Pagpaugmaugma—Ang Kawatan ug Panahon

“Ang pagpaugmaugma mao ang kawatan ug panahon.”​—Edward Young, c. 1742.

USA pa! Ayaw pag-ibutang kining artikuloha! Nasayod ka kon unsa tingali mahitabo. Basin ibutang nimo kini ug moingon: “Makaiikag kana nga titulo, apan wala pa koy panahon sa pagbasa niana karon. Ako ra kanang basahon sa ulahi.” Apan basin dili na gayod moabot ang ulahi.

Ayaw ipaugmaugma ang pagbasag usa ka artikulo bahin sa pagpaugmaugma! Orasi ang imong kaugalingon. Lagmit makaarang ka sa pagbasa niining artikuloha sa mga lima ka minutos. Unya makompleto na nimo ang mga 10 porsiento niining tibuok nga magasin! Tan-awa ang imong relo ug sugdi na ang pag-oras karon. (Nakabasa ka nag 5 porsiento sa artikulo!)

Kini ba Pagpaugmaugma?

Kon ioktaba nimo kini​—ilangan kon unsay imong maarangan o angay nga buhaton karon​—nan ikaw nagpaugmaugma. Sa laing mga pulong, imong ioktaba para ugma kon unsay imong mabuhat karon, karong adlawa. Ang tigpaugmaugma maglangan sa pagbuhat sa dihang gikinahanglan ang pagbuhat.

Mangayog report ang usa ka superbisor sa usa ka empliyado; hangyoon sa mga ginikanan ang ilang anak sa paghinlo sa iyang kuwarto; hangyoon sa usa ka asawa ang iyang bana sa pag-ayo sa gripo. “Napuliki ako pag-ayo” o, “Nalimot ko” o, “Wala akoy panahon” maoy mga pasangil sa dili pagbuhat niana. Ang tinuod mao, pila ra kanato ang gustong mohimo ug mga report o mohinlog mga kuwarto o moayo sa gripo sa dihang adunay mas makalingawng mga butang nga pagabuhaton. Busa ioktaba nato kana, ipaugmaugma nato ang pagbuhat niana.

Bisan pa niana, nasayod ka ba nga usahay dili pagpaugmaugma sa dihang ioktaba nato ang pagbuhat sa usa ka butang? Usa ka babayeng negosyante nga nakadawat sa usa ka hangyo ug dili mahibalo kon unsay buhaton niana nagpayl niini diha sa usa ka kahong gimarkahan nga “urong” ibabaw sa iyang talad-trabahoan. Human sa pila ka semana, sublion niya kanang mga butanga ug hikaplagang katunga niana ang wala magkinahanglag aksiyon. Ang suliran nahanaw o wala na kinahanglana. Kon wala ka makatino kon ilangan o buhaton kana, sulayi ang pagtino kon unsay mahitabo kon dili gayod nimo buhaton ang butang gioktaba nimo. Ang sangpotanan ba lagmit nga mas maayo kon kana nabuhat nimo o daotan?

Kon kita makaarang ug angay molihok karon ug kon ang paglangan sa gikinahanglang lihok makapahinabog mas daghang suliran sa ulahi, nan ang paglangan niana maoy pagpaugmaugma. Pananglitan, ang paghugas sa mga plato human sa pagpabiling hugaw sa taastaas nga panahon mas makapalisod sa pagnusnos niana kanila aron malimpiyo. Ang pag-oktaba sa pagserbisyo sa kotse mahimong mosangpot sa gastosong mga pagpang-ayo sa ulahi. Ang pagkaulahi sa pagbayad sa usa ka bayranan mahimong mosangpot sa mas dagkong mga bayranan o pagkawala sa mga serbisyo. Usa ka babaye nagkalkulo nga ang iyang lapas-sa-petsang mga tiket sa trapiko, mga videotape, ug mga libro sa librarya mitotal ug 46 dolyares sa mga multa! Kana sa usa lamang ka bulan!

Pagsikop sa Kawatan

Sabta kon nganong ikaw nagapaugmaugma. Susiha ang mosunod nga mga hinungdan, ug tan-awa kon ikaw makaila kon hain ang mohaom sa presenteng proyekto nga wala pa nimo masugdi o mahuman:

Batasan:

Kon maghulat ako sa kataposang gutlo, akong mabatonan ang mas dakong panukmod sa paghuman niana.

Gusto nako ang kaukyab nga akong masinati pinaagi sa pagbuhat niana sa kataposan gayong gutlo.

