Usa ka Malipayong Panimalay—Diin ang Duha Mahimong Usa

KON magtukod ka ug lig-on, luwas, haruhay nga balay, unsang materyales ang imong gamiton? Kahoy? Tisa? Bato? Ania ang girekomendar sa basahon sa Bibliya nga Proverbio: “Pinaagi sa kaalam ang usa ka balay matukod, ug pinaagi sa salabotan kini malig-on. Ug pinaagi sa kahibalo ang mga lawak mapuno sa tanang bililhon ug makapalipay nga mga butang.” (Proverbio 24:3, 4) Oo, nagkinahanglag kaalam, salabotan, ug kahibalo aron makatukod ug usa ka malipayong panimalay.

Kinsay motukod? “Ang tinuod nga maalamong babaye nagatukod sa iyang balay, apan ang usa nga buangbuang magaguba niana sa iyang kaugalingong mga kamot.” (Proverbio 14:1) Tinuod usab kini diha sa tawong maalamon nga nakasabot nga anaa ra kaniya ang paghimo sa iyang kaminyoon nga lig-on ug malipayon o huyang ug masulob-on. Unsang mga butanga ang nakahimog kalainan? Makaiikag nga ang mga sugyot sa pila ka modernong mga magtatambag sa kaminyoon duol kaayo sa walay paglubad nga kaalam sa Pulong sa Diyos, nga gisulat libolibo na ka tuig kanhi.

Pagpaminaw: “Ang tinuod nga pagpaminaw maoy usa sa labing dakong mga komplimento nga imong ikahatag sa laing tawo ug kini hinungdanon sa pagtukod ug pag-amping sa suod nga relasyon,” matud sa usa ka basahon sa kaminyoon. “Ang dalunggan sa mga maalamon maningkamot sa pagkaplag ug kahibalo,” nag-ingon ang Proverbio. (Proverbio 18:15) Sanglit ang bukas nga mga dalunggan dili man makita sama sa bukas nga mga mata o sa bukas nga baba, sa unsang paagi nimo ikapakita sa imong kapikas nga ikaw sa pagkatinuod naminaw? Usa ka paagi maoy sa pagpaaninag, o aktibong pagpaminaw.​—Tan-awa ang kahon sa panid 11.

Pagkaprangka ug kasuod: “Ang atong kultura supak sa pagkaprangka,” nagkanayon ang librong One to One​—Understanding Personal Relationships. “Kita gitudloan sukad sa pagkabata sa dili pagpanghilabot sa uban​—magmatinagoon bahin sa panalapi, mga ideya, mga pagbati, . . . bisan unsang butang personal. Kining leksiyona dili yanong mawala, bisan pag sa panahong kita ‘mahigugma.’ Gawas kon may padayong paningkamot nga magmaprangka, ang pagkasuod dili molambo.” “Ang mga plano mangapakyas kon walay pagbayloay sa hunahuna sa uban,” nag-ingon ang Proverbio, “apan uban niadtong nagkonsultahay adunay kaalam.”​—Proverbio 13:10; 15:22.

Kamaunongon ug pagsalig: Ang bana ug asawa nanumpa atubangan sa Diyos nga magmaunongon. Kon ang kapikas sa kaminyoon adunay pagsalig nga ang matag usa komitidong magmaunongon ngadto sa usa, ang gugma dili matugaw sa katahap, garbo, espiritu sa pag-indigay, pagkalinga nga makuha kanang iyang giisip nga maoy iyang angay nga bahin.

Pag-ambitay: Ang relasyon molalom pinaagi sa giambitang mga kasinatian. Sa paglakat sa panahon ang magtiayon makatagik ug bililhon mabulokong kasaysayan nga hamili sa usag usa. Ang pagpalandong sa pagbungkag nianang bugkos sa panaghigalaay halayo kaayo sa ilang mga hunahuna. “Adunay usa ka higala nga mas mounong pa kay sa usa ka igsoon.”​—Proverbio 18:24.

