Gibansay sa Pagpatay, Karon Ako Nagatanyag ug Kinabuhi
“Ang mga terorista naghupot ug mga bihag sa usa ka balay sa amihanang Israel.”
BAKASYON ako niadto sa hinapos sa semana gikan sa armi sa Israel ug nagkamping daplin sa Dagat sa Galilea sa dihang nadungog nako ang balita sa radyo. Nasayod kaayo ako kon unsay gipasabot niadtong mga pulonga. Opisyal ako sa armi sa usa ka espesyal nga yunit nga gibansay sa propesyonal nga paagi sa pag-atubang sa terorismo. Nasayod usab ako nga kinahanglang kauban ako niadtong modasdas, mopatay sa mga terorista, ug magbuhi sa mga bihag. Sa walay pagpanuko midalidali akog sakay sa akong kotse ug tulin nga mipadagan kutob sa akong mahimo ngadto sa dapit nga nahitaboan.
Tungod kay ang mga opisyal sa armi sa Israel kanunay nga mounag dasdas, nasayod ako nga kinahanglang kauban ako niadtong unang moatubang sa mga terorista, apan ang hunahuna nga mamatay o masamdan wala makapugong kanako. Miabot ako sa dapit nga nahitaboan pipila lamang ka minutos human ang akong mga higala sa among yunit milampos sa buluhaton, nga mipatay sa lima ka terorista ug nagluwas sa mga bihag. Dako ang akong kahigawad nga wala ako makaapil sa maong aksiyon.
Nganong ingon niana ang akong gibati? Tungod kay nasyonalistiko kaayo ako, ug gusto nakong pamatud-an ang akong gugma alang sa akong nasod. Apan sa unsang paagi ako nakasulod niining espesyal kontra-teroristang yunit?
Natawo ako sa Tiberias, sa Israel, niadtong 1958 ug gimatuto sa nasyonalistiko kaayong panimalay. Nagtuo ako nga kanunayng husto ang akong nasod. Busa sa dihang misulod ako sa armi niadtong 1977, miboluntaryo ako sa pag-alagad sa labing propesyonal nga yunit sa manggugubat sa armi sa Israel. Diyutay lamang nga porsiento niadtong nag-aplay ang gidawat aron magsugod sa kinalisdang pagbansay. Dili ang tanan nakahuman, ug niini, pipila lamang ang gipiling mahimong mga opisyal. Ako usa kanila.
Ang akong kalamposan nagbanaag gayod sa akong gugma alang sa akong nasod. Duna koy maayong katarongan nga magpasigarbo sa akong kaugalingon. Unsa pa man diay, usa ako ka opisyal sa espesyal nga yunit sa manggugubat nga naghimo sa mga butang nga wala hikit-i sa kasagarang tawo, bisan diha sa mga salida sa sine. Ugaling, ang kalamposan, kabantog, ug pagkatulokibon giubanan sa espirituwal nga kahaw-ang nga mitubo hangtod nga misugod ako sa pagkaamgo nga duna pay labaw nga kahulogan ang kinabuhi. Busa human sa kapin sa upat ka lisod kaayong mga tuig, mibiya ako sa armi aron sa pagbiyahe ug pagsinati sa bag-ong mga tawo, kayutaan, ug mga kultura.
Kon Nganong Ako Mibiya sa Israel
Ang akong mga panaw sa tibuok kalibotan nahunong sa dihang, sa Thailand, nahibalag nako si Kunlaya, nga nahimo nakong asawa, nga niadtong tungora nagtuon ug arte sa Unibersidad sa Bangkok. Walay usa kanamo ang nagplanong magminyo, apan ang among gugma mas kusganon kay sa among naamgohan. Busa mihunong si Kunlaya sa iyang pagtuon, gihunong nako ang akong mga panaw, ug mihukom kami sa pagsalo sa among mga kinabuhi. Diin? Sa Israel, siyempre. “Kinahanglang motabang ako sa pagpanalipod sa akong nasod,” ako siyang giingnan.
