Usa ka Kinabuhi nga Dili Nako Gustong Ilisdan
DAGHANG tawo nagbasol sa paagi nga ilang gigamit ang ilang mga kinabuhi. Tingali sila moingon: ‘Kon maibalik ko lang unta ang kagahapon, pagkadaghang butang ang akong pagahimoon sa laing paagi!’ Apan sa pagtan-aw nako sa akong kinabuhi, bisan tuod usa nga dili sayon, kini usa ka kinabuhi nga dili nako gustong ilisdan.
Gimatuto ako ingong usa sa mga Saksi ni Jehova sa akong mga ginikanan ug natisok sa akong kasingkasing ang kasugoan sa Diyos sukad pa sa pagkamasuso. (2 Timoteo 3:15) Wala akoy mahinumdoman nga panahon nga wala makatambong ug mga tigom ug mga kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova. Ug ingong usa ka batang babaye, mikuyog usab ako sa mas gulang nga mga Saksi sa pagduaw sa mga tawo aron tabangan sila nga makakat-on sa paglaom nga anaa sa Bibliya labot sa walay kataposang kinabuhi sa usa ka paraisong yuta ubos sa pagmando sa Gingharian sa Diyos. (Mateo 24:14) Mahinumdom pa ako nga sa nag-edad ug singko anyos nagtanyag ngadto sa uban ug pulyeto nga nag-ulohang The Kingdom, the Hope of the World.
Ang akong mga ginikanan unang nakadungog sa kamatuoran mahitungod sa Gingharian sa Diyos niadtong 1917. Bisan tuod mga magsisimba, ilang nailhan ang kamatuoran diha sa usa ka pakigpulong nga gipahayag sa Bridgeton, New Jersey, T.B.A., sa usa ka nagapanawng hawas sa Watchtower Society. Ang akong apohang lalaki naminaw sa maong pakigpulong, ug siya usab nakombinsir nga ang iyang nadunggan maoy kamatuoran. Dayon, sa dihang nag-edad ako ug 14, sa usa ka kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova sa Detroit, Michigan, ako gibawtismohan sa pagpasimbolo nga ako nagpahinungod sa akong kinabuhi kang Jehova.
Niadtong mga tuiga ang among senemanang mga tigom alang sa pagtuon sa Bibliya gihimo sa among salas. Sa ulahi usa ka tindahan ang gipalit ug gihimong usa ka Kingdom Hall. Kaniadto diyutay ra ang mga Kingdom Hall. Apan karon, sa tibuok kalibotan, tinagpulo ka libo sa ingong mga tigomanan ang gitigoman sa kapin sa 70,000 ka kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova.
Pagsugod sa Bug-os-Panahong Ministeryo
Ang akong inahan nagsugod sa iyang karera ingong bug-os-panahong ministro niadtong 1939 ug nagpadayon hangtod sa iyang kamatayon sa edad nga 85. Ang akong magulang nga lalaki, si Dick, ug ako nagsugod sa among mga karera sa bug-os-panahong pag-alagad niadtong Abril 1, 1941, sa dihang nagsilaob ang Gubat sa Kalibotan II sa Uropa ug ang pagsupak batok sa mga Saksi ni Jehova maoy kaylap tungod sa among neyutral nga baroganan labot sa politika.
Tulo sa batan-ong mga Saksi nga lalaki sa among kongregasyon gisentensiyahan ug lima ka tuig sa bilanggoan tungod sa ilang neyutralidad. Pagkamakapalig-on nga makita nga kining duha ka lalaki nag-alagad gihapon ingong mga ansiano diha sa kongregasyon! Sa ulahi ang akong igsoong lalaki nag-alagad sa Brooklyn Bethel, ang tibuok kalibotang hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova, sa New York, ug sa gihapon nag-alagad ingong usa ka ansiano sa among lungsod sa Millville, New Jersey.
