Mga Batan-on Nangutana . . .

Unsay Akong Himoon Aron Dili Niya Ako Samokon?

SI Jose usa ka popular nga batan-ong lalaki. Siya, kay kugihan, kasaligan, ug ambongan, naangayan sa tanan nga kauban niya sa trabaho. Ang problema mao, ang asawa sa agalon naibog usab kaniya. Ang iyang maibogong tinan-awan nahimong sa dugang ug dugang mahagiton; ang iyang maibogong sinultihan nahimong mas dayag ug dayag.

Gisulayan ni Jose ang dili pagtagad sa iyang mga pagpaibog, apan usa ka adlaw sa trabahoan, nakaplagan niya nga siya nag-inusara kauban niya. Maayong pagkaplano kadto sa babaye; walay laing tawo ang diha sa palibot sa daghang takna. Una makaamgo si Jose sa nahitabo, ang babaye sa literal nagpadayag sa iyang kaibog kaniya, nga gihangyo siya nga makighilawas uban kaniya!​—Genesis 39:7-12.

Kining tinuod-kinabuhing kasinatian nahitabo kapig 3,500 ka tuig kanhi. Apan ang susamang mga hitabo nagakahitabo kada adlaw diha sa eskuylahan ug sa trabahoan. Bisan pag ang media daghag gisulti mahitungod sa paghasi sa mga babaye​—ug matarong kana—​ang sagad-wala-tagda nga problema mao ang seksuwal nga pagsamok sa mga batan-ong lalaki.a Tungod sa pasiugda sa modernong katilingban sa sekso ug panag-angay sa kababayen-an, uban sa nagkadaot moral ug sosyal nga mga sukdanan, dahomon nga daghang batan-ong lalaki magataho nga sila mao ang tumong sa romantikong panghanggat sa mga babaye.

Mopatim-aw nga nahinangop ang pila ka batan-ong lalaki sa maong pagbali sa kahimtang; makaangay sila sa pagtagad sa babaye. Bisan pa niana, ang Kristohanong mga batan-on nagasunod sa mga sukdanan sa Bibliya sa seksuwal nga mga kagawian. Dili nila buot samokon sa way-ulaw nga mga babaye nga imoral ug mga katuyoan. Ang pangutana mao, Sa unsang paagi makalikay sila sa maong paghasi?

Nganong Nagakahitabo Kini Kanako?

Ang Bibliya nagaingon: “Ang katahom sa batan-ong mga lalaki mao ang ilang kusog.” (Proverbio 20:29) Ang katahom sa pagkabatan-on, inubanan sa moral nga kahinlo ug Kristohanong pamatasan sa usa ka batan-ong lalaki, mahimong madanihon kaayo alang sa usa ka babaye. Tingali isipon pa sa pipila nga ang pagdaot sa kaputli sa usa ka batan-ong Kristohanon maoy makaiikag nga hagit.

Unya anaa ang impluwensiya sa modernong katilingban. Ang daghan kaayong mga basahon ug mga artikulo nasulat sa pagtabang sa mga babaye sa pagbihag sa pagtagad sa mga lalaki. Ang mga magasing pangtin-edyer sa naandan nagaawhag sa mga batan-ong babaye sa pagkiniat. Ang magasing Seventeen mipatugbaw: “Ang pagkiniat maoy usa ka dakong paagi sa pagpahibalo nga alang kanimo siya . . . makabibihag. . . . Kana mahimong mosangpot sa panaghigala o paghigugmaay.” Ang gimugna-sa-media nga mga kinaandan ug kaylap dili-matarong nga mga tinamdan makatabang usab sa pagpukan sa moral nga kusog sa batan-ong mga lalaki. Ang magsusulat nga si Kathy McCoy miingon: “Ang katilingban sa katibuk-an ug mga ginikanan ug mga isigkaingon ilabina kasagaran mas matinugoton sa seksuwal nga kalihokan sa mga batang lalaki. Nagtuo ang pila ka eksperto nga ang mga lalaki nakabatog wala-ipamulong nga pagdasig . . . nga magmaaktibo sa sekso.”