Sa Israel ang usa ka Hudiyo nga lalaki makaminyo lamang sa usa ka Hudiyong babaye; busa nasayod gayod ako nga si Kunlaya, nga kaniadto usa ka Budhista, kinahanglang makombertir ngadto sa Judaismo, usa ka butang nga nalipay siya sa paghimo. Apan wala siya dawata sa relihiyosong mga Hudiyo nga maoy mohimo sa maong pagkombertir. Bisag asa kami moduol aron mangayog tabang, nakadawat kami ug samang negatibong tubag: “Ang usa nga sama kanimo angayng mangitag buotan nga Hudiyong babaye ug dili makigminyo niining maong Hentil.” Dili lang kay si Kunlaya usa ka Hentil kondili lahi usab siya ug rasa.
Human sa unom ka bulan nga paningkamot, sa kataposan kami gidapit ngadto sa relihiyosong korte aron interbiyuhon sa tulo ka rabbi nga maoy modesisyon kon kaha si Kunlaya makombertir o dili. Didto gibadlong ako tungod kay buot makigminyo sa usa ka Hentil. Giingnan nila ako nga papaulion siya. “Nganong dili nimo siya himoong ulipon!” sugyot sa usa ka rabbi. Wala nila dawata ang among aplikasyon.
Dili ko na maagwanta kining maong pagtratar. Samtang wala pa sila makahuman ug sulti, akong gigunitan ang kamot ni Kunlaya ug mibiya sa korte, nga mipahayag nga si Kunlaya dili gayod mahimong usa ka Hudiyo bisan pag tugtan ug dili na nako gustong magpabiling usa ka Hudiyo. ‘Ang relihiyon nga nagtratar sa mga tawo niining paagiha wala ing bili!’ sulti nako sa akong kaugalingon. Karon nga nakahimo na ako sa akong desisyon, dihay linaing mga paningkamot aron bulagon kami. Bisan ang akong minahal nga mga ginikanan nalangkit niini tungod sa kusganon relihiyosong mga pagbati ug sa pagpit-os nga gipahamtang kanamo aron magkabulag.
Sa kasamtangan misugod ang gubat sa Lebanon tali sa kasundalohan sa Israel ug sa mga gerilyang Palestino. Ingon sa madahom, ako gitawag aron makig-away, ug samtang didto sa tungatunga sa teritoryo sa kaaway nga nagpameligro sa akong kinabuhi alang sa akong nasod, ang pasaporte ni Kunlaya gikuha gikan kaniya ug gipapahawa siya sa nasod. Kining tanan maoy bahin sa paningkamot nga bulagon kami. Sa panahon gayod nga akong nahibaloan kon unsay nahitabo, ang akong gugma sa akong nasod namatay. Sa unang higayon, misugod ako sa pagkaamgo kon unsay tinuod nga kahulogan sa nasyonalismo. Ako andam kaayo nga mohatag sa akong kaugalingon alang sa akong nasod, ug karon dili gani ako tugtan sa pagpakigminyo sa babaye nga akong gimahal! Gisakitan gayod ako ug mibati nga giluiban. Sa akong pagtuo, ang pagpalayas kang Kunlaya maoy pagpalayas kanako. Mao nga, ang pagpakigbisog alang sa pagpuyo ni Kunlaya sa Israel sa pagkamatuod maoy pagpakigbisog alang sa akong kaugalingong dapit sa Israel, usa ka butang nga dili ko gustong himoon.
Wala kamiy kapaingnan kondili ang pagsakay ug aryoplano paingon sa laing nasod aron magpakasal ug dayon pagpauli sa Israel sa paghimog kataposang mga kahikayan una mobiya sa nasod. Mibiya kami sa Israel niadtong Nobyembre 1983, apan nakig-uli una kamig maayong kabubut-on sa akong mga ginikanan. Kanunay nakong nakita ang relihiyosong pagkasalingkapaw ingong ang pangunang hinungdan sa among mga suliran, apan wala pa gayod ako magpahilayo gikan sa relihiyon nga sama niadtong tungora.