Maghulat ako hangtod nga ako pahinumdoman ug duha ka beses sa amo, unya ako mahibalo nga kini tinuod nga gusto niyang mahuman.

Daghan kaayo ang kinahanglan nakong buhaton nga ang ako lamang matagad mao ang makuyaw nga mga butang.

Tinamdan:

Wala akoy tinguha o panukmod sa pagbuhat sa asaynment.

Atimanon ko lamang ang mga butang sa dihang ako makaarang ug anaa sa maayong buot sa pagbuhat niana.

Gusto nakong buhaton ang laing butang.

Wala akoy disiplina-sa-kaugalingon.

Kahadlok:

Dili ako makatino nga akong mabuhat kini.

Wala koy igong panahon sa pagbuhat niini.

Dako kaayo kining proyektoha. Gikinahanglan ko ang tabang.

Unsa na man kon dili ako molampos o makahuman?

Kinahanglang mabatonan ko ang materyales sa paghuman sa proyekto.

Nahadlok ako nga ako tamayon o maulawan.

Lainlaing mga tawo magpaugmaugma sa lainlaing mga ang-ang. Ang pipila magpaugmaugma sa dili pa magsugod tungod kay giisip nilang dako kaayo ang proyekto. Ang uban mosugod, apan sa pagkahuman sa katunga, mohupas ang kadasig, ug ilang ioktaba ang paghuman niana. Ang uban pa gayod hapit nang makahuman niana apan mosugod ug laing proyekto, nga pasagdang dili mahuman ang una. (Lain pay ato, maayo ang imong nahimo. Natunga na nimo ang pagbasa niining artikuloha.)

Ang imong mga katarongan sa dili pagsugod o paghuman sa usa ka proyekto mahimong klasipikahon sa tanang tulo ka kategoriya. Sa librong The Now Habit, si Neil Fiore misulat: “Ang tulo ka dagkong isyu nga nagapahipi sa kadaghanang suliran sa pagpaugmaugma: pagbati nga samag biktima, pagkanabug-atan, ug kahadlok sa kapakyasan.” Bisan unsa ang mga katarongan, kon makapunting ka sa mga hinungdan, ikaw mas duol sa solusyon.

Kon wala ka makatino kon nganong ikaw nagpaugmaugma, paghupot ug rekord sa imong mga kalihokan sulod sa usa ka semana sa tagtunga sa oras nga mga kal-ang. Tinoa kon giunsa nimo paggugol ang panahon. Tinuod nga makapakurat ang pagkasayod kon pila ang panahong atong gigugol sa dili kaayo hinungdanong mga butang tali sa hinungdanong mga buluhaton. Apan unya unsa man ang sunod nimong buhaton?

Hunahunaa ang mga Sangpotanan

Ang pagdahom nga mahuman ang usa ka butang nga walay pagsingkamot makapatunghag daotang pagbati. Samtang magkaduol ka sa gidahom nga petsang gitagal, mosugod ka sa pagbatig kapit-os ug kabalaka. Samtang mograbe kining mga pagbatia, ang imong katakos sa pagmugna basin mabalda. Dili ka makiling sa pagsukod o pagtimbangtimbang sa lainlaing mga paagi sa pagpalampos sa tumong apan interesado lamang sa paghuman niana.

Pananglitan: Giasayn ka nga mohatag ug pakigpulong bahin sa usa ka ulohan. Sa gabii una niana, molingkod ka sa pagsulat ug pila ka pulong diha sa papel. Wala ka makagugol ug igong panahon sa pagdukiduki sa imong ulohan, busa imong ayom-ayomon kana. Tingali uban sa dugang diyutayng paningkamot, ikaw unta makaapil ug mga kasinatian, nagpaluyong impormasyon, o mga tsart aron tabangan ang imong mamiminaw sa paghanduraw sa ulohan.

Ang laing sangpotanan nga motungha sa dihang langanon nato ang usa ka proyekto mao ang kawalay-katakos sa pagrelaks sa dihang kita adunay libreng panahon. Kana tungod kay kita adunay gisamok nga pagbati (o usa nga kanunayng magpahinumdom kanato) nga adunay proyekto nga wala nato mahuman.

Unsay Akong Mahimo?