Bisan pa niana, ang Pulong sa Diyos nagatambag sa mga batan-on nga magpabiling putli. “Kini mao ang kabubut-on sa Diyos, ang pagbalaan kaninyo, nga kamo magalikay sa pakighilawas.” (1 Tesalonica 4:3) Dili nimo ikatugot nga mapahisalaag ka sa mga impluwensiya niining kalibotana! Nan, unsay imong pagabuhaton kon may usa sa kaatbang nga sekso nga mangamoral kanimo?

Kon Nganong Lisod nga Suklan

Bisan pag ang mga lalaki kasagarang nakabuntog sa pisikal nga paagi sa mga babaye nga mosalikway sa pangamoral, tagsaon nga ang mga babaye makabuntog sa mga lalaki sa maong paagi. Nan, nganong lisod kaayo nga isalikway sa usa ka batan-ong lalaki ang usa ka babayeng agresibo?

Usa ka katarongan mao nga ‘ang kasingkasing maoy maluibon.’ (Jeremias 17:9) Sumala sa giangkon sa batan-ong si Wayne: “Halos pangandoyon nimo ang maong matang sa pagtagad. Makapadasig kanimo ang pagkahibalo nga may interesado.” Kini makapadako sa imong garbo. Hinuon, kinaiyanhon lamang ang pagkahimuot sa pagtagad sa babaye. Apan pag-amping! Ang imong maluibong kasingkasing basin magpahinabo nga kining kinaiyanhong mga tinguha modaog sa butang nasayran nimo sa imong hunahuna nga matarong. (Santiago 1:14, 15) Una ka makaamgo niana, basin ikaw giagak na ‘sama sa usa ka torong baka ngadto sa ihawan.’!​—Proverbio 7:22.

Ang mga Proverbio sa ingon nagpasidaan sa mga batan-ong lalaki sa pagbantay “batok sa kahapsay sa dila sa [imoral] nga babaye. Ayaw kaibog sa iyang kaanyag diha sa imong kasingkasing, ug hinaot ikaw dili pabihag sa iyang magilakon nga mga mata.” (Proverbio 6:24, 25) Nan, ang yawi mao ang pagpugong sa imong kaugalingong kasingkasing ug mga pangibog. (1 Tesalonica 4:4-6) Gawas kon ikaw bug-os kombinsido nga ang seksuwal nga imoralidad nagtanyag lamang sa “mga dalan ngadto sa Sheol,” o kamatayon, ikaw makapatindog sa makapakombinsir ug epektibong depensa.​—Proverbio 7:27.b

Pagsagubang sa Pagpit-os

“Malugoton ang mga babaye; magsige na silag balik,” mireklamo ang usa ka batan-ong lalaki. “Puwerte na silang modayeg ug moulog-ulog nimo.” Ang pag-ulog-ulog dugay na nga usa ka hinagiban sa babayeng agresibo. Dali ka ba kaayo nga dutlan niana? (Proverbio 26:28) “Ang kaalam maoy uban sa mga makasaranganon,” miingon ang Proverbio 11:2, ug kon ikaw may kasarangan nga pagbanabana sa imong kaugalingon, dili ka kaayo madutlan sa way-pulos nga ulog-ulog.

Apan unsay isulti nimo dihang dayegon ka sa usa ka batan-ong babaye bahin sa imong buhok, barog, o pahiyom? Tingali walay nalangkit nga nagpahiping motibo. Ug kay dili nimo buot tan-awon nga hambogiro, ang pila ka batan-on magpasalamat lang sa batan-ong babaye tungod sa iyang pagdayeg​—ug ibalhin dayon ang ulohan. Pag-amping, hinuon, sa paghatag sa impresyon nga ikaw moangayg kiniat nga sinultihan.

May panahong gikinahanglan ang estriktong mga lakang. Laktud atubangon kana sa pipila sa labing madali kutob sa mahimo. Niining paagiha malikayan nila nga mapalungtad ang bakikaw na nga kahimtang. “Dili ako interesadong makabatog trato sa pagkakaron” mao ang prangkang tubag sa batan-ong si Daniel.