Kalulot ug kamabination: Ang malulot nga mga buhat makapuypoy sa mga kasungian sa kinabuhi ug makapakalma sa garbo. Ang mga sumbanan sa kalulot, kon nakagamot, magpabiling bug-os bisan pag ang mga emosyon moinit panahon sa panag-away, sa ingon gamay ra ang kadaot. Ang kalulot makamugnag mainiton nga kahimtang diin ang gugma molambo. Bisag malisdan sa pagpakitag kalulot ang usa ka tawo, ang Bibliya nagaingon: “Ang makapahimo sa usa ka yutan-ong tawo nga hiligugmaon mao ang iyang mahigugmaong-kalulot.” (Proverbio 19:22) Alang sa usa ka maayong asawa, “ang kasugoan sa mahigugmaong-kalulot maoy anaa sa iyang dila.”​—Proverbio 31:26.

Pagkamapaubsanon: Usa ka pangontra alang sa hilo sa garbo, ang pagkamapaubsanon mopukaw sa pagkaandam sa pagpangayog mga pasaylo ug sa kanunay nga mga pagpahayag ug mga pagpasalamat. Komosta man kon ikaw tinuod nga inosente sa giingon nga sayop? Nganong dili na lang malumong moingon, “Pasayloa ko nga nabalaka ka kaayo”? Ipakita ang kabalaka alang sa mga pagbati sa imong kapikas, unya tan-awon ninyong duha kon unsaon pagtul-id sa sayop. “Kadungganan alang sa usa ka tawo ang magpugong sa pagpakiglalis.”​—Proverbio 20:3.

Pagtahod: “Ang yawing pulong sa pag-ila sa mga kalainan sa matag usa ug duyog nga pagsulbad niini mao ang pagtahod. Kon unsay importante sa usa ka kapikas tingali dili sama ka importante sa lain. Bisan pa, ang matag kapikas makatahod kanunay sa panglantaw sa usa.” (Keeping Your Family Together When the World Is Falling Apart) “Tungod sa pagkamapahitas-on ang usa mopahinabo lamang ug panagbingkil, apan uban niadtong nagkonsultahay adunay kaalam.”​—Proverbio 13:10.

Pagpakatawa: Ang labing dulom nga mga gabon sa krisis mawala pinaagi sa dungan maayong pagkataw-anay. Kana mokatay latas sa mga bugkos sa gugma ug makahupay sa kabug-at nga sagad makadaot sa tin-aw nga panghunahuna. “Ang malipayong kasingkasing may maayong epekto sa panagway.”​—Proverbio 15:13.

Pagpanghatag: Sugdi ang positibong pagpangitag mga butang nga maapresyar may kalabotan sa imong kapikas ug magmadagayaon sa paghatag ug mga komplimento. Kining maanindot nga mga butang tingali mas makalipay sa kasingkasing kay sa usa ka sidang korbata o usa ka pungpong sa mga bulak. Siyempre, makapalit ka gihapon o makahimog maayong mga butang alang sa usag usa. Apan ang “labing dakong gasa nga imong ikahatag,” matud sa librong Lifeskills for Adult Children, “dili materyal nga mga butang. Kini maoy imong mga ekspresyon sa gugma ug apresasyon, imong pagdasig, ug imong tabang.” “Sama sa mga mansanas nga bulawan diha sa kinulit nga salapi ang usa ka pulong nga gilitok sa hustong panahon alang niana.”​—Proverbio 25:11.

Kon kining mga hiyasa ikatandi sa mga blokeng igtutukod sa relasyon sa kaminyoon, nan ang komunikasyon mao ang mikskla nga gikinahanglan sa pagsemento nianang tanan. Busa, unsay mahimo sa mga magtiayon sa dihang mobangon ang mga panaglalis? “Inay tan-awon ang lahi nga panglantaw sa imong kapikas ingong tinubdan sa away, . . . tan-awa kana ingong tinubdan sa kahibalo. . . . Ang mga detalye sa adlaw-adlaw nga kinabuhi mahimong mina sa bulawan sa impormasyon,” matud sa librong Getting the Love You Want.