Kadtong mga tuig sa gubat lisod kaayo sa Tinipong Bansa, maingon sa ubang dapit, alang sa mga Saksi ni Jehova. Kasagaran na ang kalihokan sa magubtanong panon. Ang mga bata gipalagpot gikan sa tunghaan. (Tan-awa ang Hulyo 22, 1993, Pagmata! bahin sa kinabuhi ni Lillian Gobitas Klose.) Linibo sa among espirituwal nga mga igsoong lalaki ang gibilanggo, busa kaming mga babaye ang naghimo sa lainlaing mga buluhaton sa kongregasyon. Sa maong katarongan, sa dihang bata pa ako, ako ang nagagunit sa among literatura. Uban sa tabang ni Jehova kami nakasagubang sa lisod nga mga tuig sa gubat, ug sa dihang namalik ang mga igsoon gikan sa bilanggoan, ang mga butang miuswag.
Niining panahona nga si Lyman Swingle gikan sa Bethel miduaw sa among kongregasyon. Iya akong gidasig nga moadto sa Brooklyn ug motabang paghikay sa hinabang nga gihimo alang sa among isigka-Saksi sa Uropa liwas sa Gubat sa Kalibotan II. Mao nga niadtong Marso 1948, miadto ako sa Brooklyn.
Malipayong mga Tuig sa Usa ka Bag-ong Kongregasyon
Ako giasayn sa akong bag-ong kongregasyon, ang Brooklyn Center. Mao kadto ang unang kongregasyon nga naporma sa Siyudad sa New York ug sikbit nga mga dapit una pa sa Gubat sa Kalibotan I, hinuon ubos sa lain nga ngalan. Niadtong panahona, kadto nahimutang sa dapit sa Brooklyn Heights. Apan sa dihang miabot ako sa Brooklyn Center niadtong 1948, kana didto sa 5th Avenue ug 8th Street sa Brooklyn. Sulod sa hapit 30 ka tuig, kanang giabangan nga lokasyon nagsilbing among dapit tigomanan, hangtod nakapalit ug bag-ong tigomanan sa duol.
Dili gayod ako makalimot sa akong unang adlaw sa pagwali nga buluhaton sa Brooklyn—sa Henry Street. Kadto maoy dakong kausaban gikan sa pagsangyaw sa usa ka gamayng lungsod. Apan sa wala madugay nahibalag nako ang usa ka batan-ong ginang nga midawat ug literatura sa Bibliya ug miuyon sa pagtuon sa Bibliya sa balay. Sa lakat sa panahon nahimo siyang dedikadong alagad ni Jehova, ingon man ang iyang duha ka anak. Ang iyang anak lalaki, si Arthur Iannone, sa pagkakaron nagaalagad sa Brooklyn Bethel uban sa iyang asawa, si Linda, kauban sa ilang anak lalaki ug umagad.
Ang teritoryo sa kongregasyon nga among gisangyawan dako ug mabungahon. Uban sa tabang ni Jehova, ako nakaarang pagkakita sa daghan nakong mga gitudloan sa Bibliya nga nakakat-on sa kamatuoran ug nabawtismohan. Hangtod karon ang pipila nag-alagad ingong bug-os-panahong mga ministro niining nasora. Ang uban mga misyonaryo sa halayong mga yuta. Ang pila nahimong mga ansiano sa kongregasyon. Ug daghan ang nakaalagad sa ubang kapasidad ingong matinumanong mga magmamantala sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos.
Ang pagtubo maoy katingalahan. Diin sa sinugdan dihay usa lamang ka kongregasyon sa Siyudad sa New York ug sa sikbit nga dapit, karon adunay hapit 400 sa Siyudad sa New York lamang. Pagkamalipayong kagahapon alang kanako nga nakapakig-ambit sa pipila niining pag-uswag!
Milambo ang Interes sa mga Tawo nga Pranses ug Pinulongan
Sa katuigang 1960, misugod kami pagkaplag ug daghang tawo nga Pranses ug pinulongan diha sa teritoryo sa kongregasyon nga namalhin gikan sa Haiti. Ang kadaghanan nagsultig diyutayng Ingles o dili gayod makamao mosulti. Diha ang hagit. Sa unsang paagi namo sila matabangan nga makakat-on ug dugang bahin sa Bibliya? Dili ako makasultig Pranses, apan pinaagi sa Ingles nga kopya sa usa ka pasikaranang tun-anan sa Bibliya sa usa ka kamot ug ang Pranses nga hubad niadtong libroha sa pikas, nakaarang ako sa pagdumala ug mga pagtuon sa Bibliya.