Pagkaplag sa Kamatuoran Mahitungod sa Mesiyas
Nakuratan gayod kami sa pagkasayod nga tungod sa usa ka partikular nga balaod sa paglalin dili kami makapuyo sa nasod sa akong asawa. Kinahanglan namong mangitag ikatulong nasod nga mapuy-an! Ang panganay namong anak lalaki natawo sa Australia, apan dili usab kami makapuyo didto. Mipadayon kami sa pagbalhin gikan sa nasod ngadto sa nasod. Duha ka tuig ang milabay, ug anam-anam kaming nawad-ag paglaom nga makakitag dapit diin mahimo kaming makapuyo nga permanente. Niadtong Oktubre 1985, miabot kami sa New Zealand. ‘Lain na usab nga nasod nga temporaryong kapuy-an,’ hunahuna namo samtang nagbaktas-angkas kami paamihanan dala ang among 11-ka-bulan nga batang lalaki. Apan nasayop gayod kami!
Usa ka gabii gidapit kami alang sa pagpangaon sa usa ka buotang magtiayon. Human makadungog sa among kaagi, ang asawa mitanyag nga motabang kanamo sa among aplikasyon alang sa permanenteng pagpuyo sa New Zealand. Sa misunod nga adlaw, una pa gayod manamilit, gihatagan niya akog gamayng libro nga nag-ulohang The New Testament (Gregong Kasulatan). “Basaha kana,” matud niya. “Ang tanang magsusulat niana mga Hudiyo.” Gisulod ko kadto sa akong bag ug misaad nga basahon kadto. Wala akoy ideya kon unsay unod niadtong libroha—ang mga Hudiyo kasagaran nga dili mobasa sa Kristohanong literatura. Sa ulahi mipalit kami ug karaang kotse ug mipaingon sa habagatan, nga naghimo sa kotse nga among balay.
Sa usa sa among gihunongan, nahinumdom ako sa akong gisaad. Gikuha nako ang libro ug misugod sa pagbasa niana. Nakaplagan nako ang akong kaugalingon nga nakakat-on bahin sa tawo nga akong pagaayran, gani pagadumtan, sumala sa gitudlo sa Hudiyong pagtuo. Nahingangha ako sa pagbasa nga si Jesus migugol sa kinadak-ang bahin sa iyang kinabuhi sa dapit nga halos gigugolan ko sa akong kinabuhi, sa dapit sa Dagat sa Galilea. Labi pa akong nahingangha sa pagkasabot sa mga butang nga iyang gipanulti. Wala pa gayod ako makadungog kang bisan kinsa nga nagsulti sama kaniya.
Gipangitaan nakog sayop ang maong tawo, apan wala akoy makita. Hinuon, nagustohan gayod nako ang iyang gitudlo, ug samtang daghan ang akong nabasa bahin kaniya, labi pa akong nahibulong kon nganong ang mga Hudiyo nagbakak kanako bahin kaniya. Misugod ako sa pagkasabot nga bisan tuod dili gayod ako relihiyoso sukad, na-brainwash diay ako sa relihiyon ingon man sa nasyonalismo. Ako nahibulong, ‘Nganong gidumtan siya pag-ayo sa mga Hudiyo?’
Ang akong pangutana sa bahin natubag sa dihang gibasa nako ang kapitulo 23 sa Mateo. Nahingangha ako samtang akong gibasa nga maisogong giyagyag ni Jesus ang pagkasalingkapaw ug ang daotang panggawi sa Hudiyong relihiyosong mga pangulo sa iyang panahon. ‘Walay nausab,’ hunahuna nako. ‘Kining mga pulonga ni Jesus mapadapat gayod sa Hudiyong relihiyosong mga pangulo karon. Nakita nako kini ug nasinati kini mismo!’ Napugos ako sa pagbaton ug halalom nga pagtahod alang niining tawo nga sa walay kokahadlok nagsulti sa kamatuoran. Wala ako mangitag laing relihiyon, apan dili nako ikapangulipas ang gahom sa pagtulon-an ni Jesus.