Nan, tan-awa ang matag higayon sa panaglalis dili ingong hagit sa pagpakig-away, kondili ingong usa ka bililhong higayon sa pagsabot niining usa nga imong gihigugma. Magkaubang dawata ang hagit sa pagsulbad sa suliran ug paglawig ngadto sa malinawong mga dunggoanan sa panag-uyonay, sa ingon nagapalig-on sa mga bugkos, nagapalalom sa gugma nga nagahimo kaninyong duha nga usa.

Nakita ni Jehova nga Diyos ang dakong katahom sa pagtinabangay ug busa nagtukod niana diha sa iyang kalalangan​—diha sa hatag-dawat nga siklo sa oksihena sa mga tanom ug mga hayop, sa mga tuyokanan sa kabitoonan sa kalangitan, sa makaayo-sa-usag-usa nga relasyon sa mga insekto ug mga bulak. Mao, usab, diha sa panaghiusa sa kaminyoon, mahimong maglungtad ang mainit nga siklo diin ang bana, sa pulong ug sa buhat, mopasalig sa iyang asawa sa iyang gugma ug ang masaligon, mahigugmaong asawa matagbawong mosunod sa iyang pagpanguna. Mao nga, ang duha sa pagkatinuod mahimong usa, nga mohatag kalipay sa usag usa ug sa Tagmugna sa kaminyoon, si Jehova nga Diyos.

[Kahon sa panid 11]

“Bantayi ang Imong Pagpamati.”​—Lucas 8:18

Ang aktibong pagpamati maoy usa ka paagi sa pagtino nga ang mamumulong ug ang mamiminaw nagkasinabot. Kini gitawag usahay ug pagpaaninag, sanglit ang mamiminaw mosulay sa pagkomento sa mga pulong nga iyang madunggan ug nasabtan. Kini mao ang paninugdang mga lakang:

1. Pagpaminawg maayo; paminaw sa hinungdanong mga mensahe.

2. Sabta ang mga pagbati nga nagpaluyo sa mga pulong.

3. Sublia ngadto sa mamumulong kon unsay imong nadunggan. Ayawg pagpanghukom, panaway, o pakiglalis. Ipahibalo lamang sa tawo nga eksaktong nadawat nimo ang mensahe. Ilha ang mga pagbati.

4. Ang mamumulong tingali mouyon o motul-id sa imong mga gisulti ug tingali ipatin-aw pa niyag dugang ang gihisgotan.

5. Kon ang imong pagsabot dili husto, sulay pag-usab.

Ang aktibong pagpaminaw ilabinang epektibo sa pagwala sa kahapdos sa pagsaway. Dawata ang kamatuoran nga ang pagsaway kasagarang may pagkatinuod. Basin ug gisulti kini sa masakit nga paagi, apan inay madepensahong mopasakit ug balik sa nagsaway, nganong dili gamiton ang aktibong pagpaminaw aron molinaw ang kahimtang? Ipaila nga nasabtan nimo ang bisan unsang mga kahiubos nga tingali ikaw ang gipasanginlan, ug tan-awa kon sa unsang paagi ang butang matul-id.

[Kahon sa panid 12]

“Kon ang Usa Adunay Hinungdan sa Pagreklamo.”​—Colosas 3:13

Sa dihang ikaw may reklamo, unsa ang labing maayong paagi nga imo kanang masulti nga dili makapahinabog away? Una, komendahi ang imong kapikas alang sa iyang maayong tuyo. Tingali gibati nimo nga siya walay konsiderasyon, dili mahunahunaon, danghag, dili maalamon​—apan sa kinatibuk-an malagmit nga walay gihunahunang daotan. Sa kalmadong paagi ipahayag ang imong mga pagbati nga walay akusasyon: “Sa imong gihimo kini, akong gibati nga . . .” Niini walay mahitabong away. Yano lang kini nga nagpahayag sa imong gibati ug wala mangakusar sa imong kapikas. Sanglit malagmit wala gayod tuyoa sa imong kapikas nga pasuk-on ka, ang reaksiyon tingalig dili-pagdawat o mangatarongan. Hinunoa, isentro ang pagtagad sa suliran, ug magmaandam sa pagsugyot ug sulbad.

[Hulagway sa panid 10]

Ang tinuod nga pagpaminaw maoy usa sa labing dakong mga komplimento nga imong ikahatag sa laing tawo