Ang Hunahuna sa Bibliya
Unsang Matanga sa Pagdiborsiyo ang Gidumtan sa Diyos?
“DAGHAN ang suliran nga nagauban sa akong pagdiborsiyo,” misulat ang usa ka Kristohanong babaye kansang bana nagmaluibon. “Ang panahon sa pagpasibo dili sayon. Kinahanglan kong magpasibo dili lamang sa mental apan usab sa pinansiyal ingon man sa espirituwal. Wala ako masayod kon panalanginan ni Jehova ang akong desisyon, tungod kay akong nasayran nga ang Kasulatan nagaingon nga siya nagadumot sa diborsiyo. Kini kanunayng nagahasol kanako.”
Dihang matapos ang kaminyoon, ang mga komplikasyon magpadayon. Usa ka bag-ong hut-ong sa mga suliran ang kalit nga mobangon. Ang mga pagbati—depresyon, kamingaw, ug pagkasad-an—motungha lag kalit. May pakigbisog alang sa legal nga katungod sa pagpadako sa bata. Ang anak lalaki o kaha babaye nga nagatawag kang Mama o Papa. Ang mga kalisod sa pinansiyal nga nagapabug-at sa kahimtang. Ang paningkamot nga mabuntog ang kahidlaw sa mga pakigsuod nga gitugot lamang sulod sa kaminyoon.
Unya anaa pa ang panglantaw sa Diyos nga pagahunahunaon. Ang Bibliya nagaingon nga ang Diyos ‘nagadumot sa pagdiborsiyo.’ (Malakias 2:16) Kini bang mga pulonga nagkahulogan nga ang Diyos nagadumot sa tanang pagdiborsiyo? Busa, ang usa ba ka Kristohanon kinahanglang mobating sad-an tungod sa pagdiborsiyo dihang ang kapikas nagmaluibon? Alang sa mga tubag, atong tan-awon ang mga kahimtang sa adlaw ni Malakias nga nakatukmod sa Diyos sa pagsulti nga iyang gidumtan ang pagdiborsiyo.
“Dili Kamo Magmaluibon”
Si Malakias nanagna tapos sa 443 W.K.P., mga usa ka siglo human sa pagpamauli sa hininginlang mga Hudiyo gikan sa Babilonya. Alaot nga mga kahimtang ang milambo sa Juda, ilabina taliwala sa mga saserdote. (Malakias 2:7-9) Mga buhat sama sa pamakak, panapaw, panglimbong, ug pangdaogdaog maoy kasagaran taliwala sa mga Israelinhon sa kinatibuk-an. (Malakias 3:5) Kining mga kahimtanga misangpot sa hilabihang kakulang sa pagtuo nga ang pipila nakahinapos: “Walay kapuslanan ang moalagad sa Diyos.”—Malakias 3:14.
Ang relihiyoso ug moral nga kadunotan sa adlaw ni Malakias nabanaag usab sa nagkaus-os nga pagtahod sa kaminyoon. Daghang Israelinhong lalaki ang nakigdiborsiyo sa mga asawa sa ilang pagkabatan-on, tingali aron makigminyo sa mas batan-on paganong mga babaye. Ang halaran ni Jehova napuno sa mga luha sa gisalikway nga mga asawa nga nangadto sa sangtuwaryo aron mohilak ug moagulo sa atubangan sa Diyos.—Malakias 2:13-15.
Unsay gibati ni Jehova nga Diyos mahitungod sa maong pagdiborsiyo? Pinaagi ni Malakias siya nagpasidaan: “‘Magbantay kamo sa inyong mga espiritu, ug ayaw itugot nga adunay usa nga magbuhat sa pagkamaluibon batok sa iyang asawa sa inyong pagkabatan-on. Kay gidumtan niya ang pagdiborisyo,’ nagaingon si Jehova ang Diyos sa Israel . . . ‘Ug magbantay kamo sa inyong espiritu, aron dili kamo magmaluibon.’” (Malakias 2:15, 16) Sumala sa Theological Wordbook of the Old Testament, ang Hebreohanong pulong nga gihubad ‘mabudhion’ nagkahulogang “malimbongon, dili matinud-anon.” Sa Salmo 59:5, usa ka partisipyong porma niining verbo gihubad ug “mga traydor.”
Uban nianang kahimtanga, masabtan natog maayo ang mga pulong sa Malakias 2:16: “Siya nagadumot sa pagdiborsiyo.” Si Jehova nagadumot sa matang sa diborsiyo nga naglangkit sa walay hinungdang pagdiborsiyo sa kapikas aron mokuhag lain. Pananglitan, usa ka lalaki nga nanapaw ug unya nagdiborsiyo sa iyang inosenteng kapikas batok sa kabubut-on sa iyang asawa o nagpugos sa asawa nga diborsiyohan siya aron makaminyo siyag lain sa pagkatinuod nagmaluibon sa iyang asawa. Kining maluibon, dili matinud-anong pagtratar sa usa ka inosenteng kapikas maoy dulumtanang sala sa mga mata sa Diyos. Ang lalaki nga mikuha sa kinamaayohang mga tuig sa kinabuhi sa babaye ug unya misalikway kaniya, tingali tungod sa usa ka mas bata nga babaye, sa pagkatinuod usa ka traydor.a
Nan, unsa man labot sa inosenteng kapikas nga mipili sa pagdiborsiyo sa kapikas nga nanapaw? Ang Diyos ba nagdumot usab sa ingong mga pagdiborsiyo?