Pagkadungog sa Ngalang Jehova
Nahuman nakog basa ang mga katunga sa Gregong Kasulatan sa dihang miabot kami sa Milford Sound, sa Fiordland sa South Island sa New Zealand. Among giparking ang among kotse tapad sa laing kotse nga dihay naglingkod nga babaye nga taga-Asia sa duol. Ang akong asawa misugod pagpakig-estorya kaniya. Sa dihang miabot ang iyang Britanikong bana, giasoy namo kanila sa mubo ang among kaagi. Ang bana misugod dayon sa pagsugilon kanamo nga sa haduol nga umaabot, laglagon sa Diyos ang presenteng mga kagamhanan ug ang Iyang kagamhanan magamando sa usa ka matarong nga kalibotan. Bisan tuod nga daw maayo kadtong paminawon, nagtuo ako nga: ‘Nagdamgo ra kining tawhana.’
Ang tawo nagpadayon, nga nagsugilon kanamo bahin sa relihiyosong pagkasalingkapaw ug sa bakak nga mga pagtulon-an sa mga simbahan sa Kakristiyanohan. Dayon ang iyang asawa miingon: “Kami mga Saksi ni Jehova.” Misantop ug kalit sa akong hunahuna, ‘Nganong nalangkit kining maong mga Hentil sa Diyos sa mga Hudiyo? Ug uban nianang ngalang Jehova!’ Nasayod ako sa ngalan, apan kadto mao ang unang higayon nga nadungog nako kini nga gilitok. Ang mga Hudiyo wala tugti sa paglitok nianang ngalana. Ang magtiayon naghatag kanamo sa ilang adres ug pipila ka literatura sa Bibliya, ug kami milakaw. Wala kami masayod nga ang pagkahibalag niining duha magausab sa among mga kinabuhi.
Pagkaplag sa Kamatuoran
Duha ka semana sa ulahi nahibalik kami sa Christchurch. Nahikay alang kanamo nga magpuyo ug magtrabaho sa usa ka ranso sa mga karnero nga gipanag-iya sa mga membro sa Pentekostal nga simbahan. Sa umahan gitapos nako pagbasa ang Gregong Kasulatan ug misugod sa pagbasa niini pag-usab. Namatikdan nako kon unsa ka tinuod ang paglungtad sa Diyos alang kang Jesus. Sa unang higayon sa akong kinabuhi ako nakapangutana, ‘Tinuod ba nga naglungtad ang Diyos?’ Misugod ako sa pagpangita sa tubag. Nakakuha akog kopya sa tibuok Bibliya sa akong kaugalingong pinulongan, Hebreohanon, ug misugod sa pagbasa niana, aron pagkaplag ug dugang kahibalo bahin kang Jehova, ang usa nga nag-angkong Labing Gamhanang Diyos.
Ang akong asawa ug ako nakasabot dayon nga ang mga pagtulon-an nga among nakat-onan gikan sa mga tag-iya sa umahan dili uyon sa among ginabasa sa among Bibliya. Ni ang ilang panggawi. Sa pagkamatuod, sa usa ka higayon nahiubos gayod kami sa paagi nga kami gitratar sa umahan nga ako misulat bahin niana ngadto sa babaye nga naghatag kanamo sa Gregong Kasulatan. “Hangtod karon, ako nagtuo, nga ang Diyos nagpakita kanamo kon unsang ‘Kristiyanidad’ ang bakak, ug kon aduna gayoy Diyos, ipakita niya kanamo ang tinuod nga Kristiyanidad.” Misulat ako kaniya, nga wala masayod nga husto ang akong pagtuo. Niadtong tungora ako nahinumdom sa gisulti kanamo niadtong duha ka Saksi bahin sa pagkasalingkapaw sa mga simbahan. Nakahukom kami sa pagpakigkita pag-usab sa mga Saksi.
Pipila ka adlaw sa ulahi, gihikay sa maong magtiayon nga ang duha ka laing Saksi ni Jehova, nga nagpuyo sa duol, moduaw kanamo. Ila kaming gidapit alang sa panihapon. Sa ilang dapit among gihisgotan ang Bibliya, ug among nagustohan ang among nadunggan. Sa misunod nga adlaw gidapit kami pag-usab ug dihay laing dugay nga panaghisgot. Ang ilang gipakita kanamo gikan sa Bibliya makataronganon ug daling masabtan nga kami sa akong asawa mibati nga nakadiskobre ug usa ka butang nga kahibulongan, oo, ang kamatuoran!