Ugaling, walay mga tigom nga gihimo sa Pranses aron matabangan kining maong mga tawo nga mouswag sa espirituwal. Maoy katarongan nga si bisan kinsang misyonaryong Saksi nga makaduaw sa Brooklyn ug makasultig Pranses dihadiha hangyoon sa pagtabang. Usa sa unang mitabang mao si Nicolas Brisart, nga maoy koordinetor sa Komite sa Sanga sa Guadeloupe. Iyang gihatag ang among unang pakigpulong publiko sa Pranses sa balay ni Sister Bertha Luisdon, nga sa gihapon matinumanong naga-alagad kang Jehova. Kaluhaag pito ka tawo ang mitambong.
Sa gihapon, niadtong panahona, gawas sa Espanyol, walay langyawg-pinulongan nga mga kongregasyon sa Siyudad sa New York. Busa ang ideya sa opisyal nga pagtukod ug Pranses ug pinulongan nga kongregasyon lisod gani nga handurawon. Sa pagkatinuod, usa ka nagapanawng magtatan-aw naghimo pa gani sa mga butang nga labaw nga walay paglaom sa dihang iya kaming gipahibalo nga ang polisa niadtong panahona mao ang pagdasig sa mga tawo nga nagpuyo sa nasod sa pagkat-on sa Ingles.
Si Brader Fred W. Franz, nga sa ulahi nahimong presidente sa Watch Tower Society, maoy tinubdan sa pagdasig. Siya miingon: “Kon kabubut-on ni Jehova, Mary, may mahimong usa ka Pranses nga Kongregasyon.” Nakapadasig usab mao si Brader Harry Peloyan, ang nagadumalang magtatan-aw sa Brooklyn Center nga Kongregasyon. Siya nag-ingon nga sa mga gabii nga wala gamita ang Kingdom Hall, makahimo kami ug dili-opisyal nga Pagtuon sa Libro sa Kongregasyon ug mga pakigpulong publiko matag panahon nga may bisita nga makasultig Pranses.
Niadtong tungora may ubay-ubay na kaming bawtismadong mga igsoong lalaki gikan sa Haiti nga namalhin dinhi, apan wala pay igsoong may igong eksperyensiya aron manguna sa pag-organisar sa pinulongang Pranses. Dayon, si Brader Timothy Galfas, nga naedukar sa Paris ug niadtong tungora membro sa pamilyang Bethel sa Brooklyn, nasayod sa among kahimtang. Matag Sabado human sa pagtrabaho sa Bethel, mogawas siya, ug mangita kamig Haitian nga mga igsoong mga lalaki ug babaye nga nagpuyo dinhi apan wala mahibalo kon asa makig-uban.
Sa wala madugay aduna kamiy mga 40 ka tawo nga nakig-uban kanamo. Among gihangyo ang among magtatan-aw sa sirkito nga mosulat sa Sosyedad aron hatagan kamig pagtugot alang sa opisyal nga Pagtuon sa Libro sa Kongregasyon sa Pranses. Pagkadako sa among kalipay sa dihang kini giaprobahan! Sa ulahi nakakuha usab kami ug permiso nga makabaton ug regular nga mga pakigpulong publiko ug senemanang Pagtuon sa Bantayanang Torre.
Ang Unang Pranses nga Kongregasyon
Niadtong Disyembre 1, 1967, among nadawat ang pagtugot nga motukod ug usa ka Pranses nga kongregasyon, ang una sa Tinipong Bansa. Kana makig-ambit sa Kingdom Hall sa Brooklyn Center ug Prospect nga mga kongregasyon. Kami nalipay gayod! Nasayod kami nga ang tanan makahimog mas dako nga pag-uswag sa espirituwal diha sa pinulongan nga ilang nasabtan. Ang giapresyar ug dako sulod niadtong tanang mga tuig sa among nagatubong mga pag-antos mao ang pagpaluyo sa mga igsoong sama nila ni Harry Peloyan, George Haddad, ug Carlos Quiles, kinsa miporma sa komite sa pag-alagad sa Brooklyn Center.
