tan-awa usab ang Filipos 4:8.

Oo, ang prostate maoy laing katingalahan sa atong Maglalalang. Kon wala kini, lagmit walay pagsanay. Busa tungod sa pagtahod sa iyang lawas mismo ug sa desinyo sa Diyos, ang matag lalaki angay mohimog mga lakang sa paghupot nga himsog sa iyang prostate nga glandula.

[Mga diagram sa panid 26]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Pantog

Prostate

Urethra

Ubos nga tinai