Dili kami makatulog niadtong gabhiona. Nasayod kami nga ang among kinabuhi mamausab na sa dayon. Gisugdan nako ug basa ang librong Ikaw Mabuhing Walay Kataposan sa Paraiso sa Yuta, nga gipatik sa mga Saksi, ug samtang gibasa nako kini, gibati ko nga ako daw usa ka buta kanhi apan karon makakita na! Nasabtan nako ang katuyoan sa kinabuhi, kon nganong ang tawo gibutang sa ibabaw sa yuta, kon nganong kita mamatay, kon nganong gitugotan sa Diyos ang hilabihang pag-antos, ug kon sa unsang paagi ang mga panghitabo sa kalibotan nagatuman sa mga tagna sa Bibliya. Nanghulam ako ug daghang libro kutob sa mahimo gikan sa mga Saksi ni Jehova ug migugol ug daghang oras sa pagbasa niini. Dali ra nakong nasabtan ang pagkabakak sa mga pagtulon-an sa Trinidad, kalayonhong impiyerno, ug imortalidad sa kalag. Nagustohan nako ang lohika ug ang kusganong pangatarongan pinasikad sa Bibliya nga gigamit sa mga publikasyon.
Pagtandi sa mga Bibliya ug sa mga Magtutuo
Ang mga tag-iya sa umahan misulay sa pagpaluya kanamo sa pagtuon uban sa mga Saksi ni Jehova. “Lahi ang ilang Bibliya, usa ka sayop nga hubad,” giingnan nila kami. “Aw, susihon nako kon tinuod ba kana,” matud nako. Nanghulam ako ug pipila ka hubad sa Bibliya gikan sa mga tag-iya sa umahan ug mikuha usab ug kopya sa New World Translation of the Holy Scriptures ug gitandi kining tanan uban sa kopya sa Bibliya sa Hebreohanong pinulongan. Nalipay ako sa pagkadiskobre nga ang New World Translation maoy labing tukma ug tinuod nga hubad. Ang akong pagsalig sa mga publikasyon sa Watch Tower Bible and Tract Society midako.
Sa unang higayon nga kami mitambong sa Kingdom Hall, wala namo masabti ang tanang gihisgotan didto, apan wala kami malisdi sa pagsabot sa dakong gugma nga gipakita kanamo sa kongregasyon. Nakadayeg kami nga ang ngalang Jehova subsob nga gihisgotan. “Jehova, Jehova,” maoy gibalikbalik nakog sulti samtang mipauli gikan sa tigom. “Karon dili na lamang ‘Diyos,’ kini maoy ‘Jehova nga Diyos,’” matud nako sa akong asawa.
Sa ulahi namalhin kami ngadto sa Christchurch aron makig-uban ug dugang sa mga Saksi ni Jehova ug aron makatambong sa tanang tigom. Ang publikasyong Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? nagwagtang sa pagduhaduha gikan sa akong hunahuna nga si Jehova nga Diyos sa pagkatinuod naglungtad ug nga siya mao ang Maglalalang.
Nakaila Namo ang Palestinong mga Igsoon
Human makigkomunikar sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova sa Israel, nakadawat akog pipila ka sulat gikan sa mga Saksi didto. Usa sa mga sulat maoy gikan sa usa ka Palestino nga nagpuyo sa West Bank, ug ang iyang pasiunang mga pulong maoy: “Akong Igsoong Rami.” Nagtuo ako nga kadto kahibulongan, tungod kay ang mga Palestino maoy akong mga kaaway, ug ania usa kanila nagtawag kanakong “Akong Igsoon.” Misugod ako sa pag-apresyar sa talagsaong tibuok-kalibotang gugma ug panaghiusa nga naglungtad taliwala sa mga Saksi ni Jehova. Nabasahan nako nga panahon sa Gubat sa Kalibotan II, ang mga Saksi ni Jehova sa Alemanya gibalhog sa mga kampo konsentrasyon, gipaantos, ug gipamatay tungod kay dili nila gustong mokat-on sa pagpakiggubat sa ilang espirituwal nga mga igsoon sa ubang kayutaan. Oo, kini mao ang akong gidahom sa tinuod nga mga sumusunod ni Jesus.—Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:16.