Dali ra kaming mitubo. Sa wala madugay bag-ong mga kongregasyon nga Pranses ang naporma sa Manhattan, Queens, ug Nyack, New York. Ang nagtabang niining pag-palapad mao si Jeff Keltz ug Tom Cecil sa Brooklyn Bethel. Si Brader Keltz nag-alagad ingong among magtatan-aw sa sirkito, ug si Brader Cecil nag-alagad sa among Komite sa Distritong Kombensiyon. Ang uban nagtabang, sama sa mga misyonaryo nga tungod sa panglawas namauli sa Tinipong Bansa gikan sa mga nasod diin gigamit ang pinulongang Pranses. Pagkabililhon sa ilang tabang! Apil kanila mao si Stanley Boggus, nga nag-alagad ingong nagadumalang magtatan-aw ug kapuling magtatan-aw sa sirkito.
Pagkamakalipay nga panahon kadto nga makita kanang gamayng grupong Pranses sa 5th Avenue ug 8th Street nga mitubo ngadto sa dinosenang kongregasyon ug duha ka sirkito! Sa pagkamatuod, nakabaton kami sa among unang sirkitong asembliya sa Pranses niadtong Abril 1970. Si Brader Nathan H. Knorr, presidente kaniadto sa Watch Tower Society, nagpahayag kanamo sa Biyernes sa gabii ug nanghinaot kanamo ug maayo. Niadtong ting-init nakabaton usab kami sa among unang distritong kombensiyon, sa silong sa estadyum sa Roosevelt Stadium sa Siyudad sa Jersey, New Jersey. Kadto igang ug abogon nga dapit, apan ang kapin sa 200 nga tumatambong nalipay kaayo nga makapaminaw sa tibuok programa, lakip ang drama, diha sa Pranses.
Kadto makalilipay usab sa dihang, niadtong 1986, gitugotan kami sa paggamit sa Jersey City Assembly Hall of Jehovah’s Witnesses alang sa among distritong kombensiyon. Sa usa ka Pranses nga kombensiyon didto sa miaging tuig, 4,506 ang mitambong, uban sa 101 nga nabawtismohan. Sa samang panahon, laing Pranses nga kombensiyon ang gihimo sa Florida.
Matinumanong mga Kauban sa Kuwarto
Laing bahin sa akong kinabuhi nga maayo kaayo mao ang pagpakig-ambit sa apartment sa Brooklyn uban sa ubang mga igsoong babaye nga anaa sa bug-os-panahong pag-alagad. Ang unang duha (Rose Lewis Peloyan ug Madelyn Murdock Wildman) nakasulod sa Bethel. Sa ulahi duha pa (Lila Rogers Molohan ug Margaret Stelmah) nahimong mga membro usab sa pamilyang Bethel. Duha pa (Barbara Repasky Forbes ug Virginia Burris Beltramelli) mitungha sa Watchtower Bible School of Gilead ug sa gihapon naga-alagad sa Guatemala ug Uruguay.
Kaming mga magsoong babaye naghatag panahon sa paghisgot sa usa ka teksto sa Kasulatan sa pagsugod sa among adlaw, dayon moadto kami sa among sekular nga trabaho ug sa ministeryo. Mopauli kami sa gabii nga kapoy ug gutom apan malipayon! Daghan kamig makapalig-ong mga kasinatian nga ikapaambit! Pananglitan, usa ka higayon nagdumala akog pagtuon sa usa ka batan-ong babaye, si Elisa Beumont Farina, nga miinsister nga ang iyang pagtuon pagahimoon sa 10:00 s.g. Dali ra siyang miuswag. Sa unang higayon nga giuban nako siya sa ministeryo, siya miingon: “Ayaw paghunahuna nga buhaton ko kini sa tanang panahon!” Apan nahimo siyang bug-os-panahong ministro ug sa ulahi mitambong sa tunghaan sa Gilead, nga nag-alagad sa daghang tuig sa Ecuador. Sa gihapon nagaalagad siya sa bug-os-panahon, sa Trenton, New Jersey.