Paghimog listahan. Buhata kini sa gabii una niana. Isulat sa papel ang mga butang nga buot nimong buhaton sa sunod adlaw. Niining paagiha wala kay malimtan, ug imong makita ang imong pag-uswag samtang imong markahan ug tsek ang nahuman nga mga butang. Sa tuo sa matag usa kanila, isulat kon pila ang panahong imong gibanabana nga imong gikinahanglan sa pagbuhat sa buluhaton. Kon ikaw nagahimog ‘Buhatonon’ nga listahan alang sa adlaw, gamita ang mga minutos. Kon ikaw nagahimog listahan sa proyekto, gamita ang mga oras. Himoa kining listahana sa gabii una niana. Paggahin ug pila ka minutos sa pag-andam sa imong listahan alang sa sunod adlaw. Pagbutang ug binulang kalendaryo nga dali nimong makita. Samtang modawat kag mga asaynment ug mga kasabotan, isulat kana sila diha.

Sa dihang sublion nimo ang mga trabaho alang sa sunod adlaw, hikaya ang mga pagaunahon sa mga butang gikan sa imong kalendaryo, nga ibutang ang A, B, C, ug padayon tapad sa matag butang nga pagabuhaton. Ang pila ka tawo makatrabahong mas maayo sa buntag, ang uban sa hapon o sa gabii. Ieskedyul ang imong kinadagkoang mga proyekto alang sa imong labing bililhong panahon. Unaha ang dili kaayo makalingawng mga trabaho kay sa mga trabahong makalingaw.

Ilha ang panahon. Kon kanunay kang maulahi, nga sa literal nagadalagan tungod kay ikaw ulahi, pagkat-on sa pag-ila sa panahon. Nga mao, himoa ang tukmang pagbanabana kon unsa ang gidugayon nga imong gikinahanglan aron mabuhat ang usa ka trabaho. Idugang ang pila ka ekstrang mga minutos ngadto sa buluhaton alang sa “disgrasya” nga tingali mahitabo. Ayawg kalimot sa paghatag ug panahon tali sa mga kasabotan. Kinahanglang idugang nimo ang panahon sa biyahe. Dili ka makahuman sa usa ka miting sa alas 10:00 s.b. ug maanaa sa laing miting sa alas 10:00 s.b. bisan pag kini anaa sa sunod nga kuwarto, labi na kon sa pikas nga bahin sa lungsod. Itugot ang igong panahon sa tunga.

Panugyan. Kasagaran kita mosulay pagbuhat sa tanang butang sa atong kaugalingon bisan tuod dili tingali kinahanglang buhaton nato kana. Ang laing tawo basin makahatod ug usa ka putos alang kanato kon nasayod kita nga siya moadto sa buhatan sa koreyo.

Bahina kana. Usahay dili nato sugdan ang usa ka bag-ong proyekto tungod sa gidak-on niini. Nganong dili bahinon sa ginagmay ang dakong trabaho? Samtang mahuman nato ang gugagmayng mga trabaho, atong makita ang atong pag-uswag ug madasig sa paghuman sa sunod nga ang-ang.

Hatagig luna ang mga pagbalda. Adunay kanunayng mga pagbalda sa atong adlaw sa trabaho​—mga tawag sa telepono, mga bisita, mga suliran, sulat. Buot natong mobuhat nga epektibo, nga nagalakip sa pagtrabaho uban sa ubang mga tawo nga may mga petsang gitagal usab. Kon kita mabalak-on lamang sa pagtrabaho sa episyenteng paagi, kita mapikal sa dihang ang uban mobalda sa atong mga kalihokan. Busa, hatagig luna ang mga pagbalda. Hatagig panahon sa kada adlaw ang wala-planohang mga hitabo. Sa dihang motungha kini, ikaw makaatiman kanila, kay nasayod nga ikaw mitugot ug diyutayng panahon alang kanila.

Ganti. Sa dihang ikaw mag-eskedyul, angay nga magplano ka alang sa kusog o bug-os nga trabaho sulod sa mga 90 minutos. Ayawg kalimot sa pag-eskedyul ug panahon alang sa pagpangandam sa trabaho. Human masugdan na gayod nimo ang trabaho ug nakatrabaho sulod sa usa ka oras ug tunga, basin gikinahanglan nga mopahulay kag makadiyot. Kon nagtrabaho ka sa usa ka opisina, hunong, pang-iswid, ug pamalandong. Kon nagtrabaho ka sa gawas, magpabugnaw. Gantihi ang imong kaugalingon tungod sa imong trabaho.​—Ecclesiastes 3:13.

Hunahunaa lamang, nahuman nimo kining artikuloha sa mga lima ka minutos human sa imong pagbasa sa titulo. Tingali ikaw nagpadulong na sa pagkaayo!