Padayon ang among pag-uswag sa among pagtuon. Sa kasamtangan ang buhatan sa imigrasyon sa New Zealand malulotong nagtugot kanamo sa pagpuyo didto nga permanente, nga midugang lamang sa among kalipay. Karon makapahiluna na kami ug makasimba kang Jehova diha sa usa sa labing nindot nga mga nasod sa kalibotan.
Akong mga Ginikanan Miatubang sa Kamatuoran
Tuod man, sa pagkakat-on gayod namo niining kahibulongang mga kamatuoran sa Bibliya, misugod ako sa pagsulat mahitungod niana ngadto sa akong mga ginikanan. Nagpahibalo na sila sa ilang tinguha nga moduaw kanamo. “Nakakaplag akog usa ka butang nga labaw pa sa bisan unsang gidaghanon sa salapi,” misulat ako, nga nagpadako sa ilang kahinam. Miabot sila sa New Zealand sa naghinapos na ang 1987, ug misugod kami sa pagpakighisgot bahin sa kamatuoran sa Bibliya halos dihadiha dayon. Nagtuo ang akong amahan nga nabuang na ako tungod sa akong pagtuo kang Jesus, ug naningkamot gayod siya sa pagpamatuod nga nasayop ako. Naglantugi kami halos kada adlaw. Hinuon, sa lakat sa panahon, kadtong mga lantugia nahimong mga panaghisgot, ug ang mga panaghisgot nahimong pagtuon sa Bibliya. Uban sa tiunay nga gugma nga gipakita kanila sa mga Saksi, nakita sa akong mga ginikanan ang katahom ug lohika sa kamatuoran.
Pagkadako sa akong kalipay nga makita ang akong mga ginikanan nga nahigawas gikan sa kaulipnan sa bakak nga relihiyon ug sa ulahi gikan sa nasyonalismo usab! Human sa upat ka bulan nga pagduaw, sila namalik ngadto sa ilang lungsod nga natawhan duol sa Dagat sa Galilea nga dala ang kamatuoran. Didto ilang gipadayon ang ilang pagtuon uban sa duha ka Saksi gikan sa kinadul-ang kongregasyon, nga 65 kilometros ang gilay-on. Gisugdan dayon nila ang pagsulti sa uban bahin kang Jehova ug sa iyang Pulong. Pipila ka adlaw una pa magsugod ang Gubat sa Persian Gulf, ilang gisimbolohan ang ilang pagpahinungod kang Jehova.
Sa kasamtangan kami sa akong asawa miduyog sa tibuok kalibotang pamilya sa mga Saksi ni Jehova sa dihang among gisimbolohan sa publiko ang among pagpahinungod kang Jehova nga Diyos niadtong Hunyo 1988. Ako kombinsido nga alang kanako dunay usa lamang ka paagi sa pag-alagad kang Jehova ug kana maoy ingong usa ka bug-os panahong ministro, busa dihadiha akong gipahimuslan ang kahigayonan sa pagsulod sa bug-os panahong pag-alagad. Dili gayod nako malimtan kon unsa ka dako ang gusto nakong buhaton alang sa akong nasod, nga nagpameligro pa gani sa akong kinabuhi. Pagkadako pa ang angay nakong himoon alang kang Jehova nga Diyos, kinsa akong nasayrang dili gayod magpahigawad kanako!—Hebreohanon 6:10.
Gipasalamatan namo si Jehova tungod niining talagsaong paglaom nga iyang gihatag kanamo, ang paglaom nga sa dili madugay ang planetang Yuta mahimong usa ka nindot nga puloy-anan alang niadtong tinuod nga nahigugma sa pagkamatarong—usa ka puloy-anan nga walay nasyonalismo ug bakak nga relihiyon ug, busa, walay gubat, pag-antos, ug inhustisya. (Salmo 46:8, 9)—Sumala sa giasoy ni Rami Oved.
[Mapa sa panid 17]
(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)
LEBANON
SYRIA
ISRAEL
Tiberias
Gipuy-ang mga Teritoryo
Jericho
Jerusalem
Gaza Strip
JORDAN
[Hulagway sa panid 18]
Si Rami Oved uban sa iyang pamilya karon