Kasagaran gikaingon nga ang labing maayo nga depensa mao ang maayo nga pagdasdas. Usa ka tigdukiduki mihatag niining tambaga: “Aron mawad-ag romantikong interes ang tawo sa permanenteng paagi, hisgoti ang relihiyon.” Sa pagkamatuod, kon ikaw nailhan nga kanunay maghisgot sa iyang relihiyosong mga pagtuo, lagmit nga ikaw dili mahimong tumong. Ug kon may mangahas gihapon sa pagduol nimo, ang prangka nga pagpahayag sa imong relihiyosong tinuohan basin makasanta dayon kaniya.

Ikasubo, ang Kristohanong mga batan-on usahay dili mogamit niining ekselenteng depensa. Matud sa batan-ong si Tim: “Daghan kanamo yanong dili buot moingon, ‘Ania ra gud! Ako Kristohanon, ug dili nako buot buhaton kini.’ Buot namo nga dili malain sa uban.” Makausa pa, gawas kon ikaw kombinsido gayod nga ang paagi ni Jehova mao ang labing maayo ikaw may kaisog ug kasibot nga gikinahanglan sa paglikay sa moral nga katalagman.

Paglikay sa Lit-ag!

Unsa man kon, bisan pa sa dako nimong paningkamot, mopadayon ang panghanggat? Aw, tagda na usab ang panig-ingnan sa batan-ong lalaki nga gihisgotan sa sinugdan​—si Jose. Ang Genesis 39:6 nagtug-an kanato nga siya “nahimong matahom sa barog ug matahom sa nawong” ug nakadani sa pagtagad sa asawa sa iyang agalon, si Potipar. Gihimo niya ang tanan niyang mahimo sa paghaylo kaniya. Ug ang Bibliya wala mag-ingon nga siya maot o nga gingil-aran si Jose kaniya. Bisan pa niana, gisalikway niya ang iyang pangamoral. Giunsa niya paghimo kadto?

Una sa tanan, si Jose malig-on sa iyang mga pagtuo. “Sa unsang paagi makabuhat ako niining dakong pagkadaotan ug makasala batok sa Diyos?” miingon siya. Bisan tuod walay tino sinulat nga balaod batok sa una-kaminyoong sekso niadtong panahona, ang iyang konsensiya nagtug-an kaniya nga ang buot buhaton sa asawa ni Potipar maoy daotan. Bisan pa niana, siya mipadayon. Sa kadesperado gilabnot niya ang iyang biste ug gihangyo siya: “Higda ipon nako!” Si Jose wala mag-usik ug panahon sa pagpagaan sa kahimtang pinaagi sa usa ka komedya, ni iya siyang gitudloan bahin sa maayong kagawian. Dihadiha “iyang gibiyaan ang iyang biste diha sa iyang kamot ug mikalagiw.”​—Genesis 39:9-12.

Si Jose nakalihok dayon kay dili siya kinahanglang mohukom kon unsay buhaton. Ang iyang hukom nahimo na. Gipalabi niya nga maagoman ang sangpotanan sa iyang kapungot inay pasuk-on si Jehova. Ug masakit ang sangpotanan; si Jose gibalhog sa bilanggoan! Apan gipanalanginan ni Jehova ang iyang paningkamot sa pagpabiling maputli. Sa kadugayan siya nahimong pangunang sakop sa korte ni Paraon ug nahiusa pag-usab sa iyang pamilya nga dugay nang nahilayo kaniya.

Ang imong paningkamot sa pagpabiling “walay-ikasaway ug walay sala . . . taliwala sa baliko ug hiwi nga kaliwatan” susamang panalanginan ni Jehova. (Filipos 2:15) Bisan kon daw unsay kahimtang sa sinugdan, ang matarong nga dalan kanunay mosangpot sa panalangin. Apan kinahanglang ikaw mahimong determinado nga magpabiling maputli sama kang Jose. Kinahanglang ikaw magmalahutayon ug dimabalhinon sa imong paningkamot, nga pasagdang ang imong ‘Dili magpasabot nga Dili.’ (Mateo 5:37) Kinahanglang maandam ka ug buot makig-ambit sa imong gipasukad-sa-Bibliya nga mga pagtuo. Kon buhaton nimo kana, bisan ang labing way-ulaw nga mga babaye makasabot sa tin-aw​—ug basin dili ka na samokon!

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 19]

Unsay imong sanong ngadto sa imoral nga mga panghanggat?