Ang Kaugalingong Panig-ingnan sa Diyos
Masayran ba gayod sa Diyos kon unsay pagbati sa dihang mohimog desisyon kon kaha diborsiyohan o dili ang mapanapawong kapikas? Sa simbolikong pagkasulti, giisip ni Jehova ang iyang kaugalingon nga naminyo sa karaang nasod sa Israel pinaagi sa iyang pagpakigtugon kanila. (Isaias 54:1, 5, 6; 62:1-6; Jeremias 31:31, 32) Ingong usa ka bana, si Jehova matinud-anon gayod, nga wala iliso ang iyang mga pagbati ngadto sa ubang mga nasod. (Salmo 147:19, 20; Amos 3:1, 2) Apan komosta na man ang Israel? Unsang matanga sa asawa kining nasora?
Sa katibuk-an ang nasod sa makadaghan dili matinud-anon sa pakigtugon, nga ngadtongadto nakaabot sa punto nga gibatbat diha sa pag-ampo nga natala sa Daniel 9:5, 6: “Kami nakasala ug naghimog sayop ug milihok sa daotang paagi ug mingsukol; ug mitalikod gikan sa imong mga sugo ug gikan sa imong mga tulomanon. Ug wala kami magpatalinghog sa imong mga alagad nga mga manalagna, nga nanagsulti sa imong ngalan sa among mga hari, sa among mga prinsipe ug sa among mga amahan ug sa tanang katawhan sa yuta.” Sa mga mata ni Jehova, ang maong pagkadili matinud-anon nahisama sa usa ka asawa nga nanapaw.—Jeremias 3:1.
Human sa mga siglo nga pagpailob ug pag-antos, unsay gihimo ni Jehova? Pinaagi sa paghimog kusganong hudisyal nga aksiyon, nga nagpalagpot una sa taga-amihanan nga mga tribo unya sa taga-habagatang mga tribo gikan sa ilang yuta ngadto sa pagkahininginlan, si Jehova, sa ingon, nagdiborsiyo sa iyang kaugalingon gikan sa nasod. (Jeremias 3:8; Daniel 9:11, 12) Busa tungod sa iyang kaugalingong pananglitan, sa unsang paagi kini pagadumtan ni Jehova nga Diyos sa dihang ang inosenteng kapikas mipili nga diborsiyohan ang usa ka kapikas nga nagmaluibon sa panumpa sa kaminyoon?
Ang kaminyoon maoy balaang kahikayan sa mga mata sa Diyos, ug kadtong mosulod niana kinahanglang dili pakamenoson ang panumpa nga ilang gihimo. (Hebreohanon 13:4) Apan kon ang kapikas sa usa dili matinud-anon sa panumpa pinaagi sa “pagpakighilawas,” ang Diyos naghatag ug katungod sa inosente sa pagdesisyon sa pagpasaylo o sa pagdiborsiyo. (Mateo 19:9) Kana maoy lisod nga desisyon, usa nga ang inosenteng kapikas lamang ang mohimo. Dihang ang inosente mohukom sa pagtapos sa kaminyoon, siya dili kinahanglang mobating sad-an tungod sa pagdiborsiyo. Hinumdomi nga si Jehova nagadumot, dili sa tanang pagdiborsiyo, kondili sa matang sa pagdiborsiyo nga naglangkit sa dili-kasulatanhong pagsalikway sa usa ka kapikas aron mokuhag lain.b
[Mga footnote]
a Sa tibuok Kasulatan, si Jehova nga Diyos nagsulti mahitungod sa iyang kaugalingon ingong nagdumot sa mga tinamdan ug mga matang sa panggawi nga makasasala. (Deuteronomio 16:22; Proverbio 6:16-19; 8:13; Isaias 1:14; 61:8) Sa pagtagad niining impormasyona, ang pagdiborsiyo nga gihisgotan sa Malakias 2:16 maoy usa usab ka matang nga makasasala sa iyang mga mata.
b Ang pagdiborsiyo gikan sa mapanapawong kapikas maoy usa ka personal nga desisyon. Alang sa panaghisgot sa kadaiyang mga hinungdan nga ang inosenteng kapikas makatimbangtimbang sa pagdesisyon kon kaha mohangyog Kasulatanhong diborsiyo, palihog tan-awa ang Bantayanang Torre nga mga isyu sa Agosto 15, 1993, panid 5, ug Mayo 15, 1988, mga panid 4 hangtod 7.
[Picture Credit Line sa panid 20]
Historic Costume in Pictures/Dover Publications, Inc., New York