“Mga Iro ba sa Yawa”?

ANG mga atake sa irong pit-bull sa Canada, Inglaterra, ug sa Tinipong Bansa kaylap nga namantala sa daghang mga tuig sa miagi. Ang U.S. Centers for Disease Control mitaho nga 42 porsiento sa 157 ka natino nga namatay tungod sa paak-sa-iro nga nahitabo sa Tinipong Bansa tali sa 1979 ug 1988, nalangkit sa mga irong pit-bull. Sa Britania ang palumagian sa balita nagtawag sa bangis nga pit-bull terriers ingong “Mga Iro sa Yawa.” Ang magasing Equinox nagtawag sa iro nga “usa ka banggiitang mamumunong makina.”

Diha sa ilegal nga dula sa pagpabugno sa iro, ang pit bull giisip nga “mao ang Cadillac sa mamamatay nga mga iro,” tungod sa kakusgan, kalagsik, kaisog, ug kabangis niini. Ang The Globe and Mail sa Toronto, Canada, nag-ingon nga ‘ang pit bull gipaliwat sa pagpatay sa ubang mga iro.’

“Ang samag-kumpit nga baba niini makahatag grabeng kadaot sa ubang mga hayop ug mga tawo, ilabina sa mga bata, nga dili makadepensa sa ilang kaugalingon,” mikomento ang The Toronto Star. Ang mangilngig nga mga asoy sa pag-atake naglakip nianang sa usa ka nuybe-anyos nga batang babaye nga lima ka oras gihimo ang plastic surgery sa iyang nawong human nga siya giatake sa usa ka pit bull. Ang usa ka 13-anyos gitambalan sa mga pinaakan diha sa nawong, lawas, mga bitiis, bulogan, ug sampot. Ang usa ka 21-anyos nga modelo nag-antos ug grabeng mga samad sa nawong, nga nagkinahanglag mga 70 ka tahi, sa dihang ang pit bull sa iyang higala migantig paak kaniya sa iyang pagsulay ug halok sa iro. Sa Inglaterra usa ka 54-anyos nga lalaki giatake sa duha niining “Mga Iro sa Yawa” ug ang iyang ilong giangkab.

Si Kathleen Hunter, ehekutibong direktor sa Toronto Humane Society, nagtuo niadto nga uban sa hustong pagbansay ang pit bull mahisama sa bisan unsang binuhi nga iro. Bisan pa, siya karon miadmiter nga ang “usa ka pit bull dunay usa ka genetikanhong hiyas nga naghimo niining dili gayod matag-ang hayop. Kini sa pagkatinuod maoy usa ka agresibo kaayong iro . . . , gipaliwat nga moatake bisag dili palagoton.”a Ang heneral manedyer sa mga serbisyo sa pagkontrolar sa mga hayop sa sanga sa Public Health Department sa Toronto, si Jim Bandow, miingon: “Ang pit bull samag inorasang bomba. Dili ka makaseguro kon kanus-a kini moatake.”

Ang mga magbabalaod naningkamot sa pagsulbad sa suliran pinaagi sa paghimo ug sa pagpadapat sa nagkalainlaing mga balaod. Ang mga tag-iya sa pit bull sa Edmonton, Canada, gipangayaon ug minimum nga $500,000 nga liability insurance ug gipabayad ug bayranan sa lisensiya nga $100. Sa Winnipeg, Canada, walay bag-ong mga pit bull ang gitugotan sulod sa siyudad, ug kinahanglang higtan ug busalan sa mga tag-iya ang ilang mga iro ug ipakita ang kamatuoran nga kini may $300,000 nga liability insurance. Ang Parliamento sa Britania nagpasag balaod nga may susamang mga obligasyon alang sa mga tag-iya sa pit bull. Ang paglapas moresulta ug multa ug sentensiya sa pagkabilanggo.

Sumala sa Kasugoan sa Diyos sa karaang Israel, ang peligrosong mga hayop kinahanglang bantayan. Kon ang usa ka peligrosong hayop tugotan nga makabuhi, ang tag-iya may obligasyon sa ipahinabong kadaot niini. Kon ugaling ang hayop mopahinabog kamatayon sa usa ka tawo, ang tag-iya sad-an sa dugo, ug nga mahimong mapildihan sa iyang kinabuhi. (Exodo 21:29) Tungod sa ginaingon sa Kasugoan sa Diyos, maoy dalan sa kaalam alang sa mga Kristohanon ang paghimog hinungdanong mga lakang sa pagkontrolar sa agresibo, dili matag-ang mga iro o mohukom nga dili magbuhi niini.

[Footnote]