Ang pila sa akong mga kauban sa kuwarto nakabaton ug mga anak nga nakaapresyar usab ug nag-alagad kang Jehova. Sa miaging tuig ang anak babaye (Jodi Robertson Sakima) sa usa nako ka kanhing kauban sa kuwarto (Virginia Hendee Robertson) naminyo ug karon nag-alagad uban sa iyang bana sa Brooklyn Bethel.
Sa mga nahimong kauban nako sa kuwarto, nga mikabat ug kapin sa 20, nalipay ako sa pag-ingon nga silang tanan nagpabiling matinumanon kang Jehova, ug daghan kanila sa gihapon nagpadayon diha sa bug-os-panahong pag-alagad.
Nagkalipay sa Among Tibuok-Yutang Pamilya
Nahimo usab kining tinubdan sa kalipay alang kanako nga mailaila ang daghang Saksi nga taga-ubang yuta. Pananglitan, sanglit kami nagpuyo duol sa hedkuwarter sa Sosyedad, nakapribilehiyo kami nga makapakig-uban sa mga estudyante nga nagatungha sa tunghaan sa misyonaryo sa Gilead, nga kaniadto nahimutang sa Brooklyn Bethel.
Duha ka estudyante, si Guenter Buschbeck, nga karon nagaalagad sa sanga sa Austria, ug si Willi Konstanty, nga nagaalagad sa sanga sa Alemanya, giasayn sa Brooklyn Center nga Kongregasyon samtang nagtungha sa Gilead. Pagkamaayong tinubdan sila sa pagdasig! Sila maoy positibong impluwensiya ngadto sa akong mga kauban sa kuwarto nga wala madugay sila usab naghunahuna sa pagtungha sa Gilead.
Sa makadaghan, ako nakapribilehiyo sa pagpalapad sa akong panaghigala uban sa among tibuok-yutang pamilya pinaagi sa pagbiyahe sa langyawng kayutaan. Nakatambong ako sa internasyonal nga mga kombensiyon ug nakakita pag-usab, diha sa ilang mga asaynment, ang daghang graduwado sa Gilead nga akong nakaila kaniadto.
Usa ka Tugob nga Kinabuhi
Sa pagtan-aw ug balik sa akong kinabuhi, ako makaingon nga kini kahibulongan—usa ka malipayong kinabuhi nga puno sa mga panalangin. Bisan pag ako nakabaton sa daghan sa kasagarang mga suliran nga dala niining sistema sa mga butang, wala gayoy nakapabasol kanako bahin sa akong kagahapon o sa pag-undang sa bililhong pribilehiyo sa bug-os-panahong pag-alagad.
Sa sayong pangedaron, gitisok kanako sa akong inahan ang mga pulong sa Salmo 126:5, 6: “Sila nga nanagpugas ug mga luha magaani sa kalipay. Siya nga magalakaw ug magahilak, dinala ang binhi nga igpupugas, sa walay duhaduha mobalik siya nga may kalipay, nga magadala uban sa iyang mga binangan nga humay.” Kanang maong teksto sa gihapon nagsilbing usa ka giya alang kanako. Bisag unsa pa ang suliran, si Jehova nagtabang kanako sa pagkaplag ug lutsanan aron mabuntog kana ug mahuptan kanang kalipay.
Ang akong kinabuhi maoy usa nga dili gayod nako gustong ilisdan. Wala akoy mga pagbasol sa paghatag sa mga 53 ka tuig kang Jehova diha sa bug-os-panahong ministeryo. Ako nagapanglantaw sa unahan sa pagpadayon sa pag-alagad kaniya sa walay kataposan diha sa iyang bag-ong kalibotan.—Sumala sa giasoy ni Mary Kendall.
[Hulagway sa panid 16]
Mary Kendall